Hòa nhạc ‘Năng lượng yêu thương’ gây quỹ cho trẻ em khiếm khuyết

- Phối mới, làm mới ca khúc đã là đặc sản của Dương Cầm. Tuy nhiên anh có nghĩ với những ca khúc cũ đã có sức sống việc “xào nấu” lại với áp lực của hai từ ''sáng tạo'' có nhiều rủi ro?

Tôi đã khoác được tấm áo mới cho nhạc đỏ, nhạc cách mạng. Số lượng ca khúc 30 bài suốt gần 3 tiếng, chương trình nhạc cách mạng không khiến khán giả buồn ngủ, âm nhạc dẫn dắt khán giả bằng cách là đưa họ lên những tiết tấu sục sôi xong sẽ có những cú twist đột ngột, lắng lại.

Nhiều người vẫn nghĩ khi nghe đến nhạc đỏ, nhạc cách mạng là nghĩ ngay đến nhạc hành khúc rồi cổ động với âm thanh dồn dập nhưng với tôi nó còn ẩn chứa rất nhiều vẻ đẹp của sự trữ tình và đầy lãng mạn. Vì vậy trong liveshow Đăng Dương Tổ quốc gọi tên mình, tính lãng mạn trong các tác phẩm được đề cao và khai thác triệt để.

Tôi sử dụng âm thanh của dàn nhạc giao hưởng và hợp xướng để miêu tả sự hào hùng, hoành tráng về đất nước về cuộc chiến vĩ đại của con người Việt Nam. Bên cạnh đó là sự kết hợp hài hoà với các nhạc cụ truyền thống như sáo trúc, đàn tranh, đàn bầu mở ra những khung cảnh quê hương thơ mộng, tạo cho khán giả những cảm giác vừa quen vừa lạ. Tôi cũng biết đó là con dao hai lưỡi. Khi làm tôi chấp nhận sẽ đón nhận lời khen chê vì mỗi người sẽ có quyền nói lên suy nghĩ của họ.

Nếu thấy hay họ sẽ đón nhận. Với trách nhiệm của một người nhạc sĩ trẻ việc làm cho những bài hát tên tuổi được sống lại một lần nữa đó là sứ mệnh. Tại đêm nhạc, tôi đã giới thiệu đến khán giả những tài năng rất trẻ của Background (ban nhạc của nhạc sĩ Dương Cầm - PV), các em đã làm rất tốt để chúng ta tự tin tự hào về thế hệ chơi nhạc chất lượng.

- Ở “Giao lộ thời gian” - chương trình làm mới ca khúc anh phải làm việc với nhiều ca sĩ có cá tính khác nhau. Là một người thẳng thắng hay đưa ra những góp ý khen chê, anh có gặp nhiều khó khăn?

Từ trước đến nay tôi may mắn khi làm việc với tất cả các ca sĩ, danh ca nổi tiếng, từ già đến trẻ mọi người đều dành cho tôi sự trân trọng, yêu quý. Đó có lẽ cũng xuất phát từ việc tôi là một người rất nghiêm túc trong công việc. Ngay từ đầu là một người khó tính chỉn chu, tôi yêu cầu mọi thứ phải được diễn ra theo sự sắp xếp và tính toán. Nhưng sẽ có rất nhiều vấn đề phát sinh, khi mà làm việc trực tiếp tôi luôn lắng nghe họ đang mong muốn điều gì và tôi sẽ cân đối ra được một kết quả hài hòa nhất.

Tôi hiểu cảm giác của người ca sĩ khi đứng trên sân khấu hát live rất áp lực. Những lúc họ lo lắng, tôi luôn nhắn nhủ: “Lúc nào anh chị lo lắng hay băn khoăn một điều gì đó hãy quay lại nhìn em. Em sẽ giúp cho anh chị nhớ ra bài, nhớ ra câu chuyện, gỡ rối và xử lý nhanh trên sân khấu để ca sĩ tự tin và thăng hoa trên sân khấu''. 

- Như anh nói việc hát live vô cùng áp lực khi làm một chương trình. Vậy ở quy mô của một live concert, điều đó quan trọng như thế nào?

Nếu đã là ca sĩ, tổ chức live concert thì quy mô chương trình rất lớn. Trước hàng ngàn khán giả, ca sĩ cần chuẩn bị cho mình một tâm thế vững chắc để có thể đối đầu với rất nhiều thứ và có thể sẽ xảy ra biến cố trên sân khấu. Bản thân ca sĩ phải có thực lực, bản lĩnh mới làm live concert riêng của mình.

- Chủ nhân của những bản hit triệu view, top trending đang nghĩ rằng họ có sức hút và việc thực hiện live concert với họ không phải là điều gì ghê gớm lắm?

Ở Việt Nam, tôi thấy nhiều ca sĩ khá liều lĩnh. Có thể bạn rất thành công với những bản audio, những MV hàng chục triệu view được mọi người đón nhận, khán giả yêu mến và lan tỏa rộng rãi. Nhưng như vậy cũng không đồng nghĩa bạn có thể bước ra sân khấu để biểu diễn live concert của riêng mình. Đấy là điều hoàn toàn khác!

Tôi đã làm việc với rất nhiều các chương trình âm nhạc, sự kiện, cũng có không ít ca sĩ họ đã từ chối không tham gia vì chương trình yêu cầu ca sĩ phải hát với ban nhạc và hát live. Đã có ca sĩ mong muốn hát beat, không đáp ứng được họ đã từ chối. Trong một số chương trình đặc thù nếu khán giả chấp nhận thì không sao nhưng trong một live concert rõ ràng bạn phải bung hết sức của mình, bạn phải là một ca sĩ thực lực.

- Anh đang phân định với tôi về chuyện ca sĩ có thực lực và ca sĩ phòng thu sao?

Khán giả hiện tại rất tinh ý, họ biết ai là người hát được và không hát được. Ca sĩ của mạng xã hội, ca sĩ ảo, ca sĩ công nghệ khác với ca sĩ thực lực. Việc bạn biết hát không có nghĩa bạn là một ca sĩ hát tốt, bạn có giọng hát nhưng chưa chắc đã là người hát hay. Giọng là bản năng của trời cho nhưng bạn phải học để phát huy, phát triển giọng đó, học hỏi và tư duy từ những cái đó bạn biến nó trở thành vũ khí của mình.

Có nhiều trường hợp, lúc đầu bạn là người không có giọng hoặc hát chưa tốt nhưng theo năm tháng, biết điểm yếu của bản thân và rèn luyện để đến lúc một ngày bạn xuất hiện trên sân khấu làm mọi người ngỡ ngàng. Với tôi, Hồ Ngọc Hà là hình mẫu đáng ngưỡng mộ. Vì chị ấy học piano, chơi nhạc nên cảm âm tốt nhưng xuất phát điểm đầu tiên chị ấy giọng hát chỉ ở mức trung bình khá.

Đến thời điểm bây giờ trải qua một quãng thời gian luyện tập rất kiên trì, giọng hát Hồ Ngọc Hà đã khác. Biểu diễn live concert với nhiều vũ đạo giọng Hồ Ngọc Hà vẫn hay và tạo ra nhiều bất ngờ. Đây là một hình mẫu tôi nghĩ các bạn trẻ, ca sĩ trẻ phải học theo.

- Thực tế các nghệ sĩ thế giới, có người không hát live hoàn toàn trong concert của mình, điển hình như Rihanna, Britney Spears hay Madonna… Và có quan điểm cho rằng, khi làm concert chủ nhân đem đến cho khán giả bữa tiệc âm nhạc thịnh soạn, chứ không phải chỉ chăm chăm vào việc hát live thế nào, có xuất sắc không? Anh nghĩ gì về điều này?

Một số thể loại âm nhạc hiện nay yêu cầu vẫn phải có Backing Vocal (phần bè được thu sẵn) để âm thanh có thể tạo được nhiều hiệu ứng hay hơn nhưng không phải tất cả các bài hát đều sử dụng yếu tố đó. Người làm nhạc không nên lợi dụng quá nhiều những hiệu ứng đó để lấp đi giọng hát. Ví dụ như BlackPink đến Việt Nam biểu diễn họ cũng sử dụng nhiều hiệu ứng với Backing Track và Backing Vocal (phần nhạc nền và phần hát đệm thu sẵn) để hỗ trợ cho phần trình diễn của mình.

Hoặc như phần trình diễn của Rihanna tại SuperBowl LVII Hafltime show cũng sử dụng hiệu ứng này. Không ai lại mất công tổ chức live concert rồi lại đi hát nhép. Công nghệ biểu diễn hiện nay chúng ta đồng ý sẽ cho hát đè ở một chừng mực cho phép hoặc có những bài yêu cầu quá đặc biệt, ca sĩ phải sử dụng vũ đạo nhiều thì được phép lip-sync (hát nhép) 1 vài đoạn nhưng không thể chấp nhận từ đầu đến cuối chương trình. Bạn sử dụng lip-sync như thế có nghĩa bạn đang lừa dối khán giả và tôi nghĩ khán giả Việt Nam cũng không hoàn toàn chấp nhận điều đó.

- Một số người đặt câu hỏi về việc Hoàng Thùy Linh sẽ hát live như thế nào trong live concert sắp tới, anh nghĩ sao? 

Thời gian qua âm nhạc của Hoàng Thùy Linh và DTAP đã gây xôn xao khi bước chân ra khỏi thị trường âm nhạc nội địa, lan tỏa đến các nước xung quanh. Là người đề cao chuyện ca sĩ hát live, sau nhiều thông tin từ dư luận tôi chờ xem Hoàng Thùy Linh hát live như thế nào, ê-kíp sẽ xử lý âm nhạc trong live concert ra sao.

Tôi mong Hoàng Thùy Linh sẽ chuẩn bị một sức khỏe tốt, một tinh thần tỉnh táo. Vì người ca sĩ tổ chức concert riêng phải chuẩn bị rất kỹ để hát ở một không gian thật, thế giới thật. Tôi rất trông chờ bởi vì nếu thành công đó sẽ là một cú hích cho nền công nghiệp âm nhạc Việt Nam.

Ở tâm thế của một live concert tầm vóc như vậy sẽ là một áp lực rất lớn đối với cả ê-kíp, đặc biệt là Hoàng Thuỳ Linh. Mặc dù không nằm trong ê-kíp nhưng thực lòng tôi cũng cảm thấy có chút lo lắng.

- Sao anh lại lo khi Hoàng Thuỳ Linh hát live? 

Không có một ca sĩ nào hoàn toàn tự tin, chắc chắn mình có thể biểu diễn live tốt trên sân khấu trước vài nghìn khán giả. Không chỉ riêng Hoàng Thùy Linh đâu, tôi nghĩ là tất cả các ngôi sao hàng đầu Việt Nam như: Tùng Dương, Hà Trần, Mỹ Tâm… cũngđều lo lắng. Nó phụ thuộc rất nhiều yếu tố xung quanh như ngày hôm đó bạn có khỏe không nhưng những vấn đề này chỉ là một chút tâm lý lúc đầu thôi. Đã là ca sĩ thực lực thì sẽ hoàn toàn vượt qua được điều đó, nếu như bạn không vững sẽ là một trở ngại lớn.

- Anh từng có quan điểm trước đây về việc chưa xem Chi Pu là ca sĩ vì giọng hát live. Đến hiện tại thành công của Chi Pu từ show truyền hình “Chị đẹp đạp gió rẽ sóng”, anh có thay đổi quan điểm đó?

Show Chi Pu tham gia nghệ sĩ đa phần lip-sync và ưu tiên nhiều về trình diễn, điều đó cũng chưa chứng minh được khả năng hát live của Chi Pu. Nhưng ở đây tôi ghi nhận sự nỗ lực của bạn ấy cùng ê-kíp có một bước tiến mới khi được mời tham gia show truyền hình nước bạn để quảng bá và nâng cao hình ảnh, vị thế của mình, đó cũng là niềm tự hào của người Việt. Còn để nói riêng về góc độ ca sĩ tôi chưa nhìn thấy sự cải thiện ở trong giọng hát của Chi Pu.

Trần Tiến

Để thực hiện mục tiêu chuyển đổi số, Chương trình đã chỉ rõ một số chỉ tiêu cơ bản.

Cụ thể, về phát triển năng lực số cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp, phấn đấu 50% đến năm 2025 và 100% đến năm 2030 nhà giáo và cán bộ quản lý được đào tạo bổ sung nâng cao năng lực số, kỹ năng, phương pháp sư phạm phù hợp để triển khai đào tạo trên môi trường số. Phấn đấu 50% đến năm 2025 và 100% đến năm 2030 nhà giáo của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp được đào tạo phát triển học liệu số.

Về đổi mới và phát triển chương trình đào tạo, phấn đấu 70% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 chuẩn đầu ra chương trình đào tạo của các trình độ được tích hợp năng lực số, có nội dung đào tạo phù hợp với phương thức chuyển đổi số. Phấn đấu 100% chương trình đào tạo chuyên ngành công nghệ thông tin, công nghệ số được cập nhật phù hợp với ứng dụng khoa học công nghệ mới.

Về hạ tầng, nền tảng và học liệu số, đặt mục tiêu hình thành nền tảng số giáo dục nghề nghiệp quốc gia và kho học liệu, tài nguyên số dùng chung phục vụ cho hoạt động dạy và học vào năm 2025. Phấn đấu 50% vào năm 2025 và 100% vào năm 2030 trường cao đẳng, trường trung cấp có hạ tầng số, nền tảng số để kết nối, khai thác với nền tảng số giáo dục nghề nghiệp quốc gia.

Về quản lý số và quản trị số, phấn đấu 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4, được tích hợp lên Cổng Dịch vụ công quốc gia, tích hợp vào Cổng dịch vụ công và Hệ thống thông tin điện tử của Bộ LĐ-TBX&XH vào năm 2023. Phấn đấu 100% trường cao đẳng, trung cấp năm 2025, 100% cơ sở giáo dục nghề nghiệp đến năm 2030 số hóa quá trình học tập, kết quả học tập, văn bằng giáo dục nghề nghiệp của người học và kết nối, tích hợp dữ liệu lên môi trường số. Có 50% vào năm 2025 và 70% vào năm 2030 hoạt động kiểm tra chuyên ngành về giáo dục nghề nghiệp được thực hiện thông qua môi trường số và hệ thống thông tin của cơ quan quản lý. Hình thành bản đồ số mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp vào năm 2025 và liên kết bản đồ số mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp với các hệ thống chứng thực và tra cứu thông tin giáo dục nghề nghiệp vào năm 2030. Phấn đấu 100% báo cáo định kỳ và báo cáo thống kê về giáo dục nghề nghiệp được thực hiện trên môi trường số và kết nối, tích hợp, chia sẻ dữ liệu số trên Hệ thống thông tin báo cáo Chính phủ vào năm 2025. Phấn đấu ít nhất 50% đến năm 2025 và 100% đến năm 2030 các trường chất lượng cao là trường học số.

Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, để triển khai hoạt động chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp cần thực hiện 8 nhóm nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu. Thứ nhất là xây dựng hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách phục vụ chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp.

Thứ hai là phát triển chương trình, nội dung đào tạo các cấp trình độ giáo dục nghề nghiệp phù hợp với yêu cầu của chuyển đổi số trong nền kinh tế và hội nhập quốc tế. 

Thứ ba là phát triển hạ tầng, nền tảng, thiết bị và học liệu số. 

Thứ tư là phát triển năng lực số cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục nghề nghiệp và đổi mới phương pháp dạy và học. 

Thứ năm là chuyển đổi số hoạt động quản lý nhà nước và quản trị nhà trường.

Thứ sáu là huy động nguồn lực cho quá trình chuyển đổi số giáo dục nghề nghiệp. 

Thứ bảy là cần nâng cao nhận thức và hợp tác quốc tế. 

Thứ tám là triển khai các nhiệm vụ, giải pháp về bảo đảm an toàn, an ninh mạng.

Theo Đề án Chuyển đổi số trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp do Bộ LĐ –TB&XH trình Thủ tướng chính phủ, mô hình chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp là hệ sinh thái số gồm 6 hợp phần: Thể chế và hành lang pháp lý; Nội dung giáo dục và đào tạo; Phương pháp dạy và học; Giáo viên và học viên số; Hạ tầng, nền tảng và học liệu số; Quản lý và quản trị số.

Thanh Hùng

'Một số nơi cứ đưa PowerPoint lên rồi gọi đó là chuyển đổi số'

Đó là một trong những bất cập được Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp thẳng thắn chỉ ra tại tọa đàm khoa học “Thực trạng và giải pháp đào tạo trực tuyến đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp”.

Các thí sinh sẽ tranh tài trong 3 vòng thi, với 3 hạng mục bao gồm Thuyết trình (Speech), Kể chuyện (Storytelling) và Tranh biện (Debate). Để đăng ký dự thi, các bạn trẻ trong lứa tuổi từ THCS, THPT và Cao đẳng/Đại học sẽ nộp 1 video tối đa 5 phút theo yêu cầu của Ban tổ chức trên website www.speak2inspire-asia.com.

Bài dự thi sẽ được đánh giá bởi hội đồng chuyên môn gồm các chuyên gia trong nước và quốc tế dựa trên các tiêu chí về nội dung, cách tiếp cận chủ đề và phong cách trình bày, kết hợp với sự bình chọn từ khán giả để chọn ra top 100 thí sinh tiến vào vòng 2. Các thí sinh vượt qua 2 vòng loại sẽ có cơ hội tham gia khóa huấn luyện chuyên sâu dẫn dắt bởi các chuyên gia quốc tế trước khi bước vào vòng chung kết. 

Cuộc thi chính thức khởi động ngày 10/1 với tổng giá trị giải thưởng lên đến hơn 2 tỉ VND

Chia sẻ về cuộc thi, bà Victoria Furniss - Phó Chủ tịch Chính sách công toàn cầu tại Tập đoàn Netflix cho biết, Netflix đang bắt đầu những bước quan trọng trong hành trình đầy ý nghĩa để lắng nghe và tìm hiểu về các chiến lược phát triển bền vững tại Đông Nam Á.

“Thông qua mối quan hệ hợp tác này, tôi tin tưởng “Speak to Inspire, Vietnam” sẽ tạo đà cho những thảo luận ý nghĩa về các chủ đề như bảo vệ môi trường và biến đổi khí hậu tại địa phương, đặc biệt là trong cộng đồng trẻ. Tôi rất mong chờ được nghe những góc nhìn mới mẻ và sâu sắc của các bạn trẻ Việt Nam”, bà Victoria Furniss cho hay.

Bà Victoria Furniss, Phó Chủ tịch Chính sách công toàn cầu tại Tập đoàn Netflix phát biểu tại buổi lễ khai mạc cuộc thi

Bà Holly Lindquist Thomas - Trưởng phòng Môi trường, Khoa học, Công nghệ và Y tế của Đại sứ quán Hoa Kỳ cũng bày tỏ tin tưởng sáng kiến này sẽ trang bị cho thế hệ lãnh đạo tương lai những kỹ năng cần thiết để đương đầu với các vấn đề cấp thiết như biến đổi khí hậu và phát triển bền vững.

Ông Tommy Nguyễn - Giám đốc điều hành NPX Point Avenue, đại diện đơn vị tổ chức cho rằng, ý tưởng chính là sức mạnh truyền cảm hứng cho sự tiến bộ và có khả năng xoay chuyển thế giới.  

“Là một tổ chức giáo dục, NPX Point Avenue mang sứ mệnh trao quyền cho các nhà lãnh đạo tương lai thay đổi thế giới bằng trí tuệ, sự chính trực và lòng nhân ái. Thông qua cuộc thi “Speak to Inspire, Vietnam” phối hợp tổ chức cùng Netflix và Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội, chúng tôi mong muốn thúc đẩy nhận thức về phát triển bền vững trong cộng đồng địa phương, đồng thời tạo cơ hội để thế hệ trẻ Việt Nam trau dồi kỹ năng thuyết trình để tự tin chia sẻ niềm đam mê của bản thân và truyền cảm hứng cho khán giả”, ông Tommy Nguyễn chia sẻ.

Chi tiết về thông tin cuộc thi, cách thức tham dự và giải thưởng về cuộc thi tại: www.speak2inspire-asia.com.   

Ngọc Minh

Học trực tuyến. Ảnh minh họa

H. thường xuyên bị mất ngủ, gặp ác mộng và mất tập trung trong việc học, mất niềm tin vào bản thân. Kết quả thi tiếng Anh không như kỳ vọng càng khiến H. suy sụp. Dù gia đình tế nhị không gây áp lực, không chê trách nhưng H. vẫn buồn. Một lần, em dùng dao rạch giấy rạch một vết nhỏ dưới cánh tay, gây chảy máu. Cảm thấy việc này giúp mình giải tỏa căng thẳng, H. tiếp tục lặp lại hành vi đó.

Đưa con đến bệnh viện để thăm khám, kiểm tra, bố mẹ em mới biết con bị rối loạn tâm lý, stress từ lâu.

Theo Ths.BS Nguyễn Viết Chung, Khoa Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện E (Hà Nội), H. gặp vấn đề về tâm lý từ trước. Qua đợt giãn cách và học online vì dịch bệnh Covid-19, vấn đề càng bộc lộ rõ hơn. Số lượng bài tập nhiều, phương thức học thay đổi khiến H. bị áp lực.

Bác sĩ Chung cho biết, đa phần trẻ gặp rối loạn tâm lý có biểu hiện ít nói, ít chia sẻ với bố mẹ, giáo viên. Trẻ có kết quả học tập sút kém, học không tập trung. Ngoài ra, khi ở nhà, trẻ thường dễ khóc, mè nheo hơn. Với những trẻ vị thành niên, các em có biểu hiện chống đối, nổi loạn. Nhiều trẻ bị rối loạn tâm lý còn có biểu hiện như đau đầu, đau bụng nhưng đi khám không có bệnh lý về cơ thể.

Đặc biệt, khi bị rối loạn tâm lý lâu dài dẫn đến học sinh có xu hướng tự làm đau, hủy hoại bản thân, thường xảy ra ở các bé gái. “Phổ biến nhất là trẻ dùng cạnh của thước kẻ, dao rạch giấy, bút… những vật dụng quen thuộc, để cứa vào tay, chân, đùi nhằm giải tỏa.

"Các em chọn những vị trí khuất để rạch, làm đau mình vì bệnh nhân không muốn để ai phát hiện”, Bác sĩ Nguyễn Viết Chung cho biết.

Bác sĩ Chung nhận định, trước đây, học sinh có các hoạt động thể chất (giờ thể dục), các hoạt động ngoại khóa như tham quan, cắm trại, hay chỉ đơn giản đến lớp gặp bạn bè tâm sự nói chuyện… giúp các em giải tỏa căng thẳng.

Tuy nhiên, khi các hoạt động trên không thể duy trì, trẻ bị "giam" trong không gian kín kéo dài gây nhiều tác động không tốt đến tâm lý. Cho dù có các kết nối online như Messenger, Zalo…nhưng không thể thay thế được việc gặp trực tiếp giúp trẻ chia sẻ và tâm sự, vui đùa với nhau.

Ths.BS Nguyễn Viết Chung

Ngoài ra nữ sinh thường dễ bị rối loạn tâm lý hơn nam sinh, dễ lo âu, áp lực và sức khỏe kém hơn. Điều này cần sự sâu sát, quan tâm của phụ huynh với con để kịp thời phát hiện ra những dấu hiệu bất thường. Ngoài ra, phụ huynh nên dành thời gian để nói chuyện, quan sát con nhiều hơn.

Giữ gìn đôi mắt và xương khớp

Không chỉ về tâm lý, trẻ còn gặp các vấn đề về mắt, xương khớpkhi học trực tuyến kéo dài. BS Minh Châu, Khoa Mắt trẻ em, Bệnh viện Mắt Trung ương, cho biết, nếu làm việc với các thiết bị điện tử (máy tính, điện thoại…) trong thời gian dài, mắt trẻ sẽ phải điều tiết gây ra mỏi mắt, cận thị.

BS Minh Châu cho rằng, phụ huynh và giáo viên nên áp dụng phương pháp "20-20-20", tức là sau 20 phút, trẻ được khuyến khích nhìn xa 20 feet (khoảng hơn 6m) trong vòng 20 giây. “Tối đa, 1 tiết học 45 phút, các bạn nhỏ phải được đứng dậy vận động nhẹ và nhìn xa để giảm áp lực cho mắt”, BS Châu nói.

Cũng theo BS Châu, hoạt động ngoài trời với không gian rộng, tầm nhìn xa trên 6m sẽ có ích cho mắt trẻ, hạn chế cận thị bởi ánh sáng tự nhiên tốt, cường độ ánh sáng cao khiến mắt không phải điều tiết nhiều. Trong khi đó, ánh sáng trong phòng dù bật tất cả các thiết bị điện vẫn không đủ ánh sáng cho các hoạt động của mắt ở trạng thái tốt nhất.

“Ngoài ra, máy vi tính còn có ánh sáng xanh - tác động đến tế bào võng mặc, tiếp xúc lâu dài sẽ không tốt cho mắt trẻ”, BS Minh Châu nhấn mạnh.

Bác sĩ  Bệnh viện Mắt Trung ương cũng khuyến cáo, giữa giờ học, các giáo viên nên học sinh vận động khoảng 5-10 phút. Vào mỗi sáng sớm hoặc buổi chiều, dù không đến trường, bố mẹ cũng cho các con ra ngoài vận động, tập thể dục tối thiểu 30 phút để hạn chế con tiếp xúc máy tính, điện thoại nhiều. Việc này giúp trẻ có không gian rộng để mắt được nhìn xa hơn trong ánh sáng tự nhiên nhằm giảm quá trình co bóp điều tiết của mắt.

“Ăn nhiều rau củ quả màu vàng, màu đỏ chứa vitamin A, sắt các yếu tố vi lượng hay thực phẩm như cá biển cũng tốt cho tế bào võng mạc. Quan trọng nhất vẫn là vận động ngoài trời với ánh sáng tự nhiên”, BS Minh Châu nhấn mạnh.

Ngoài ra, để trẻ không bị ảnh hưởng xương khớpkhi phải tiếp xúc liên tục với thiết bị điện tử nhiều giờ, Khoa Y, ĐH Y Dược TP.HCM đã đưa ra khuyến cáo, phụ huynh phải bố trí bàn và ghế cho trẻ ngồi học phù hợp với chiều cao của trẻ, tư thế ngồi học trung tính. Cụ thể, chọn bàn và ghế phù hợp với chiều cao của trẻ. Có thể bố trí thêm các vật dụng hay dụng cụ hỗ trợ (cung cấp chỗ dựa tay, kê cao khuỷ, cánh tay…) để có thể đạt được tư thế khuyến cáo.

Trẻ ngồi trên ghế, đùi nên để ở tư thế nằm ngang (thường được nâng đỡ bởi đệm ghế), cẳng chân thẳng đứng, lòng bàn chân chạm sàn hoàn toàn (có thể dùng vật kê nếu chân trẻ không chạm sàn). Nên dùng ghế có lưng tựa cho con, khi ngồi học, giữ đầu và cổ thẳng (không xoay, nghiêng hay cúi đầu).

Để bảo vệ cơ, xương khớp, khi học trẻ phải giữ lưng thẳng, có thể hơi ngả ra sau với ghế tựa (lưng vẫn giữ thẳng), không xoay, vẹo thân trên. Bên cạnh đó, vai trẻ được thả lỏng, cánh tay buông thõng cạnh cơ thể, khuỷ tay sát cơ thể, góc giữa cẳng tay và cánh tay trong khoảng 90-120 độ. Cẳng tay, cổ tay, bàn tay thẳng hàng và gần như song song với sàn.

Khuyến cáo của ĐH Y Dược TP.HCM cũng lưu ý, trẻ không nên ngồi quá lâu ở một tư thế, hãy chủ động đổi tư thế mà vẫn đảm bảo lưng và đầu thẳng, chân được nâng đỡ và mắt ở khoảng cách phù hợp.

Phương Lê

UB Văn hóa – Giáo dục Quốc hội: Cần giải pháp chiến lược về học online

Bà Nguyễn Thị Tuyết Nga, ĐBQH Quảng Bình- Uỷ viên chuyên trách Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Quốc hội cho rằng, việc dạy, học trực tuyến sẽ là một cấu phần quan trọng trong hoạt động của ngành giáo dục, vì thế cần có giải pháp mang tính chiến lược. 

Chật vật tìm kinh phí gặp nguồn đầu tư… “mạo hiểm”

Là chủ nhân của Giải thưởng Tạ Quang Bửu 2018, PGS.TS Trần Đình Phong - Trưởng khoa Khoa học cơ bản và Ứng dụng, trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội chia sẻ: “Từng có nhiều DN Việt Nam tìm đến và đề nghị chúng tôi đưa công trình khoa học ra thương mại hóa. Nhưng ngược lại, khi tôi hỏi về việc hợp tác để cùng nghiên cứu và phát triển thành công nghệ lõi, sau đó mới tiến đến mục đích thương mại thì phần lớn trong số họ chưa sẵn sàng.”

Ấp ủ giấc mơ chế tạo linh kiện quang điện hóa cho sản xuất nhiên liệu Hydro từ nước, nhằm góp phần giúp Việt Nam làm chủ công nghệ năng lượng sạch, PGS. TS. Trần Đình Phong dành hơn 12 năm nghiên cứu lĩnh vực này. Xác định đây là bài toán rất lớn, cần dồn lực vào nghiên cứu cơ bản trong thời gian dài, PGS. Phong cho rằng “Nếu DN đầu tư rồi hỏi ngày mai linh kiện của anh đâu thì rất khó. Vì thế, để triển khai ý tưởng của mình, đôi khi chúng tôi cần những nguồn đầu tư mạo hiểm”.

Giữa lúc tìm thêm nguồn tài trợ để nghiên cứu độ bền của vật liệu, nhằm tạo ra những linh kiện đáp ứng yêu cầu sản xuất công nghiệp, anh cùng cộng sự tìm thấy Quỹ Đổi mới Sáng tạo Vingroup (VinIF). Vượt qua ba vòng đánh giá, dự án do PGS.TS. Trần Đình Phong chủ nhiệm được lựa chọn là một trong 20 nghiên cứu tiêu biểu VinIF tài trợ năm nay.

“Từ ý tưởng cho đến công trình khoa học, bằng phát minh sáng chế là một bước, để ra được sản phẩm ứng dụng lại là một bước nữa. Một dự án 2-3 năm khó lòng tạo ra được sản phẩm như thế, chưa kể đến việc thương mại hóa. Trên thế giới, cả ngàn ý tưởng mới chỉ có một vài ý tưởng được hiện thực hóa. Kể cả họ dừng lại ở bước mô hình hay công bố khoa học thì đó vẫn là những viên gạch xây dựng nền tảng cho các nghiên cứu sau này.” - PGS.TSKH Phan Thị Hà Dương - Giám đốc Điều hành Quỹ VinIF chia sẻ.

Với sự đồng hành của VinIF, bên cạnh nguồn lực tài chính để phát triển công trình khoa học, PGS.TS Phong còn hy vọng có thể kết nối với mạng lưới các đơn vị DN trong nước và quốc tế, hướng tới ứng dụng năng lượng mới vào sản xuất công nghiệp tại Việt Nam.

“Đòn bẩy” cho tiên phong, khác biệt, thực chất

Từ 63 dự án khoa học nhận tài trợ năm 2019 và 2020, đến nay VinIF đã có 163 sản phẩm dạng hệ thống, thiết bị và 159 sản phẩm dạng phần mềm, cơ sở dữ liệu được ra đời. Bên cạnh đó, các nhóm nghiên cứu cũng đã xuất bản 143 công bố khoa học tại các tạp chí Q1 (nhóm những tạp chí khoa học uy tín nhất thế giới) và hội thảo uy tín quốc tế, đăng ký thành công 34 bằng sở hữu trí tuệ trong và ngoài nước.  

Bên cạnh nguồn lực tài chính, VinIF còn đồng hành cùng đội ngũ thực hiện dự án trong việc kết nối với mạng lưới chuyên gia tư vấn và truy cập cơ sở dữ liệu lớn. Kết quả nghiên cứu cũng sẽ được VinIF tư vấn đăng ký bảo hộ bằng độc quyền sáng chế và giới thiệu nguồn đầu tư để tiếp tục triển khai ứng dụng vào các sản phẩm, giải pháp thực tiễn.

Theo PGS.TSKH Phan Thị Hà Dương: “VinIF có cơ chế tài chính linh hoạt, hợp lý nhằm giúp các nhà nghiên cứu có điều kiện làm việc tốt nhất, với thủ tục hành chính đơn giản nhất. Điều này xuất phát từ mong muốn giúp các nhà khoa học được làm thật, tiêu đồng tiền thật, được nhận thù lao tương xứng với công sức nghiên cứu. Sau 3 năm triển khai, chúng tôi đã tài trợ gần 450 tỷ đồng cho các dự án, tạo ra 322 sản phẩm.”

Từ góc nhìn của chuyên gia nghiên cứu, TS.Ngô Tất Trung - Giám đốc Trung tâm Tư vấn di truyền và Sàng lọc ung thư - BV Trung ương Quân đội 108 cho biết:“Một trong những điểm đặc biệt trong cách thức tài trợ của VinIF là việc “bỏ qua tất cả những rào cản về thủ tục hành chính, đặt đổi mới sáng tạo lên trên hết.”

Dự án của chúng tôi về “Ứng dụng công nghệ di truyền tiên tiến trong chẩn đoán sớm ung thư gan” đã bước đầu cho kết quả ấn tượng, với một bằng sáng chế đã được gửi đăng ký và một bài báo khoa học Q1 được công bố trước thời hạn. “Nếu không có VinIF, nghiên cứu của chúng tôi sẽ phải chờ rất lâu nữa mới có thể thực hiện” - TS. Trung cho biết.

PGS. TS Huỳnh Quyết Thắng - Hiệu trưởng ĐH Bách Khoa Hà Nội cho biết: “Việc VINIF tài trợ cho các đề tài, dự án góp phần làm thay đổi cơ chế, cách xét chọn, đánh giá các đề tài theo hướng có chất lượng, tinh gọn. Các tác động tích cực này không những ảnh hưởng tới ĐH Bách khoa Hà Nội mà còn tới cộng đồng khoa học, các cơ quan quản lý trong nước.”

Không chỉ tháo gỡ rào cản về tài chính và hành chính, VinIF còn hướng tới tạo điều kiện để nhà nghiên cứu được chủ động về công bố khoa học. Một trong những điểm mới của Chương trình Tài trợ Dự án Khoa học - Công nghệ năm nay là mỗi nhóm nghiên cứu tự đề xuất một danh sách các tạp chí Q1 uy tín dự kiến đăng tải. Hội đồng khoa học sẽ mời ba chuyên gia am hiểu lĩnh vực phản biện, từ đó, Quỹ sẽ thống nhất danh sách với đề tài. Đây được cho là bước đi tiên phong của VinIF, nhằm tôn trọng sự khác biệt trong những công bố thuộc nhiều chuyên ngành hẹp, đồng thời, vượt qua các chỉ số chung để đi vào thực chất năng lực của đội ngũ và ý nghĩa của đề tài.

Xét chọn kỹ lưỡng, ưu tiên tài trợ mũi nhọn, VinIF không chỉ hỗ trợ cá nhân các nhà khoa học, mà còn đang từng bước kiến tạo một hệ sinh thái toàn diện về nghiên cứu - ứng dụng - đào tạo và chia sẻ tri thức. VinIF được kỳ vọng sẽ làm đa dạng hóa các nguồn đầu tư cho khoa học Việt Nam, góp phần thay đổi quan điểm đầu tư và khung tài chính dành cho khoa học.

Minh Tuấn