Tiến sĩ Toán học trở thành nhà vô địch đua xe tại Olympic

Cho đến nay, chúng ta có thể khẳng định phẫu thuật nội soi Việt Nam sánh ngang tầm các trung tâm y khoa trong khu vực và thế giới. Nhiều phương pháp phẫu thuật khó trước đây phải mổ mở, thì đến nay đã được thay thế bằng phẫu thuật nội soi, như các ca sửa hay thay van tim.

Phẫu thuật nội soi sọ não, nội soi nền sọ qua ngã mũi để điều trị u não cũng đã được thực hiện tại nhiều trung tâm. Phẫu thuật nội soi lấy gan và thận từ người hiến khỏe mạnh để ghép cho người bệnh là kỹ thuật mổ phức tạp, đòi hỏi trình độ kinh nghiệm cao, trang thiết bị hiện đại đồng bộ cũng được bác sĩ Việt Nam thực hiện.

Năm 2003, Trung tâm huấn luyện Phẫu thuật nội soi đầu tiên của Việt Nam được thành lập ở Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, tạo nền tảng cho sự phát triển phẫu thuật nội soi nước nhà. Đến nay, Trung tâm đã huấn luyện cho hàng ngàn bác sĩ về phẫu thuật nội soi, đặc biệt đã có hơn 800 bác sĩ từ 11 quốc gia đến học tập.

Trong khi đó, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là một trong những trung tâm thực hiện những trường hợp ghép tạng đầu tiên tại Việt Nam. Hiện nay, đơn vị này đứng đầu cả nước về ghép thận, ghép tim, ghép phổi, và ghép gan từ người cho chết não.

Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã triển khai chương trình ghép gan từ tháng 10/2017. Trong quá trình phát triển, Bệnh viện đã xác lập nhiều kỷ lục, như hoàn thành 5 ca ghép gan từ người cho sống chỉ trong một tuần, thực hiện thành công ca nội soi lấy mảnh ghép gan phải đầu tiên và ca nội soi cắt gan toàn bộ cho người nhận đầu tiên tại Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bệnh viện Chợ Rẫy đã đạt được những thành tựu ấn tượng trong lĩnh vực ghép tạng, với 1.226 ca ghép thận, 30 ca ghép gan và 7 ca ghép tim thành công, góp phần nâng cao chất lượng sống của hàng ngàn người bệnh.

Còn Bệnh viện Bình Dân đã trở thành nơi triển khai ứng dụng phẫu thuật robot cho người lớn đầu tiên tại Việt Nam từ năm 2016. Đến nay, Bệnh viện đã phẫu thuật robot thành công cho hơn 3.000 trường hợp, tập trung nhiều nhất phẫu thuật điều trị ung thư đại trực tràng, ung thư tuyến tiền liệt, bướu thận và ung thư bàng quang.

Ngoài tham gia đào tạo và cấp chứng chỉ phẫu thuật robot tại Việt Nam, Bệnh viện Bình Dân cũng đi chuyển giao kỹ thuật mổ robot cho các nước trong khu vực, như Philippines.

Giáo sư Trần Bình Giang khẳng định, trong tương lai, với nền tảng đã được xây dựng, ngành Ngoại khoa Việt Nam tiếp tục có tiềm năng phát triển, hướng tới những tiêu chuẩn cao hơn về an toàn và hiệu quả.

Phó giáo sư Nguyễn Hoàng Bắc, Phó Chủ tịch Hội Ngoại khoa và Phẫu thuật nội soi Việt Nam chia sẻ, Hội nghị ngoại khoa năm nay thu hút sự tham gia của gần 2.000 Giáo sư, Phó Giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ, các nhà quản lý y tế và lãnh đạo các cơ sở y tế, với 420 báo cáo viên đến từ Việt Nam, Hoa Kỳ, Úc, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Có nhiều chủ đề nổi bật của Hội nghị, như: Điều trị ngoại khoa ung thư tiêu hóa; Các tiến bộ trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam; Tiến bộ trong phẫu thuật tim và lồng ngực… Đáng chú ý là các ca mổ thị phạm được truyền hình trực tiếp tại 4 bệnh viện, trong các phiên đào tạo tiền hội nghị.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), từ năm 2020 đến năm 2023, Việt Nam có gần 270.000 ca tử vong do đề kháng kháng sinh.

Tỷ lệ kháng kháng sinh tại Việt Nam ở mức cao do nhiều yếu tố như lạm dụng và sử dụng kháng sinh quá mức, bán thuốc kháng sinh mà không có đơn, chỉ định sử dụng kháng sinh chưa phù hợp…

Ông Thomas Gass, Đại sứ Thụy Sĩ tại Việt Nam, cho biết, ở Việt Nam, vấn đề kháng kháng sinh có thể dẫn đến bẫy đói nghèo, làm gia tăng tổn hại về kinh tế cũng như các gánh nặng đối với nhiều gia đình và những người bệnh.

Theo ông, hiện nay các phương pháp điều trị đáng tin cậy nhất như kháng sinh, thuốc kháng virus, kháng nấm đang trở nên kém hiệu quả hơn do tình trạng kháng kháng sinh, dẫn đến bệnh diễn biến dai dẳng lâu hơn. Đồng thời khiến cho chi phí chăm sóc, điều trị cao hơn và trong trường hợp xấu nhất là tử vong mà chúng ta có thể phòng ngừa được.

Đáng lưu ý, tình trạng kháng kháng sinh như một thách thức với toàn nhân loại, tạo ra gánh nặng và đây như một đại dịch thầm lặng. Vấn đề này không chỉ ở một quốc gia mà có mối liên hệ giữa các quốc gia với nhau.

Dược sĩ Nguyễn Thị Kim Anh, Phó Chủ tịch Hội Dược học TPHCM, Chủ tịch Chi hội Dược Nhà thuốc TPHCM, cho biết, kháng sinh là chất được chiết xuất từ vi sinh vật và nấm, được tổng hợp hoặc bán tổng hợp, có khả năng tiêu diệt hoặc kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu.

Hiện nay có khoảng hơn 100 loại kháng sinh được dùng trong y học. Kháng sinh là giải pháp vàng và gần như không thể thiếu trong y học hiện đại. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh không đúng cách sẽ biến nó thành con dao hai lưỡi.

"Chúng tôi không thể cam kết 100% nhà thuốc ở TPHCM với hơn 8.000 nhà thuốc tuân thủ quy định bán thuốc kháng sinh phải có đơn nhưng chúng tôi kêu gọi các nhà thuốc cùng chung tay để đẩy lùi vấn đề kháng kháng sinh.

Trước kia, bác sĩ vừa kê đơn vừa bán thuốc, dược sĩ cũng tự tư vấn thuốc cho người bệnh thì nay bác sĩ, dược sĩ cần làm đúng vai trò của mình. Bác sĩ không thể làm thay vai trò của dược sĩ, tương tự dược sĩ cũng không làm thay vai trò của bác sĩ", bà Kim Anh nói.

Tại Việt Nam, theo kết quả giám sát kháng thuốc gần đây, tỷ lệ kháng kháng sinh cao đã được ghi nhận ở các vi khuẩn thông thường, đặc biệt trong bệnh viện. Việc sử dụng sai mục đích và lạm dụng kháng sinh trong y tế và nông nghiệp là nguyên nhân chính gây ra kháng thuốc.

Với chủ đề "Kháng sinh đúng liều - Đủ yêu tổ ấm", chương trình cộng đồng này nhằm giải quyết mối đe dọa sức khỏe nghiêm trọng trên phạm vi toàn cầu với tác động đáng kể tại Việt Nam. Chương trình được triển khai trong thời gian 5 năm (2024-2028).

Kháng kháng sinh làm tăng cao chi phí điều trị, bác sĩ buộc phải dùng kháng sinh thế hệ mới để điều trị các bệnh viêm nhiễm thông thường.

Vì thế, chúng ta cần tăng cường truyền thông, cảnh báo nguy cơ tiềm tàng của kháng kháng sinh với cộng đồng, nêu cao vai trò trách nhiệm xã hội của bác sĩ, dược sĩ... để chung tay góp sức đẩy lùi kháng kháng sinh.

Cơ quan chức năng đã mổ một số trâu, bò chết để xác định bệnh. Kết quả cho thấy, phần cơ, thịt ở bắp đùi trâu, bò có tình trạng thâm, có bọt khí, dấu hiệu điển hình của bệnh ung khí thán.

Ông Lỳ cho biết, tại bản Huồi Mũ, có 5 hộ dân với tổng đàn 70 con bị bệnh ung khí thán, trong đó 25 con đã chết. Đặc biệt, hộ ông Lỳ Xái Phia chịu thiệt hại nặng nề nhất với gần như toàn bộ đàn trâu bị chết, ước tính thiệt hại khoảng 300 triệu đồng.

Đây là lần đầu tiên xã Huồi Tụ ghi nhận bệnh ung khí thán trên trâu, bò. UBND xã đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kỳ Sơn, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện để khoanh vùng, điều trị và khống chế dịch.

Ông Hạ Bá Lỳ cho biết, trâu, bò bị nhiễm bệnh cần tiêm thuốc đặc hiệu 8 tiếng/lần trong 5 ngày. Tuy nhiên, do người dân chăn nuôi theo mô hình khoanh thả trong rừng rộng, việc phát hiện và điều trị bệnh gặp nhiều khó khăn.

Bệnh ung khí thán không lây trực tiếp từ trâu, bò bệnh sang trâu, bò khỏe mà do vi khuẩn có sẵn trong thức ăn, nước uống. Khi trâu, bò ăn, uống nước có vi khuẩn, chúng sẽ bị nhiễm bệnh.

Bệnh ung khí thán phát triển nhanh, có thể gây tử vong cho trâu, bò trong vài giờ hoặc vài ngày. Do đó, UBND xã khuyến cáo người dân thường xuyên kiểm tra đàn trâu, bò để sớm phát hiện dấu hiệu bệnh và báo cáo cơ quan chuyên môn để kịp thời điều trị.

UBND xã Huồi Tụ đã huy động lực lượng và nguồn hóa chất để tiêu độc, khử trùng các khu vực trại chăn nuôi có trâu, bò chết hoặc mắc bệnh ung khí thán nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan. Chính quyền xã cũng yêu cầu người dân không giết mổ trâu, bò bị bệnh để tránh phát tán vi khuẩn ra môi trường.

Trên địa bàn chưa có vaccine phòng bệnh ung khí thán nên UBND xã đang đề xuất Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Kỳ Sơn cung ứng vaccine cho các hộ chăn nuôi để chủ động phòng dịch.

Bệnh ung khí thán là bệnh truyền nhiễm cấp tính ở trâu, bò, do trực khuẩn yếm khí Clostridium chauvoei và một số trực khuẩn yếm khí khác gây ra. Trâu, bò khi nhiễm vi khuẩn sẽ bị sưng bắp thịt có khí.

Nếu nhiễm bệnh ở thể quá cấp tính, trâu, bò có thể chết trong vòng từ 3 đến 6 tiếng. Ở thể cấp tính, bệnh tiến triển trong 2-3 ngày đến 1 tuần, nếu không được điều trị kịp thời, vật nuôi có thể tử vong.

Bệnh nhân đã được tiến hành phẫu thuật cắt trọn hầu - thực quản cổ - thanh quản, sụn giáp, cơ trước giáp thành một khối và nạo hạch cổ hai bên. Sau đó, ekip khoa Ngoại Ngực - Bụng, Ngoại Đầu cổ - Hàm mặt đã phối hợp lấy đoạn hỗng tràng (ruột non) cuống mạch máu đôi, theo kỹ thuật đã được cập nhật từ Viện Ung thư Quốc tế Osaka (Nhật Bản).

Nhằm đạt tỷ lệ thành công 100%, ekip tạo hình - vi phẫu thực hiện khâu nối hai cuống mạch máu, sau đó tiến hành tái tạo hầu - thực quản cổ bằng vạt hỗng tràng tự do.

Sau mổ, bệnh nhân được theo dõi sát mỗi 2-3 giờ trong vòng 72 giờ đầu tiên, và mỗi 6 giờ trong 5 ngày sau đó. Trong quá trình hồi phục, người đàn ông được tiến hành tập vật lý trị liệu và thăm khám dinh dưỡng liên tục. Sau 18 ngày điều trị, vết mổ lành tốt, bệnh nhân đã có thể uống nước.

Kết quả chụp CT kiểm tra sau đó cho thấy, ống tiêu hóa của bệnh nhân sau tái tạo hoạt động tốt, không có dấu hiệu xì rò đoạn hầu - thực quản đã được tái tạo. Dự kiến, người đàn ông sẽ tiếp tục được xạ - hóa trị, nhằm phòng ngừa bệnh tái phát.

Phó giáo sư Nguyễn Anh Khôi, Trưởng khoa Ngoại - Đầu cổ - Hàm mặt cho biết, ung thư hạ hầu chiếm 3-4% ung thư vùng đầu và cổ. Đáng chú ý, khoảng 77% các trường hợp nhập viện ở giai đoạn 4. Bệnh có tiên lượng xấu nhất trong các loại ung thư ở phân vùng này, với tỷ lệ sống còn 5 năm chỉ khoảng 35%.

Bệnh có đặc điểm là bướu đa ổ, di căn hạch cổ sớm. Để điều trị ung thư hạ hầu cần có sự kết hợp của nhiều chuyên khoa, gồm phẫu thuật ung thư - tạo hình, xạ trị, nội khoa ung thư, chẩn đoán hình ảnh, phục hồi chức năng và dinh dưỡng.

Phẫu thuật trong ung thư hạ hầu được khuyến cáo với diện cắt rộng 2-3 cm, do đó sẽ tạo ra khuyết hổng rất lớn, chiếm trọn chu vi hầu - thực quản.

Sau phẫu thuật điều trị, phẫu thuật tái tạo là bắt buộc để phục hồi lại chức năng sống cơ bản của người bệnh. Nhưng đây là phẫu thuật rất phức tạp, chỉ có thể được thực hiện tại những trung tâm ung bướu có đầy đủ các chuyên khoa và được trang bị hiện đại.

Theo Phó giáo sư Khôi, trước đây để điều trị ung thư hạ hầu, bệnh nhân chỉ được phẫu thuật cắt rộng hạn chế và xạ trị, nhưng hiệu quả thường rất kém. Phương pháp tái tạo hầu - thực quản bằng vạt hỗng tràng cuống đôi giúp bác sĩ có thể cắt rộng tối đa và tái tạo lại ống tiêu hóa sinh lý nhất cho bệnh nhân.

Các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Georgia (Mỹ) đã phân tích dữ liệu y tế từ hơn 250,000 người trong Ngân hàng tế bào sinh học Anh quốc (UK Biobank) suốt 13 năm. Những người này được theo dõi nồng độ omega-3 và omega-6 trong máu, cũng như tỷ lệ mắc 19 loại ung thư cụ thể.

Theo Tiến sĩ Kaixiong 'Calvin' Ye, khoa Di truyền học, thuộc Trường Nghệ thuật và Khoa học Franklin, Đại học Georgia và là tác giả của nghiên cứu, trong quá trình ghi nhận, nhóm đã phát hiện những ai có nồng độ omega-3 và omega-6 trong máu cao hơn có tỷ lệ mắc ung thư nói chung thấp hơn.

Cụ thể, những người tham gia nghiên cứu có nồng độ omega-3 cao trong máu có tỷ lệ mắc ung thư hệ tiêu hóa và ung thư phổi thấp hơn.

Các nhà khoa học cũng chứng minh những người có nồng độ omega-6 cao hơn có ít nguy cơ mắc 14 loại ung thư bao gồm ung thư não, tuyến giáp, thận, bàng quang, phổi, tuyến tụy và ruột kết.

"Ngoài ra, chúng tôi cũng phát hiện omega-3 có tác dụng tốt hơn trong việc ngăn ngừa ung thư ở nhóm tuổi trẻ và ở phụ nữ. Trong khi đó, omega-6 lại có nhiều tác dụng đối với nhóm lớn tuổi, nam giới và những người hút thuốc", Tiến sĩ Ye thông tin.

Ông Ye cũng cho rằng từ kết quả này, các nghiên cứu trong tương lai cần tìm ra sự khác biệt về tác động của omega-3 và omega-6 đối với các loại ung thư. 

Trao đổi với Medical News Today, chuyên gia dinh dưỡng Monique Richard, cho rằng nghiên cứu một lần nữa nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc tiêu thụ các nguồn axit béo lành mạnh khác nhau đối với cơ thể.

"Các axit béo này có khả năng ngăn ngừa và giảm nguy cơ ung thư, mắc các bệnh mãn tính. Chúng cũng hỗ trợ sức khỏe tim mạch và khả năng nhận thức", bà Richard giải thích.

Theo vị chuyên gia, để bổ sung omega-3 và omega-6 cho cơ thể, bên cạnh uống viên dầu cá, mọi người cần tập trung vào chế độ ăn uống trước tiên. 

Cụ thể, một số nguồn thực vật giàu hai loại axit béo này là hạt lanh, hạt chia, quả óc chó, đậu nành, hạt cây gai dầu, rong biển, tảo, mầm lúa mì, hạt hướng dương, đậu phụ, rau bina và rau lá xanh.

Ngoài ra, các loại cá như cá hồi, cá thu, cá cơm, cá mòi, cá trích, cá ngừ cũng là nguồn thực phẩm giàu axit béo omega-3 mọi người nên lựa chọn bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày.

Diệu Linh

Cơ quan chức năng đã mổ một số trâu, bò chết để xác định bệnh. Kết quả cho thấy, phần cơ, thịt ở bắp đùi trâu, bò có tình trạng thâm, có bọt khí, dấu hiệu điển hình của bệnh ung khí thán.

Ông Lỳ cho biết, tại bản Huồi Mũ, có 5 hộ dân với tổng đàn 70 con bị bệnh ung khí thán, trong đó 25 con đã chết. Đặc biệt, hộ ông Lỳ Xái Phia chịu thiệt hại nặng nề nhất với gần như toàn bộ đàn trâu bị chết, ước tính thiệt hại khoảng 300 triệu đồng.

Đây là lần đầu tiên xã Huồi Tụ ghi nhận bệnh ung khí thán trên trâu, bò. UBND xã đã phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kỳ Sơn, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện để khoanh vùng, điều trị và khống chế dịch.

Ông Hạ Bá Lỳ cho biết, trâu, bò bị nhiễm bệnh cần tiêm thuốc đặc hiệu 8 tiếng/lần trong 5 ngày. Tuy nhiên, do người dân chăn nuôi theo mô hình khoanh thả trong rừng rộng, việc phát hiện và điều trị bệnh gặp nhiều khó khăn.

Bệnh ung khí thán không lây trực tiếp từ trâu, bò bệnh sang trâu, bò khỏe mà do vi khuẩn có sẵn trong thức ăn, nước uống. Khi trâu, bò ăn, uống nước có vi khuẩn, chúng sẽ bị nhiễm bệnh.

Bệnh ung khí thán phát triển nhanh, có thể gây tử vong cho trâu, bò trong vài giờ hoặc vài ngày. Do đó, UBND xã khuyến cáo người dân thường xuyên kiểm tra đàn trâu, bò để sớm phát hiện dấu hiệu bệnh và báo cáo cơ quan chuyên môn để kịp thời điều trị.

UBND xã Huồi Tụ đã huy động lực lượng và nguồn hóa chất để tiêu độc, khử trùng các khu vực trại chăn nuôi có trâu, bò chết hoặc mắc bệnh ung khí thán nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan. Chính quyền xã cũng yêu cầu người dân không giết mổ trâu, bò bị bệnh để tránh phát tán vi khuẩn ra môi trường.

Trên địa bàn chưa có vaccine phòng bệnh ung khí thán nên UBND xã đang đề xuất Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Kỳ Sơn cung ứng vaccine cho các hộ chăn nuôi để chủ động phòng dịch.

Bệnh ung khí thán là bệnh truyền nhiễm cấp tính ở trâu, bò, do trực khuẩn yếm khí Clostridium chauvoei và một số trực khuẩn yếm khí khác gây ra. Trâu, bò khi nhiễm vi khuẩn sẽ bị sưng bắp thịt có khí.

Nếu nhiễm bệnh ở thể quá cấp tính, trâu, bò có thể chết trong vòng từ 3 đến 6 tiếng. Ở thể cấp tính, bệnh tiến triển trong 2-3 ngày đến 1 tuần, nếu không được điều trị kịp thời, vật nuôi có thể tử vong.