Giai đoạn 1 của dự án sẽ đầu tư 4 làn xe, vận tốc thiết kế 120km/h, giải phóng mặt bằng một lần theo quy mô 6 làn xe. Tổng mức đầu tư khoảng 19.600 tỷ đồng.

Dự án được chia làm 4 dự án thành phần, gồm: Đầu tư đường cao tốc giai đoạn 1 theo hợp đồng BOT; đầu tư đường gom dân sinh, cầu vượt ngang cao tốc; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đoạn thuộc địa phận TPHCM; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đoạn qua tỉnh Tây Ninh.  

Đoạn cao tốc qua địa phận TPHCM dài 24,7km, thuộc 11 xã của huyện Củ Chi với tổng diện tích thu hồi đất dự kiến 182,25ha. Trong 1.808 trường hợp bị ảnh hưởng có 336 trường hợp đủ điều kiện tái định cư. Tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hơn 7.102 tỷ đồng.

Đến nay, theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông TPHCM, cơ quan chức năng đã thu thập được thông tin và giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của 1.794 trường hợp.  

Trong 7.102 tỷ đồng tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho dự án cao tốc đoạn qua TPHCM, chi phí giải phóng mặt bằng chiếm 6.330 tỷ đồng. Như vậy, trung bình mỗi hộ dân bị thu hồi đất sẽ nhận được 3,5 tỷ đồng.  

Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của dự án cao tốc TPHCM – Mộc Bài đã lập trước đây, khái toán chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư chỉ ở mức 5.270 tỷ đồng. Tuy nhiên, căn cứ các quy định của Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định 71/2024, dự toán kinh phí bồi thường tăng thêm 1.800 tỷ đồng.

Bánh áp chao là món ăn dân dã nổi tiếng của vùng đất Cao Bằng (Ảnh: Ngọc Quỳnh)

Bánh áp chao thoạt nhìn có vẻ ngoài giống bánh rán nhưng phần nhân được làm từ thịt vịt thái miếng. Cũng bởi nguyên liệu độc đáo này mà bánh áp chao có hương vị đặc trưng riêng, khác hẳn so với các món bánh rán nhân mặn làm từ thịt lợn xay và mộc nhĩ, miến.

Các thành phần nguyên liệu làm nên món bánh áp chao khá đơn giản, dễ tìm nhưng phải trải qua quá trình chọn lọc kỹ càng. Vỏ bánh được làm từ bột gạo nếp, bột gạo tẻ và đỗ tương. Gạo phải chọn loại mới thu hoạch, hạt mẩy, ngâm nước sạch khoảng 8 tiếng. Đỗ tương cũng được chọn từ đỗ Quảng Uyên lòng vàng.

Gạo và đỗ ngâm đến khi nở mềm thì đem xay thành bột rồi trộn đều với nhau. Sự kết hợp của ba nguyên liệu trên giúp bột đặc sánh, đảm bảo độ mềm dẻo và thơm ngon. Ủ bột khoảng 3, 4 tiếng đồng hồ để bánh khi rán sẽ nở phồng đều, trông đẹp mắt.

Để bánh ngon hơn, lớp vỏ có độ mềm dẻo, ăn không ngấy, người dân địa phương thường cho thêm khoai môn thái sợi vào trộn cùng với hỗn hợp bột (Ảnh: Ly Thi Huong)

Nguyên liệu làm bánh áp chao không cầu kỳ nhưng phải được chọn lựa kỹ càng (Ảnh: Trần Lê Ngọc Thắng)

Yếu tố tạo nên hương vị độc đáo, không hòa lẫn với bất kỳ món ăn nào của bánh áp chao chính là phần nhân được làm từ thịt vịt.

Vịt được sơ chế thật sạch rồi lọc bỏ xương, tẩm ướp gần giống vị vịt quay rồi thái thành những miếng nhỏ tẩm ướp gia vị.

Chờ thịt vịt ngấm gia vị đậm đà, người ta bắt đầu làm bánh. Bột được xắt thành từng miếng, đặt thịt vịt vào giữa làm nhân rồi bọc lớp bột tiếp theo lên trên. Công đoạn này phải thực hiện nhanh tay để bột không chảy rồi thả cả muỗng bánh vào chảo ngập dầu. Bánh được chao qua chao lại tới khi lớp vỏ chín vàng ruộm, căng phồng thì vớt ra, đặt lên vỉ để ráo mỡ, chờ vài phút là có thể thưởng thức.

Người Cao Bằng ví khoảng thời gian từ tháng 11 đến tháng 2 hàng năm là "mùa bánh áp chao" bởi cứ vào độ này, hương thơm của bánh áp chao lại lan tỏa khắp các con đường, khu phố (Ảnh: Đinh Oanh)

Bánh áp chao Cao Bằng ăn kèm với nước mắm chua ngọt, rau sống và đu đủ bào sợi mới cảm nhận được hết hương vị thơm ngon của món ăn này (Ảnh: Luong Hong Nhi)

Món bánh có lớp vỏ ngoài giòn trong mềm khá giống bánh rán mặn nhưng dậy vị thơm ngon đậm đà của thịt vịt. Những chiếc bánh nóng hổi chấm với nước mắm chua ngọt, ăn kèm rau xanh thanh mát và đu đủ bào sợi giòn giòn giúp thực khách ăn nhiều cũng không cảm giác ngấy.

Bánh áp chao nóng hổi vừa thổi vừa ăn nên thích hợp thưởng thức trong những ngày thời tiết se lạnh, lúc giao mùa hoặc khi trời sang đông (Ảnh: @joshvu90)

Nhiều thực khách ăn bánh áp chao thường gọi thêm đĩa thịt vịt nướng ướp húng lìu hoặc chân, gan, mề vịt chiên chấm muối ớt (Ảnh: Trần Lê Ngọc Thắng)

Chị Phạm Liên (35 tuổi) lấy chồng và sống ở TP. Cao Bằng được 4 năm. Hồi mới về đây, chị thường được thưởng thức bánh áp chao, thấy rất ngon, khác hẳn bánh rán mặn nơi khác nên quyết định học nghề từ mẹ chồng rồi bán cho đến tận bây giờ.

Khi trời chuyển sang mùa thu đông, thời tiết se lạnh, gia đình chị ngày nào cũng tất bật chuẩn bị nguyên liệu để bán hàng.

“Bánh áp chao có thể bán quanh năm nhưng được ưa chuộng nhất vào mùa lạnh hay dịp đầu xuân năm mới. Nhà mình chỉ bán bánh áp chao vào buổi chiều tối, cuối tuần bán cả ngày. Trung bình mỗi buổi bán được khoảng 300-400 chiếc, lúc cao điểm, số lượng bánh có thể cao gấp đôi, gấp ba, làm không ngơi tay. Đặc biệt vào mùa lạnh, gia đình mình chỉ bán 2-3 tiếng là hết sạch bánh rồi. Bánh nóng hổi, làm đến đâu khách ăn đến đó nên luôn thơm ngon”, chị Liên nói. 

Bánh áp chao không chỉ là thức quà chiều dân dã được cả người lớn và trẻ em yêu thích mà còn hấp dẫn du khách gần xa mỗi dịp ghé thăm Cao Bằng (Ảnh: Lương Hải Long)

Món ăn này xuất hiện rộng rãi ở cả một số tỉnh phía Bắc như Hà Giang, Lạng Sơn, Yên Bái,... nhưng ngon và trọn vẹn hương vị nhất vẫn là bánh áp chao Cao Bằng (Ảnh: @Nhungnovey)

Bánh áp chao có giá thành bình dân, khoảng 5.000 - 7.000 đồng/chiếc nên phù hợp với mọi thực khách. Bánh được cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn, đủ làm ấm bụng bất kỳ ai trong những ngày trời se lạnh. Lớp vỏ bánh vừa giòn, vừa mềm dẻo với nhân thịt vịt béo ngậy, đậm đà, ăn cùng đu đủ bào sợi, chấm nước mắm chua cay khiến thực khách ăn một lần nhớ mãi.

Phan Đậu

5 di chứng thường gặp do tai biến mạch máu não

- Liệt vận động

Khoảng 90% người sau đột quỵ bị liệt vận động (liệt nửa người, liệt tay chân, liệt mặt, liệt các dây thần kinh sọ não, tê bì cảm giác nửa người). Bệnh nhân liệt nằm lâu ngày có thể gặp một số biến chứng nguy hiểm như: cứng khớp, loét các điểm tì đè, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, huyết khối tĩnh mạch sâu,… thậm chí tử vong. 

Sau đột quỵ, người bệnh cần tập phục hồi chức năng để giúp tuần hoàn không bị ứ trệ, ùn tắc đờm rãi, tránh cứng khớp và các nhiễm trùng cơ hội khác, giúp cho cơ lực khỏe hơn, nhanh hồi phục. 

- Rối loạn ngôn ngữ

Điều này do tổn thương tại vùng não chi phối chức năng ngôn ngữ, với các biểu hiện: nói ngọng, nói lắp, âm điệu bị biến đổi,… gặp khó khăn khi diễn đạt, thậm chí không nói được. 

Để khắc phục rối loạn ngôn ngữ sau đột quỵ, những người xung quanh cần giúp người bệnh học lại kỹ năng giao tiếp.

- Suy giảm nhận thức

Người bệnh bị rối loạn nhận thức có các biểu hiện như: hay quên, suy giảm trí nhớ, đầu óc lơ mơ không tỉnh táo, mất khả năng định hướng không gian, thời gian, không nhận biết được người thân, gia đình của mình và không hiểu được lời nói của người khác… 

Nhiều người bệnh rất lâu mới có thể phục hồi và không thể làm những công việc yêu cầu trí tuệ minh mẫn, cũng như độ phức tạp nhiều như trước đây.

- Trầm cảm, rối loạn cảm xúc

Người bệnh sau đột quỵ thường bị suy giảm hoặc mất khả năng tự chăm sóc bản thân, phải nhờ đến sự chăm sóc của người khác; mắc các chứng rối loạn trí nhớ, rối loạn giấc ngủ, khó khăn trong giao tiếp, không thể tham gia các hoạt động, khiến người bệnh tự ti, mặc cảm, dễ dẫn đến trầm cảm, rối loạn cảm xúc, dễ cáu gắt, xúc động,…

Thuốc chống trầm cảm có thể giúp cải thiện triệu chứng. Tuy nhiên, người bệnh nên tham gia nhóm hoặc câu lạc bộ đột quỵ để kết bạn và chia sẻ với những người bạn mới có cùng hoàn cảnh. 

- Rối loạn tiểu tiện

Người bệnh đột quỵ không kiểm soát được tình trạng tiểu tiện do rối loạn cơ vòng kết hợp với chứng rối loạn nhận thức, cảm giác. Vì thế, chăm sóc, đảm bảo vệ sinh là cách tốt nhất để phòng tránh tình trạng nhiễm khuẩn đường tiết niệu,… giúp người bệnh có tinh thần thoải mái.

Căn bệnh khiến nguy cơ đột quỵ tăng thêm 5 lần

Phong là bệnh truyền nhiễm, có khả năng lây lan, tuy nhiên mức độ lây chậm và khó lây, thời gian ủ bệnh có thể lên tới 5-10 năm. Vấn đề khó khăn là không ít người mắc bệnh phong bị chẩn đoán muộn, để lại di chứng tàn tật nguy hiểm cho bệnh nhân và có thể tạo thành các ổ bệnh tiềm ẩn trong cộng đồng. Không ít ca bệnh “chạy vòng quanh” khám nhiều nơi nhưng không tìm ra nguyên nhân chính xác.

"Việc phát hiện bệnh nhân phong ở đô thị rất khó khăn. Bệnh nhân đi khám nhiều chuyên khoa hay cơ sở điều trị rồi mới đến bệnh viện da liễu. Đó là do bệnh lý này có nhiều biểu hiện trên da như sẩn đỏ rải rác khắp cơ thể, yếu cơ... nên đi khám chuyên khoa dị ứng, cơ xương khớp, thần kinh hoặc đa khoa…, khi phát hiện thường trễ" - PGS Doanh cho hay.

Bên cạnh đó, việc tìm nguồn lây, truy vết, khoanh vùng, khám tiếp xúc gần, tiếp xúc xa để điều trị, giám sát... cho bệnh nhân phong ở đô thị rất khó khăn.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xếp phong vào nhóm "những bệnh bị lãng quên". Sự lãng quên này bao gồm cả việc chính các bác sĩ ngoài ngành Da liễu không được đào tạo, tự quên kiến thức, dấu hiệu triệu chứng của bệnh dẫn đến bỏ sót, chẩn đoán nhầm. Một phần bởi trong thời gian dài, bệnh phong được khống chế tốt. Do đó, theo PGS Doanh, không được mất cảnh giác với bệnh lý này.

Phong là bệnh truyền nhiễm mạn tính do vi khuẩn Mycobacterium leprae gây ra, chủ yếu biểu hiện ở ngoài da và hệ thống thần kinh ngoại biên như thương tổn da kèm theo mất cảm giác nóng, lạnh, đau... Nếu không điều trị kịp thời sẽ để lại di chứng mất cảm giác các dây thần kinh, tàn tật vĩnh viễn, biến dạng cơ thể.

Bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe, tác động nặng nề đến tâm lý. Cơ chế lây nhiễm của bệnh phong chủ yếu qua tiếp xúc, lây qua dịch tiết của người bệnh, nhưng đòi hỏi phải tiếp xúc gần và kéo dài.

Bệnh nhân phong khi đươc phát hiện được điều trị và quản lý tại nhà. Khi được điều trị, khả năng lây gần như không còn. Cả nước hiện có khoảng 20 trại phong, riêng khu vực phía Bắc có 10 trại, với tổng số khoảng 8.000 bệnh nhân.

Trong các mẫu xe cũ có giá xe khoảng 100 triệu đồng, Suzuki Wagon R 2001-2003 là một trong những sự lựa chọn được nhiều người đánh giá cao. Về cơ bản, Suzuki Wagon R khá bền bỉ theo năm tháng. Xe được trang bị động cơ 1.0L tương đối tiết kiệm nhiên liệu.

Ngoài ra, đây còn là chiếc xe giá rẻ được thiết kế theo phong cách Kei Car của Nhật Bản nên dù kích thước nhỏ những vẫn tối ưu được không gian sử dụng để mang lại sự rộng rãi và thoải mái cho người ngồi trong.

KIA Pride CD5 2001-2004

KIA Pride CD5 cũng sẽ là sự lựa chọn khó có thể bỏ qua nếu bạn đang tìm mua xe cũ dưới 100 triệu đồng. Với kiểu dáng cổ điển và có thời gian sử dụng khoảng gần 20 năm nhưng chiếc xe này hiện tại vẫn đáp ứng được nhu cầu của nhiều người dùng.

Xe được trang bị động cơ 1.1L hầu như không có gì để hỏng, chi phí bảo dưỡng thấp và phù tùng thay thế luôn sẵn có. Nhược điểm là động cơ này sử dụng chế hòa khí chứ không phải là dạng phun xăng điện tử, không có chống bó cứng phanh.

Daewoo Lacetti 2004-2006

So với 2 mẫu xe kể trên, Daewoo Lacetti không chỉ có đời cao hơn mà còn có kích thước lớn hơn hẳn. Mẫu xe đến từ Hàn Quốc được thiết kế bởi Pininfarina nên có thiết kế bền dáng theo năm tháng.

Do là xe ở phân khúc sedan cỡ C nên có không gian ngồi rộng rãi, động cơ 1.6L cho công suất 105 mã lực đủ đáp ứng nhu cầu về đi lại với đủ 5 người ngồi trên xe.

Điểm trừ có thể nhắc đến là nội thất có phần nghèo nàn về thiết bị tiện ích, người mua có thể sẽ phải bổ sung thêm những thiết bị cần thiết vào xe.

Chevrolet Spark Van 2010- 2013

Nếu tiền ít mà vẫn muốn mua xe đời hơi cao một chút để đáp ứng nhu cầu đi lại trong phố với mục đích che nắng mưa thay xe máy thì Chevrolet Spark Van 2010-2013 là một sự lựa chọn không thể tốt hơn trong tầm tiền loanh quanh 100 triệu đồng.

Tuy nhiên, do là dòng xe Van nên xe chỉ có 2 chỗ ngồi thay vì đủ 4 chỗ như các loại xe khác, niên hạn sử dụng 25 năm kể từ ngày đăng ký. Nếu bạn mua ô tô để chở nhiều người cùng đi, với động cơ dung tích nhỏ chỉ 0.8L rõ ràng Chevrolet Spark Van không phải là mẫu xe phù hợp với nhu cầu của bạn.

Bạn có bình luận thế nào về góc nhìn trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), thành phần hóa chất, ma túy của thuốc lá điện tử phức tạp hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống. Ví dụ, nicotin là chất gây nghiện có trong cả hai loại: thuốc lá điếu và thuốc lá điện tử. Tuy nhiên, thuốc lá điện tử thế hệ 4 đã sử dụng nicotin dạng muối thay cho dạng tự do (ở thế hệ 1,2,3 và thuốc lá truyền thống. Muối nicotin có độ pH thấp hơn nicotin tự do, ít kích ứng hô hấp khiến người sử dụng dễ dàng hít lượng lớn. 

Đối với thuốc lá thông thường, hàm lượng nicotin là khoảng 1,5-2%, cao nhất 3% (dành cho người nghiện nặng, hút 2 bao/ngày). Tuy nhiên, trong nhiều sản phẩm thuốc lá điện tử hàm lượng này rất cao. Ví dụ, sản phẩm JUUL: 0,7ml loại 3% (35mg/ml), 5% (59mg/ml). Thực tế nồng độ 5% chứa 69mg/ml. 

Nicotin là chất gây nghiện cao. Do đó, ước tính, cứ một người bỏ được thuốc lá khi dùng thuốc lá điện tử (vape) thì có thêm 80 trẻ vị thành niên nghiện nicotin.

Nicotin còn là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa và ung thư. Sử dụng nicotin quá liều gây ngộ độc. Nghiện nicotin là một trong những nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, đột quỵ. Nicotin trong thuốc lá điện tử còn gây hại cho sự phát triển não bộ ở trẻ em vì não bộ của trẻ đang trong giai đoạn phát triển. Chất này cũng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của bà mẹ và thai nhi trong thai kỳ, gây ra sinh non và thai chết lưu.

Những thay đổi do nicotin gây ra trong hệ thần kinh trong não khiến người dùng ở nhóm tuổi trẻ dễ bị nghiện nicotine hơn, và vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai.

Bác sĩ Nguyên nêu dẫn chứng phân tích tổng hợp từ 6.619 nghiên cứu ở người tuổi 13-19 từ 2005-2019 tại châu Âu và Bắc Mỹ cho thấy hút thuốc lá điện tử làm tăng sự bắt đầu hút thuốc lá thông thường ở thiếu niên. Hút thuốc lá điện tử ở tuổi 14 dẫn tới tăng nguy cơ hút thuốc lá thông thường ở tuổi 17.

Do đó, bác sĩ Nguyên kết luận thuốc lá điện tử lôi kéo, làm gia tăng số người nghiện thuốc lá thông thường, làm hủy hoại các nỗ lực phòng chống tác hại của thuốc lá thông thường.

Tổ chức Y tế Thế giới cũng khẳng định: “Tất cả các loại thuốc lá đều độc hại bao gồm cả thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng” và “không có bằng chứng nào chứng minh rằng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ít gây hại hơn các sản phẩm thuốc lá thông thường”.

Vì vậy, theo Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Bộ Y tế, nếu cho phép thí điểm thuốc lá nung nóng sẽ dẫn đến tình trạng thuốc lá điện tử cũng sẽ thâm nhập vào thị trường Việt Nam dưới mác thuốc lá nung nóng, sử dụng trá hình sẽ rất khó kiểm soát được.

Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là sản phẩm gây nghiện, gây hại cho sức khỏe. Không nên thí điểm một sản phẩm gây hại cho sức khỏe. Cho phép thí điểm kinh doanh thuốc lá điện tử, nung nóng có thể tạo kẽ hở trong quản lý do việc phối trộn các chất gây nghiện khác vào trong sản phẩm thuốc lá rất khó kiểm soát. Do đó, cơ quan này cho rằng không nên cho phép thực hiện thí điểm sản xuất, kinh doanh, lưu hành các sản phẩm thuốc lá mới.

Lan Anh