Ngắm vườn rau xanh của hai cô nàng Nhật Ký Vàng Anh

GS Ngô Bảo Châu trò chuyện với học sinh, sinh viên ĐH Quốc gia TP.HCM.

Trước câu hỏi, giải một bài toán khó và hiểu một người phụ nữ thì cái nào dễ hơn, GS Ngô Bảo Châu chia sẻ cả hai đều khó.

Tuy nhiên bài toán hôm nay không hiểu, ngày mai có thể hiểu. Còn người phụ nữ thì hôm nay hiểu nhưng ngày mai có thể không hiểu. GS Ngô Bảo Châu chia sẻ, ông có may mắn có người vợ luôn chăm sóc và tôn trọng nghề nghiệp của mình bởi nghiên cứu về toán đôi lúc ông như một người tự kỷ, trong gia đình không muốn nói chuyện với ai.

GS Châu chia sẻ nhiều khi về nhà mặt cứ sệ xuống nhưng thực ra không có chuyện gì. Ông cho rằng đó có thể là một gánh nặng tâm lý rất là lớn, không dễ dàng khi có một ông cứ 'mặt nặng mày nhẹ'. Nhưng vợ ông rất thông cảm việc của chồng và các con cũng vậy. Dù không phải là người học toán, cũng không hiểu những việc ông đang làm nhưng rất tôn trọng công việc của chồng. Đó là chỗ dựa vững chắc cho ông nghiên cứu khoa học.

Ảnh: Ngô Tùng

Với câu hỏi: Giáo sư có phải là người giỏi cân bằng mọi thứ trong cuộc sống không, hoặc thầy có khoảnh khắc lười trong ngày không? Nếu có thầy đã làm thế nào để vực dậy khỏi cơn lười đó, GS Ngô Bảo Châu nói không rõ mình có giỏi về việc cân bằng mọi thứ không, nhưng thực tế có rất nhiều khoảnh khắc mình bị mất cân bằng.

"Những thứ tôi quan tâm chủ yếu là toán học, triết học, văn học,… - những điều tôi cho rằng có lẽ làm cho cuộc sống thú vị hơn. Tuy nhiên, suy nghĩ của tôi là chúng ta không thiếu thời gian, chúng ta chỉ thiếu tập trung. Việc lười thì ai cũng lười cả. Nhưng càng lớn tuổi, tôi càng cảm thấy phải có nhiều trách nhiệm và cố gắng hoàn thành trách nhiệm của mình. Điều đó là động lực để tôi thoát khỏi cơn lười".

Trả lời câu hỏiKhó khăn lớn nhất trong nghiên cứu là gì,GS Ngô Bảo Châu cho rằng khi làm khoa học luôn có những điều khó khăn khác nhau. Nhưng khó khăn lớn nhất là luôn phải tự làm mới mình. Lúc bắt đầu, mình cần phải trang bị một số kiến thức – thứ vũ khí tư duy để có thể giải quyết một số bài toán.

Sau một thời gian các bài toán tồn tại đã giải quyết được hết thì cần tiếp tục phải đi tìm ra những bài toán mới với mức độ càng ngày càng khó hơn. Do đó, bản thân người làm nghiên cứu luôn phải tự làm mới và thay đổi bản thân mình. Đây quả thực là điều rất khó trong làm khoa học.

'Chuyện bế tắc trong khoa học, tôi nghĩ là điều bình thường. Khi làm nghiên cứu, trên 90% khoảng thời gian là bế tắc trước khi có những đột phá hiếm hoi. Nhưng đó sẽ là phần thưởng rất lớn trên con đường khoa học'.

Cho nên, GS Châu nói những nhà nghiên cứu trẻ không nên quá lo lắng khi bị bế tắc trong khoa học. Khi bị bế tắc, rất có thể là do chúng ta chưa hiểu tường tận vấn đề, hiểu một cách rạch ròi và chính xác. Khi chưa làm được điều đó, chúng ta không có hy vọng giải quyết được những bài toán khó.

Ngoài ra, bế tắc cũng có thể là do chúng ta đang thử cách giải quyết bài toán bằng những công cụ, phương pháp của những người đi trước đã thử rồi, cho nên khả năng bế tắc cũng rất cao. Do đó, cần phải tìm kiếm thứ vũ khí tư duy mới, khác với những người đã từng thử sức với bài toán đó thì mới có thể đi tới đột phá.

Ở Việt Nam, vấn đề nghiên cứu chuyên sâu khá khó khăn. Liệu sinh viên có cơ hội và động lực nào để có thể phát triển theo con đường nghiên cứu định hướng chuyên sâu không?

Trả lời câu hỏi này, GS Châu nói ông nghĩ điều kiện nghiên cứu khoa học ở Việt Nam vẫn còn rất nhiều khó khăn dù đã tốt hơn nhiều so với trước đây. Đặc biệt, đối với những lĩnh vực chuyên sâu, để có được những nghiên cứu chất lượng tốt đòi hỏi sự nỗ lực, sự can đảm và sự đầu tư rất lớn.

Ông Châu khuyên sinh viên nên tham gia vào một nhóm nghiên cứu nào đó, có một người thầy dẫn dắt đủ tốt. Người này sẽ đưa cho bạn những vấn đề, bài toán để mình nghiên cứu.

"Tôi không nghĩ rằng một sinh viên có thể tự tìm ra một bài toán nào đó vì điều này thuộc về vấn đề chuyên nghiệp. Do đó, việc tham gia vào một nhóm nghiên cứu nào là điều quan trọng nếu bạn muốn theo đuổi một vấn đề chuyên sâu".

Phương Chi

GS Ngô Bảo Châu: 'Giờ rất hiếm những tiếng nói như Phan Đình Diệu'

"Có những người xuất sắc, khiến chúng ta cảm thấy choáng ngợp khi gặp họ nhưng ngược lại, họ rất nhẹ nhàng với mọi người, rất dễ gần và dễ chịu...", GS Ngô Bảo Châu nói về một cái tên mà ông ngưỡng mộ trong nghề: GS Phan Đình Diệu.

"Trường hợp tử vong này một lần nữa là lời cảnh báo về mức độ nguy hiểm của dịch bệnh sởi có thể gây ra và sự cần thiết của việc tiêm phòng đầy đủ", bác sĩ Châu nói. Như vậy, từ đầu năm đến nay, TP HCM ghi nhận 4 trẻ tử vong liên quan bệnh sởi.

Số ca mắc sởi của thành phố tiếp tục tăng trong tuần qua, với mức kỷ lục 319 trường hợp, tăng hơn 58% so với trung bình 4 tuần trước. Trong đó, 180 trẻ phải điều trị nội trú. Trẻ mắc bệnh tăng nhiều ở nhóm 6-9 tháng tuổi và 11-14 tuổi. Năm nay, thành phố ghi nhận 2.438 ca bệnh sởi, trong khi những năm trước không có ca mắc.

Những bệnh nhân trẻ tuổi tiêu thụ nhiều thịt đỏ và thịt đỏ chế biến sẵn có mức chất chuyển hóa có hại cao hơn trong ruột, thường thấy ở những bệnh nhân lớn tuổi.

Các nghiên cứu trước đây cũng đã liên kết những thay đổi ở hệ vi sinh vật do chế độ ăn theo kiểu phương Tây (nhiều thịt đỏ và thịt đỏ chế biến sẵn) với nguy cơ ung thư đại tràng tăng cao. Điều này có thể một phần là do tổn thương hàng rào ruột và sự phát triển ở niêm mạc ruột có thể xảy ra khi tiêu thụ quá nhiều.

Đồ uống có đường, ngọt

Nghiên cứu của Cleveland Clinic cũng xác định rằng việc tiêu thụ đồ uống có đường là một yếu tố nguy cơ gây ung thư đại tràng sớm và các nghiên cứu khác cũng xác nhận mối liên hệ này.

Một nghiên cứu năm 2020 trên tạp chí Gut đã phân tích 96.000 phụ nữ và phát hiện ra rằng những phụ nữ uống hai hoặc nhiều đồ uống có đường mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư đại tràng sớm cao gấp đôi so với những phụ nữ uống hai hoặc ít hơn mỗi ngày.

Thực phẩm siêu chế biến

Một nghiên cứu năm 2023 phát hiện ra rằng việc tiêu thụ thực phẩm siêu chế biến làm tăng nguy cơ phát triển các tiền chất gây ung thư đại tràng, chẳng hạn như polyp, khối u và tổn thương. Ví dụ về thực phẩm siêu chế biến bao gồm thịt chế biến, đồ uống có đường, bữa ăn đông lạnh, kẹo, rượu…

Theo một nghiên cứu năm 2023, bạn càng uống nhiều thì nguy cơ mắc ung thư đại tràng sớm càng cao. Nghiên cứu phát hiện ra rằng uống một đến hai, ba đến bốn hoặc hơn năm ly rượu mỗi tuần làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng lần lượt là 7%, 14% và 27% so với những người không uống rượu.

Thực phẩm có thể làm giảm nguy cơ ung thư đại tràng

Ăn chế độ ăn giàu dinh dưỡng và ít chế biến có thể giúp giảm nguy cơ ung thư đại tràng. Một số loại thực phẩm cụ thể có liên quan đến việc giảm nguy cơ này.

Ngũ cốc nguyên hạt

Ăn thực phẩm giàu chất xơ giúp ruột kết khỏe mạnh hơn. Chất xơ hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột và giúp loại bỏ nhanh các chất gây ung thư ra khỏi cơ thể. Chất xơ có trong trái cây, rau, các loại đậu, trong đó chất xơ từ ngũ cốc nguyên hạt có thể đặc biệt có lợi.

Các nghiên cứu cho thấy các vi chất dinh dưỡng có trong ngũ cốc nguyên hạt có thể giúp giảm viêm và trung hòa các gốc tự do, các phân tử không ổn định có thể gây tổn thương tế bào và làm tăng nguy cơ ung thư.

Các loại hạt

Các loại hạt chứa các hợp chất liên quan đến việc giảm nhiều dạng ung thư. Trong các nghiên cứu đánh giá việc tiêu thụ các loại hạt và ung thư đại tràng, điều này dường như liên quan đến hàm lượng chất chống oxy hóa cao trong các loại hạt, cũng như các loại hạt giúp tăng cường hệ vi sinh.

Sữa chua

Nhiều nghiên cứu đã xác định mối liên hệ nghịch đảo giữa việc tiêu thụ sữa và ung thư đại tràng. Giả thuyết là canxi có thể liên kết với axit mật có hại và giảm thiểu tác động của axit béo có thể gây hại cho đại tràng.

Cá hồi

Một nghiên cứu năm 2021 của Harvard phát hiện ra rằng việc tiêu thụ nhiều vitamin D hơn từ chế độ ăn uống có liên quan đến nguy cơ ung thư đại tràng thấp hơn ở những người dưới 50 tuổi. Cá, đặc biệt là cá hồi đánh bắt hoang dã, có hàm lượng vitamin D cao, cũng như sữa, nấm và trứng.

Dầu ô liu nguyên chất

Dầu ô liu có hàm lượng polyphenol cao, hợp chất có liên quan đến việc giảm viêm, cải thiện vi sinh vật trong ruột và ngăn ngừa nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư ruột kết.

Cách khác giảm nguy cơ ung thư đại tràng

Ngoài chế độ ăn uống, nghiên cứu cho thấy còn có những cách khác để bạn có thể giảm nguy cơ ung thư ruột kết khởi phát sớm. Cụ thể bao gồm không hút thuốc, tập thể dục thường xuyên, duy trì lượng đường trong máu khỏe mạnh, duy trì cân nặng khỏe mạnh...

"Mọi thứ trong cuộc đời tôi đang diễn ra quá muộn. Tiết kiệm đủ tiền để mua nhà, kết hôn và bắt đầu có con, có lẽ khi đó tôi cũng đã ở độ tuổi 40. Tôi lo lắng về chất lượng tinh trùng của mình sẽ ra sao vào khi đó? Nhỡ có gì không ổn xảy ra với đứa trẻ thì sao? Sẽ thế nào nếu tôi và bạn gái không thể giải quyết? Tôi sẽ ở trong một viễn cảnh thậm chí còn tồi tệ hơn trong vài năm nữa".

Connor không phải tuýp người coi việc có con là ý nghĩa của cuộc đời. Tuy nhiên, anh sẽ cảm thấy cuộc sống thật trống rỗng, bản thân không hài lòng nếu mọi chuyện không suôn sẻ.

Lo lắng

Thông thường, mọi người hay liên tưởng cái gọi là đồng hồ sinh học với phụ nữ, song nhờ mối lo lắng về sức khỏe nam giới ngày càng phổ biến, khía cạnh này cũng được quan tâm nhiều hơn.

Tại Mỹ, công ty Legacy và Dadi bán các bộ dụng cụ lấy tinh trùng tại nhà để người dùng có thể sử dụng trong phân tích và lưu trữ. Trong khi đó, YoSperm cung cấp dịch vụ xét nghiệm, phân tích chất lượng tinh trùng tại nhà.

Không ngạc nhiên khi nam giới bắt đầu lo lắng về vấn đề này. Trong vài năm qua, đã có nhiều câu chuyện về tình trạng suy giảm số lượng tinh trùng, thường liên quan đến các xu hướng như đi xe đạp hay mặc quần jeans bó.

Các báo cáo cũng cho thấy số lượng tinh trùng trung bình của đàn ông phương Tây đã giảm hơn một nửa trong vòng 40 năm qua. Dù vẫn gây tranh cãi, chắc chắn con số này đã góp phần gây ra những lo ngại xung quanh khả năng sinh sản của nam giới.

Thời gian qua, việc lo lắng các vấn đề sức khỏe sinh sản vốn thường gắn với hình ảnh phụ nữ. Ảnh: Getty.

Ba năm trước, Connor đã thảo luận về việc đông lạnh tinh trùng với bác sĩ.

"Thời điểm đó, bác sĩ nói rằng tôi không cần phải lo lắng về vấn đề này. Tuy nhiên, nếu tôi ở hoàn cảnh tương tự vào tuổi 45 thì cần thiết. Hiện, tôi nghĩ sẽ nghiêm túc xem xét nếu tôi vẫn chưa có con ở tuổi 40".

Connor giải thích anh làm vậy còn vì lo ngại vấn đề sức khỏe bởi vẫn có nhiều ý kiến cho rằng tinh trùng của người trẻ tuổi có xu hướng khỏe mạnh hơn.

Lần đầu Connor để ý đến vấn đề này là vào 2 năm trước, khi Rosanna, bạn gái anh, thông báo mang thai. Dù việc này không nằm trong kế hoạch, anh vẫn rất vui. Tuy nhiên sau đó, Rosanna bị sảy thai.

"Tôi thực sự rất đau buồn, việc đó khiến tôi nhận ra mình muốn có con đến thế nào".

Kể từ đó, Connor bắt đầu lo lắng về việc bản thân sẽ có thể không bao giờ có con được. Anh và bạn gái đồng ý rằng tốt nhất là nên đợi cho đến khi cả hai ổn định hơn về tài chính và cô sẵn sàng về mặt cảm xúc, trước khi thử lại. Tuy nhiên, kế hoạch này cũng tiềm ẩn rủi ro.

"Tôi sợ mình trì hoãn quá lâu và sẽ không thể có con nữa hoặc đứa bé gặp vấn đề nào đó về sức khỏe. Nếu như vậy, tôi sẽ rất tự trách".

Không chần chừ

Nỗi lo của Connor cũng không phải vô căn cứ. Trẻ có các ông bố là nam giới 45 tuổi trở lên có nhiều nguy cơ sinh non, động kinh, nhẹ cân và sẽ cần chăm sóc đặc biệt. Dù chưa được chứng minh, cũng có dữ liệu liên quan đến việc trẻ được sinh ra từ những người bố lớn tuổi có thể gia tăng nguy cơ bị tự kỷ.

Ngoài ra, khả năng sinh sản của nam giới cũng giảm dần theo tuổi tác, các nhà nghiên cứu xác định độ tuổi 35-40 là thời điểm số tượng tinh trùng bắt đầu suy giảm.

Laura Dodge, phó giáo sư về sinh học sinh sản tại Boston, và đồng nghiệp đã nghiên cứu hồ sơ của 19.000 cặp vợ chồng làm thụ tinh ống nghiệm. Nhóm phát hiện ra rằng sau 6 vòng, 75% cặp đôi có người chồng dưới 35 tuổi sẽ thành công có con, tỷ lệ giảm còn 60% ở những nam giới 45 tuổi trở lên.

Càng lớn tuổi, khả năng có con khỏe mạnh của nam giới càng suy giảm. Ảnh: Shutterstock.

Bà Dodge khuyên những nam giới muốn có con trong tương lai không nên "tự mãn" và cần lưu ý đến khả năng sinh sản giống như phụ nữ.

Theo Đại học Sản phụ khoa Hoàng gia Anh, độ tuổi sinh đẻ tốt nhất của phụ nữ là 20-35. Sinh con sau tuổi 35 làm tăng nguy cơ sảy thai, dị tật bẩm sinh và các biến chứng liên quan đến sinh nở khác. Điều này không hoàn toàn áp dụng cho nam giới. Dù chất lượng tinh trùng suy giảm theo tuổi tác, nam giới vẫn có thể làm cha khi đã lớn tuổi.

Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nam giới miễn nhiễm với những áp lực xã hội xoay quanh việc làm phụ huynh và tuổi già.

"Ngày nào tôi cũng nghĩ đến việc mình chưa kết hôn và có con. Đây không phải nỗi lo lắng nữa, nó có thật. Rất có thể tôi sẽ không bao giờ có con", Adam (51 tuổi, Midlands) bày tỏ. Mối tình cuối cùng của anh là vào 8 năm trước.

Ngày càng nhiều nam giới lo lắng về sức khỏe sinh sản và khả năng có con. Ảnh: Shutterstock.

Adam làm việc trong môi trường nhiều phụ nữ.

"Thật kinh khủng khi phải thừa nhận điều này, nhưng tôi từng cảm thấy sợ hãi khi thấy đồng nghiệp mang con đến chỗ làm. Rồi tôi cứ bận rộn và quên mất bản thân".

Nhiều đồng nghiệp tưởng Adam chưa làm cha ở tuổi này là do anh muốn vậy. Anh cũng không buồn đính chính, giả vờ như nó đúng là kế hoạch mình đặt ra nhưng thực sự không phải thế.

Hàng ngày, có rất nhiều nam giới đang mệt mỏi, suy tính chuyện có con. Họ xem xét các mối quan hệ hiện có, đánh giá xem liệu có đi xa được hay không. Họ lo lắng về tình hình tài chính, rằng liệu có đủ khả năng nuôi một đứa trẻ. Họ bất an nhiều hơn khi mỗi sinh nhật trôi qua hay lại có người bạn, họ hàng thông báo vừa chào thành viên mới.

Những nỗi lo này phần lớn đều diễn ra trong im lặng bởi vẫn còn nhiều nam giới chưa cởi mở về vấn đề sức khỏe sinh sản của mình. Adam ước gì tình trạng này sẽ thay đổi.

"Tôi muốn nhiều người nhận thức rõ hơn rằng đàn ông không chỉ là những người cung cấp tinh trùng. Chúng tôi thực sự suy nghĩ nghiêm túc về những đứa trẻ và khi chúng tôi nói về mong muốn có con, những cảm xúc đó thực sự rất mạnh mẽ".

Theo Zing

Lần đầu tiên 9 đứa trẻ... sinh 9 xuất hiện bên nhau

Hơn 5 tháng trôi qua, 9 đứa trẻ sinh 9 đang càng lúc càng bụ bẫm, khỏe mạnh hơn. Lần đầu tiên cha mẹ của các bé chụp những bức hình có đủ cả 9 người con trong khuôn hình.