Giải pháp tối ưu cho ngành giáo dục
Thực hiện phương châm “Tạm dừng đến trường, không dừng việc học” của ngành giáo dục, đến nay, bên cạnh 14 kênh truyền hình phát sóng các bài giảng giáo dục phổ thông, đã có nhiều trường phổ thông trong cả nước đẩy mạnh ứng dụng các hệ thống quản lý học tập (LMS) để tổ chức dạy, quản lý dạy và học trực tuyến; 92/240 trường đại học đang áp dụng phương thức đào tạo trực tuyến.
Ở góc độ của một chuyên gia đã 10 năm nghiên cứu, áp dụng CNTT trong giáo dục và đang giảng dạy nhiều môn học trực tuyến tại Đại học RMIT Việt Nam, Tiến sĩ Phạm Công Hiệp nhận định, dạy và học trực tuyến đang là lựa chọn tối ưu với ngành giáo dục, không chỉ ở Việt Nam mà tại nhiều quốc gia khác.
Tuy nhiên, những điều kiện tiên quyết nào cần có với hình thức dạy học trực tuyến để có thể đảm bảo hiệu quả như hình thức học truyền thống đang là mối quan tâm của nhiều cơ sở giáo dục, nhiều giáo viên, giảng viên.
Theo phân tích của vị giảng viên cấp cao Khoa Kinh doanh và Quản trị, Đại học RMIT Việt Nam, hình thức học trực tuyến có ưu điểm lớn là các tài liệu học tập, câu hỏi thảo luận, bài kiểm tra, điểm thi đều được lưu trữ trên một nền tảng quản lý nội dung trực tuyến nên người học có thể truy cập những nội dung này vào bất kỳ thời gian nào, ở bất cứ đâu.
Bài giảng sẽ được phát trực tiếp để người học có thể tham gia ngay tại thời điểm đó, đồng thời cũng được ghi hình lại để làm tài liệu hỗ trợ có thể sử dụng khi cần. Tùy theo số lượng người tham gia, người dạy và người học vẫn có thể tương tác với nhau trên nền tảng này.
“Những ưu điểm trên sẽ giúp người học có thể bắt kịp chương trình khi không thể trực tiếp đến lớp, hoặc có thể xem lại bài dễ dàng nếu không hiểu hay chưa theo kịp bài giảng”, Tiến sĩ Hiệp nhận định.
Tuy nhiên, chuyên gia RMIT cho hay, học trực tuyến cũng cho thấy một số nhược điểm riêng như: người học có thể mất tập trung do trong môi trường trực tuyến, họ sẽ không được ai nhắc nhở, không có thời gian biểu cụ thể để tuân theo; môi trường học thiếu ổn định do bị ảnh hưởng bởi yếu tố bên ngoài như tốc độ đường truyền kém, âm thanh không rõ, hình ảnh không đủ chất lượng; thiếu sự tương tác trực tiếp giữa người học với người dạy và giữa người học với nhau…
Làm sao để dạy và học trực tuyến hiệu quả?
Tiến sĩ Phạm Công Hiệp cho rằng, để khắc phục thiếu tính tương tác trực quan và cảm quan trong lớp học được dạy trực tuyến, người dạy nên chuẩn bị bài giảng hội tụ đủ 3 yếu tố của sự “hiện diện trực tuyến”, gồm hiện diện người dạy, hiện diện yếu tố xã hội, hiện diện nhận thức.
Trong đó, hiện diện người dạy liên quan tới việc tạo ấn tượng với người học qua chia sẻ thông tin về tính cách, sở thích cá nhân trước buổi học đầu tiên cũng như phong thái dạy thể hiện cá tính riêng. Người dạy phải đóng vai trò kiến tạo và kết nối người học với nhau qua các hoạt động bổ trợ, cách đặt câu hỏi nhóm, cung cấp phản hồi cả trực tuyến và sau lớp học. Người học sẽ dễ kết nối và hứng thú hơn với bài giảng nếu họ hiểu và đón nhận tính cách cũng như biểu cảm của người dạy trực tuyến.
Hiện diện yếu tố xã hội giúp người học trực tuyến kết nối và có cảm xúc với cả nhóm, tạo sự hiện diện tương tự như ngoài đời thật nhờ tương tác, thảo luận qua tính năng đàm thoại, nhắn tin trực tiếp trên nền tảng dạy học, hay thậm chí là tạo nhóm thảo luận trực tuyến ngay giữa bài giảng.
Còn về hiện diện nhận thức, đây là việc kết nối bài giảng trực tuyến với những kiến thức sẵn có của người học, giúp họ kiến tạo thông tin và tri thức mới qua các hình thức trắc nghiệm, kiểm tra kiến thức ngay trong bài giảng, trả lời câu hỏi qua hình ảnh, âm thanh hay tin nhắn.
“Kiến tạo “hiện diện trực tuyến” sẽ tạo ra môi trường học trong đó người học cảm nhận được người thật, giao tiếp thật và sự hiện diện của bản thân người học cũng được quan tâm. Điều này giúp người học kết nối với thầy cô và bạn học như trong môi trường thực”, Tiến sĩ Hiệp chia sẻ.
![]() |
Daisy, robot tái chế iPhone của Apple có thể tháo rời các bộ phận trong những chiếc iPhone với công suất 200 máy/giờ. Ảnh: Cnet. |
Phóng viên Ian Sherr của Cnetđã được Apple mời tới nhà máy và phòng thí nghiệm có tên Material Recovery Lab của hãng để chứng kiến các nỗ lực của Apple trong việc tái chế iPhone. Năm 2018, Apple giới thiệu Daisy như một công cụ để tái chế, thu hồi các vật liệu trong iPhone một cách hiệu quả hơn.
Giờ đây họ đang mời những nhà khoa học và các công ty khác tìm hiểu rõ hơn về Daisy. Apple muốn chia sẻ những thành quả của mình để giúp các công ty khác trong quá trình tái chế sản phẩm.
“Mục đích của chúng tôi là làm tất cả những sản phẩm của mình từ các nguyên liệu tái chế. Chắc chắn sẽ mất rất nhiều thời gian cũng như cần rất nhiều sự đột phá”, bà Lisa Jackson, phó chủ tịch về môi trường, chính sách và xã hội của Apple chia sẻ.
Theo một báo cáo của Liên hợp quốc, lượng rác thải điện tử trên toàn thế giới năm 2016 lên tới 44,7 tiệu tấn. Trong số đó, chỉ có 20% được tái chế.
Hầu hết thiết bị điện tử như laptop, màn hình, máy in được tái chế bằng cách phá hủy, đập nát để lấy lại các nguyên liệu bên trong. Quá trình này thường khiến cho các chất bị lẫn với nhau, làm giảm giá trị của chúng. Những người tái chế chỉ chọn và lấy đi những gì giá trị nhất, phần còn lại trở lại làm rác thải.
Apple muốn thay đổi quá trình này. Họ cho rằng nếu những người tái chế có thể tháo rời thiết bị dễ dàng hơn, họ sẽ thu lại được nhiều nguyên liệu hơn. Đây là mục đích họ tạo ra những robot tái chế.
![]() |
Bà Liam Jackson, Phó chủ tịch về môi trường của Apple là một chuyên gia về chính sách môi trường. Ảnh: Getty. |
Sau hơn 10 năm, đã có gần 1,5 tỷ chiếc iPhone được bán ra. Số lượng iPhone này đủ để xếp vòng quanh Trái đất 13 vòng. Đồng thời, nó cũng tạo ra nhu cầu lớn với hàng loạt chất liệu như nhôm, đồng, cobalt, vàng, nhựa…
“Ai cũng cần những chất liệu này, và nhu cầu đang tăng lên nhanh chóng”, bà Callie Babbitt, giáo sư tại đại học Rochester nhận xét. Bà cho rằng một số chất sẽ không còn đủ để cung cấp trong vòng 50 năm nữa.
Nền công nghệ hiện đại cũng luôn khuyến khích người dùng nâng cấp thiết bị. Lúc dó, thiết bị cũ thường được cất hoặc bỏ đi. Đôi khi nó được đem tới cơ sở tái chế, nhưng thường thì trở thành rác. Khi mà các thiết bị ngày càng khó tháo rời để sửa chữa, áp lực đối với những người tái chế cũng tăng lên.
Kyle Wiens, trưởng bộ phận hướng dẫn sửa chữa trực tuyến tại iFixit là 1 trong những người đi đầu trong phong trào kêu gọi các công ty làm thiết bị dễ sửa chữa hơn. Ông cho rằng cần đưa ra “quyền được sửa chữa” cho người dùng, và các công ty cần phải cung cấp tài liệu, công cụ giúp người dùng tự sửa chữa thiết bị của họ.
“Văn hóa bí mật của Apple là một thách thức”, ông Wiens nhận xét. Quả táo luôn cố gắng giữ bí mật trong mọi hoạt động, từ kế hoạch sản phẩm tương lai tới cách sửa chữa các thiết bị. Điều đó khiến cho người ngoài rất khó đánh giá những nỗ lực của Apple là thực lòng hay chỉ là quảng cáo.
Daisy được tạo ra để tháo rời những chiếc iPhone đã hết vòng đời hoặc bị đổi trả. Chi phí để làm mới những chiếc máy này và bán theo dạng “hàng tân trang” quá cao, nên chúng được đưa vào Daisy nhằm lấy ra những chất có thể tái chế như đồng, nhôm, cobalt… Các chất này sau đó có thể sử dụng để làm các thiết bị mới.
" alt=""/>‘Kiếp sau’ của những chiếc iPhone