Nhận định, soi kèo Real Sociedad vs Olimpia, 8h00 ngày 6/2: Chìm trong khủng hoảng

Với mỗi đơn đăng ký tên miền, chính quyền Anguilla hiện thu được từ 140 USD đến hàng nghìn USD từ các tên trang web được bán đấu giá. Ảnh: New York Times.

Trả tiền để đăng bài là bình thường

GS Nguyễn Văn Tuấn, Viện Garvan, Úc, cho rằng đăng bài trên các OA không phải là gian dối. Ở đây là cần phân biệt có hai mô thức công bố khoa học là OA và truyền thống. Theo ông Tuấn, mô thức công bố OA sẽ là mô thức xuất bản chuẩn trong tương lai.

Nhiều ứng viên GS, PGS ngành Y, Dược bị tố khai báo gian dối về bài báo quốc tế

Theo GS Tuấn, theo mô thức truyền thống như trước đây, tác giả gửi bài không phải trả ấn phí cho nhà xuất bản, nhưng người ngoài chuyên ngành muốn đọc thì phải trả tiền và thường là từ 30 USD đến 50 USD/một bài. Mấy năm gần đây, tác giả gửi bài phải trả ấn phí, thường dao động từ 500 USD đến 1.500 USD một bài và độc giả cũng phải trả 30 USD đên 50 USD để đọc bài báo. Theo mô thức truyền thống thì bản quyền của bài báo thuộc nhà xuất bản (không thuộc tác giả) nên có sự bất công. Mô thức OA ra đời để giải quyết sự phi lý này.

Theo mô thức OA, tác giả gửi bài phải trả ấn phí khá cao, từ 1.000 USD đến 6.000 USD (tuỳ tạp chí) để công bố bài báo. Nhưng bài báo sẽ ở chế độ mở, bất cứ ai đều có thể đọc được. Ngoài ra, bản quyền bài báo thuộc về tác giả.

“Tất cả các tạp chí chính thống và danh tiếng trên thế giới cho tác giả lựa chọn công bố bài báo dưới dạng OA hay truyền thống. Các tạp chí như Nature lấy ấn phí bài báo công bố dưới dạng OA là khoảng 5.000 USD trở lên. Tạp chí do tôi phụ trách biên tập (Cientific Reports, PLoS ONE, PeerJ, Journal of Bone and Mineral Research, Osteoporosis International, Journal of the Endocrine Society…) thì lấy ấn phí OA là 1.500 USD”- GS Tuấn cho hay.

GS Tuấn nhấn mạnh, vấn đề là các tạp chí "dỏm" đều là OA, chứ không có mô thức công bố truyền thống (vì họ không trực thuộc hiệp hội khoa học nào). Tuy nhiên, ấn phí của các tạp chí "dỏm" thường rất thấp, chỉ từ 200 đến 500 USD.

“Ấn phí không có liên quan gì đến chất lượng bài báo khoa học. Những tạp chí số 1 trên thế giới như Nature, Science lấy ấn phí rất cao và nếu công bố theo mô thức OA thì ấn phí có thể lên đến 10.000 USD là bình thường. Ngay cả các tạp chí uy tín cao trong mỗi chuyên ngành Y khoa cũng lấy ấn phí hơn 1.000 USD. Ấn phí không phải là yếu tố để đánh giá bài báo có chất lượng cao hay thấp”- GS Tuấn nhấn mạnh.

Theo GS Tuấn sẽ rất khó để liệt kê những tạp chí OA trong ngành Y và Dược hiện nay được xem có chất lượng. Bởi nếu chỉ tính các tạp chí thuộc các hiệp hội Y khoa quản lý thì con số đã hơn 2.000 (số liệu năm 2018), còn số tạp chí không do các hiệp hội Y khoa quản lý nhưng là chính thống cũng xấp xỉ 1.000.

Nhưng trong chuyên ngành Y học, những tạp chí có uy tín và ảnh hưởng cao nhất phải kể đến như: New England Journal of Medicine, Lancet, JAMA, BMJ, Annals of Internal Medicine, Journal of Clinical Investigation, Journal of Experimental Medicine, Nature Medicine, eLife, PLoS Medicine.

Còn trong chuyên ngành Dược, các tạp chí hàng tốp là: Nature Reviews Drug Discovery, Annual Review of Pharmacology, Annual Review Of Pharmacology And Toxicology, Pharmacological Reviews, Trends In Pharmacological Sciences, Pharmacology & Therapeutics, Clinical Pharmacology & Therapeutics, Clinical Pharmacokinetics…

“Điều quan tâm là rất hiếm có tác giả Việt Nam công bố trên những tạp chí hàng đầu đó và đa số các bài từ Việt Nam được công bố trên các tạp chí có ảnh hưởng thấp hơn”- ông Tuấn cho hay.

Bác sĩ Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký hội Nội tiết sinh sản và Vô sinh TP.HCM (đồng tác giả với bác sĩ Ngọc Lan từng công bố bài báo trên New England Journal of Medicine gây xôn xao 3 năm trước) cũng cho rằng đăng bài trên tạp chí OA là tất cả mọi người đều được đọc, do vậy hình thức mở là hiện đại và văn minh.

Theo bác sĩ Tường, đây chỉ là hình thức của tạp chí chứ không phải là đánh giá tốt hay không tốt. Trước đây, khi internet chưa phát triển, tạp chí truyền thống sẽ phải in để bán ra ngoài. Khi internet phát triển thì duy trì song song 2 hình thức, vừa in bán, vừa đăng trên internet. 

Bác sĩ Tường cho rằng những tạp chí OA bắt buộc phải có nguồn thu để duy trì. Nhà khoa học đăng bài phải mất phí là điều bình thường, không có nghĩa những tạp chí không có bản in là không có uy tin.

Có tạp chí thu ấn phí cao nhưng từ chối 95% bài gửi 

Y học là ngành đặc thù liên quan trực tiếp đến con người. Theo GS Nguyễn Văn Tuấn, mức độ khó hay dễ đăng bài nghiên cứu sẽ tuỳ thuộc vào các tạp chí. Tạp chí có ảnh hưởng càng cao thì độ khó càng cao, còn tạp chí có ảnh hưởng thấp thì dễ công bố hơn.

Các tạp thí Y học đa khoa như New England Journal of Medicine, Lancet, JAMA, BMJ thường từ chối khoảng 90-95% bài báo gửi đến. Các tạp chí chuyên khoa thì tỉ lệ từ chối dao động trong khoảng 15 đến 50%, nên cơ may được công bố cao hơn.

“Có những tạp chí danh tiếng yêu cầu tác giả cho xem bản tóm tắt trước và dựa vào 500 chữ trong bản tóm tắt, ban biên tập quyết định từ chối hay cho tác giả nộp bản thảo bài báo. Nhiều tạp chí ngày nay yêu cầu tác giả nộp cả dữ liệu gốc và mã máy tính để họ kiểm tra xem tác giả có làm đúng hay không. Do đó, công bố trong ngành y trên các tạp chí tốp thì khó nhưng với các tạp chí làng nhàng thì không quá khó so với các chuyên ngành khác”- GS Tuấn cho hay.

Theo GS Tuấn, dù là tạp chí có ảnh hưởng cao hay thấp thì thời gian từ lúc nhận bản thảo đến lúc công bố, nếu tất cả suôn sẻ (không có từ chối), cũng phải mất từ 6 tháng đến 1 năm. Lý do là vì thời gian bình duyệt và trả lời bình duyệt khá lâu, rồi biên tập tiếng Anh và kiểm tra dữ liệu. Nhưng các tạp chí "dỏm" thì có khi thời gian chỉ 1 tuần đến 1 tháng, và sẽ không từ chối bài báo nào.

Còn bác sĩ Hồ Mạnh Tường cho rằng: “Nhu cầu đăng bài báo khoa học hiện nay rất cao. Nhà khoa học nếu bài tốt có thể đăng ở những tạp chí lớn. Còn những nhà khoa học có những bài giá trị không nhiều thì có thể lựa chọn những tạp chí nhỏ hơn. Điều này như thị trường và nhà khoa học có quyền lựa chọn”.

Nói về việc nhiều ứng viên GS, PGS ngành Y, Dược bị tố gian lận, bác sĩ Tường nhận định: “Việc tố cáo có thể do người tố đã chọn một tiêu chí cao của một nhóm chuyên môn đã từng làm quốc tế. Với góc nhìn này, họ nói rằng những bài báo đăng trên tạp chí OA thì nước ngoài không chấp nhận và cho rằng làm vậy là không đúng. Tuy nhiên, ở đây là đúng vì với những ứng viên bài chất lượng tới đâu thì gửi tạp chí ở mức đấy. Họ cũng công khai đầy đủ thông tin đăng ở tạp chí nào, trang nào, do vậy thông qua của Hội đồng GS ngành cũng là đúng”- bác sĩ Tường nhấn mạnh.

Theo bác sĩ Hồ Mạnh Tường, cần thống kê ra những tạp chí nào được xem có uy tín trên giới được tính để xét GS, PGS.

Lãnh đạo 1 trường đào tạo ngành Y, Dược ở phía Nam cho rằng, công bố khoa học ở ngành Y rất ngặt nghèo và khó hơn các ngành khác do đây là ngành đặc thù, liên quan trực tiếp tới con người.

Theo vị này tạp chí mở chỉ là hình thức tất cả mọi người đều có thể truy cập và người đăng đóng một lượng phí vừa phải nên không thể quy rằng tạp chí OA- là dởm để làm mất uy tín, quyền lợi của các ứng viên

Lê Huyền

Yêu cầu rà soát lại các ứng viên GS, PGS ngành Y, Dược

Dù Hội đồng GS ngành Y và ngành Dược phải xem xét lại hồ sơ của các ứng viên, thời gian xét công nhận chức danh GS, PGS năm nay có thể vẫn diễn ra trước 20/11 như mọi năm.

Hẳn cô đã suy tính rất kỹ cho chuyến đi xa quê, với hy vọng sẽ bù đắp tất cả cho các con sau khi tìm lại bình yên ở vùng đất mới. 

Thuý Lài buồn bã kể: "Khi vừa học xong Đại học, tôi đem theo bao ước mơ, hoài bão và kỳ vọng của bố mẹ vào đời lập nghiệp, làm cán bộ văn phòng cho doanh nghiệp lớn ở tỉnh. Cũng thời gian ấy tôi quen qua mạng người đàn ông bằng tuổi, bị cuốn vào tình yêu sét đánh bởi gương mặt điển trai cùng cách ăn nói rất khéo của anh".

Tuy nhiên, trái với suy nghĩ của Lài, cả bố mẹ và anh chị em cô đều phản đối chuyện tình cảm của cô. Bố cô thẳng thừng: "Nhìn anh ta, bố không thấy sự tin cậy, con hãy tránh xa con người đó ra".

"Gia đình càng ngăn cấm, hắt hủi anh, tôi lại càng thương anh. Tôi ra sức bảo vệ tình yêu và lấy anh bằng được. Tin anh, tôi rời gia đình trong sự trách móc của mọi người để theo anh đến vùng đất mới lập nghiệp, cách nhà hơn 100 cây số. Tôi nghĩ, tôi dám từ bỏ tất cả để chọn anh, thì anh sẽ vì tôi mà làm người chồng, người cha tốt của các con... Nhưng từ ngày tôi quyết định trao thân, gửi phận cho anh, cũng là lúc cuộc đời tôi bước vào ngõ cụt", Lài buồn bã tâm sự.

Không được gia đình cho cưới xin, Lài và người ấy cứ thế đăng ký kết hôn rồi chung sống. Lài kể: "Tôi đi xin việc, nhưng đều không đúng ngành mình học, nên phải làm thuê đủ việc kiếm sống. Cùng lúc 2 đứa con chỉ cách nhau 2 năm lần lượt ra đời. Trong lúc chi tiêu gia đình thiếu trước hụt sau từ khi bỉm sữa nuôi con, cũng là lúc chồng tôi sa đà chơi bời đề đóm, cờ bạc, mặc tôi một mình lo toan gánh vác việc nhà".

"Nhiều lần tôi khuyên bảo chồng hãy tu tỉnh bản thân, tiết kiệm tiền để lo cho gia đình. Thế nhưng, cứ mỗi lần tôi muốn thủ thỉ dỗ dành, động viên thì anh lại nổi khùng lên, to tiếng và không ít lần anh thách thức tôi: "cô không chịu được thì ly hôn đi". Có đến cả chục lần tôi giận anh run người, nhưng tôi lại xuống nước, nín nhịn để 2 con có đủ bố mẹ", Lài cố nuốt nghẹn những ký ức mà cô không bao giờ muốn nhớ đến.

Lài cho biết, anh bỏ luôn việc ở nhà máy lông bông theo bạn bè xấu. Một ngày nọ anh theo người ta cá độ và bị bắt. "Sau khi chồng đi tù, tôi vẫn ở nhà nuôi con, thăm nuôi chồng chịu án 3 năm tù. Vậy mà không biết nghe lời đồn thổi từ đâu, nhà chồng tôi liên tục tới chửi rủa, đổ lỗi rằng vì muốn ly hôn nên tôi đã báo công an bắt chồng. Tôi giải thích đủ kiểu cũng không ai tin. Ngày lễ Tết của gia đình chồng, mẹ con tôi về quê chồng liền bị nhà chồng xua đuổi, không chút thương xót 2 đứa nhỏ mang họ nhà nội", Lài nghẹn ngào nhớ lại.

Không chịu nổi áp lực nhà chồng, ngay khi chồng ra tù, cô đã ly hôn. Tay trắng dắt 2 con đi thuê nhà, trả lại căn nhà cũ cho chồng thoải mái chơi bời lại từ đầu.

Sau ly hôn, cô cũng không còn mặt mũi nào về quê, 3 mẹ con nương nhờ người quen gần nhà chồng cũ. Cô vừa đi làm, vừa lo nuôi con vô cùng vất vả, nhưng cô chỉ biết nhìn 2 con nhỏ để cố gắng mỗi ngày.

"Rồi tôi gặp người đàn ông thứ 2 trong đời, anh ấy đã ly hôn, sống 1 mình và tỏ ra quan tâm mẹ con tôi. Cứ ngỡ ông trời thương nên đã bù đắp cho tôi. Nhưng không ai ngờ, anh chỉ thích vẻ bề ngoài của tôi mà không có tình yêu thực sự. Còn tôi lại tin những lời hứa viển vông anh nói sẽ yêu thương cả 3 mẹ con tôi suốt đời", Lài khẽ cười, đau đớn nhớ lại.

Vậy là chưa cưới, nhưng ngay khi cô thông tin với anh đã có bầu, ngay cả đến ngày cô sinh thêm con cho anh, anh vẫn lần lữa việc đưa cô về ra mắt gia đình và chuyện cưới xin vẫn chỉ là lời hứa.

Có thêm đứa con, cuộc sống của mấy mẹ con Lài càng khó khăn. Công việc bán hàng thuê của cô cũng bấp bênh, nhưng anh không góp đồng nào với cô để nuôi con. "Khi tôi hỏi đến tiền sữa bỉm hỗ trợ vợ nuôi con, anh bỗng thay đổi thái độ, cáu gắt và ngày càng không quan tâm vợ con. Một lần, tôi đọc được tin nhắn trên điện thoại của anh. Tôi không tin vào mắt mình, anh nhắn lời yêu đương và hẹn đi nhà nghỉ với nhiều phụ nữ. Tôi vật vã đau khổ, mất ăn mất ngủ, tôi lo sợ lại đổ vỡ hạnh phúc lần nữa đến nỗi bị mất sữa khi con tôi mới 6 tháng tuổi. Anh cứ hứa cắt đứt với cô này, nhưng chỉ vài tuần sau lại hẹn hò với cô khác khiến tôi vô cùng choáng váng", Lài cố nuốt nghẹn và giọng cô như nhỏ dần.

"Có điều nực cười là không chỉ một, mà đến vài người phụ nữ còn ghen ngược với tôi, họ điện thoại mắng chửi tôi hãy buông tha anh ta để anh được tự do. Họ còn gửi cho tôi cả những hình ảnh tình tứ trong nhà nghỉ của họ với chồng tôi để chứng minh tôi đã bị loại trong cuộc tình này", Lài bật cười trong nước mắt.

"Lần đầu bị ghen ngược tôi bỗng như hóa điên, nhưng đành câm lặng để chờ anh thay đổi. Thấy tôi không còn gọi điện, dằn vặt, đau khổ khi anh đi qua đêm không về như trước, anh bắt đầu gây sự mỗi khi về nhà, chửi bới rồi phân biệt con riêng, con chung với tôi. Thấy con bị mắng chửi oan, tôi rất đau lòng. Thương con, nước mắt tôi đã chảy bao đêm không nhớ nổi", Lài cay đắng nghẹn ngào.

"Tôi quyết định trả lại tự do cho anh ta, tôi không thể ngày nào cũng để các con nghe bố mẹ cãi vã và phải sống trong sợ hãi. Tôi đã sai nhiều lắm với bản thân, với các con và với cả gia đình. Tôi muốn trấn tĩnh lại tinh thần để nuôi các con khôn lớn", Lài gạt nước mắt quả quyết.

Cô không ngần ngại bộc bạch: "Chúng tôi không kết hôn, cũng chẳng được gia đình chồng công nhận, nên chia tay chỉ là cách tôi và các con dắt nhau rời khỏi mảnh đất đau thương này đến một nơi thật xa. Tôi chấp nhận làm công nhân trồng hồ tiêu, đồng lương ít ỏi, nhưng tôi tin, mẹ con tôi sẽ tìm lại được bình yên ở vùng đất mới".

Bạn trai hết mực yêu thương nhưng tôi vẫn muốn chia tay

Anh là người tốt, luôn hết mực yêu thương tôi, nhưng tôi vẫn không dám gật đầu đồng ý bởi gần 30 tuổi anh vẫn chưa có công việc ổn định.