Đứa trẻ bị bỏ rơi

Cuối ngày, đường phố lên đèn rực rỡ. Ông Nguyễn Văn Chương (SN 1954, quận Gò Vấp, TP.HCM) nhóm lửa, bắc chiếc chảo nhôm đen bóng chiên bánh xèo cho khách.

Bên cạnh ông, bé gái khoảng 8 tuổi ngồi nhìn ánh lửa bập bùng, miệng không ngớt nhắc: “Ông nội ơi mấy cô xin thêm rau”. Nghe tiếng cháu gọi, ông Chương quay lại nhìn, nở nụ cười nhân hậu.

Vừa bưng đĩa bánh nóng hổi cho khách, ông Chương vừa nói, giọng đầy tự hào: “Cháu ông ngoan quá. Giúp được ông bà rồi đây”. Được ông khen, bé gái vẫn ngồi hướng mắt ra đường ngắm nhìn ánh đèn màu lấp lánh.

Thấy đứa cháu ngồi trầm tư, ông Chương thoáng buồn, nhớ lại chuyện cô bé bị mẹ bỏ rơi sau một lần ghé quán ông ăn đĩa bánh xèo. Đó là một chiều mùa đông của 5 năm về trước.

Chiều hôm ấy, ông Chương và vợ, bà Phạm Thị Luôn (SN 1954) dọn quán, chiên bánh xèo cho khách. Sắp đến lễ Giáng sinh, khu vực ông bán bánh lại ngay trước cổng nhà thờ nên người ra vào tấp nập.

Trong lúc chiên bánh, ông nghe thấy tiếng gọi món của một người phụ nữ ngoài 20 tuổi. Cô gọi 1 cái bánh xèo, 5 cái bánh khọt rồi ngồi xuống chiếc bàn nhựa.

Bên cạnh người phụ nữ, ông Chương thoáng thấy bé gái chừng 3 tuổi, người lấm lem, vẻ mệt mỏi hiện rõ trên khuôn mặt. Khách đông, ông tất tả chiên bánh, dọn bàn rồi quên mất người khách nữ lúc nào không biết.

Đến khi nhớ ra mình chưa tính tiền, ông nhìn sang thì đã thấy cô gái đi đâu mất chỉ còn lại đứa bé mặt thẫn thờ, tay ôm cái túi xách cũ mèm. Quán còn đông, vợ chồng ông Chương tiếp tục bán và nghĩ mẹ bé gái đi đâu đó và sẽ nhanh chóng trở lại đón con.

Ông Chương kể: “Tuy vậy, vợ chồng tôi đợi mãi mà vẫn không thấy cô ta đến đón con. Lúc này, đứa bé có vẻ rất mệt. Bé không khóc, chỉ gục mặt xuống bàn.

Sau cùng, có lẽ vì đói và quá mệt, bé lả đi. Vợ chồng tôi xót xa quá nên bế cháu vào nhà. Chúng tôi cố chăm cho cháu khỏe rồi ngồi trông mẹ cháu nhanh đến đón con về. Tôi nhớ rõ đó là ngày 23/12 của 5 năm trước”.

Đợi mãi vẫn không thấy người phụ nữ ấy quay lại, ông Chương đành bế đứa bé đến trình báo chính quyền. Sau đó, ông được chính quyền địa phương đồng ý cho chăm sóc bé gái trong lúc chờ mẹ bé đến đón về.

Thế nhưng sau đó, ông bà vẫn không có bất kỳ tin tức nào về mẹ của bé gái. Lúc này, ông xác định, cháu bé đã bị chính mẹ ruột bỏ rơi. Không muốn đứa trẻ thêm một lần bất hạnh, ông bà quyết định nhận nuôi, trở thành ông bà nội của đứa trẻ.

Vay tiền nuôi cháu

Không máu mủ nhưng ông bà Chương thương yêu bé gái hết mực. Ngày trở thành người giám hộ của cô bé, ông bà háo hức tìm cái tên đẹp nhất để đặt cho "cháu nội nhặt".

Cuối cùng, ông đặt tên cho bé là Nguyễn Ngọc Tường Vi với hi vọng bé luôn xinh đẹp, thông minh và sẽ có cuộc sống tương lai bình an, tốt lành. Tuy vậy, thời gian đầu nuôi Tường Vi, vợ chồng ông Chương gặp rất nhiều khó khăn.

Ông Chương kể: “Lúc đó, bé suy dinh dưỡng và đau ốm liên miên. Không biết trước đó, bé đã trải qua những gì nhưng khi ở với chúng tôi, thời gian đầu, đêm nào bé cũng giật mình thảng thốt rồi khóc ngặt.

Mỗi lần như thế, bé giãy giụa, hai chân miết vào nhau, chà mạnh xuống mặt giường. Ban ngày, bé cũng chỉ ngồi thu lu một góc, không trò chuyện, tiếp xúc với ai. Bé gần như rơi vào trạng thái tự kỷ”.

Sau đó, Tường Vi lại bị bệnh tật hành hạ. Vốn chỉ trông chờ vào thu nhập từ xe bánh xèo, nay lại nuôi thêm đứa trẻ, cuộc sống ông bà Chương càng thêm khó khăn. Mỗi khi Tường Vi đổ bệnh, cả nhà lại xúm vào chăm sóc.

Dẫu vậy, nhiều lúc ông bà vẫn không đủ tiền thuốc thang cho cháu. Ông phải bấm bụng đi vay nợ, điều vợ chồng ông chưa làm bao giờ suốt mấy chục năm qua.

“Lúc đó, cả nhà tôi không nghĩ nuôi cháu sẽ được gì, mất gì mà chỉ nghĩ cứu một mạng người còn hơn xây 10 tòa tháp. Vậy nên chúng tôi cố gắng vay mượn, làm lụng để chăm, nuôi cháu”, ông Chương nói.

Sau những gian khó ban đầu, bé Tường Vi vượt qua bệnh tật, lớn nhanh và ngoan ngoãn. Tuy thân hình nhỏ bé hơn bạn bè đồng trang lứa nhưng Tường Vi được bà Luôn khen chăm ngoan, biết giúp đỡ ông bà nội nhiều việc vặt.

Tuy vậy, lúc bỏ rơi con, mẹ bé gái không để lại bất cứ giấy tờ gì nên Tường Vi chưa làm được giấy khai sinh. Vì vậy, bé chưa làm được hồ sơ để học ở trường công lập mà phải theo học ở trường tư nhân. 

Người phụ nữ Hà Nội gặp sự cố nhớ đời khi đi bộ lên sân thượng chung cư

Gần như ngày nào ông cũng vẽ, tác phẩm nào của ông cũng thấm đậm tình cảm và tài nghệ của một họa sĩ lớn. Với các chất liệu sơn dầu, sơn mài, bột màu, chì than… chất liệu nào ông vẽ cũng thành công. Nhiều sáng tác của ông nổi tiếng trong và ngoài nước.

Họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm sinh ngày 20/10/1922 ở huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Từ nhỏ ông đã ham học và rất thích vẽ. Khi học xong bậc tiểu học ở Vinh, ông theo người anh trai ra Hà Nội tìm đến họa sĩ Lê Phổ, người tốt nghiệp khóa I trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (1925-1930), để học vẽ.

Năm 19 tuổi, Nguyễn Tư Nghiêm thi đỗ Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 15 (1941-1946), học cùng với Bùi Xuân Phái, Huỳnh Văn Gấm, Tạ Thúc Bình… Năm 1944, khi còn là sinh viên, ông đã có tác phẩm dự triển lãm và dành giải Nhất Triển lãm Duy nhất với toàn bộ tác phẩm: Cổng làng Mái, Cảnh đồng quê, Người gác Văn Miếu.

Họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm (1922-2016).

Năm 1952, Nguyễn Tư Nghiêm được phân công phụ trách Xưởng họa của Hội Văn nghệ Việt Nam. Tại đây, ông đã cùng với một số họa sĩ thể nghiệm, tìm tòi chất liệu sơn mài. Đặc biệt ông đã đưa được màu xanh lục vào tranh sơn mài, tạo nên một thay đổi quan trọng cho sự phát triển sơn mài truyền thống Việt Nam…

Năm 1954, Nguyễn Tư Nghiêm được cấp một phòng ở tại số nhà 65 Nguyễn Thái Học, Hà Nội cùng với nhiều văn nghệ sĩ khác như họa sĩ Nguyễn Sáng, Nguyễn Phan Chánh, Mai Văn Hiến, Trần Đông Lương, nhạc sĩ Đỗ Nhuận. Căn nhà này được mệnh danh là Nhà nghệ sĩ. Năm 1957, ông tham dự Hội nghị thành lập Hội Mỹ thuật Việt Nam và được bầu vào Ban Chấp hành khóa I (1957-1983).

Năm 1959, khi trường Trung cấp Mỹ nghệ Việt Nam (nay  là Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội) thành lập, ông được mời làm giảng viên của trường. Thời gian dạy ở trường không dài, nhưng những học viên khóa I của trường được ông giảng dạy sau này trở thành những nghệ sĩ tạo hình tài năng. Năm 1962, ông về Tổ Sáng tác của Hội Văn nghệ Việt Nam làm việc đến năm 1982 thì nghỉ hưu.

Trong những năm hòa bình mới được lập lại ở miền Bắc, Nguyễn Tư Nghiêm tập trung nhiều thời gian làm tác phẩm bằng chất liệu sơn mài với những thử nghiệm và tìm tòi nhiều cách thể hiện về màu sắc và khả năng của chất liệu. Sơn mài của ông có ngôn ngữ riêng từ khả năng diễn tả hiện thực, tiếp thu tinh hoa vốn Mỹ thuật cổ, đến thể hiện theo phong cách hiện đại. Các tác phẩm của ông đã được trưng bày tại nhiều Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc như Một điệu múa, Tát nước chống hạn, Con nghé, Nông dân đấu tranh chống thuế, Một điệu múa cổ...

Tranh sơn mài “Thánh Gióng” (1990) của họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm.

Tại triển lãm 12 nước Xã hội chủ nghĩa ở Mátxcơva (1958-1959) và triển lãm tại các nước Xã hội chủ nghĩa anh em ở Đông Âu (1959-1960), một triển lãm lớn lần đầu tiên của Mỹ thuật Việt Nam được đưa ra ngoài, họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm đã được chọn trưng bày 3 tác phẩm, trong đó có 2 tác phẩm sơn mài.

Sau ngày thống nhất đất nước, Nguyễn Tư Nghiêm tiếp tục sáng tác nhiều tác phẩm mới, tham gia nhiều triển lãm, nhận được nhiều giải thưởng trong nước và quốc tế. Năm 1985, tác phẩm sơn mài Điệu múa cổ 1 tham gia trưng bày tại triển lãm tuần kì 3 năm nghệ thuật hiện thực tại Sophia, Bungary lần thứ nhất đã được tặng Giải thưởng chính thức. Đây là tác phẩm hội họa đầu tiên của Việt Nam được tặng giải thưởng quốc tế từ sau ngày Cách mạng tháng Tám thành công.

Năm 1996, ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học Nghệ thuật (đợt I) cho các tác phẩm: Con nghé quả thực - sơn mài (1957), Đêm giao thừa - sơn mài (1958), Nông dân đấu tranh chống thuế - sơn mài (1958), Điệu múa cổ-sơn mài (1983), Thánh Gióng - sơn mài (1990)…

Trong quá trình hoạt động, họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất, Huy chương vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam. Họa sĩ Nguyễn Tư Nghiêm là một danh họa lớn, đại thụ của nền Mỹ thuật Cách mạng, hiện đại Việt Nam. Tác phẩm của ông có nguồn cảm hứng từ nghệ thuật truyền thống, nghệ thuật dân gian Việt Nam đồng thời có nhiều sáng tạo, tìm tòi, có cá tính độc đáo với phong cách nghệ thuật hiện đại. Nhiều tác phẩm sơn mài của ông có giá trị nghệ thuật cao.

Trần Khánh Chương(Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam)

Theo Tiền phong