Cơn lốc cá độ tràn qua giới trẻ

Giải thích chuyện “bắt mẹ chồng quét dọn tối ngày”, chị Thuỷ nói, do bận bán hàng online nên mẹ chồng là người giúp cô chăm sóc con cái, nhà cửa chu toàn. Một tay bà Loan chăm cháu nội từ ngày mới 3 tháng tuổi, từ ăn uống, tắm rửa, tối đến ngủ với bà. 

Sau khi sinh con được 3 tháng, chị Thuỷ bắt tay vào kinh doanh online với số vốn 2 triệu đồng tích cóp từ tiền chồng đưa nuôi con. “Với 2 triệu đồng, em lấy về 15 bộ quần áo, cứ thế live-stream, có 4-5 người xem cũng đứng live. Nhiều khi bị ‘bom’ hàng nhiều quá, em buồn bỏ ăn luôn”.

Có lần chị bị lừa mất 10 triệu tiền hàng – một số tiền lớn với chị Thủy hồi đó, chị suy sụp, nằm bệt trên giường. Khi tâm sự với mẹ chồng là không có vốn làm ăn, bà Loan đã lấy sổ đỏ đi cầm ngân hàng để vay cho con dâu 20 triệu đồng làm vốn. Cầm số tiền mẹ chồng đưa, chị Thuỷ lại lao vào “cày ngày cày đêm” để thoát nghèo.

“Em làm gì cũng tự tin lắm. Có nhiều biến cố xảy ra nhưng em vẫn kiên trì làm lại từ đầu. Bởi vì cùng lắm là lại nghèo như ngày xưa, quen với cái khổ rồi nên em không sợ khổ”.

Còn bà Loan chia sẻ rằng, cắm sổ vay ngân hàng cho con dâu, bà không e ngại gì, “làm được thì mừng, không được thì mình vẫn nuôi”.

Chị Thuỷ chia sẻ, chị thương mẹ chồng vô cùng. “Ngày xưa một mình mẹ làm 1 mẫu ruộng”, chăm lo cho con cái hết lòng.

“Em còn nhớ lần em bệnh, người ta kêu hái cây dại về sắc nước uống. Mẹ chở em đi dọc đường mương, thấy cây là mẹ xuống hái hết, về sắc nước cho em uống. Lúc bầu, sinh con, mẹ một tay cơm nước, nấu nướng riêng món cho em…”.

Vì thế khi có điều kiện, chị muốn bù đắp cho mẹ - thường xuyên cho mẹ đi mua sắm, tặng quà các ngày lễ tết, sinh nhật. 

Khi được hỏi có mong mẹ thay đổi điều gì, chị Thuỷ nói, chỉ mong ba mẹ bớt suy nghĩ, “nếu có điều gì không hài lòng với con dâu thì mẹ nói ra để con có cơ hội giải thích”. 

Chuyến bay định mệnh khiến chồng quyết ly hôn vợ tiến sĩ, để lại nhà 10 tỷ

Dọc hai bên đường, hàng quán thưa khách. Một người phụ nữ ngồi sau thúng chôm chôm, đưa mắt nhìn ra đường. Chúng tôi ghé vào...

Câu chuyện giữa đường

- Chị ơi, chị làm ơn chỉ cho chúng tôi đường vào nhà có ngôi mộ giữa phòng khách.

Chị ngước nhìn chúng tôi, gương mặt tươi vui, thân thiện:

- Anh cứ đi thẳng chừng hơn 100m bên phải có tấm bảng ghi nhà nghỉ TM và con hẻm. Anh rẽ vào đi thêm một đoạn là gặp. Mà anh ở xa tới hả? Vụ này lâu rồi giờ này anh mới biết sao?

Chúng tôi thú thật với chị, mới được nghe vài người kể lại nên muốn đi xem cho biết. Chị nở nụ cười, '12 năm rồi anh ơi. Bây giờ bớt rồi chứ hồi đầu nhiều người tìm đến lắm. Người hiếu kỳ thì ít mà người mê tín thì nhiều. Đa số là dân cờ bạc vì nhiều lời đồn, họ tìm đến để mong một vận may ...'

Ngôi biệt thự sang trọng ở làng quê

Dựng xe, chúng tôi ngồi cạnh chị để xin chị kể tiếp cho nghe. Chị nói: 'Tôi là người địa phương nên biết rất rõ'. Hồi ấy, gia đình chị Hai Liên rất nghèo khổ. Cả mấy mẹ con sống trong căn nhà lá. Hàng ngày chị đi gánh cá mướn kiếm tiền về nuôi mẹ nuôi em...

Năm 18 tuổi, chị phải lòng một người chủ ghe chở cá. Hai người thành hôn, sống chen chúc cùng nhau trong căn nhà lá ấy. 3 năm sau, hai vợ chồng sang Mỹ sinh sống.

Nấm mồ giữa phòng khách

Trên đất khách, cuộc đời chị như bước sang trang mới. Chị làm móng tay còn anh kinh doanh vật liệu trang trí nội thất. Cuộc mưu sinh ngày càng khá lên và ngoài các khoản chi tiêu sinh hoạt hàng ngày, anh chị còn gửi về cho gia đình ở Việt Nam, đồng thời tích lũy thêm một khoản khác.

Cuộc sống bình ổn như thế kéo dài trong nhiều năm. 4 đứa con gái lần lượt ra đời khiến cho niềm vui của anh chị càng dâng cao.

Rồi những lần về thăm quê, chị trăn trở muốn xây dựng một ngôi nhà khang trang hơn ngay trên mảnh đất đã có quá nhiều kỷ niệm.

'Anh biết không, năm 2006 một ngôi biệt thự khá đẹp được xây dựng lên và chị Hai Liên đã về để sinh sống trong ngôi nhà này một thời gian. Lúc này, cả khu vực xã Tân Thạch có lẽ chỉ có ngôi biệt thự này là hoành tráng nhất.

Ở được 3 tháng chị Hai Liên bất ngờ phát hiện mình bị ung thư giai đoạn cuối. Chị tức tốc về Mỹ điều trị nhưng chỉ vài tháng sau, tháng 5/2007 chị mất. Không biết trong nhà chị tính toán thế nào mà hơn 20 ngày, sau ngày chị mất thi hài chị được đưa về và an táng ngay giữa nhà. Sau đó nhiều tin đồn lan ra, người người ùn ùn kéo đến. Nhưng cũng chỉ một vài hôm thôi, khi sự thật được làm rõ thì lượng người đến giảm đi rất nhiều'.

Chúng tôi cám ơn câu chuyện chị kể và đứng dậy xin phép để đi vào tận nơi thăm ngôi biệt thự kèm nấm mộ giữa nhà.

Ngôi mộ giữa nhà

Có lẽ trên suốt đoạn hẻm hơn 300m từ ngoài lộ vào, ngôi biệt thự này hoành tráng hơn cả. Nằm giữa khu đất có tường rào bao bọc, ngôi nhà có lối kiến trúc thiên về giả cổ với một trệt một lầu đã làm chúng tôi ngỡ ngàng.

Len qua cổng rào không khóa, chúng tôi vào trong. Cửa trước đóng. Gọi cửa, một người đàn ông trung niên bước ra chào đón chúng tôi rất lịch sự. 'Anh ở đâu đến?'. 'Sài Gòn xuống anh à. Nghe người ta đồn về ngôi nhà quá, xin anh cho phép được thăm qua'.

Người đàn ông mời chúng tôi. Thật ngỡ ngàng. Giữa căn phòng sang trọng nền lát đá, một ngôi mộ ốp đá hoa cương màu vàng nằm im lìm như chìm trong giấc ngủ.

Trên nắp mộ có dòng chữ ghi tên người quá cố Trần Thị Kim Liên cùng ngày sinh ngày mất. Ở dưới có 2 câu thơ: 'Liên ơi thôi đã thôi rồi/ Liên nay đã mất, Sen vàng còn đây' như để tiếc nuối người đã mất và 2 câu thơ cổ : 'Giai nhân tự cổ như danh tướng/ Bất hứa nhân gian kiến bạch đầu'. Người ghi lại có ý ca tụng nhan sắc người trong mộ 'xưa nay người đẹp như danh tướng/không hứa để cho người đời thấy lúc bạc đầu'.

Anh Tuấn, em ruột người quá cố.

Anh Trần Văn Tuấn (49 tuổi) người tiếp chúng tôi là em út của chị Liên. Gia đình anh đã sống trong ngôi nhà này từ nhiều năm qua. Anh cho biết, toàn bộ chi phí xây dựng ngôi biệt thự là tiền chị Liên gửi về.

'Chi phí xây ngôi nhà năm ấy (2006) lên đến 1,7 tỉ đồng. Chị Liên có ở tại đây được vài tháng rồi qua Mỹ chữa bệnh. Chị là người rất tình cảm, thương mẹ thương em. Chị từng nói, sau này nếu mất đi chị chỉ mong được chôn ngay giữa nhà để cùng ăn, cùng ở với mọi thành viên trong gia đình như khi còn sống.

Di nguyện của chị được mọi người ủng hộ nên khi chị mất, thủ tục tẩm liệm để đưa về Việt Nam rất chu đáo và được an táng ngay sau đó'.

'Chúng tôi phải thuê thợ đến cắt đá nền nhà theo kích thước mộ rồi sau đó đào huyệt. Có huyệt, chúng tôi xây kim tĩnh dày 20cm gồm đáy và 4 phía. Thi hài chị tuy đã được bảo quản rất kỹ nhưng khi đưa xuống huyệt chúng tôi vẫn bọc lại bằng 6 lớp nilong rồi đổ bê tông lên trên.

Đám tang của chị có rất đông người đến chứng kiến trong đó có cả chính quyền địa phương. Sau khi chôn cất xong, tin đồn về ma, về những hiện tượng mơ hồ tiếp tục lan truyền. Rất đông người đến nhưng khi chúng tôi xác nhận những lời đồn đại ấy vô căn cứ thì bà con ra về', anh Tuấn nói.

Anh cho biết thêm, anh sống chung với ngôi mộ chị Liên suốt 12 năm nay nhưng không hề gặp một hiện tượng lạ nào.

Môi trường vẫn tốt, người trong nhà không bị ảnh hưởng về sức khỏe và niềm vui nhất của anh là lúc nào cũng có chị Hai mình bên cạnh.

Chúng tôi hỏi anh, '4 đứa con chị có thường về thăm mẹ không?'. 'Có anh ạ, nhưng vài năm chúng về một lần. Thôi thì ai cũng vướng bận sinh kế. Chị Hai nằm đây có mình lo cho chị là được rồi', anh nói.

Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Hiểu Minh Nhựt, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Thạch cho biết, căn nhà anh Tuấn đang ở là do bà Hai Liên xây dựng nên. Theo di nguyện của bà, căn này không được bán, hoặc chia mà để làm nhà thờ tổ tiên. Trước khi mất, bà yêu cầu các em phải đặt mộ mình giữa nhà để tránh những tranh chấp xảy ra. Anh Tuấn và các anh chị em trong gia đình đã thực hiện theo di nguyện của chị.

Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật thì việc đặt mộ giữa nhà không được, vì thế, phía xã đã xuống làm việc với gia đình anh Tuấn, nhưng gia đình trả lời theo di nguyện của người quá cố. Một phần, gia đình anh Tuấn cũng đã cam kết giữ vệ sinh, đảm bảo an ninh nên được chính quyền tạo điều kiện.

Ông Nhựt cũng cho biết, thời gian qua, chính quyền nhiều lần xuống kiếm tra thì gia đình anh Tuấn đã tuân thủ những yêu cầu của xã. ‘Hiện gia đình anh Tuấn đã đổ bê tông quanh ngôi mộ, dọn vệ sinh thường xuyên’, ông Nhựt nói.

Ngôi làng ở Bình Dương quanh năm rợp bóng mát, khách đến không muốn rời đi

Làng tre rộng chừng 3 ha là nơi tập trung của hơn 1500 bụi với 300 mẫu tre, trúc, nứa thuộc 17 giống chiếm tới 90% giống tre đặc chủng của Việt Nam.

Ả-rập Xê-út, Oman, An-giê-ri và Ma-rốc đã cấm hoàn toàn việc giảng dạy Thuyết tiến hóa. Ở Lebanon, thuyết này đã bị loại bỏ khỏi chương trình giảng dạy. Ở Jordan, nội dung tiến hóa được thiết kế dựa trên khuôn khổ tôn giáo. Ở Ai Cập và Tunisia, Thuyết tiến hóa được trình bày như một giả thuyết chưa được chứng minh, theo Tạp chí Nature. 

Trên thực tế, nhiều quốc gia Hồi giáo ban hành các điều khoản trong Luật Hồi giáo (Fatwa) chống lại Thuyết tiến hóa. Ở Qatar, điều luật Fatwa 361168 buộc tội bất kỳ ai tin vào Thuyết tiến hóa của Darwin là kufr (báng bổ). Ở Oman, Grand Mufti- người đứng đầu Vương quốc Hồi giáo được biết đến là người phản đối mạnh mẽ Thuyết tiến hóa. Tại Ả Rập Saudi, điều luật Fatwa 2872 tuyên bố rằng Thuyết tiến hóa mâu thuẫn với câu chuyện sáng tạo trong Kinh Qur'an.

Thổ Nhĩ Kỳ có một lịch sử phong phú về giáo dục thế tục (tách biệt khỏi tôn giáo) và việc giảng dạy Thuyết Darwin đã được đưa vào chương trình giảng dạy toàn quốc trong nhiều năm. Tuy nhiên, kể từ năm 2017 đến nay, chính quyền Tổng thống Tayyip Erdogan đã công bố sửa đổi chương trình giảng dạy, giảm bớt sự nhấn mạnh vào quá trình tiến hóa trong sách giáo khoa sinh học.

Những thay đổi đã vấp phải sự chỉ trích rộng rãi từ cộng đồng khoa học, những người lập luận rằng việc giảng dạy về sự tiến hóa rất quan trọng để hiểu được sinh học hiện đại. 

Ả-rập Xê-út, với sức ảnh hưởng mạnh mẽ và chi phối của Hồi giáo, cũng đã chứng kiến những cuộc thảo luận và tranh cãi nảy lửa xung quanh Thuyết tiến hóa. Mặc dù không có lệnh cấm chính thức nào đối với thuyết Darwin, nhưng những nội dung này đối mặt với những hạn chế do mâu thuẫn với những cách giải thích nhất định của giáo lý Hồi giáo- vốn định hình nếp sống và thế giới quan của các tín đồ.

Tuy nhiên, Iran- quốc gia thực hành nhánh Shia của Hồi giáo không phản đối ý tưởng tiến hóa nói chung và không đồng ý rằng sự tiến hóa nhất thiết mâu thuẫn với tôn giáo này, theo học giả Elise K Burton tại Trung tâm Quốc gia Mỹ về Giáo dục Khoa học (NCSE). Trên thực tế, Thuyết tiến hóa được kết hợp trong chương trình giảng dạy khoa học bắt đầu từ lớp 5. Việc nghiên cứu thực chứng về hóa thạch các loài là thẩm quyền của khoa học. 

Tại Mỹ, việc giảng dạy về sự tiến hóa đã là một chủ đề gây tranh cãi ở một số vùng. Trong khi phần lớn các chương trình khoa học có giảng dạy về Thuyết tiến hóa như một khái niệm cơ bản nhưng một số bang đã nỗ lực giới thiệu hoặc thúc đẩy các quan điểm thay thế, chẳng hạn như thuyết sáng tạo (Creationism) hoặc thuyết thiết kế thông minh (Intelligent design).

Những nỗ lực này thường phát sinh từ niềm tin tôn giáo hoặc phe bảo thủ và nhằm mục đích thách thức sự đồng thuận của khoa học về sự tiến hóa. Tuy nhiên, những phe phái này đã phải đối mặt với những thách thức pháp lý dựa trên Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ: cấm thành lập tôn giáo trong các trường công lập.

Tòa án Tối cao đã phán quyết rằng việc giảng dạy thuyết sáng tạo (Creationism) hoặc thuyết thiết kế thông minh (Intelligent design) như những lựa chọn thay thế khoa học cho thuyết tiến hóa là vi hiến, vì nó thúc đẩy một quan điểm tôn giáo cụ thể.

Trong các vụ án mang tính bước ngoặt như vụ Edwards kiện Aguillard (1987) và vụ Kitzmiller kiện Học khu Dover Area (2005), các tòa án đã tái khẳng định rằng việc giảng dạy tiến hóa là hợp hiến và các quan điểm thay thế thiếu bằng chứng khoa học không thể được trình bày dưới dạng các lựa chọn thay thế khoa học trong các lớp học khoa học ở trường công. Những tiền lệ pháp lý này đã củng cố việc giảng dạy Thuyết tiến hóa như một khái niệm khoa học trong đại đa số các trường công lập ở Mỹ.

Trên thực tế, những thách thức đối với việc dạy Thuyết tiến hóa vẫn tồn tại ở một số địa phương. Một số bang đã thông qua luật hoặc chính sách cho phép thảo luận về các chủ đề gây tranh cãi liên quan đến quá trình tiến hóa. Đây được coi là nỗ lực đưa các quan điểm thay thế vào lớp học.

Tại Nga, tháng 12/2006, một nữ sinh tại thành phố Saint Petersburg và cha đã kiện Bộ Giáo dục ra tòa vì vấn đề giảng dạy Thuyết tiến hóa trong các trường học, theo RIA Novosti. Bộ Giáo dục Nga ủng hộ Thuyết tiến hóa trong khi đại diện của Giáo hội Chính thống Nga ủng hộ vụ kiện. Vào tháng 7/2007, tòa sơ thẩm đã ra phán quyết có lợi cho Bộ.

Tại Ấn Độ, chính phủ nước này mới đây đã xóa chương về “Thuyết tiến hóa sinh học” của Charles Darwin ra khỏi SGK, theo The Hindu. Việc chính phủ Ấn Độ xóa bỏ lý thuyết này cũng như việc một số bang do Đảng Bharatiya Janata (BJP) cầm quyền đưa Kinh Bhagavad Gita (một phần sử thi thuộc Kinh Vệ Đà của Hindu giáo) vào trường học từ năm 2022 làm dấy lên cuộc tranh cãi lớn trong dư luận.

Tử Huy

Lý do Ấn Độ loại bỏ Thuyết tiến hóa Darwin ra khỏi sách giáo khoa

Do ảnh hưởng của bão, nhiều tỉnh, thành phố ở Philippines hứng chịu những cơn mưa lớn. Nước ngập nhiều con đường, tràn cả vào nhà.

Nhưng cặp đôi Paulo Padilla và Mae Victoriano đến từ tỉnh Bulacan (Philippines) vẫn quyết tâm tổ chức ngày trọng đại của đời mình.

Cô dâu Victoriano chia sẻ: "Một tuần trước lễ cưới, chúng tôi lo lắng và sốt ruột vì trời mưa không ngớt. Sau đó, một cơn bão khác ập đến đúng vào ngày cưới của chúng tôi".

Cô đã khóc rất nhiều khi biết tin nhà thờ tổ chức đám cưới bị ngập nước. Nhưng cuối cùng cặp đôi và 2 bên gia đình đều quyết định vượt qua, ngay cả khi không có khách đến dự. "Chúng tôi sẽ thông cảm nếu khách không thể đến dự, ít nhất chúng tôi vẫn có gia đình ở bên", cô dâu nói.

Maria Jasmin Halili, em họ của chú rể, đã quay lại video và chia sẻ trên mạng xã hội về đám cưới đáng nhớ của Paulo.

Chú rể Padilla cho biết: "Ngay cả khi phương tiện bị chìm trong lũ, chúng tôi vẫn muốn vượt qua để có thể đến đây".

Trước sự ngạc nhiên của 2 bên gia đình, gần 50 khách đã đến bất chấp thời tiết khắc nghiệt. Đoạn video cho thấy nơi cặp đôi tổ chức đám cưới bị ngập nước. Chú rể phải đi ủng, cô dâu ôm bó hoa di chuyển khó khăn với phần đuôi váy ướt sũng.

Halili nói: "Bulacan bị ngập nhưng tôi không ngờ nước tràn cả vào nhà thờ. Tôi nghĩ nước chỉ tràn vào bãi đậu xe và con đường dẫn vào nhà thờ nhưng tất cả đều ngạc nhiên khi thấy nước tràn vào bên trong".

Nhiều vị khách bất chấp mưa ngập nhiệt tình đến dự đám cưới. Họ đi chân trần hoặc đi ủng cao su, theo Insider.

"Tôi đã khóc vì khoảnh khắc quá đáng yêu và cảm động. Mặc dù mưa bão nhưng tất cả đã vượt qua để tổ chức đám cưới. Khi cô dâu đến, cô ấy nói một câu chắc nịch với bố mẹ rằng mình đi thôi, đi đến chỗ Paulo đang chờ", Halili chia sẻ.

Không có vị khách nào phàn nàn hay rời khỏi đám cưới. Sau buổi lễ, cô dâu đã đăng một thông điệp trên Facebook cảm ơn bạn bè và gia đình đã tham dự "bất chấp bão lụt".

"Chúng tôi vẫn còn nổi da gà khi nhận ra rằng mọi thứ đều diễn ra tốt đẹp. Đoạn video ghi lại đám cưới của chúng tôi lan truyền và đang là xu hướng. Chúng tôi muốn truyền thông điệp cho tất cả mọi người, tất cả các cặp đôi rằng thời tiết sẽ không là trở ngại nếu bạn muốn trao lời hẹn thề", cô dâu chia sẻ.

Đám cưới trên thảo nguyên xanh của chàng trai người Việt và cô dâu ngoại quốc

Năm 2014, thuật ngữ "trì hoãn giấc ngủ" (bedtime procrastination) lần đầu tiên được công bố trên tạp chí khoa học Frontiers in Psychology. Sau đó ít lâu, nhiều người thêm cụm từ "trả thù" (revenge) nhằm mô tả những công dân cổ cồn Trung Quốc làm việc đến 12 tiếng mỗi ngày, sau đó cố gắng thức khuya hơn để làm những gì mình thích.

Giờ đây, "trì hoãn giấc ngủ trả thù" hay "thức khuya trả thù" được sử dụng để chỉ chung những người có thói quen ăn bớt giờ ngủ về đêm để có thêm thời gian cho hoạt động giải trí như lướt mạng xã hội, xem phim hoặc chơi điện tử…

Thuật ngữ "trì hoãn giấc ngủ báo thù" trở nên phổ biến qua dòng tweet của nhà báo Daphne K. Lee vào tháng 6/2020.

Theo Very Well Mind, có 3 dấu hiệu để xác định một người gặp tình trạng "trì hoãn giấc ngủ trả thù": Thứ nhất, việc thức khuya làm giảm tổng thời gian ngủ vào ban đêm của họ; Thứ hai, họ chủ động thức khuya, không bị tác động bởi các yếu tố như môi trường xung quanh hay tình trạng sức khỏe; Và thứ ba, họ hoàn toàn nhận thức được tác hại của việc thức khuya nhưng vẫn lựa chọn làm điều này.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người thường xuyên làm việc căng thẳng, nhiều giờ vào ban ngày và cặp vợ chồng có con nhỏ là những đối tượng thường xuyên trì hoãn giấc ngủ.

Đối với những cặp vợ chồng trẻ, họ chỉ có thể thảnh thơi khi con cái đi ngủ. Còn đối với người bận rộn, việc thức khuya và nằm dài xem phim là khoảng thời gian hiếm hoi họ được thư giãn trong ngày.

Ban đầu, những người này chỉ dành 10-15 phút xem điện thoại hoặc các chương trình yêu thích. Dần dần, họ tiêu tốn đến 1-2 tiếng hoặc thậm chí thức đến rạng sáng hôm sau, chỉ ngủ gục khi cơ thể kiệt sức.

Nguyên nhân

Theo Very Well Mind, việc thiếu thốn thời gian rảnh vào ban ngày là nguyên nhân chính dẫn đến thói quen trì hoãn giấc ngủ.

Ranh giới mờ nhạt giữa công việc, học tập và cuộc sống cá nhân khiến nhiều người không còn thì giờ dành cho chính mình. Họ chấp nhận đánh đổi vài giờ ngủ để cảm thấy có thể kiểm soát và tận hưởng thời gian nhàn rỗi.

Mua sắm trực tuyến, lướt mạng xã hội, đọc truyện, xem phim là những hoạt động nhiều người thường làm để trì hoãn giờ ngủ. Ảnh minh họa: Dario Fernandez Ruz/Pexels.

Ngoài ra, một vài nguyên nhân khác của "trì hoãn giấc ngủ trả thù" bao gồm:

- Theo nghiên cứu năm 2014, hành vi này có liên hệ với khả năng tự kỷ luật của con người. Nếu ý thức tự kỷ luật kém, dù có buồn ngủ đến mấy, họ cũng sẽ đi ngược lại ý chí của mình, dẫn đến việc nằm lướt điện thoại hay xem phim.

- Những người thường trì hoãn giấc ngủ có xu hướng trì hoãn trong các công việc khác.

- Yếu tố sức khỏe và đồng hồ sinh học cá nhân.

Tình trạng trì hoãn giấc ngủ ngày càng trở nên tồi tệ hơn khi con người bị gia tăng căng thẳng và thay đổi thói quen sinh hoạt vì Covid-19. Theo khảo sát của Học viện Y học giấc ngủ Mỹ, tháng 1/2021, khoảng 40% người trưởng thành được hỏi cho biết họ ngày càng khó ngủ.

Nếu chỉ thi thoảng thức khuya, điều này nhìn chung không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, thói quen "trì hoãn giấc ngủ báo thù" kéo dài sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến thể chất và tinh thần. Thiếu ngủ dễ làm giảm hệ thống miễn dịch, tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, cao huyết áp, trầm cảm và Alzheimer.

Đối phó

Để đối phó tình trạng "trì hoãn giấc ngủ báo thù", theo các chuyên gia, con người cần thực hiện nhiều biện pháp.

Theo chuyên gia, chúng ta nên tránh xa thiết bị điện tử trước giờ ngủ để tránh "trì hoãn giấc ngủ trả thù". Ảnh minh họa: Ron Lach/Pexels.

Đầu tiên, chúng ta cần ưu tiên giấc ngủ. Nếu bạn muốn cơ thể nghỉ ngơi, trước tiên hãy nghĩ tới việc ngủ. Thời gian hồi phục sức khỏe sẽ giúp bạn có nhiều năng lượng để hoàn thành công việc vào ngày hôm sau.

Thứ hai, hình thành thói quen ngủ đúng giờ, hãy luyện tập đi ngủ và thức dậy vào những giờ nhất định. Bên cạnh đó, không dung nạp cồn hay caffeine vào thời gian chiều tối và tạo môi trường thoải mái để dễ chìm vào giấc ngủ.

Thứ ba, điều chỉnh lịch trình cá nhân. Lịch trình bận rộn vào ban ngày thường là gốc rễ của thói quen "trì hoãn giấc ngủ trả thù". Vì vậy, bạn cần nghiêm túc xem xét các đầu việc cần hoàn thành mỗi ngày và cắt bỏ những việc tiêu tốn thời gian không cần thiết.

Thứ tư, dành thời gian cho bản thân. Thay vì chỉ lập kế hoạch cho công việc, bạn cũng nên sắp xếp thời gian dành cho các hoạt động thư giãn cá nhân trong ngày.

Thứ năm, thực hiện các thói quen ban đêm như chăm sóc da hoặc lên giường thư giãn sớm hơn khoảng một tiếng.

Và cuối cùng, tránh xa các thiết bị điện tử trước giờ ngủ. Hãy tắt điện thoại, máy tính và dừng lướt mạng xã hội khi bạn đặt lưng lên giường. Bạn cũng có thể tập thói quen thiền, kéo giãn cơ nhẹ nhàng để giúp dễ ngủ hơn.

Theo Zing