Thống kê XSKG 3/7/2022, thống kê loto Kiên Giang

Hội thảo là một phần trong chuỗi sự kiện InnovaConnect, do Quỹ VinFuture phối hợp với Trường Đại học Y tế công cộng (ĐHYTCC) tổ chức.

"Đại dịch" thuốc lá mới tạo ra một thế hệ nghiện nicotine

Phát biểu tại sự kiện, GS Hoàng Văn Minh, Hiệu trưởng trường ĐHYTCC, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao ý thức cộng đồng và đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời nhằm đẩy lùi tỷ lệ sử dụng thuốc lá tại Việt Nam.

"Chúng tôi chọn giảng đường đại học là nơi tổ chức sự kiện, vì tôi tin rằng sự quan tâm của các em sinh viên sẽ góp phần nâng cao nhận thức, cũng như đóng góp các sáng kiến chống lại sự thịnh hành của các loại thuốc lá mới", GS Hoàng Văn Minh chia sẻ.

GS Hoàng Văn Minh cho biết, hút thuốc lá là hành vi dễ bắt gặp và thậm chí được coi là truyền thống ở Việt Nam. Trong quá khứ, việc hút thuốc được xem là cách để bắt đầu câu chuyện, để xây dựng mối quan hệ. Tuy nhiên, hút thuốc mang đến nhiều hệ lụy xấu cho sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.

Với sự thịnh hành của các loại thuốc lá thế hệ mới (thuốc lá mới) như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá lai… Việt Nam đang đối mặt với một "đại dịch" mới, tạo ra một thế hệ nghiện nicotine mới.

Trong một nghiên cứu do GS Hoàng Văn Minh thực hiện từ tháng 10/2023 đến tháng 12/2023 đối với 3.801 học sinh từ lớp 6 đến lớp 12 thuộc 11 tỉnh, thành khác nhau ở Việt Nam, có tới 96,2% và 37,8% học sinh nhận thức được sự tồn tại của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.

Trong đó, 14% đã từng sử dụng thử thuốc lá điện tử và 7% hiện đang sử dụng trong 30 ngày qua. Tỷ lệ này đối với thuốc lá nung nóng là 1,8% đã từng sử dụng và 1,0% hiện đang sử dụng.

Một thống kê khác cũng được GS Hoàng Văn Minh chia sẻ, cho biết Việt Nam hiện có 45,3 triệu người hút thuốc, trong đó phần lớn là nam giới.

"Đây là xu hướng đáng lo ngại, vì nó có thể đảo ngược những nỗ lực kiểm soát việc sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu niên đã được triển khai quyết liệt trong nhiều năm qua", GS Hoàng Văn Minh nhấn mạnh.

Không chỉ ở Việt Nam, tỷ lệ thanh thiếu niên sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới cũng gia tăng nhanh ở nhiều quốc gia trong 10 năm qua.

Sự hấp dẫn của các thiết bị thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng với kiểu dáng thời thượng, hương vị đa dạng và những chiến dịch quảng cáo tinh vi đã khiến nhiều người, đặc biệt là thanh thiếu niên, lầm tưởng rằng những sản phẩm này an toàn hơn so với thuốc lá truyền thống.

Thuốc lá điện tử có nguy hiểm?

Theo bà Bungon Ritthiphakdee, Giám đốc Điều hành Trung tâm Quản trị và Kiểm soát thuốc lá toàn cầu (GGTC, Thái Lan), thuốc lá điện tử là nguy hiểm và có gây hại cho sức khỏe.

"Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng cũng có nicotine gây nghiện, có khả năng tạo ra một thế hệ mới nghiện nicotine", bà cảnh báo.

Thực tế, cộng đồng y tế toàn cầu cũng đã ghi nhận một số trường hợp tổn thương phổi do thuốc lá điện tử, hay còn gọi là EVALI.

Theo đó, các sản phẩm thuốc lá mới được cho là có thể gây ra những tác động tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là đối với não bộ đang phát triển của trẻ vị thành niên.

Đồng quan điểm với bà Ritthiphakdee, GS Hoàng Văn Minh cũng cho rằng việc nghiện chất nicotine dần hình thành trong quá trình sử dụng thuốc lá điện tử có thể dẫn đến sự "chuyển tiếp" sang các sản phẩm thuốc lá truyền thống.

"Sự hấp dẫn của các thiết bị thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng với kiểu dáng thời thượng, hương vị đa dạng và những chiến dịch quảng cáo tinh vi đã khiến nhiều người, đặc biệt là thanh thiếu niên, lầm tưởng rằng những sản phẩm này an toàn hơn so với thuốc lá truyền", GS Minh chia sẻ.

Không chỉ vậy, ngành công nghiệp thuốc lá còn đang tìm cách "lách" các quy định quản lý bằng việc giới thiệu các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, nhằm đối phó với các quy định ngày càng nghiêm ngặt đối với thuốc lá truyền thống.

PGS. Becky Freeman, chuyên gia từ Trường Y tế công cộng, Đại học Sydney (Úc) cho biết mạng xã hội là công cụ được các công ty, người bán thuốc lá tiếp cận để đưa sản phẩm đến với người dùng.

"Trên mạng xã hội, dễ dàng tìm thấy những hình ảnh hấp dẫn, thậm chí người nổi tiếng quảng bá sản phẩm và đưa ra những thông tin sai lệch về độ an toàn của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng", PGS. Becky Freeman cho biết.

Kết quả từ khảo sát của GS. Minh và nhóm nghiên cứu cũng cho thấy, nhiều học sinh vẫn còn những hiểu lầm sai lệch về tác hại của các loại thuốc lá mới này, khi tin rằng chúng an toàn hoặc ít gây hại hơn so với thuốc lá truyền thống. 23,5% học sinh không nhận thức được những rủi ro tiềm ẩn của thuốc lá điện tử và con số này còn cao hơn đối với thuốc lá nung nóng (43,2%).

"Điều này đã dẫn đến việc nhiều học sinh sẵn sàng trải nghiệm và sử dụng các sản phẩm này mà không hề lường trước được những tác hại đi kèm", GS. Minh cho biết.

Các chuyên gia tại sự kiện đồng thuận rằng, cần phải hành động ngay lập tức, xây dựng và thực thi các chính sách kiểm soát chặt chẽ đối với những sản phẩm này.

Hiện trên thế giới có ít nhất 34 quốc gia và vùng lãnh thổ áp dụng chính sách cấm hoàn toàn các sản phẩm thuốc lá điện tử, 11 quốc gia cấm bán thuốc lá nung nóng.

Chia sẻ bài học từ Singapore, bà Ritthiphakdee cho biết, từ tháng 2/2018, chính phủ nước này đã hoàn toàn cấm việc mua bán, sử dụng và sở hữu các sản phẩm thuốc lá như thuốc lá điện tử, shisha và thuốc lá không khói.

Trong khi đó tại Úc, tỷ lệ người hút thuốc hàng ngày ở nước này hiện đã ở dưới mức 10%. PGS. Freeman cho biết để đạt được thành công này, cần có các biện pháp tiếp cận toàn diện nhiều mặt, cùng với quy định nghiêm ngặt từ chính phủ.

"Người trẻ sẽ không còn dễ dàng mua các sản phẩm ở những cửa hàng tiện lợi nữa. Mô hình này đã giúp giảm đáng kể tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ", PGS. Freeman chia sẻ.

Cá trích là nguồn cung cấp dồi dào axit béo omega-3, đặc biệt là DHA (docosahexaenoic acid) và EPA (eicosapentaenoic acid). Nghiên cứu được công bố trên tạp chí American Journal of Clinical Nutritionđã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ cá trích thường xuyên có thể giúp giảm triglyceride.

Đây là một loại mỡ trong máu, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Omega-3 trong cá trích còn giúp giảm viêm, làm mềm thành mạch máu và ngăn chặn sự hình thành của các cục máu đông, từ đó bảo vệ hệ tim mạch khỏi các biến chứng nguy hiểm.

Một nghiên cứu năm 2018 trên Journal of the American Heart Associationcho thấy, tiêu thụ cá giàu omega-3 như cá trích ít nhất hai lần mỗi tuần có thể giảm nguy cơ đột quỵ tới 16%.

Nghiên cứu cũng khẳng định rằng, omega-3 có trong cá trích giúp cải thiện sức khỏe tim mạch tổng thể, làm giảm huyết áp và cải thiện chức năng của hệ tuần hoàn.

Tăng cường sức khỏe não bộ

DHA trong cá trích đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển chức năng não bộ. Theo nghiên cứu từ Neurology, tiêu thụ thực phẩm giàu DHA giúp tăng cường khả năng nhận thức, cải thiện trí nhớ và giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh như: Alzheimer và Parkinson.

Một nghiên cứu khác đã theo dõi hơn 1.000 người trưởng thành và cho thấy rằng, những người thường xuyên ăn cá trích có điểm số cao hơn trong các bài kiểm tra về trí nhớ và khả năng tập trung.

DHA còn có tác dụng bảo vệ các tế bào não khỏi tổn thương do viêm nhiễm, từ đó duy trì sức khỏe thần kinh bền vững.

Tốt cho xương khớp

Cá trích là một trong những nguồn thực phẩm tự nhiên giàu vitamin D, một loại vitamin quan trọng giúp hấp thụ canxi, bảo vệ xương chắc khỏe.

Theo nghiên cứu từ The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, việc thiếu hụt vitamin D có thể dẫn đến loãng xương và tăng nguy cơ gãy xương ở người lớn tuổi.

Cá trích với hàm lượng vitamin D cao giúp bổ sung canxi và tăng cường mật độ xương, đặc biệt có lợi cho trẻ em và người già.

Ngoài ra, cá trích còn chứa nhiều phốt pho và selen, hai khoáng chất thiết yếu hỗ trợ quá trình tái tạo mô xương và duy trì sự khỏe mạnh của khớp.

Tăng cường miễn dịch

Các axit béo omega-3 trong cá trích không chỉ có lợi cho tim mạch mà còn là chất chống viêm mạnh mẽ. Nghiên cứu được công bố trên Journal of Leukocyte Biologycho thấy, omega-3 có khả năng ức chế các phản ứng viêm trong cơ thể, giảm đau khớp và cải thiện các triệu chứng viêm nhiễm mãn tính.

Cá trích cũng giàu selen, một chất chống oxy hóa mạnh giúp tăng cường hệ miễn dịch. Theo nghiên cứu của European Journal of Nutrition, selen giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, tăng cường chức năng miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.

Nguồn protein chất lượng cao

Ngoài các chất béo có lợi, cá trích còn là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, cần thiết cho quá trình xây dựng và sửa chữa tế bào. Protein từ cá trích chứa đầy đủ các axit amin thiết yếu, giúp hỗ trợ tăng trưởng cơ bắp, cải thiện sức khỏe da và tóc.

Các triệu chứng ung thư cổ tử cung chỉ xuất hiện ở giai đoạn sau, khi khối bướu phát triển, xâm lấn xung quanh và có thể đã di căn. Nếu phát hiện bệnh càng muộn, tỷ lệ chữa khỏi càng thấp, giai đoạn đầu khoảng 85 - 90%, giai đoạn 2, 3 chỉ còn khoảng 50%. Giai đoạn cuối, tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ còn dưới 15%.

Ung thư cổ tử cung có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Do vậy các chị em phụ nữ cần lắng nghe cơ thể mình để sớm phát hiện những dấu hiệu của ung thư cổ tử cung dưới đây:

Chảy máu âm đạo bất thường

Đây là biểu hiện ung thư cổ tử cung đặc trưng nhất ở giai đoạn đầu, gây ra do niêm mạc cổ tử cung biến đổi hoặc khối ung thư phát triển kích thước, xâm lấn sang các mô lân cận, tạo ra các mạch mới, dễ vỡ, gây chảy máu.

Tình trạng chảy máu âm đạo bất thường xảy ra giữa kỳ kinh nguyệt, sau khi quan hệ tình dục, sau mãn kinh, sau khi đi vệ sinh… Mức độ chảy máu ở mỗi người là khác nhau, máu thường đỏ tươi, lượng ít - nhiều, tự ngưng nhưng sau đó lặp lại và tăng dần tần suất.

Dịch âm đạo bất thường

Dịch âm đạo (huyết trắng) tiết ra lúc đầu ít, sau tăng dần, có thể loãng hoặc nhầy, trắng đục hoặc xanh như mủ, hoặc lẫn màu hồng của máu, lâu ngày có mùi khó chịu.

Đau hoặc chảy máu sau khi quan hệ

Tình trạng đau khi quan hệ tình dục là dấu hiệu quan trọng cảnh báo các tổn thương ở đường sinh dục, trong đó có ung thư cổ tử cung. Có nhiều nguyên nhân gây đau khi quan hệ tình dục, nếu gặp phải tình trạng này bạn nên đi kiểm tra sớm để có hướng điều trị phù hợp hoặc chẩn đoán phát hiện sớm ung thư cổ tử cung ngay từ giai đoạn đầu.

Đau vùng chậu, đau lưng dưới

Nếu bạn bị đau nhiều vùng thắt lưng, xương chậu, đặc biệt là vùng chậu, vùng lưng dưới cũng là triệu chứng cảnh báo của việc thay đổi ở cổ tử cung.

Sự hình thành và phát triển của khối u trong cổ tử cung gây nhiều cản trở đến quá trình cung cấp oxy của tế bào. Vì vậy, khi có cơn đau âm ỉ, đôi khi là dữ dội vùng tiểu xương chậu cần lưu ý thăm khám sớm.

Khó chịu khi đi tiểu

Khó chịu, châm chích khi đi tiểu cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư cổ tử cung. Tần suất đi tiểu nhiều hơn, tiểu tiện mất kiểm soát, nước tiểu có màu, mùi bất thường, đặc biệt đi tiểu ra máu. Thông thường, các dấu hiệu ở đường tiết niệu xảy ra khi ung thư đã lan đến các mô lân cận.

Tiểu không kiểm soát

Khối u ở tử cung hoặc sự chèn ép của u có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến chức năng của lưu thông đường ruột và đường tiểu, từ đó làm thay đổi thói quen đại tiện - tiểu tiện của người bệnh.

Người bệnh có thể bị rối loạn đại tiện như tiêu chảy, táo bón, tiêu chảy xen kẽ táo bón hoặc gặp tình trạng đi tiểu không kiểm soát.

Rối loạn kinh nguyệt

Ung thư cổ tử cung cũng có thể gây mất cân bằng hormone trong cơ thể, ảnh hưởng đến sự phát triển và rụng trứng, dẫn đến hiện tượng kinh nguyệt ra nhiều và kéo dài hơn bình thường, rong kinh, kinh nguyệt có màu đen sẫm.

Giảm cân không rõ nguyên nhân

Sụt cân là một trong những dấu hiệu ung thư cổ tử cung mà người bệnh có thể gặp từ sớm, nguyên nhân có thể liên quan đến bất thường ở đường tiêu hóa, hoặc rối loạn toàn thân do bệnh ung thư gây ra.

Nếu bị giảm cân đột ngột trong thời gian ngắn bạn nên chủ động đến bệnh viện thăm khám để kiểm tra tình trạng sức khỏe.

Liên tục mệt mỏi

Hầu hết các loại ung thư đều gây ra tình trạng giảm cân, chán ăn, sụt cân. 

Ung thư cũng làm giảm số lượng tế bào hồng cầu khỏe mạnh và thay thế bằng các tế bào máu trắng để cố gắng chiến đấu với căn bệnh này. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu máu, suy giảm miễn dịch, gây ra tình trạng mệt mỏi, thiếu năng lượng.

Sưng đau ở chân

Khi khối u phát triển lớn dần và lan rộng sẽ gây chèn ép dây thần kinh và làm tắc nghẽn máu không đến được tứ chi, gây sưng và đau chân, tình trạng đau có xu hướng liên tục và tăng nặng theo thời gian.

Như trường hợp nam bệnh nhân 41 tuổi ở Hà Nội, dù anh đã điều chỉnh cường độ làm việc, dành thời gian chơi đùa với con cái, cả nhà vui vẻ, nhưng bản thân không hề có sự thay đổi về ham muốn chuyện ấy.

Khi đi khám nam khoa, bác sĩ khuyên anh vào bệnh viện kiểm tra… u não khiến anh giật mình.

Tại Bệnh viện K Trung ương, bệnh nhân được phát hiện bị u tuyến yên, các bác sĩ cho biết đây chính là nguyên nhân anh bị suy giảm ham muốn.

BS Liên cho biết, tuyến yên là tuyến nội tiết có nhiệm vụ điều khiển chức năng nội tiết trong cơ thể con người. Tuyến yên nằm trong sọ não nên u tuyến yên được xếp vào loại u sọ não. "Có những khối u rất nhỏ, như vết ong đốt, nhưng nó là tác nhân gây thay đổi nội tiết khủng khiếp, thậm chí chênh 18 - 20 lần so với bình thường là căn nguyên gây nên tình trạng giảm ham muốn ở bệnh nhân. .

Vì mang chức năng điều khiển nội tiết cơ thể nên khi bị u tuyến yên, bệnh nhân bị rối loạn nội tiết tố (hormone) và gây các biểu hiện khác nhau ở nam và nữ giới, trong đó có hiện tượng mất kinh bất thường (dù không mang bầu), có hiện tượng tiết sữa dù không mang thai ở chị em phụ nữ; hiện tượng giảm ham muốn tình dục ở nam giới.

Ngoài ra các dấu hiệu trên, BS Liên cũng lưu ý các dấu hiệu khác như: thị lực giảm, thỉnh thoảng có đau đầu, da khô sần sùi…

Tùy thuộc vào kích thước khối u, bản chất khối u tuyến yên dạng không chế tiết hoặc chế tiết loại hormone nào mà bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị khác nhau. 

BS Liên cảnh báo một người khỏe mạnh bình thường, bỗng dưng giảm ham muốn tình dục, xuất hiện đau đầu thoáng qua, hay sụp mi, giảm thị lực… thì không chỉ khám chuyên khoa mắt, nội tiết, nam học mà cũng nên nghĩ đến bất thường ở não để được khám và điều trị kịp thời.

Suốt 10 năm nay, bệnh nhân không nhìn thấy gì ngoài ánh sáng mờ ảo, mọi sinh hoạt, đi lại còn khó khăn. Cô chia sẻ, lắm lúc còn không mường tượng được khuôn mặt của những người thân yêu trong gia đình thay đổi ra sao; mọi sinh hoạt đều bị hạn chế.

Cũng 10 năm nay, vì không nhìn thấy gì, chỉ nghe âm thanh, nên khi thấy nhiều người trong phòng họp tại Bệnh viện Mắt Hà Nội 2, nữ bệnh nhân hơi ngỡ ngàng, hồi hộp, xúc động, dù trước đó, cô đã đồng ý chia sẻ câu chuyện về cảnh mù lòa cả chục năm nay của mình, niềm vui khi được ghép giác mạc.

PGS Châu cho biết, sau khi có được nguồn tạng hiến từ mẹ của bác sĩ chuyên khoa mắt Bệnh viện Quân Y 103, ngày 27/9, Bệnh viện đã tiến hành ghép giác mạc cho bệnh nhân.

"Ca ghép giác mạc diễn ra trong khoảng 45 phút, hiện tại tình trạng người nhận ổn, kết quả ban đầu khá khả quan, có thể nhìn được 1/10 và tự đi lại được. Tuy nhiên, đây mới chỉ là kết quả ban đầu, thời gian tới cần phải theo dõi, tái khám thường xuyên theo chỉ định của bác sĩ", PGS Châu thông tin.

Nữ bệnh nhân cho biết, cô vô cùng hạnh phúc và thấy biết ơn người đã hiến giác mạc. Bởi suốt 10 năm qua cô không nhìn thấy rõ ràng mọi vật, người đứng ngay trước mặt cũng không thể nhìn được đường nét khuôn mặt.

"Nhờ giác mạc hiến, tôi nhìn lại được vạn vật, điều đặc biệt hơn, sẽ nhìn lại được từng khuôn mặt người thân trong gia đình, sau suốt 10 năm không nhìn thấy. Chắc hẳn mọi người đều có nhiều đổi thay. Tôi chỉ mong ổn định sớm để nhanh chóng về quê, nhìn người thân trong gia đình cho thỏa nỗi nhớ.

Tôi cứ nghĩ giấc mơ này cả đời không đạt được, vì tôi đã 65 tuổi. Tôi muốn bày tỏ sự biết ơn đến người hiến giác mạc, thân nhân người hiến giác mạc, đến các y bác sĩ đã ghép giác mạc cho tôi", nữ bệnh nhân chia sẻ.

Nữ bệnh nhân kể lại, trước hôm được thông báo có giác mạc hiến và được lựa chọn ghép, cô hồi hộp đến không ngủ được. Đến khi lên bàn mổ rồi vẫn cứ là mơ, khi đã chờ đợi vài nghìn ngày không có giác mạc dành cho mình.

"Khi vừa tỉnh dậy từ ca phẫu thuật, tôi thấy rất phấn chấn, mặc dù lúc đó đầu óc vẫn chưa được minh mẫn. Vài tiếng sau đó, bác sĩ bảo tôi mở mắt và nhìn thấy mọi người trước mặt, tôi vỡ òa sung sướng vì hơn 10 năm tôi chỉ thấy ánh sáng, không thấy hình người.

Sau ghép và điều trị có 4 ngày, độ nét tăng lên rõ rệt. Tôi chỉ mong sớm được về quê nhìn lại người thân của mình", người phụ nữ nhận giác mạc chia sẻ.

PGS Châu cho biết, bệnh nhân sẽ sớm được về nhà và theo dõi tái khám sau đó. Trong chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ dẫn của bác sĩ như không vận động nặng, tránh tác động từ môi trường khói bụi, va đập vào mắt…

Trước đó, sáng sớm ngày 25/9, Ngân hàng Mô - Bệnh viện Mắt Hà Nội 2 nhận được điện thoại thông báo, người con trai muốn hiến giác mạc của mẹ để mang lại ánh sáng cho người bệnh mù lòa.

Ngay lập tức, các ekip của Ngân hàng Mô khởi động, nhanh chóng di chuyển đến tận nơi để lấy giác mạc.

Người hiến giác mạc là cụ bà 75 tuổi, qua đời lúc 5h18 sáng 25/9. Người gọi điện đến Ngân hàng Mô, bày tỏ muốn hiến giác mạc của mẹ là bác sĩ quân y, TS.BS Nguyễn Lê Trung, Phó Chủ nhiệm khoa mắt Bệnh viện Quân y 103.

Cán bộ Ngân hàng Mô chia sẻ: "Trong suốt quá trình thu nhận, người con trai cụ chỉ đứng lặng lẽ quan sát từ một góc phòng. Chỉ đến khi các kỹ thuật viên đã lấy giác mạc xong, người con trai ấy mới lại gần, đặt tay lên mái tóc của mẹ, rồi ôm lấy mẹ mà bật khóc... Anh ôm mẹ lần cuối cùng sau khi hiến tặng giác mạc của mẹ để mang lại ánh sáng cho người khác".

Được biết, mẹ của bác sĩ Trung là Đại úy Lê Thị Hồng Minh, nguyên nhân viên khoa dược tại Bệnh viện Quân y 103.

Trước khi mất, bà đã bày tỏ di nguyện muốn hiến tặng giác mạc của mình để giúp đỡ những bệnh nhân mù lòa.

Thông thường, dạ dày có chức năng giữ thức ăn, khởi động quá trình tiêu hóa, nghiền nhỏ và trộn lẫn thức ăn với enzyme tiêu hóa và hấp thu một phần chất dinh dưỡng. Sau đó, thức ăn sẽ đi từ dạ dày đến tá tràng và tiếp tục quá trình tiêu hóa tiếp theo. 

Khi cắt một phần hay toàn bộ dạ dày (thường bao gồm cả van môn vị hoặc tâm vị), sức chứa của dạ dày giảm hoặc mất hoàn toàn, làm giảm quá trình co bóp, tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng. Thức ăn từ miệng qua thực quản đi qua dạ dày đi vào hệ thống ruột sẽ nhanh hơn. Điều này gây ra hàng loạt các triệu chứng như trào ngược thực quản, hội chứng dumping, co thắt dạ dày ruột, tiêu chảy, đi ngoài phân sống. 

Chính vì vậy, người bệnh cần chú ý thay đổi một số điểm sau đây trong quá trình ăn uống:

Lựa chọn thực phẩm

Thời gian đầu sau phẫu thuật, các nhóm thực phẩm nên chọn bao gồm: tinh bột phức (ngũ cốc xay sát rối, khoai củ), thịt nạc và cá nạc, rau mềm, các loại sữa gầy hoặc sữa thủy phân tốt, sữa chua (ít béo), dầu thực vật (dầu oliu)…

Khi cơ thể đã thích nghi với việc cắt bỏ hoàn toàn hoặc một phần dạ dày, thực phẩm và chế biến sẽ đa dạng hơn, ăn đầy đủ các nhóm thực phẩm. Đặc biệt chú ý đến nhóm thực phẩm giàu sắt và vitamin B12.

Lựa chọn thực phẩm có hàm lượng calo cao, giàu chất dinh dưỡng và ít đường.

Uống nhiều nước, có thể thay nước lọc bằng sữa, nước ép trái cây… để tăng lượng calo nạp vào cơ thể.

Tránh rượu, bia, thuốc lá, nước ngọt có ga, hạn chế cà phê, trà.

Không ăn nhiều các thực phẩm chứa nhiều chất xơ sợi để tránh gây cảm giác no lâu, khó tiêu và táo bón.

Thay đổi cách chế biến

Thời gian đầu sau phẫu thuật, thực phẩm cần được chế biến mềm, nhừ, cắt nhỏ. Cho đến khi cơ thể thích nghi được thì chuyển dần sang thực phẩm được chế biến theo cách hàng ngày cùng với bữa ăn gia đình. Ưu tiên luộc, hấp, hầm, xào, tránh chiên, nướng, rán hoặc ăn sống.

Thói quen ăn uống

Thay vì ăn ba bữa mỗi ngày, hãy chia nhỏ thức ăn thành nhiều bữa nhỏ và ăn theo khung giờ cố định (6h30 - 9h - 11h30 -15h - 18h - 20h).

Người bệnh chú ý nhai kỹ thức ăn, ăn thật chậm từng miếng nhỏ một, ngồi nghiêng 60-75 độ ngửa về phía sau, tránh nằm ngửa hoặc ngồi lưng thẳng đứng. Giữ nguyên tư thế đó sau ăn 15-30 phút. 

Không uống chất lỏng trước và sau khi ăn 30 phút nhằm tránh gây cảm giác no.

Ghi nhật ký ăn uống hàng ngày giúp đánh giá lượng thức ăn nạp vào đã đủ chưa, ăn loại thực phẩm nào, chế biến như thế nào, ăn ở thời điểm nào là phù hợp với tình trạng của bản thân để kịp thời điều chỉnh.

Ngoài ra, người bệnh cần gặp bác sĩ dinh dưỡng định kỳ nhằm đánh giá chế độ ăn hiện tại, từ đó điều chỉnh kịp thời những điểm không phù hợp. Bổ sung vitamin và vi chất tổng hợp, đặc biệt là vitamin B12, vitamin C, D, sắt, canxi theo chỉ định của bác sĩ.