Thứ trưởng Nhật Bản trải nghiệm công nghệ xe tự lái của FPT

“Tôi từng tự nhủ sau này không lấy gái đường sắt…”

Vợ chồng anh Nghĩa và chị Thảo đã hơn 10 năm cùng làm việc trên chuyến tàu đường sắt Bắc Nam nhưng khác tổ tiếp viên. Do đặc thù công việc, cả hai đều có những chuyến đi dài ngày theo tàu.

Nếu để con ở lại nhà trọ trên thành phố thì phải thuê người đưa đón và chăm sóc con. Thu nhập của vợ chồng chị Thảo không đủ để chi trả cho người giúp việc. Vì thế, cặp vợ chồng sinh năm 1986 phải gửi 2 con về quê nhờ ông bà ngoại chăm sóc.

Anh Nghĩa chị Thảo cũng nhiều lần bỏ lỡ các dịp đồng hành cùng con như khai giảng, đi tham quan, họp phụ huynh… Dù rất thương con nhưng họ không thể tham gia được. Rất may gia đình và mọi người đều hiểu, thông cảm cho đặc thù công việc của tiếp viên đường sắt.

 Chị Thảo tâm sự: "Trước đây chúng tôi đi khác mác (số hiệu tàu - pv) thì còn được ở nhà nghỉ cùng nhau 1-2 ngày giữa mỗi lần lên ban (đi làm trên chuyến tàu khứ hồi - pv).Giờ đây, chúng tôi cùng làm trên 1 mác tàu, nếu đi lệch ban thì khi tổ này về ga, tổ còn lại sẽ lên đường. Chồng về thì vợ đi nên chúng tôi chỉ được 1-2 lần nhìn qua cửa sổ quan sát người kia rời ga trên chuyến tàu ngược chiều".

“Bố tôi là nhân viên ngành đường sắt. Tuổi thơ tôi lớn lên, gắn liền với nhà ga Cầu Yên (Hoa Lư, Ninh Bình). Vì thế, tôi quá am hiểu về những thiệt thòi mà nhân viên ngành đường sắt gặp phải. Tôi luôn tâm niệm không lấy gái đường sắt làm vợ, vậy mà không hiểu duyên số thế nào vẫn có cô vợ là tiếp viên đường sắt”, anh Đinh Như Lưu - trưởng tàu an toàn tàu khách SE05 cười nói.

Vợ anh, chị Vân An là tiếp viên phục vụ ăn uống cho hành khách trên đoàn tàu Thống Nhất.

Anh Lưu sinh năm 1977 hơn chị An 5 tuổi. Hai anh chị học cùng khóa tại trường đào tạo nghề đường sắt, cùng chơi chung với một nhóm bạn và bây giờ lại cùng nhau làm việc trên mỗi chuyến tàu. 

Chị An tâm sự với phóng viên VietNamNet: "Hai vợ chồng tôi cùng làm trên 1 chuyến tàu có nhiều cái hay nhưng cũng có cái thiệt thòi. Khi con còn nhỏ, 2 vợ chồng tôi muốn đi khác tổ nhau để có người ở nhà chăm con. Nhưng sau này, do thời gian xoay vòng giữa các ca của chúng tôi lệch nhau không nhiều, lại do hoàn cảnh chúng tôi đành xin được làm cùng tổ cùng ca từ năm 2017".

“Vợ tôi bị tai nạn giao thông nên không thể đi xe máy được. Vì thế, tôi xin làm cùng tổ để 2 vợ chồng thuận tiện hơn trong lúc làm việc cũng như ở nhà. Tôi lại làm xe ôm không công cho bà xã, thế là được đồng hành cùng vợ trên mỗi chặng đường, mỗi chuyến đi”, anh Lưu tiếp lời vợ.

Một ngày của nữ tiếp viên đường sắt

Trước khi tàu lăn bánh, tiếp viên hàng ăn như chị An phải nhận đồ giải khát, tự bê vác từ kho lên toa và sắp xếp gọn gàng. Công việc mỗi ngày của chị An là kéo xe hàng ăn đẩy đi các toa, phục vụ nước uống, đồ ăn cho khách đi tàu. 

“Mình phải tự làm hết những việc đó dù bị đau lưng, thoát vị đĩa đệm. Vất vả nhất là khi di chuyển xe hàng ăn qua các đầu đấm (khấc nối giữa 2 toa tàu - pv) rất nặng. Nhưng vẫn phải cố gắng làm vì các thành viên trong tổ tàu ai cũng có công việc riêng, không thể giúp đỡ”, chị An kể lại. 

Chị Đoàn Thảo làm việc trên tàu SE từ năm 2009 tới nay. Công việc quen thuộc của chị mỗi khi đi tàu cũng giống như bao đồng nghiệp khác. Chỉ có điều, do sống ở quê cùng bố mẹ và con cái, nên mỗi khi đi làm chị Thảo phải đi rất sớm. Chị rời nhà từ lúc 5h30 sáng để kịp lên cơ quan nhận kế hoạch chuẩn bị tác nghiệp và nhận chăn ga gối từ kho giặt là. 

Tiếp đến, nữ tiếp viên thay chăn ga gối, dọn vệ sinh toa tàu mình phụ trách và 14h chuẩn bị đón khách lên tàu. 15h30 tàu lăn bánh từ Hà Nội đi TP.HCM cũng chính là thời gian chị bắt đầu lên ban.

“Tôi thích làm giáo viên nhưng dòng đời xô đẩy, nhân duyên lại trở thành tiếp viên đường sắt. Khi mới vào nghề, tôi đi tuyến Hà Nội - Lào Cai. Lúc tàu đi qua nhà dân thấy họ đang quây quần xem tivi mà nhớ nhà vô cùng. Tôi còn bị say tàu, về nhà rồi mà người vẫn lâng lâng chòng chành như đang trên tàu vậy. Bây giờ đi nhiều thành quen, tôi lại thấy yêu nghề”, chị Thảo nhớ lại. 

Tự hào và quyết tâm bám trụ với nghề tiếp viên đường sắt

Chị An kể, bình quân, thu nhập mỗi tháng của chị chỉ từ 5-6 triệu đồng. Sau 21 năm làm nghề tiếp viên, lần đầu tiên và duy nhất chị đạt mức lương 10 triệu đồng là vào tháng 1/2023 vì tháng đó đi tăng cường 6 chuyến liên tiếp, gần như cả tháng ở trên tàu.

"Lương ngành chúng tôi không được cao như các ngành khác, cũng phải yêu nghề thì chúng tôi mới gắn bó với nghề lâu như vậy. Được cái, chúng tôi sống ở quê cùng ông bà, tự cung tự cấp chăn nuôi cấy hái nên không phải lo tiền ăn uống. Tôi tranh thủ bán hàng online khi đi tàu. Khi được nghỉ 4 ngày thì đi gặt hái, cấy lúa, nuôi gà cho bố mẹ", chị Thảo nói.

Con trai anh Lưu, chị An từ bé đã quen với việc "đi ké" tàu của bố mẹ, tự xuống ga Ninh Bình rồi về quê ăn Tết cùng ông bà nội vì bố mẹ bận phục vụ hành khách trong các dịp cao điểm Tết

Vì tính chất công việc phục vụ trên tàu rất vất vả, bê vác hoặc trượt chân ngã nguy hiểm nên những nữ tiếp viên có thai sẽ không được đi làm. Cách đây 18 năm, khi chị Vân An mang thai con đầu lòng, do cơ thể gọn gàng nên chị giấu lãnh đạo, vẫn đi phục vụ ăn uống cho hành khách bình thường.

Tới tận tháng thứ 8, bụng đã to, chị mới đành phải nghỉ ở nhà. "Nói mình yêu ngành yêu nghề thì hơi lý thuyết. Nhưng thực sự nghề đảm bảo cuộc sống cho mình, gắn bó hơn 20 năm thì mình phải yêu và gắn bó thôi”, chị cười nói.

“Tuy cuộc sống của nhân viên đường sắt vẫn còn nhiều thiếu thốn nhưng bù lại được đi đây đi đó gọi là du lịch qua ô cửa sổ con tàu miễn phí. Nhiều người bạn sẵn sàng giúp đỡ tôi tìm việc khác thu nhập cao hơn, phát triển kinh tế gia đình hơn nhưng vợ chồng tôi bằng lòng với những gì mình đang có. Tôi rất tự hào và hãnh diện vì công việc của mình", anh Lưu nói.

Xem video: Cảnh đẹp Việt Nam được anh Lưu quay từ tàu hoả

Có người từng nghĩ, nghề lái tàu, tiếp viên đường sắt là những công việc nhàn hạ, ổn định, lại được rong ruổi qua nhiều vùng đất. Thực tế, đó là những công việc vô cùng gian nan, vất vả và có không ít hiểm nguy. Tuy nhiên, như các nghề khác, nghề lái tàu hay làm tiếp viên đường sắt cũng có những nốt trầm, nốt thăng, có vui, có buồn, có nụ cười và cả những giọt nước mắt.

Trong quá trình thực hiện loạt bài về nghề lái tàu, nghề tiếp viên đường sắt này, phóng viên VietNamNet đã có những cuộc trò chuyện thân tình, đầy ý nghĩa với những anh, chị có thâm niên trong nghề. Từ những chia sẻ chân thực, thẳng thắn của những người lái tàu, tiếp viên đường sắt “lão luyện” ấy có thể thấy được phần nào bức tranh về công việc của họ với nhiều cung bậc cảm xúc. 

Sam Bankman-Fried, người sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử FTX, đã thu hút một số tên tuổi được ngưỡng mộ trong giới tài chính và các ngôi sao như Tom Brady, Steph Curry, Naomi Osaka, Larry David, Kevin O'Leary tham gia đầu tư.

Sau đó, thế giới ngỡ ngàng khi đế chế của tỷ phú tiền số sụp đổ vào tháng 11/2022. Hiện FTX là một công ty đã phá sản và Bankman-Fried đang chờ xét xử với nhiều cáo buộc liên quan đến gian lận.

Không ai “miễn dịch” với lừa đảo

Câu chuyện về Bankman-Fried không quá khác so với Elizabeth Holmes. Ở đỉnh cao thành công, Holmes được xem là nữ tỷ phú tự thân giàu nhất xứ cờ hoa và biểu tượng của ngành công nghệ. Theo Forbes, giá trị tài sản ròng của cô là 4,5 tỷ USD, dựa trên 50% cổ phần từ công ty Theranos đã không còn tồn tại.

Các nhà đầu tư vào Theranos cũng là những cái tên nổi bật trong giới thượng lưu như Rupert Murdoch và gia đình Walton. Sau khi bị kết tội lừa đảo vào năm 2022, nữ doanh nhân này đã mua vé một chiều đến Mexico để trốn khỏi Mỹ.

Làm thế nào mà Holmes lấy được lòng tin từ rất nhiều chuyên gia và những người nổi tiếng như cách Bankman-Fried đã làm? Giống như hầu hết kẻ lừa đảo chuyên nghiệp, họ đã lợi dụng mối quan hệ với các nạn nhân để thực hiện phi vụ bất chính.

Khi nói về các nạn nhân bị đánh lừa, nhiều người thường nghĩ đến những hình ảnh rập khuôn như ngây thơ và lớn tuổi.

Tuy nhiên, dữ liệu từ các báo cáo về vấn đề này lại cho thấy một bức tranh rất khác, mang nhiều khía cạnh hơn những gì chúng ta hình dung.

Elizabeth Holmes là nhà khởi nghiệp hiếm hoi ở Thung lũng Silicon bị kết tội lừa đảo. Ảnh: Insider.

Tùy thuộc vào loại lừa đảo mà các nhà phân tích đã kiểm chứng, nhóm người trẻ tuổi, có học thức, tài chính ổn định cũng có nguy cơ trở thành đối tượng bị nhắm đến.

Những kẻ xảo trá thường chú ý vào một nhóm nhân khẩu học cụ thể và thiết lập “cái bẫy” dành riêng cho họ.

Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng sự tự tin thái quá là một yếu tố quan trọng dẫn đến lỗ hổng trong gian lận.

Khi đạt thành tích cao trong một lĩnh vực (ví dụ: chuyên môn quân sự), họ có thể chủ quan khi đánh giá khả năng thẩm định của bản thân trong phạm vi khác (chẳng hạn thiết bị phòng thí nghiệm y tế).

Điều này giúp giải thích cho thủ đoạn mà siêu lừa Bernie Madoff đã dùng để lấy được sự tin tưởng từ những khách hàng khá giả, có học vấn tốt nhưng không phải là chuyên gia tài chính.

Tháng 3/2009, cha đẻ của mô hình Ponzi thừa nhận 11 tội danh, bao gồm lừa đảo, rửa tiền, khai man và lĩnh án 150 năm tù.

Theo CNA, phần lớn mọi người đều cảm thấy tự tin vào khả năng phát hiện mánh lới xảo quyệt của mình.

Trong hàng loạt thí nghiệm điều tra lý do tại sao có những người tương tác với các tài liệu đầy điểm nghi hoặc - chẳng hạn thư thông báo trúng xổ số - nhóm chuyên gia đã tìm thấy một bộ phận nhỏ dù biết có nguy cơ bị gạt nhưng vẫn liên hệ với đối phương để tìm hiểu rồi âm thầm rút lui mà không để xảy ra bất kỳ tổn thất nào.

Thủ đoạn thao túng tâm lý

Một trò lừa điển hình bắt đầu bằng cách để nạn nhân tiếp xúc với thủ đoạn của kẻ xấu, được thiết kế để gợi lên những cảm xúc mạnh mẽ như sợ hãi.

Sau đó, chúng sử dụng các chiến thuật thuyết phục như cam kết (khiến mọi người cảm thấy bắt buộc phải tuân theo), quyền lực (cảnh sát), sự khan hiếm (áp lực thời gian) và “bằng chứng xã hội” nhằm thu hút mục tiêu.

Ảnh hưởng thông tin (hoặc bằng chứng xã hội) là một thuật ngữ do nhà tâm lý học Robert Cialdini đặt ra để giải thích cách người tiêu dùng sẽ điều chỉnh hành vi của họ để đáp lại những gì người khác làm.

Lời nói hoặc hành động của người có danh tiếng thường mang lại kết quả mạnh mẽ hơn. Họ có thể không hiểu đầy đủ về công nghệ nhưng vẫn truyền đạt niềm tin vào hiệu quả của sản phẩm hoặc dịch vụ.

Vào tháng 10/2022, Kim Kardashian đã nộp phạt 1,26 triệu USD cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ (SEC) vì quảng cáo tiền mã hóa mà không tiết lộ được trả tiền để làm việc đó.

Tháng 7/2022, một vụ kiện tập thể dính dáng đến nhiều ngôi sao hạng A bao gồm Madonna, Justin Bieber, DJ Khaled, Paris Hilton, Gwyneth Paltrow, Snoop Dogg, Serena Williams và Jimmy Fallon về việc lôi kéo người dùng đầu tư vào các NFT của Bored Ape Yacht Club và ApeCoin (APE) một cách sai lệch.

Phương tiện truyền thông đã giúp KOL và giới nghệ sĩ giao tiếp với các follower dễ dàng hơn. Đó cũng là công cụ để những tên tội phạm giở trò. Sự tín nhiệm của những nhân vật nổi tiếng đang bị chiếm đoạt và kéo theo vô số người hâm mộ của họ.

Sự chủ quan về nguồn lực của bản thân có thể mang lại rủi ro cho bất kỳ ai, kể cả người giàu, có địa vị xã hội. Ảnh: Netflix.

Nhiều chuyên gia và nhóm giàu có có thể cảm thấy rằng uy quyền mà kiến ​​thức hoặc của cải mang lại cho họ đóng vai trò như một lá chắn.

Thế nhưng, nghiên cứu cho thấy những cá nhân đã sẵn sàng rót vốn và chấp nhận rủi ro có nguy cơ bị tiếp cận với các cơ hội đầu tư bất hợp pháp.

Họ cũng cởi mở hơn với những thời cơ này.

Từ góc độ của kẻ lừa đảo, việc lừa một số tổ chức hoặc người có kinh tế dư dả dễ dàng hơn nhiều so với người nghèo.

Một báo cáo của dịch vụ Saltus đã chỉ ra rằng những cá nhân có giá trị tài sản ròng hơn 3 triệu bảng Anh (3,6 triệu USD) có khả năng là nạn nhân cao gấp đôi so với nhóm sở hữu từ 250.000 bảng Anh đến 500.000 bảng Anh.

Khi danh tiếng của ai đó bị đe dọa, họ có xu hướng không muốn thừa nhận mình đã sập bẫy. CNAtrò chuyện cùng một số nhà tâm lý học từng rơi vào trường hợp này và được cho biết việc lên tiếng sẽ ảnh hưởng đến thương hiệu của họ.

Với kiến ​​thức chuyên môn về hành vi con người, họ sợ bị lộ và sỉ nhục nên không muốn báo cáo hành vi phạm tội cũng như tìm kiếm sự giúp đỡ.

Nhưng sự xấu hổ đó không giải quyết vấn đề, nó chỉ cho phép trò lừa gạt tiếp tục và chiếm đoạt tài sản của nhiều nạn nhân hơn.

Các chuyên gia khuyên rằng trước khi quyết định xuống tiền cho một dự án nào, mọi người nên thận trọng và tham khảo ý kiến của bên thứ 3 nếu có thể.

Theo Zing