Chuyển dữ liệu từ iPhone sang Android dễ dàng với Google Drive

Nhà toán học người Canada Robert Langlands. Ảnh: New York Times

Robert Langlands - nhà toán học người Mỹ gốc Canada vừa giành giải thưởng “Nobel toán học” nhờ chương trình Langlands. {keywords} Nhà toán học Robert P Langlands - người vừa nhận giải thưởng Abel do Học viện Hàn lâm Khoa học Na Uy trao tặng Một số nhà toán học được lưu danh bởi một định lý.

Một số khác thì được lưu danh bởi một dự đoán. Nhưng trong số các nhà toán học vĩ đại, chỉ có Robert P Langlands được lưu danh bởi một chương trình.

Langlands, 81 tuổi, giáo sư danh dự tại Viện Nghiên cứu cao cấp ở Princeton, vừa được trao giải Abel năm 2018, một trong những giải thưởng danh giá nhất trong lĩnh vực toán học nhờ công trình được biết đến với cái tên chương trình Langlands, một dự án đầy tham vọng thường được gọi là “lý thuyết toán thống nhất”.

Ông là người đề ra chương trình Langlands kết hợp lí thuyết đại diện với lý thuyết số, là một hướng nghiên cứu rộng lớn trong toán học gồm nhiều giả thuyết và định lí thống nhất một số ngành toán học quan trọng.

Giải thưởng được trao tặng bởi Học viện Hàn lâm Khoa học Na Uy, trị giá khoảng 550.000 bảng.

Giải thưởng này được nhiều người đánh giá là tương đương với giải Nobel về toán học.

Có một điều thú vị là GS Ngô Bảo Châu của Việt Nam đã được trao giải thưởng Toán học Fields năm 2010 vì đã chứng minh được bổ đề cơ bản trong chương trình Langlands.

“Ông ấy là một người có tầm nhìn” - Sun-Yung Alice Chang, một nhà toán học ở ĐH Princeton, người ngồi trong uỷ ban giải thưởng, nhận xét.

Uỷ ban này đã xem xét hơn 100 ứng viên trước khi chọn Tiến sĩ Langlands, Tiến sĩ Chang cho hay. Nobel không có giải thưởng dành cho toán học.

Trong nhiều thập kỷ qua, giải thưởng danh giá nhất dành cho toán học là Fields Medals, nhưng nó bị giới hạn bởi độ tuổi dưới 40 tuổi. Fields cũng chỉ được trao giải 4 năm một lần.

Giải thưởng Abel, được trao tặng lần đầu tiên vào năm 2003, nhằm vinh danh các công trình toán học và tầm ảnh hưởng của nó. Giải thưởng được đặt theo tên của nhà toán học vĩ đại Na Uy Nils Henrich Abel (1802 - 1829), người sáng lập lý thuyết các hàm elip và có đóng góp lớn cho lí thuyết dãy. Các nhà toán học từng nhận giải thưởng là Andrew J. Wiles, nhà toán học của ĐH Oxford, Peter D. Lax của ĐH New York và John F. Nash Jr. - người từng được đưa vào bộ phim “A Beautiful Mind”. Nguyễn Thảo (Theo New York Times)

Nhà toán học Langlands, 81 tuổi, chủ yếu làm việc tại các trường đại học của Mỹ. Ông được trao tặng giải thưởng Abel vì đã đề ra chương trình Langlands kết hợp lí thuyết đại diện với lý thuyết số, là một hướng nghiên cứu rộng lớn trong toán học gồm nhiều giả thuyết và định lí thống nhất một số ngành toán học quan trọng.

Tháng Giêng năm 1967, Robert Langlands - lúc ấy đang là phó giáo sư 30 tuổi ở Princeton - đã viết một bức thư gửi cho nhà toán học vĩ đại người Pháp Andre Weil, 60 tuổi để phác hoạ một số nhận thức mới về toán học của mình.

“Nếu ông sẵn lòng đọc nó và xem xét một cách công bằng, tôi sẽ vô cùng đánh giá cao điều đó” - ông viết. “Còn nếu không, tôi chắc rằng ông có một chiếc thùng rác tiện dụng”.

Bức thư dài 17 trang của ông đã giới thiệu một lý thuyết tạo ra cách suy nghĩ hoàn toàn mới về toán học. Nó đặt giả thuyết về mối quan hệ sâu sắc giữa 2 lĩnh vực - lý thuyết số và phân tích hài hoà, mà trước đây được cho là không liên quan tới nhau.

Bức thư sau đó trở thành “chương trình Langlands” - thứ đã thu hút hàng trăm nhà toán học xuất sắc nhất thế giới trong suốt 50 năm qua thử sức. Chưa có một dự án nào trong toán học hiện đại có phạm vi rộng như thế, sản sinh ra nhiều kết quả có chiều sâu như thế và có nhiều người nghiên cứu về nó đến nó.

Khi chương trình Langlands phát triển về cả chiều sâu và chiều rộng, nó thường được mô tả như một lý thuyết toán học thống nhất. Robert Phelan Langlands sinh ra ở New Westminster, Greater Vancouver, Canada vào năm 1936. Năm 9 tuổi, ông chuyển tới một thị trấn du lịch nhỏ gần biên giới Mỹ, nơi mà cha mẹ ông có một cửa hàng bán vật liệu xây dựng.

Langlands không có ý định đi học đại học cho tới khi một giáo viên nói với ông trước lớp học rằng, quyết định đó sẽ là sự phản bội tài năng mà Chúa đã ban cho ông. 

Langlands theo học ĐH British Columbia năm 16 tuổi. Ông hoàn thành chương trình cử nhân toán học vào năm 1957, và lấy bằng Thạc sĩ một năm sau đó.

Ông chuyển tới ĐH Yale để học tiến sĩ. Ông hoàn thành luận án tiến sĩ trong năm đầu tiên. Năm thứ 2, ông bắt đầu nghiên cứu các công trình của nhà toán học người Na Uy - Atle Selberg và sau này trở thành trung tâm trong các nghiên cứu của ông.

Quay trở lại với bức thư mà Langlands đã gửi Andre Weil, Weil đã cho đánh máy bức thư. Sau đó, nó được lan truyền rông khắp trong giới toán học. Nhiều nhà toán học nhận thấy bức thư đã đặt ra những vấn đề thú vị, sâu sắc và mới mẻ và ngày càng nhiều nhà toán học tham gia dự án để chứng minh những giả thuyết của ông.

Langlands dành 2 năm 1967 và 1968 ở ĐH Công nghệ Trung Đông ở Ankara. Ông nói thành thạo tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Là một người thích học ngôn ngữ, ông cũng thạo tiếng Đức và tiếng Nga.

Langlands quay trở về Yale và xuất bản cuốn sách mang tên “Problems in the Theory of Automorphic Forms” vào năm 1970.

Năm 1972, ông trở về Princeton và trở thành giáo sư ở Viện Nghiên cứu cao cấp - nơi ông đã ở đến bây giờ.

Langlands từng được trao tặng nhiều giải thưởng, trong đó có giải thưởng của Học viện Khoa học quốc gia Mỹ về toán học vào năm 1988 nhờ “tầm nhìn phi thường”.

Ông là đồng chủ nhân giải thưởng Wolf năm 1996 cùng với Andrew Wiles nhờ “những công trình sáng suốt”. Những giải thưởng khác gồm có: Giải thưởng Steele của Hiệp hội Toán học Mỹ năm 2005, Giải thưởng Nemmers về toán học năm 2006 và Giải thưởng Shaw trong Khoa học toán học năm 2007 cùng với Richard Taylor.

Năm 19 tuổi, khi còn đang học ở ĐH British Columbia, ông kết hôn với Charlotte Lorraine Cheverie. Ông có 4 người con và 7 đứa cháu.

Năm 81 tuổi, Langlands tiếp tục làm việc ở Viện Nghiên cứu cao cấp - nơi ông hiện đang là giáo sư danh dự và làm việc ở văn phòng từng là nơi làm việc của Albert Einstein.

Nguyễn Thảo

Lịch thi lớp 10 Hà Nội năm 2024 chính thức

Năm học 2023-2024, TP.HCM có 110 trường THPT công lập với tổng chỉ tiêu tuyển sinh là 76.060 (đã loại các trường không đăng ký nguyện vọng), tăng 4.181 chỉ tiêu so với năm học 2022-2023.

Trong khi đó, tổng số thí sinh xét tốt nghiệp THCS là 113.807. Trong đó số lượng thí sinh tham dự kỳ tuyển sinh là 96. 334 thí sinh, tăng 3556 thí sinh so với năm ngoái. Trong đó, tổng số thí sinh chỉ xét 3 nguyện vọng thường là 92.787 thí sinh.

Công bố điểm chuẩn tuyển sinh vào lớp 10 công lập TP.HCM 2023

Một máy bay trực thăng đã đưa thủy thủ đoàn gồm 23 người rời khỏi con tàu. Các thủy thủ đang được điều trị các vấn đề về hô hấp, bỏng và gãy xương. Theo hãng tin ANP của Hà Lan, ngọn lửa trên tàu Fremantle Highway được dự báo sẽ kéo dài vài ngày.

"Đám cháy chưa được kiểm soát. Đây là đám cháy rất khó dập tắt, có thể là do hàng hóa mà con tàu vận chuyển", ông Edwin Versteeg, phát ngôn viên Bộ Đường thủy và Công trình Công cộng Hà Lan nói.

Lực lượng tuần duyên Hà Lan đang điều tra nguyên nhân hỏa hoạn. Theo một thành viên của cơ quan này, ngọn lửa dường như bắt đầu từ một chiếc ô tô điện. Trong số gần 3.000 ôtô trên tàu Fremantle Highway, có 25 chiếc là xe điện.

Felicity Ace, con tàu chở hàng nghìn ô tô hạng sang gặp hỏa hoạn khi đang trên đường từ Đức đến Mỹ, đã chìm xuống lòng Đại Tây Dương sau 13 ngày lênh đênh trên biển.  

- Đối với các diễn viên quen mặt, việc được mời thẳng vào phim là bình thường. Bạn có thường xuyên đi casting? Là diễn viên chuyên nghiệp, Trọng Trí có sẵn sàng chấp nhận việc bị trượt?

Tôi đã quen với việc thi tuyển vai và tham gia một số dự án phim nên việc đi casting không có gì lạ lẫm. Khi đi tuyển vai, diễn viên nào cũng muốn được chọn vào vai chính nhưng kết quả còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Tính đến thời điểm hiện tại, tôi cũng chưa đỗ casting vai chính nào cả.   

- Bạn đã tham gia nhiều phim và từng đóng chung với Việt Hoa. Bạn có sốt ruột khi hầu như chỉ đóng vai phụ, trong khi vợ sắp cưới đã tiến xa với nhiều vai chính trong sự nghiệp từ khi đóng "Cô gái nhà người ta"?

Tôi không sốt ruột mà thấy mọi thứ rất bình thường, vì có thể tôi chưa hợp vai hay chưa đến thời điểm đạo diễn thấy mình phù hợp với bộ phim.

- Gần đây, Việt Hoa gây chú ý với vai Hân trong "Mình yêu nhau, bình yên thôi" diễn cùng Thanh Sơn với nhiều cảnh tình cảm. Với diễn viên chuyên nghiệp, điều này là bình thường, nhưng hỏi thật Trọng Trí có thoải mái nếu người yêu hay bạn đời đóng cảnh nóng với người khác?

Tôi cũng như các diễn viên khác đều coi đó là nghề và việc mình phải làm. Chị hỏi tôi có khó chịu hay không thoải mái không thì câu trả lời là "hoàn toàn không". Bởi tôi tham gia nghệ thuật cũng có lúc phải diễn cảnh tình cảm với bạn diễn nữ. Phía sau ống kính máy quay có rất nhiều người và chúng tôi phải tuân thủ các yêu cầu về vị trí, góc quay, ánh sáng... mọi thứ đều rất căng thẳng.

Khi thực hiện cảnh tình cảm, đó là nhân vật mà người diễn viên phải tập trung hết sức để hoàn thành cảnh quay. Về chuyên môn, chúng tôi làm theo yêu cầu của đạo diễn và ê-kíp, không bị phân tâm mà chỉ cố gắng diễn tốt.

- Các tập phim gần đây của "Mình yêu nhau, bình yên thôi", bạn có ngồi xem cùng Việt Hoa?  

Không chỉ có Việt Hoa mà bố mẹ cũng ngồi xem cùng tôi luôn. Họ hiểu rõ về nghề diễn của chúng tôi và yêu thích nghệ thuật cũng như phim Việt Nam. Nói thật, khi thấy vợ sắp cưới của con đóng cảnh tình cảm với người khác, bố mẹ tôi hoàn toàn bình thường và thoải mái. Ông bà hiểu vì sao chúng tôi phải làm như vậy và chỉ coi đó là công việc.

- Hai bạn đã yêu nhau từ lâu, cùng học trường điện ảnh và đã trở thành diễn viên chuyên nghiệp. Vậy Trí và Hoa có quy tắc ngầm nào để tránh gây khó chịu cho nhau trong công việc?

Chúng tôi yêu nhau từ khi còn học trong trường, đến nay đã gần tròn 8 năm. Đương nhiên, khi đang yêu một người, không ai muốn người ta phản bội mình. Còn những vấn đề khác, đặc biệt là công việc, không ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống của chúng tôi.

Ở phim trường, chúng tôi làm việc như những diễn viên chuyên nghiệp. Khi về nhà, chúng tôi tâm sự, trò chuyện và tham gia các hoạt động khác cùng nhau. Vì vậy, không có quy tắc ngầm nào giữa chúng tôi mà chỉ cảm thấy rất thoải mái. Nếu biết điểm dừng và cảm thấy tự hài lòng, mọi thứ sẽ ổn.

- Trí và Hoa đã chụp ảnh cưới từ lâu. Vậy khi nào hai bạn sẽ tổ chức lễ cưới hay định duy trì trạng thái sắp cưới cho thú vị hơn?

Chúng tôi mong muốn tổ chức đám cưới theo truyền thống và đã đăng ký kết hôn từ năm 2021. Vì dịch Covid-19 và lịch trình làm phim dày đặc của Hoa cùng với công việc ở nhà hát, chúng tôi chưa thể định ngày cưới. Chúng tôi muốn và đang dự định cưới cuối năm nay.

- Hai bạn quá bận rộn với phim ảnh, vậy thời gian dành cho nhau ra sao?

Đúng là chúng tôi quá bận, thường xuyên làm việc từ sáng đến tối, thậm chí nửa đêm mới về. Tối về, tôi dành thời gian để Hoa tẩy trang và nghỉ ngơi. Trong khi đưa đón Hoa đi làm, tôi trò chuyện cùng cô ấy. Chuyện ăn uống của nhau thường chỉ là nhắn tin hỏi thăm và hiện tại chúng tôi chưa có thời gian để đi chơi xa.

- Bận rộn như vậy, hai người có thời gian xem phim của nhau? 

Chúng tôi cũng hay xem phim của nhau. Hôm nào bận chưa kịp xem cùng nhau, Hoa sẽ chủ động đưa cho tôi xem các trích đoạn trong tập phim mới phát sóng của cô ấy. Thậm chí, Hoa hỏi thẳng tôi cảnh hôn trông đã tình cảm chưa. 

 - Bạn có hỏi thẳng vợ sắp cưới là hôn thật bạn diễn hay dùng kỹ thuật?

Với tôi, khi đóng cảnh hôn với bạn diễn nữ, đương nhiên đó phải là nụ hôn rồi. Với chúng tôi, chuyện hôn thật bạn diễn không quan trọng lắm vì đó là nghề và có phân đoạn bắt buộc phải làm, không thể từ chối. 

- Bạn nghĩ sao nếu cả hai được mời đóng vai vợ chồng hoặc cặp đôi yêu nhau? Trí thấy điều đó thú vị hay vì quá hiểu nhau, đóng cảnh tình tứ lại trở nên khó khăn?

Với diễn viên chúng tôi, được đạo diễn mời vào vai đã là niềm hạnh phúc bởi đó là nghề của mình. Đã hiểu về nhau mà được đóng cùng nhau nữa thì cũng vui, cũng tốt nên chúng tôi sẽ sắp xếp mọi việc để tham gia và diễn thế nào cho ăn ý nhất.

Cảnh tình cảm của Việt Hoa và Thanh Sơn trong "Mình yêu nhau, bình yên thôi" (nguồn VTV)

Quỳnh An