Nissan Việt Nam cam kết mở rộng đại lý trên toàn quốc

-  Là một doanh nhân, cũng là một người theo đạo Phật, theo ông, mục tiêu tìm kiếm lợi nhuận của một doanh nhân có mâu thuẫn với triết lý sẻ chia của đạo Phật không? Khi một bên thương trường là chiến trường còn một bên là sự hoà hợp, nhường nhịn.

Tôi nghĩ rằng không có sự mâu thuẫn ở đây. Đạo Phật dạy chúng ta không làm gì trái pháp luật hay đi ngược lại với đạo lý làm người. Tức là làm gì cũng phải trung thực, không được làm hại ai và điều đó cũng chính là những yếu tố giúp kinh doanh bền vững, lâu dài.

- Một trong những tiêu chí kinh doanh trung thực của ông là gì?

Một trong những sản phẩm tôi kinh doanh là thuốc. Đặc điểm của nó là giúp đỡ cho con người.

Tôi luôn tâm niệm rằng tôi phải làm tốt và trung thực với khách hàng của mình. Điều đó làm tôi cảm thấy hạnh phúc và thanh thản.

Làm kinh doanh thì phải có lợi nhuận nhưng những người giàu có chưa chắc đã hạnh phúc. Còn nếu làm kinh doanh mà mang lại hạnh phúc thì nó có thể sẽ mang đến sự giàu có.

Thực ra, một số doanh nhân muốn kiếm tiền bằng đủ mọi cách. Đó là do lòng tham của con người.

Con người khác với con vật ở chỗ biết đúng sai, tốt xấu. Tôi tin rằng những người làm kinh doanh không trong sạch biết rằng mình đang làm việc xấu và trong tâm họ cảm thấy không hạnh phúc.

Ông Supachai Verapuchong trao quà từ thiện tại tỉnh Điện Biên.

- Có vẻ như việc kinh doanh đang giúp ích cho việc thực hành đạo Phật của ông, vì ông sẽ có nhiều tiền hơn để làm từ thiện?

Đúng là nó có giúp ích. Triết lý sống của tôi là khi tôi đã kinh doanh tạo ra lợi nhuận, tôi muốn làm thế nào để mình cảm thấy hạnh phúc.

Nhiều tiền không phải là hạnh phúc, vì khi chết đi chúng ta không mang nó theo được. Việc làm tôi cảm thấy hạnh phúc là dùng tiền mình kiếm được để giúp đỡ người khác.

Nhưng không phải bạn phải có nhiều tiền mới có thể giúp đỡ người khác. Theo đạo Phật thì có 3 mức độ. Việc dùng vật chất để giúp đỡ người khác chỉ là mức thấp nhất. Mức độ thứ 2 là chúng ta có thể bao dung, tha thứ cho những người đối xử không tốt với mình và có thể đối xử tốt với họ. Mức độ thứ 3 là ta có thể lan toả tinh thần đó để giúp người khác trở thành người tốt.

-  Làm thế nào để việc chia sẻ tài sản với người khác trở thành hạnh phúc của mình? Nhiều người cho rằng việc kiếm được nhiều tiền mới là hạnh phúc của họ.

Nếu ai đó nói rằng kiếm được nhiều tiền mới là hạnh phúc nghĩa là họ không hiểu được bản chất sự sinh ra của con người.

Con người sinh ra có một đặc điểm giống như con vật. Đó là nếu không có ăn thì mới phải tranh giành, cướp đoạt của nhau. Nhưng khi bạn đã có đủ rồi thì việc chia sẻ cho nhau là hạnh phúc.

Thử nghĩ xem, nhiều tiền hay ít tiền thì bạn cũng chỉ ăn 1-2 bát cơm là no, cũng chỉ cần một ngôi nhà để ở, một phương tiện để đi. Vậy bây giờ giữa 2 việc: mang tài sản mình không dùng đến chia sẻ cho người khác so với việc bạn đã có đủ rồi nhưng vẫn đi tranh giành với người khác, thì bạn nghĩ xem, cái  nào làm cho bạn hạnh phúc hơn?

Ông Supachai Verapuchong cùng với các nhà sư và phật tử thực hiện chuyến hành hương qua 5 quốc gia lưu vực sông Mê Kông.

- Ông có chia sẻ triết lý đạo Phật với các nhân viên của mình không? Những người theo đạo Phật có được ưu ái khi ứng tuyển vào công ty của ông không?

Ở công ty, tôi không nói nhiều về đạo Phật. Nhưng tôi luôn tâm niệm và nói với nhân viên rằng hãy trung thực với khách hàng. 

Tôi không quan tâm nhân viên của mình có theo đạo Phật hay không. Tôi sẵn sàng tuyển dụng những người theo các tôn giáo khác nhau. Nhưng khi đã vào công ty rồi, tôi sẽ hướng thiện cho họ. Tôi luôn nói với nhân viên của mình rằng, hãy coi khách hàng là anh chị em của bạn. Trong lĩnh vực khách sạn, chúng tôi phải lo nỗi lo của khách hàng trước khi để họ than phiền.

Các quản lý cấp cao của tôi sẵn sàng khiêng một chiếc ghế nếu cần thiết. Và dĩ nhiên tôi phải là người làm gương. Nếu tôi nhìn thấy một mẩu rác hay một chiếc tăm rơi, tôi luôn cúi xuống, tự nhặt nó lên.

-  Là một người làm từ thiện tích cực ở Việt Nam, ông nghĩ thế nào về việc làm từ thiện để mang lại những giá trị bền vững, như người ta vẫn nói là ‘cho cái cần câu chứ không cho con cá’? 

Chính việc lan toả đạo Phật bằng việc tổ chức những chuyến hành hương như Dharma Yatra là cách mà tôi muốn cho đi ‘cái cần câu’.

Tôi luôn muốn con người tử tế, trung thực, sống hoà hợp với nhau theo triết lý đạo Phật. Một gia đình được cấu tạo bởi các thành viên, nếu các thành viên đều nghĩ và làm được như thế thì sẽ có một gia đình tốt. Hàng triệu gia đình làm thế thì sẽ có một đất nước tốt và đất nước đó sẽ yên bình và phát triển. 

Chuyến hành hương Dharma Yatra lần thứ 2 nhằm mục đích lan toả những giá trị mà đạo Phật đề cao, nhằm kêu gọi hoà bình, tôn trọng giữa 5 quốc gia trong khu vực.

- Ông có định trao tặng phần lớn tài sản của mình cho các quỹ từ thiện như nhiều tỷ phú khác, nhất là khi ông lại là lấy việc sẻ chia làm triết lý sống của mình?

Tôi làm từ thiện từ khi tôi còn chưa có nhiều tiền. Khi tôi dành nhiều tiền hơn cho việc từ thiện, tôi không kỳ vọng sẽ nhận được nhiều phúc đức từ đó.

Một điều nữa mà đạo Phật cũng dạy, đó là mình phải biết mình. Tức là tôi làm từ thiện nhưng tôi không làm cho gia đình mình phải khổ hay phiền toái vì việc đó.

Không phải cứ dành hết tiền làm từ thiện mới là tốt, mới là có hồng phúc. Tôi tự biết mình có bao nhiêu, có thể cho đi bao nhiêu một cách thoải mái. Đó mới là điều mà tôi hướng đến.

53 nhà sư hành hương qua 5 quốc gia kêu gọi sống vì hoà bình, tôn trọng lẫn nhau

 53 nhà sư tới từ 5 quốc gia lưu vực sông Mê Kông sẽ có 18 ngày tham gia các hoạt động tôn giáo ở mỗi địa phương.

Ngày 15/9, trong video đăng trên trang cá nhân, Mai thông báo: ‘Mai đã ly hôn rồi. Giờ Mai ở một mình. Tất cả là số phận của Mai rồi, Mai không biết làm gì được, khó lắm’.

Thông tin này làm nhiều người bất ngờ. 4 tháng trước, Mai cho biết, cuộc sống của cô với chồng con ở Bỉ hạnh phúc. Chồng cô có tính hay ghen nhưng yêu vợ, thường giúp vợ việc nhà những lúc rảnh rỗi. Anh cảm thấy may mắn khi cưới được cô làm vợ. Mỗi năm một lần, vợ chồng cô sẽ đưa hai con về Việt Nam thăm nhà ngoại.

Mai cho biết, sau ly hôn, cô buồn, nhưng vì con, cô sẽ gắng vượt qua.

Khuya cùng ngày, trao đổi với VietNamNet, Mai khẳng định một lần nữa, vợ chồng cô đã đường ai nấy đi. Việc ly hôn này là đồng thuận. Hiện hai con nhỏ đang sống cùng ba. Mai không phải cấp dưỡng nuôi con và được đón hai bé về ở cùng vào hai ngày cuối tuần.

Cô gái trẻ cho biết, thời gian qua, cô chịu rất nhiều điều tiếng, rằng lấy chồng vì ham tiền, danh tiếng và dựa hơi chồng. ‘Mai đã rất buồn. Ở bên này, Mai cũng có công việc ở bệnh viện và có trang vlog riêng. Được như hiện nay là Mai đã cố gắng rất nhiều’, Mai nói và cho biết , cô sẽ tiếp tục sống ở Bỉ để được ở gần con.

'Không được nuôi con, Mai rất buồn. Nhưng Mai sẽ gắng làm việc để lo cho con, dành tình cảm cho con khi được gặp vào hai ngày cuối tuần', cô gái từng được nhiều người biết nhờ tài nói tiếng Anh khi đi bán hàng cho khách du lịch ở Sa Pa 12 năm trước nói.

Cuộc sống ở Bỉ của cô gái H’Mông giỏi tiếng Anh với chồng doanh nhân

'Chồng Mai nói, lấy được Mai là món quà quý giá, vì thế, anh thích phụ vợ việc nhà. Lâu lâu, anh ấy lại tạo bất ngờ cho vợ bằng bó hoa, món quà nhỏ'.  

Bill Gates, Mark Zuckerberg và Michael Bloomberg ( từ trái qua phải). Ảnh: Getty image

Bạn đã từng xem qua danh sách đầy đủ nhất Forbes 400 về những người giàu nhất nước Mỹ chưa?

Thật bất ngờ, Bill Gates, với khối tài sản trị giá 81 tỷ USD, đứng đầu bảng xếp hạng trong vòng 23 năm liên tiếp. Trong khi đó, người bạn Warren Buffett của ông lần đầu tiên vươn lên vị trí thứ ba sau 15 năm với 65,5 tỷ USD tài sản.

Giá cổ phiếu tăng vọt, những ông chủ của các công ty công nghệ dường như đã tích lũy một khoản không nhỏ cho túi tiền của mình với tốc độ nhanh hơn so với các công ty khác. Giám đốc điều hành Amazon.com, Jeff Bezos, đã kiếm được 20 tỷ USD để tăng giá trị tài sản của mình lên 67 tỷ USD, con số này mang lại cho ông danh hiệu người giàu thứ hai ở Hoa Kỳ.

Ông chủ của Facebook, Mark Zuckerberg đã giành vị trí thứ tư, thứ hạng cao nhất của anh từ trước đến nay, với giá trị tài sản đạt tới 55,5 tỷ USD. Cùng với đó, người sáng lập Oracle, Ell Ellison, lần đầu tiên đứng ở vị trí thứ 5 vào năm 2007, tài sản của ông là 49,3 tỷ USD.

Đứng ở vị trí số 6 là cựu Thị trưởng thành phố New York, Michael Bloomberg, giám đốc điều hành công ty cùng tên Bloomberg L.P., ông sở hữu tài sản là 45 tỷ USD.

Sáu tỷ phú này có tổng cộng 363,3 tỷ USD và khi họ rời vị trí lãnh đạo, phần lớn vẫn là cổ đông trong các công ty mà họ thành lập. Tuy nhiên, chiếm nhiều phần trong tài sản của họ là bất động sản. Bill Gates sở hữu một biệt thự ở Washington trị giá khoảng 170 triệu USD, một số trang trại ngựa trên khắp Hoa Kỳ và cổ phần trong chuỗi khách sạn sang trọng dưới công ty đầu tư tư nhân của ông, Cascade.

Và bây giờ hãy thăm quan nơi cư trú của sáu ông trùm giàu nhất này:

1. Bill Gates, tài sản 81 tỷ USD sống tại Medina, Washington.

Biệt thự ở Medina, Washington của Bill Gates

Bill Gates, 60 tuổi, dành phần lớn thời gian của mình tại khu biệt thự rộng 66.000 mét vuông ở thành phố Medina, Washington, ngôi nhà của ông còn có biệt danh là Xanadu 2.0 được đặt tên theo một nhân vật trong phim Citizen Kane, với hướng nhìn ra hồ Washington. Ông Gates phải mất bảy năm và tốn 63,2 triệu USD để xây dựng ngôi nhà này, nơi chứa rất nhiều tính năng công nghệ cao. Ông đã mua lô đất với giá 2 triệu USD vào năm 1988, nhưng giờ nó trị giá khoảng 170 triệu USD, theo hồ sơ công khai.

2. Jeff Bezos với ngôi nhà trị giá 67 tỷ USD tại Medina, Washington.

Biệt thự của Jeff Bezos ở DC

Bezos, 52 tuổi, trong quá trình xây dựng đế chế thương mại điện tử của mình, đã kiếm được một khối tài sản kích xù, giúp ông bước lên vị trí thứ 26 trong danh sách chủ sở hữu đất đai lớn nhất nước Mỹ năm ngoái. Ông có một trang trại rộng 165.000 mẫu ở West Texas, Anh, một ngôi nhà bên bờ sông ở tiểu bang Washington, ba căn hộ liền kề trong Tòa tháp Thế kỷ của Manhattan và một khu đất ở Beverly Hills rộng 12.000 mét vuông, tự hào hơn Tom Cruise chính là hàng xóm của ông.

Ngôi nhà của ông tại Medina, Washington, gần trụ sở của Amazon, rộng tới 5,35 mẫu và không gian sống khoảng 29.000 mét vuông. Ngoài ngôi nhà chính còn có một ngôi nhà nhỏ xung quanh và một nhà chứa thuyền rộng 4.500 mét vuông trên hồ Washington.

3. Warren Buffett sở hữu tài sản 65,5 tỷ USD và sinh sống tại Omaha, Nebraska

Ngôi nhà "khiêm tốn" của Warren Buffett ở Omaha, Nebraska

Mặc dù là nhà đầu tư sắc sảo nhất trên trái đất, nắm giữ nhiều khoản đầu tư bất động sản, Warren Buffett, 86 tuổi, luôn được biết đến là người khiêm tốn.

Ngôi nhà của ông nằm ở một góc ở Omaha, Nebraska, mà ông đã mua vào năm 1958 với giá 31.500 USD. Ông Buffett đã sống tại đây kể từ đó. Ngôi nhà ban đầu được xây dựng vào năm 1921 và sau đó trải qua nhiều lần mở rộng để biến nó thành một ngôi nhà rộng 6.500 m2 ấm cúng và thoải mái cho người đàn ông có tài sản trị giá hơn 65,5 tỷ USD.

4. Mark Zuckerberg sống tại Palo Alto, California với 55,5 tỷ USD trong tay

Biệt thự 7 tỷ đô la của "cha đẻ" Facebook

Tỷ phú trẻ tuổi nhất đầu tư phần lớn tài sản của mình vào trường học, y tế và các tổ chức từ thiện. Danh mục đầu tư bất động sản của ông bao gồm nhà ở Palo Alto và một ngôi nhà khác trị giá 9,9 triệu USD gần Công viên Dolores ở San Francisco.

Zuckerberg, 32 tuổi, đã mua ngôi nhà đầu tiên của mình 5.000 mét vuông theo phong cách Craftsman ở Palo Alto vào năm 2011 với giá 7 triệu USD. Anh ta đã mua nốt bốn ngôi nhà xung quanh trong những năm sau đó với giá khoảng 43,8 triệu USD để giữ gìn sự riêng tư cho mình. Nhưng kế hoạch phá bỏ và xây dựng lại chúng  vẫn bị đình trệ cho tới nay.

5. Larry Ellison có 49,3 tỷ USD sống tại Woodside, California

Ngôi nhà gỗ đáng mơ ước của tỷ phú 72 tuổi

Chủ tịch điều hành của Oracle, Larry Ellison, 72 tuổi, có một danh mục đầu tư bất động sản vô cũng choáng ngợp. Ông đã mua gần hết khu phố ở Malibu và xung quanh hồ Tahoe. Theo báo cáo được công bố ông còn sở hữu biệt thự Beechwood trị giá 70 triệu đô tại Newport, Rhode Island; một biệt thự vườn ở Kyoto, Nhật Bản; và 98% đất đai của Lanai, hòn đảo lớn thứ sáu của Hawaii, mà ông đã mua vào năm 2012 với giá 500 triệu USD.

Ngôi nhà Woodside, California của ông, với trị giá ước tính lên tới 110 triệu USD, được mô phỏng theo kiến ​​trúc Nhật Bản thế kỷ XVI một cách hoàn hảo với một hồ nước nhân tạo rộng 2,3 mẫu.

6. Michael Bloomberg ở vị trí thứ 6 với 45 tỷ USD tài sản, sống tại Manhattan, New York

Cơ ngơi giữa lòng thành phố New York của tỷ phú đứng thứ 6 trên bảng xếp hạng Forbes

Cựu Thị trưởng thành phố New York, Michael Bloomberg, 74 tuổi, có hàng chục khu động sản trên toàn thế giới. Tuy dành phần lớn thời gian tại ngôi nhà phố Upper Estate Side, ông cũng sở hữu bất động sản tại Hamptons ở New York, cũng như ở London, Bermuda, Colorado và Florida.

Ngôi nhà của Bloomberg tọa lạc tại 17 East phố 79, gồm năm tầng và được bao quanh bằng bức tường đá vôi. Trong ba nhiệm kỳ làm thị trưởng, ông Bloomberg sống trong ngôi nhà này thay vì tại Gracie Mansion. Tuy nhiên, có thể thấy được rõ ràng ý đồ ông muốn biến nó thành một biệt thự lớn. Từ năm 1989, ông đã dần dần mua lại các ngôi nhà khác tại 19 East  phố 79 ngay cạnh ngôi nhà của mình. Theo tờ The New York Observer, ông sở hữu 5 trong số 6 ngôi nhà tại khu phố này và tất cả đều được xây dựng theo phong cách Hy Lạp những năm 1880.

Đại gia Minh Nhựa lái xe 80 tỷ đưa con gái vào lễ đường, đám cưới toàn nghệ sĩ nổi tiếng

Không chỉ khiến mọi người trầm trồ khi đưa siêu xe 80 tỷ lên sân khấu, đông đảo sao Việt nổi tiếng cũng có mặt mừng đám cưới ái nữ nhà đại gia Minh Nhựa.

Theo lời nam tài xế, 3 giờ sáng ngày 21/10, anh đỗ xe ngay ngã tư Bút Sơn (Hoằng Hóa, Thanh Hóa), thì được người đàn ông chạy ra vẫy xe, thuê đưa vợ chuyển từ bệnh viện tuyến huyện lên bệnh viện tuyến tỉnh cấp cứu. Quãng đường di chuyển giữa hai bệnh viện khoảng 10km. Người vợ đang mang bầu khoảng 7 tháng, có hiện tượng sinh non.

Cách bệnh viện khoảng 3 km, người chồng kêu thất thanh vì vợ bị vỡ ối. Xe di chuyển thêm 1km nữa, sản phụ bắt đầu chuyển dạ và sinh con ngay trên xe.

Chiếc xe - nơi anh Cường đỡ đẻ cho sản phụ.

Do sinh sớm so với dự kiến nên gia đình hai vợ chồng đi người không đến bệnh viện, không mang vật dụng sơ sinh, anh Cường đã nhanh trí cởi áo của mình để quấn cho em bé sơ sinh. Sau đó tiếp tục lái xe chở sản phụ và em bé đến bệnh viện.

Anh Cường cho biết: ‘Mọi ngày tôi chỉ làm đến 2h sáng là về nghỉ nhưng hôm đó không hiểu sao lại cố nằm đến gần 3h vẫn chưa về.

Khi tôi đánh xe vào đến sảnh khoa Sản thì thấy anh chồng chạy vào bế vợ ra. Chị đã có hiện tượng sắp sinh rồi, kêu la dữ dội.

Thấy chị vợ đau đớn, kêu la tôi cũng sợ, cố gắng đi nhanh ở mức độ an toàn nhất có thể để đến bệnh viện. Khi nghe anh chồng kêu cháu bé sắp ra, tôi cởi áo đưa bố cháu quấn cho con'.

Nam tài xế Hoàng Việt Cường.

Anh Cường chia sẻ thêm, gần 5 năm chạy xe taxi, anh từng chở rất nhiều sản phụ đi đẻ, nhưng đây là lần đầu tiên anh làm ‘bà đỡ’ ngay trên xe ô tô.

Liên hệ với người chồng trong câu chuyện trên, anh cho hay, hiện sức khỏe của vợ anh đã ổn định nhưng em bé đang được nằm lồng kính, thở máy và chăm sóc đặc biệt ở khoa Sơ sinh. Cân nặng của em bé là 1,9 kg. Anh cũng bày tỏ sự cảm kích đối với nam tài xế đã hỗ trợ vợ mình vượt cạn. Ngay sau đêm 21/10, anh đã gọi lại cho tài xế Cường cảm ơn.

Anh Cường dọn dẹp xe sau ca đỡ đẻ.

Buồng hạnh phúc trên xe buýt Sài Gòn, tài xế coi con trai riêng của vợ như con đẻ

Vợ muốn sinh con nhưng anh Phương (TP.HCM) gạt đi, vì muốn tập trung lo cho con riêng của vợ là bé Noel ăn học.  

Vài năm gần đây, các lưu học sinh không cần nhờ tôi phụ đạo nữa, và số lưu học sinh Campuchia cũng ít đi. Tôi trò chuyện với họ thì biết giáo dục Campuchia đã có rất nhiều thay đổi.

Vào năm 2013, Thứ trưởng Bộ Tài chính Campuchia, Hang Chuon Naron, được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Giáo dục. Không giống như dự đoán, việc đầu tiên ông làm là thực thi chính sách “không gian lận” trong giáo dục và thi cử, chứ không phải bắt đầu bằng các kế hoạch cải cách nhiều triệu USD.

Ông nói, tất cả việc chi tiêu - như chi tiêu cho sách giáo khoa, chi tiêu thêm cho các nguồn lực, ngay cả lương cao hơn cho giáo viên, nếu học sinh không chịu học, thì cũng không thể đạt hiệu quả. Hệ thống giáo dục tưởng thưởng cho những vụ gian lận, phải được thay thế bằng một nền văn hóa xứng đáng có lợi cho những em chăm học.

Năm 2014, gần 90 nghìn học sinh Campuchia bước vào mùa thi tốt nghiệp chống gian lận đầu tiên và đã có hơn 60% thí sinh bị đánh trượt. Kết quả chấn động dư luận. Học sinh biết rằng muốn thi đỗ, chỉ có cách duy nhất là phải học, chứ không thể tìm kiếm cơ may ở đền chùa và trông chờ vào việc quay cóp. Việc bắt đầu bằng quyết tâm diệt trừ gian lận không những buộc học sinh phải chăm học mà còn làm bộc lộ khuyết tật của hệ thống. Theo ông bộ trưởng, nếu cứ nhắm mắt làm ngơ, thì đầu vào của sinh viên Campuchia sẽ có một lỗ hổng rõ rệt. Và như thế, không thể có một thế hệ trẻ có năng lực thật sự. 

Năm 2015, số học sinh bị trượt đã giảm đi, nhờ học sinh đã chăm chỉ hơn chứ không chơi nhiều như trước. Việc “học sinh muốn đi học” nghe đơn giản nhưng chính là tiền đề cho việc cải cách toàn diện nền giáo dục vốn rất yếu kém của Campuchia. Chương trình học, nội dung sách giáo khoa và phương pháp giảng dạy được thay đổi từng bước chắc chắn theo hướng hiện đại. Đời sống giáo viên được cải thiện. Nhờ cải cách đúng hướng, giáo dục Campuchia đi vào ổn định và được đánh giá cao bởi dư luận quốc tế.

Từ năm 2006, chúng ta đã đặt ra mục tiêu tổ chức kỳ thi tốt nghiệp lớp 12 nghiêm túc và bắt đầu có chuyển biến về thái độ học tập của học sinh. Nhưng cơ hội đã bị bỏ qua sau đó. Phong trào hai không (không tiêu cực, không bệnh thành tích), giờ được giới chúng tôi gọi vui thành “Không học” và “Không dạy”. Mọi chuyện trở lại như cũ và đến hôm nay, nạn gian lận trong giáo dục không có dấu hiệu suy giảm.

Nền giáo dục nước ta đã tiến hành nhiều đợt cải cách. Song những cải cách đó thực chất chỉ là những cuộc sửa chữa hoặc thay sách giáo khoa. Không có thay đổi về nguyên lý, mà chỉ là những cải tiến vụn vặt; đề án cải cách không dựa trên các thành tựu nghiên cứu khoa học (mặc dù chúng ta có đầy đủ các viện nghiên cứu này) và thực tiễn giáo dục nên không khả thi. Tệ hại hơn, là thất bại sẽ được đổ lỗi cho cơ sở vật chất và trình độ giáo viên. Cứ mỗi lần cải cách là một lần giáo viên bị mắng là dốt, bằng một từ mỹ miều là “bất cập”.

Phản xạ thông thường trước lối suy nghĩ "thiếu và yếu" này là đòi hỏi nguồn lực đầu tư. Vài chục nghìn tỷ, vài nghìn tỷ, là những đòi hỏi được đưa ra trước mỗi lần cải cách - như thể tiền bạc là tiền đề của giáo dục vậy.

Trong khi, như câu chuyện ở Campuchia đã chỉ ra, tiền đề của giáo dục là những gạch đầu dòng khúc chiết về mục tiêu, về triết lý.

Thực tế thất bại của các lần cải cách trước, đề án ngoại ngữ 2020, dự án trường học mới VNEN tiêu tốn hàng nghìn tỷ đồng đã minh chứng cho điều này.

Dự thảo chương trình phổ thông tổng thể 2017 nêu vấn đề đổi mới toàn diện nhưng vẫn không thấy tư tưởng của đổi mới. Vì thế dự thảo hẳn nhiên chỉ nói được ý nguyện của tác giả, chứ không nêu được đổi mới vận hành theo triết lý nào. Thay vì luận giải một cách khoa học và thuyết phục, đề án được đem ra “chia sẻ trách nhiệm” bằng cách tổ chức những cuộc lấy ý kiến đóng góp của toàn xã hội.

Thiếu triết lý chẳng khác gì thiếu bộ định vị của người đi đường. Thế nên lúc rẽ phải, lúc lại rẽ trái. Nếu bị vấp ngã thì không biết đứng dậy bằng cách nào. Giống như việc hôm nay thêm môn này, mai lại bớt môn kia. Chú trọng kiến thức thì quên năng lực. Chú trọng năng lực lại quên kiến thức...

Chúng ta đang sống trong thế kỷ 21, trong một nền kinh tế đòi hỏi sự cạnh tranh bằng tri thức, bằng ý tưởng, bằng tư duy, bằng tốc độ, thì chương trình học nhồi sọ là không thể chấp nhận được nữa. Phải cải cách. Nhưng nếu cải cách mà sai thì hậu quả để lại kéo dài hàng thập kỷ. Đôi lúc tôi nghĩ, nếu thay đổi mà không có đường đi, thì tốt nhất đừng làm gì cả, là đã may cho giáo viên và học sinh rồi.

Và tôi tin, chắc không lâu nữa, các bạn học sinh Campuchia sẽ không còn phải sang học ở Việt Nam. Vì chúng ta có nghìn tỷ, nhưng họ có triết lý.