Loạt xe mới tháng 8: Cuộc chơi của Ford, Nissan và Hyundai

- Hát Xoan Phú Thọ và Nghệ thuật Bài Chòi Trung bộ Việt Nam được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại là 2 sự kiện tiêu biểu trong 10 sự kiện của Bộ VHTT&DL năm 2017. 

Đạo diễn "Khát vọng" xin lỗi nhà thơ Nguyễn Quang Thiều

Trong bữa ăn trưa ở diễn đàn, chuyên gia của một tập đoàn tư vấn quốc tế nhận xét với tôi "mục tiêu của Việt Nam là đầy tham vọng". Cách nói phản ánh sự nghi ngờ của anh về khả năng đạt được mục tiêu. Anh nói, nhiều nước đang hụt hơi trong cuộc đua này, và kinh nghiệm mà công ty tư vấn của anh trải nghiệm là thất bại nhiều hơn thành công.

Tôi hoàn toàn chia sẻ góc nhìn này trong quá trình làm nghiên cứu về tài chính xanh của mình. Rất nhiều dự án đã thất bại vì sự đắt đỏ của chuyển đổi xanh cũng như cách thực hiện. Vài năm gần đây, với nhận thức tăng lên của thị trường tài chính về hỗ trợ kinh tế xanh, mọi việc đã dễ dàng hơn ở đầu vốn (dù không dễ như nhiều người tưởng), nhưng đầu thực thi dự án không hề đơn giản.

Hai bài học tôi nhận thấy từ những tổ chức triển khai là: tư duy ở cấp thực hiện thấp nhất còn yếu, và những giải pháp xanh - sạch lại không phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội của đối tượng cần thực hiện nhất. Ví dụ, trong trường hợp các dự án phân loại rác, người thực hiện cuối cùng nhận ra là nỗ lực của họ trở thành "số không" khi mà chính người thu gom rác lại không phân loại.

Còn nói về chuyện trồng rừng, chính một bạn làm dự án phi lợi nhuận ở Việt Nam và một người bạn của tôi làm nghiên cứu môi trường ở Anh có cùng nhận định, ở một vài nước đang phát triển, chính người ở địa phương có khi là người sống nhờ phá rừng.

Những thực tế sinh động đó nhắc tôi tới câu nói của Tiến sĩ Trương Văn Phước trong hội thảo "Tài chính xanh và thị trường tín chỉ Carbon" diễn ra hôm 6/9. Ông nói rằng chuyển đổi xanh hay hành trình đi đến phát thải ròng bằng không phải thích hợp với điều kiện kinh tế xã hội. Nghĩa là những gì tốt đẹp nhất mà chúng ta mong muốn về môi trường, con đường đi đến kinh tế xanh, tương thích với điều kiện áp dụng ở từng địa phương.

Trong khi phần lớn doanh nghiệp trong xã hội còn là doanh nghiệp nâu - là các doanh nghiệp tạo ra khí thải và gây ô nhiễm môi trường, mô hình kinh doanh của đa số còn là mô hình nâu, cần có những cú hích chính sách để khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi cả về mô hình kinh doanh, công nghệ và suy nghĩ. Những thay đổi đó phải đi xuống được tới cấp thi hành chứ không dừng lại ở những người lập chiến lược, ra đầu bài. Nếu không, những dự án, những khoản tiền chi ra để chuyển đổi xanh coi chừng chỉ dừng ở mức nói chứ không làm, hoặc làm cho có, đối phó, theo phong trào, chứ không đi vào thực chất. Đó sẽ là sự lãng phí cơ hội và nguồn lực để chuyển đổi nền kinh tế sang mô hình tăng trưởng xanh.

Phát biểu tại Diễn đàn HEF 2023, ông Phạm Bình An, Viện phó Viện nghiên cứu phát triển TP HCM cũng chỉ ra nhiều ví dụ về mặt thực thi chính sách hiện nay, đó là thị trường tái sử dụng, tái chế chất thải đã được hình thành nhưng chưa có tính liên kết và còn nhiều vướng mắc về giấy phép thực hiện, doanh nghiệp muốn đầu tư năng lượng sạch nhưng biểu giá điện từ năng lượng tái tạo chưa đủ hấp dẫn.

Ở mặt thị trường tài chính, những thảo luận về trái phiếu xanh, cho vay xanh, thị trường tín chỉ carbon, hình thành trung tâm tài chính xanh ở TP HCM chỉ mới ở mức thúc đẩy về mặt quan điểm, nhưng về chính sách, ngay cả một cơ chế thử nghiệm theo mô hình sandbox vẫn chỉ đang trên các bàn thảo, đề án. Chúng ta đang muốn chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, mô hình tăng trưởng mới, cần nhiều thử nghiệm, nhưng cách làm vẫn đang vận hành theo tư duy quản lý và thực thi của một nền kinh tế nâu.

Không thể xanh khi đầu còn nghĩ nâu. Mà muốn thay đổi cách nghĩ, những người lập chiến lược phải làm sao nghĩ ra cách để những người từng làm xanh, nghĩ xanh ở nhiều nơi trong và ngoài nước được kết nối với những nơi cần thực hiện các chính sách, xóa đi cách "nghĩ nâu", "làm nâu".

Nghe chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi phát biểu về vấn đề kinh tế xanh, điều mà tôi tâm đắc là việc ông nhắc đi nhắc lại từ "kết nối". Không chỉ TP HCM mà bất kỳ địa phương nào muốn triển khai kinh tế xanh, thì cơ quan hoạch định và quản lý chính sách phải đổi từ vai trò đặt đầu bài sang vai trò kết nối, để những sáng kiến, mô hình kinh doanh, công nghệ xanh có thể đi vào thực chất chứ không chỉ nằm trên giấy. Chỉ có cách tiếp cận kết nối và kiến tạo, dám thử nghiệm mô hình mới thì mới có thể gỡ được các điểm nghẽn, những kháng cự thay đổi do cách nghĩ cũ hình thành trong nền kinh tế nâu đã hàng chục năm nay tạo ra.

Nếu không làm được như thế, sẽ có rất nhiều lãng phí trong quá trình thực hiện và đáng lo hơn nữa là không đạt được những cam kết quốc tế về giảm phát thải ròng. Đó không chỉ là những cam kết thành tích, mà sẽ trực tiếp tác động đến túi tiền mỗi doanh nghiệp khi càng nhiều hoạt động xuất khẩu sẽ bị làm khó vì chuẩn mực môi trường.

Những mốc thời gian 2026 hay 2030 đã không còn quá xa.

Hồ Quốc Tuấn

Gia đình chị đã tự thiết kế dàn treo tự động tưới nước, chất dinh dưỡng cho cây.

Những quả dưa giòn, ngọt ngoài phục vụ nhu cầu gia đình, chị còn biếu người thân, bạn bè.

Tương tự, vợ chồng anh Nguyễn Công Bằng (SN 1990, ở quận Tân Phú, TP.HCM) cũng khiến nhiều người mê mẩn với vườn dưa lưới trên sân thượng.

Vợ chồng anh tận dụng sân thượng của căn nhà có diện tích 70m2 để trồng cây. Ngoài các loại rau, hoa hồng, hoa lan, họ dành ra 30m2 để trồng dưa lưới.

Dưa to, trái căng mọng và ăn rất ngọt.

Hàng ngày, chị Tô Thúy Hoàn (50 tuổi, ở Đồ Sơn, Hải Phòng) cũng dành nhiều thời gian để chăm bón cho khu vườn rộng 50m2. Vào mùa, vườn cả chua chín đỏ rực cả sân thượng rất đẹp mắt.

Thời điểm dịch Covid-19 xuất hiện, tận dụng thời gian rảnh, chị Hoàn xin đất, thùng xốp và mua giống… bắt tay vào trồng. Lượng đất chuyển lên quá nhiều, chị phải buộc dây để kéo từ tầng 1 lên sân thượng. Chị cũng tận dụng hết các thùng xốp hoặc xô nhựa để làm chỗ gieo giống.

Với các thùng, chị không đục đáy, mà đục cạnh, cách đáy khoảng 20 cm. Sau đó, chị đục lỗ can nhựa, đặt can xuống đáy thùng. Miệng can hướng về phía cạnh thùng đã đục, làm lối thoát cho nước, giúp rễ thông thoáng, đỡ tốn đất.

Người phụ nữ này cũng tận dụng rau, củ, quả thừa và các loại vỏ của củ, quả cho vào thùng, đổ đất lên trên, sau đó tưới nước gạo… tạo thành hỗn hợp phân xanh.

Khu vườn của anh Phan Văn Liêm (46 tuổi, ở quận Tân Phú, TP.HCM) lại gây ấn tượng bởi những quả bí đao "khủng". Diện tích các ban công và sân thượng tầng 4 khoảng 60m2 được anh tận dụng triệt để trồng cây.

Quả lớn nhất tron khu vườn của anh nặng tới hơn 34 kg.

Trước đây, anh trồng cây cảnh để trang trí ở ban công. Sau đó, khi tham gia vào các hội, nhóm trồng cây trên mạng và tham quan vườn của một số người bạn, anh quyết định mua chậu, đất về trồng để có rau, củ sạch cung cấp cho bữa ăn gia đình.

Vườn dưa trĩu quả.

Anh còn trồng được thêm sung Mỹ, cải kale...

Anh Phạm Đăng Khoa (TP Lai Châu) cũng khiến nhiều người nể phục với vườn nho sạch do anh tự tay trồng, chăm bón.

Mặc dù những gốc nho chỉ được trồng trong thùng đất rộng chưa đầy 1m2, nhưng vườn ước khoảng 2 tạ.

Để có được vườn nho này trên sân thượng tầng 3, anh xây mấy ô vuông bằng gạch rộng chưa đầy 1m2, đổ đất vào để trồng cây. Tuy nhiên, muốn nho sai trĩu quả, anh rất chăm chỉ bón phân gà, phân kali cho các gốc nho.

Lê Phương(tổng hợp)

Ngôi nhà đẹp như resort nhờ vườn trên mái, hồ nước ngập cây

Căn nhà ngập trong màu xanh của cây cối nhờ vườn trên mái và khoảng không gian mặt nước ở trung tâm đưa đến không gian sống mát mẻ như resort.