Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quảng đảnh lễ chư vị Tổ sư trong vườn tháp thuộc tổ đình

Thời gian kiến lập tổ đình của Tổ Thiệt Thoại nhằm vào thời vua Lê Dụ Tông năm Bảo Thái thứ 2, tương đương thời chúa Nguyễn Phúc Chu (1675-1725) cai quản Đàng Trong. Tổ Thiệt Thoại - Tánh Tường thuộc dòng thiền Lâm Tế, chi phái của ngài Vạn Phong - Thời Úy (1303-1381) theo bài kệ: Tổ đạo giới định tông/ Phương quảng chứng viên thông/ Hành siêu minh thiệt tế/ Liễu đạt ngộ chơn không.

Theo kệ truyền thừa thì Tổ Thiệt Thoại thuộc đời 35, dòng Lâm Tế, tính từ Tổ khai dòng thiền này là Thiền sư Nghĩa Huyền (?-866/867). Theo chi phái Lâm Tế do Tổ Vạn Phong (chùa Thiên Đồng, Trung Hoa) khai lập thì ngài thuộc thế hệ thứ 14 (chữ Thiệt). Ngài là đệ tử của Tổ Minh Vật - Nhất Tri (?–1786), trụ trì chùa Quốc Ân Kim Cang. Ngài Minh Vật - Nhất Tri là đệ tử của Tổ Nguyên Thiều. Ngoài dòng kệ truyền thừa chi phái Lâm Tế của Tổ Vạn Phong, Tổ Nguyên Thiều còn truyền thừa cho đệ tử dòng kệ của Tổ Đạo Mân - Mộc Trần hay còn gọi là dòng Lâm Tế Gia Phổ theo bài kệ: Đạo bổn nguyên thành Phật tổ tiên…

Như vậy, chùa Huê Nghiêm do Tổ Thiệt Thoại khai sơn trực thuộc môn phong của tổ đình Quốc Ân Kim Cang. Tổ không chỉ khai sơn chùa Huê Nghiêm, mà còn khai sơn chùa Long Thọ (Thủ Dầu Một, Bình Dương). Tổ Thiệt Thoại có các đệ tử như Tế Giác - Quảng Châu, Tế Lý - Quảng Đức, Tế Vĩnh - Quảng Nhơn… là những thiền sư nổi tiếng trong vùng, có công đem Phật pháp hoằng hóa trong dân chúng, là bậc long tượng thiền môn.

Tháp Tổ Thiệt Thoại trong khuôn viên tổ đình

Ngài Tế Giác xuất gia với Tổ Thiệt Thoại khi Tổ đã cao niên. Thấy được căn cơ của ngài Tế Giác nên Tổ đã khuyên ngài về cầu pháp tu học với Tổ Phật Ý - Linh Nhạc tại chùa Từ Ân. Khi đến cầu pháp với Tổ Phật Ý, ngài được Tổ giao cho đệ tử là ngài Tổ Tông - Viên Quang (1758-1827) dạy dỗ. Ngài được Tổ Viên Quang đặt cho húy hiệu là Tiên Giác - Hải Tịnh.

Năm 1825, Tổ Hải Tịnh được vua Minh Mạng vời ra làm Tăng cang chùa Linh Mụ. Năm Thiệu Trị thứ 2 (1842), ngài được triều đình cử làm Tăng cang chùa Giác Hoàng trong kinh thành Huế. Về sau Tổ Hải Tịnh đã xin từ chức Tăng cang chùa Giác Hoàng, về lại Gia Định lưu trú tại chùa Giác Lâm. Những năm cuối đời, Tổ đã xiển dương Chánh pháp qua việc độ chúng xuất gia, tại gia; khai mở trường hương, phát triển việc giảng dạy cho chư Tăng như Tổ Viên Quang đã làm trước đó; mở các Đại giới đàn tại chùa Tây An (An Giang), chùa Thiên Ân (Gia Định). Tổ là người có ảnh hưởng đối với Tăng sĩ, quần chúng tại kinh thành Huế và cả miền Nam lúc bấy giờ, là nhà sư “có đức độ, được ca ngợi khắp miền, trải qua 73 năm hành đạo, không lúc nào nhà sư quên đi sự hưng suy của đạo pháp”.

Sau khi Tổ Thiệt Thoại viên tịch, Tổ Tế Lý kế thế trụ trì chùa Huê Nghiêm. Tổ là người có kiến thức và đạo hạnh nên được người trong vùng quy kính. Do chùa lúc bấy giờ nằm ở vùng gần nhánh sông Sài Gòn, vị trí thấp, Tổ có ý dời chùa và được bà Nguyễn Thị Hiên là đệ tử tại gia của Tổ hộ trì, hiến cúng đất để di dời chùa về địa điểm hiện nay, cách chùa cũ khoảng 1km.

Trải qua các đời trụ trì, ngôi cổ tự Huê Nghiêm được trùng tu nhiều lần. Cuối thế kỷ XIX, Tổ Huệ Lưu đứng ra vận động dân làng và nhân dân quanh vùng trùng tu lớn tổ đình. Những lần trùng tu sau này vào các năm 1960, 1969, 1990, 2003 do Tổ Thiện Bửu, Tổ Trí Đức, Hòa thượng Trí Quảng, Hòa thượng Trí Độ vận động. Đến năm 2011, Hòa thượng Thích Trí Quảng (viện chủ tổ đình) và Thượng tọa Thích Minh Đạo vận động đại trùng tu chánh điện với diện mạo như hôm nay.

Hiện nay chùa còn khu vườn tháp với các ngôi tháp cổ của Tổ Thiệt Thoại, Tổ Tế Lý, Tổ Liễu Xuân, Tổ Huệ Lưu, Tổ Thiện Bửu, Tổ Trí Đức và tháp của các ngài kế tự, Tăng chúng.

Hình ảnh và linh vị bà Nguyễn Thị Hiên thờ tại tổ đình

Giai thoại về bà Hộ Hiên

Bà Nguyễn Thị Hiên (1763-1821) là một người giàu có ở làng Linh Chiểu Đông, thuộc Thủ Đức ngày nay. Bà lại có tấm lòng giúp đỡ người và thường ủng hộ các việc công ích của làng nên người trong vùng thường gọi là bà Hộ Hiên.

Theo lời Hòa thượng Thích Trí Quảng, bà Nguyễn Thị Hiên là đệ tử của Tổ Tế Lý, được ngài ban cho pháp danh Liễu Đạo. Với lòng ngưỡng mộ và quy kính Tổ Tế Lý, bà đã phát tâm hiến cúng đất nơi gò cao để di dời chùa khỏi vị trí ban đầu ở vùng đất thấp ven sông. Tương truyền, lúc cuối đời, bà Hộ Hiên đã vào chùa ở. Từ đó, có hai cách lý giải xung quanh sự việc này: hoặc cuối đời bà vào chùa ở như những người già, muốn nương nơi cửa chùa để sớm hôm kinh kệ cùng Tăng chúng và nhờ chùa lo hậu sự; hoặc bà vào chùa xuất gia tu tập.

Bức họa truyền thần và bài vị của bà Hộ Hiên đang được thờ tại hậu tổ của chùa lại cho thấy đây là bài vị của một cư sĩ: “Phụng vị Hoa Nghiêm tự, hội chủ Nguyễn Thị Hiên, pháp danh Liễu Đạo, tự Thành Tâm chánh hồn, Quý Mùi niên, lương nguyệt, cát thời thọ sanh, Tân Tỵ niên, lục nguyệt, sơ nhất nhật phù thời khứ”- dịch: Chùa Hoa Nghiêm, hội chủ Nguyễn Thị Hiên, pháp danh Liễu Đạo, tự Thành Tâm. Sanh ngày lành giờ tốt, năm Quý Mùi. Mất năm Tân Tỵ, ngày mùng 1 tháng 6. Theo như lối đề văn từ của bài vị, chữ “chánh hồn” dành cho người nữ và “thần hồn” dành cho người nam, không phải là người xuất gia; người xuất gia sẽ dùng chữ “chơn linh” hoặc “giác linh”. Thứ nữa, bài vị cũng cho biết thông tin bà Hộ Hiên là “hội chủ” chùa Huê Nghiêm, tức là người cúng đất làm chùa, dân gian còn gọi là “chủ chùa”. Thường thì những người hiến cúng đất dựng chùa hoặc xây dựng chùa, khi mất, nhà chùa thường thiết lập một bàn thờ riêng với bài vị thờ và hương khói húy kỵ hàng năm. Cũng có thể cuối đời bà vào chùa ở làm “bà vãi” như chúng ta thường được biết với cách “xuất gia thọ tam quy ngũ giới”. Với bức hình họa bà mặc áo gấm thụng với chiếc mão Quan Âm, cũng có cách lý giải cho rằng có thể bà đã thọ giới Bồ-tát với Tổ Tế Lý.

Đối với chùa Huê Nghiêm, sự ly kỳ gắn với câu chuyện tương truyền về hậu thân của bà Nguyễn Thị Hiên. Thầy chúng tôi kể rằng, từ lúc xuất gia đã nghe câu chuyện về sự tái sanh của bà chủ chùa. Khi bà Hiên mất, có nhờ người viết lên tay những thông tin của bà để chứng tỏ công đức bà làm được. Cùng năm bà mất (1821) thì bên nhà Thanh (Trung Hoa), thê thiếp vua Gia Khánh cũng hạ sanh một hoàng nữ. Lúc công chúa sinh ra, bàn tay cứ nắm chặt lại, khi được mở ra thì có dòng chữ: Nguyễn Thị Hiên, Linh Chiểu Đông thôn, Gia Định, Đại Nam. Vua nhà Thanh sai người đi điều tra, xác minh lai lịch bà Nguyễn Thị Hiên thì chứng thực bà đã sống tại chùa Huê Nghiêm, làng Linh Chiểu Đông. Sau đó vua cho sứ sang xây ngôi mộ bà lại, đồng thời hiến cúng tượng Bồ-tát Quan Thế Âm và một số pháp khí. Tượng Bồ-tát Quan Thế Âm bằng đồng hiện nay vẫn còn được thờ tại chùa.

Chúng tôi về tổ đình Huê Nghiêm khi trời đã về chiều. Lần tìm ra khu vực nghĩa trang phía sau chùa, ngôi mộ cổ được xây bằng hợp chất ô dước theo kiểu thức đặc trưng của mộ cổ Nam Bộ nằm lặng lẽ ở một góc nghĩa trang. Ngôi mộ bề thế, gần 20m²nằm lọt thỏm, thấp hơn mặt đất xung quanh. Kiến trúc ngôi mộ cổ vẫn còn nguyên vẹn với vòng thành, bình phong, nhà bia, nấm mộ. Chỉ tiếc một điều, giờ đây không còn sự u tịch trang nghiêm; thay vào đó là cảnh hoang tàn, hủy hoại theo thời gian và sự xâm lấn của người đời sau.

Theo Pháp Đăng/Báo Giác Ngộ

Chú cún thoát chết trong vụ tiêu hủy chó ở Cà Mau được nuôi ở chùa

Trên đường chở 17 con chó về Cà Mau, anh Hùng gửi tặng cho nhóm tình nguyện và người dân 2 chú chó con.

Xuất hiện tại chương trình Sài Gòn ta thương tập 6 là một nhân vật khá đặc biệt,  anh Tám Sang - Trưởng hội thiện nguyện BDS, người hùng trong tim của nhiều bà con.

Đây cũng là lần hiếm hoi anh chia sẻ với MC Ngọc Ánh về hành trình cứu trợ thầm lặng, gian nan. Trong đó có nhiều trường hợp khiến anh khóc cạn nước mắt, đặc biệt là chuyện những sản phụ sinh con mùa dịch.

Từ khi đợt dịch thứ 4 bùng phát, anh Tám Sang cùng các anh em trong hội đã túc trực 24/7, tất bật rong ruổi các con đường, ngõ hẻm tham gia công tác chống dịch, thiện nguyện.

Anh kể: “Mấy tháng nay, các anh em đều không về nhà mà trụ lại nhà mình để tham gia cuộc chiến này. Anh em nói với nhau chừng nào hết dịch mới quay về với gia đình. Khi tham gia cuộc chiến này, mình chấp nhận hy sinh cả tính mạng”. 

Để công tác chống dịch được hiệu quả, anh Tám Sang sẵn sàng bỏ tiền túi hàng trăm triệu đồng để mua thuốc và máy móc về nghiên cứu, lập ra đội phun sát khuẩn.

Anh cũng tận dụng 6 chiếc xe để cho chạy hệ thống xe cứu thương 0 đồng, đưa các ca F0 lên tới nơi cách ly. Có những trường hợp bệnh nhân không qua khỏi, anh đưa về lo chu toàn lễ an táng cho họ mà không lấy một đồng. 

Sau những ngày tham gia chống dịch, anh cùng các anh em đã rơi không ít nước mắt khi chứng kiến nhiều trường hợp sinh ly tử biệt chỉ trong tích tắc.

Từ đó anh nhận ra nhu cầu sử dụng bình oxy cấp thiết nhường nào. Đó cũng là lý do anh mua vỏ chai về bơm oxy, thành lập “Đội oxy” để góp phần giành giật lại sự sống cho các bệnh nhân nguy kịch. Tất cả những công việc anh Tám Sang cùng anh em đang âm thầm cống hiến cũng chỉ mong một ngày thành phố bình an trở lại.

Kể về những ngày qua, anh Tám Sang nghẹn ngào nhắc lại: “Chúng tôi hầu như không còn nước mắt để khóc. Có trường hợp kêu cứu tại nhà nhưng khi chúng tôi đem bình oxy tới thì bệnh nhân chỉ ngước mắt nhìn rồi ra đi.

Có ngày chúng tôi ôm đứa bé chạy tới bệnh viện đợi bé được cứu sống, chúng tôi cũng khóc. Đau lắm! Hay có một mẹ bầu nghèo nằm trong 'vùng đỏ' phong tỏa nên khi chuyển dạ người dân không ai dám vô giúp. Khi chúng tôi tới nơi thì đứa bé đã bị sinh rớt ra ngoài, chính tay tôi bồng người mẹ và đứa bé ra xe cứu thương. Người mẹ này còn bị dương tính, không đem theo tiền nên tôi cũng gửi cho chị ấy 27 triệu".

Mấy tháng nay, các anh em trong nhóm ăn ở tại nhà anh Tám Sang để cách ly với vợ con.

Tại chương trình Sài Gòn ta thương, anh Tám Sang cũng tâm tình rằng bản thân từng bị “đẻ rớt” nên khi thấy cảnh sản phụ sinh con anh hình dung ra bản thân mình ngày xưa. Vì vậy, anh càng quyết tâm giành giật cơ hội sống cho cả mẹ và bé.

"Ngày hôm qua, có mẹ bầu 7 tháng bị lưu thai ở tận Bình Dương ngồi đợi ngoài đường từ 1 giờ đến 7 giờ tối mà không có xe. Khi tôi nhận được điện thoại cầu cứu đã tức tốc chạy đi ngay, vì nếu để thai lưu lâu sẽ ảnh hưởng đến tính mạng người mẹ. Đưa được mẹ bầu vô phòng cấp cứu thì người chồng lại hoang mang không biết tiền đâu lo cho vợ vì trong người chỉ có vài trăm ngàn. Tôi đem ra 30 triệu, đóng viện phí 20 triệu còn 10 triệu đưa cho người cha của đứa bé xấu số”, anh kể thêm.

Tám Sang cũng chia sẻ, bản thân đã lớn lên trong nghèo khổ, vì mưu sinh mà suýt sa vào con đường tội lỗi. Từ ngày theo Phật, anh nhận ra nhiều ý nghĩa của cuộc sống và bắt đầu công việc thiện nguyện. May mắn, trên con đường từ thiện của anh luôn có anh em và các mạnh thường quân chung tay, lan tỏa yêu thương đi nhiều nơi. Bên cạnh đó, anh Tám Sang còn có một nguồn động viên rất lớn nơi hậu phương đó là vợ và con. 

Nhắn gửi những lời thân thương tới thành phố, anh nghẹn ngào: “Trong khoảnh khắc này, chúng ta hãy đồng lòng đẩy lùi dịch bệnh, chúng ta không được hoang mang. Hãy chấp hành đúng các chỉ thị, kề vai sát cánh với các ban ngành, đội ngũ y bác sĩ, chúng ta phải thương và thông cảm cho họ”.

Đăng Dương

Vợ Quyền Linh nhắn chồng: ‘Anh đi cứu trợ cẩn thận, ở nhà còn hai con nhỏ’

Bận rộn với hành trình cứu trợ người dân ở TP.HCM, Quyền Linh quên cả sinh nhật con gái nhưng lời nhắn của vợ và cách phản ứng của gia đình khiến anh ấm lòng.