Bé C. được xác định dậy thì sớm khi mới 7 tuổi. Ảnh: T.Hạnh

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền chia sẻ thêm, cách đây vài năm từng điều trị cho 2 chị em ruột trong một gia đình cùng bị dậy thì sớm. Cô chị dậy thì khi mới 6 tuổi, khi đó tuổi xương bằng trẻ 9 tuổi.

May mắn do được can thiệp sớm và duy trì đến năm 10 tuổi nên sau này khi trưởng thành, cô bé vẫn cao 1,6m. Vài năm sau, cô em cũng bị dậy thì sớm, hiện vẫn đang điều trị thuốc.

TS Thảo cho biết, vài năm trở lại đây, mỗi năm khoa tiếp nhận trên 350 trẻ đến khám, điều trị vì dậy thì sớm. Con số này cách đây 10 năm chỉ khoảng 10 cháu.

Hiện tại, khoa đang quản lý hơn 1.000 bệnh nhi bị dậy thì sớm, trong đó có trên 500 trẻ đang được điều trị bằng thuốc ức chế. Tỉ lệ nữ bị dậy thì sớm gấp 20 lần nam.

Theo TS Thảo, tuổi dậy thì ở cả nam và nữ ngày càng giảm. Cách đây 100 năm, tuổi có kinh nguyệt ở nữ từ 15-16 tuổi, đến giai đoạn năm 1990 giảm xuống còn 11-12 tuổi. Sau 30 năm, tuổi dậy thì của bé gái hiện tại là 8-13 tuổi, với bé trai là 9-14 tuổi.

Dậy thì sớm gồm 2 thể: Dậy thì sớm ngoại biên và dậy thì sớm trung ương. Trong đó, dậy thì sớm ngoại biên có liên quan đến bất thường buồng trứng, u nang buồng trứng, bệnh lý di truyền gây tiết hormone sinh dục. Trẻ bé nhất dậy thì sớm do hội chứng di truyền mới vài tháng tuổi.

Dậy thì sớm trung ương ở nữ có tới 90-95% không chẩn đoán được căn nguyên, tỉ lệ nhỏ còn lại có sự bất thường trong não, có u não gây kích thích tuyến sinh dục.

Trái lại, dậy thì lớn ở nam có tới 40-50% phát hiện bất thường trong não, dị tật não. 1.000 trẻ dậy thì sớm đang được quản lý tại BV Nhi Trung ương đều thuộc thể này, trong đó có những bé gái mới 3-4 tuổi.

Về thông tin cho rằng trẻ uống sữa, ăn thực phẩm chứa chất tăng trọng là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm, TS Thảo bác bỏ.

“Đến nay chưa có bằng chứng khoa học hay nghiên cứu nào cho thấy uống sữa khiến trẻ dậy thì sớm. Tuy nhiên nếu cha mẹ để trẻ tiếp cận với phim ảnh người lớn sớm, có thể tác động tâm lý dẫn tới dậy thì sớm”, TS Thảo nhấn mạnh.

TS Thảo nói rõ, với trẻ dậy thì sớm, nếu không điều trị, các trẻ nữ khi lớn sẽ thấp hơn các bạn trung bình 12 cm, với trẻ nam là 20 cm.

Can thiệp sau 6 tuổi ít tác dụng

Để phát hiện trẻ dậy thì sớm, TS Thảo lưu ý các bậc cha mẹ cần thường xuyên quan tâm con để phát hiện sớm các đặc tính sinh dục, dấu hiệu nhận biết chung là trẻ cao vọt hơn các bạn, trung bình cao trên 6cm/năm, dậy thì chuyển đổi nhanh trong 3-6 tháng.

Các dấu hiệu bé gái dậy thì trước 8 tuổi như sưng đau tuyến vú, tuyến vú phát triển, mọc lông mu, có kinh nguyệt, ở trẻ nam trước 9 tuổi có ria mép, cơ bắp phát triển, mọc lông mu, dương vật to, tinh hoàn phát triển trên 4ml.

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền. Ảnh: T.Hạnh 

Để xác định trẻ dậy thì sớm, ngoài khai thác tiền sử, bác sĩ cho kiểm tra tuổi xương bằng cách chụp xương cổ tay, bàn tay trái, siêu âm tử cung, siêu âm buồng trứng, kiểm tra thượng thận có khối bất thường.

Nếu kích thước cổ tử cung dài trên 3,5cm, thể tích buồng trứng trên 20ml thì cần cảnh giác. Ngoài ra, một số trường hợp sẽ làm xét nghiệm hormone sinh dục, chụp cộng hưởng từ não để phát hiện tổn thương vì rất nhiều trường hợp phát hiện dậy thì sớm do vô tình chụp não kiểm tra khi khám sức khoẻ.

Khi tìm được căn nguyên dậy thì sớm, trường hợp có u não, u nang buồng trứng phải phẫu thuật, nếu tăng hormone sinh dục phải dùng hormone thay thế. Các trường hợp không tìm được nguyên nhân sẽ dùng thuốc.

“Một đứa trẻ nếu được phát hiện dậy thì sớm trước 6 tuổi nhưng không can thiệp, chiều cao khi lớn dưới 1,5m. Ngược lại, nếu được điều trị liên tục đến năm 10 tuổi, chiều cao có thể lên 1,58-1,6m”, TS Thảo thông tin.

Thúy Hạnh

6-7 tuổi đã dậy thì

Dù vóc dáng bé nhỏ nhưng bé Đặng Thùy C., 7 tuổi ở Hà Đông, Hà Nội đã bắt đầu dậy thì, cao 1,3m. Mẹ bé chia sẻ, cách đây vài tháng, ngực bé bị sưng đau và to dần lên nhưng do dịch Covid-19 nên chị lần lữa đưa con đi khám.

Ngày 4/6, chị đưa con đến khám tại khoa Nội tiết – Chuyển hoá di truyền, BV Nhi Trung ương. Bác sĩ chẩn đoán bé bị dậy thì sớm trung ương, dù tử cung chưa to nhưng tuổi xương đã tương đương trẻ 11 tuổi 3 tháng. Bác sĩ khuyên gia đình dùng thuốc ức chế dậy thì sớm song mẹ bé cho biết sẽ về bàn thêm với gia đình.

Bé C. được xác định dậy thì sớm khi mới 7 tuổi. Ảnh: T.Hạnh

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền chia sẻ thêm, cách đây vài năm từng điều trị cho 2 chị em ruột trong một gia đình cùng bị dậy thì sớm. Cô chị dậy thì khi mới 6 tuổi, khi đó tuổi xương bằng trẻ 9 tuổi.

May mắn do được can thiệp sớm và duy trì đến năm 10 tuổi nên sau này khi trưởng thành, cô bé vẫn cao 1,6m. Vài năm sau, cô em cũng bị dậy thì sớm, hiện vẫn đang điều trị thuốc.

TS Thảo cho biết, vài năm trở lại đây, mỗi năm khoa tiếp nhận trên 350 trẻ đến khám, điều trị vì dậy thì sớm. Con số này cách đây 10 năm chỉ khoảng 10 cháu.

Hiện tại, khoa đang quản lý hơn 1.000 bệnh nhi bị dậy thì sớm, trong đó có trên 500 trẻ đang được điều trị bằng thuốc ức chế. Tỉ lệ nữ bị dậy thì sớm gấp 20 lần nam.

Theo TS Thảo, tuổi dậy thì ở cả nam và nữ ngày càng giảm. Cách đây 100 năm, tuổi có kinh nguyệt ở nữ từ 15-16 tuổi, đến giai đoạn năm 1990 giảm xuống còn 11-12 tuổi. Sau 30 năm, tuổi dậy thì của bé gái hiện tại là 8-13 tuổi, với bé trai là 9-14 tuổi.

Dậy thì sớm gồm 2 thể: Dậy thì sớm ngoại biên và dậy thì sớm trung ương. Trong đó, dậy thì sớm ngoại biên có liên quan đến bất thường buồng trứng, u nang buồng trứng, bệnh lý di truyền gây tiết hormone sinh dục. Trẻ bé nhất dậy thì sớm do hội chứng di truyền mới vài tháng tuổi.

Dậy thì sớm trung ương ở nữ có tới 90-95% không chẩn đoán được căn nguyên, tỉ lệ nhỏ còn lại có sự bất thường trong não, có u não gây kích thích tuyến sinh dục.

Trái lại, dậy thì lớn ở nam có tới 40-50% phát hiện bất thường trong não, dị tật não. 1.000 trẻ dậy thì sớm đang được quản lý tại BV Nhi Trung ương đều thuộc thể này, trong đó có những bé gái mới 3-4 tuổi.

Về thông tin cho rằng trẻ uống sữa, ăn thực phẩm chứa chất tăng trọng là một trong những nguyên nhân gây dậy thì sớm, TS Thảo bác bỏ.

“Đến nay chưa có bằng chứng khoa học hay nghiên cứu nào cho thấy uống sữa khiến trẻ dậy thì sớm. Tuy nhiên nếu cha mẹ để trẻ tiếp cận với phim ảnh người lớn sớm, có thể tác động tâm lý dẫn tới dậy thì sớm”, TS Thảo nhấn mạnh.

TS Thảo nói rõ, với trẻ dậy thì sớm, nếu không điều trị, các trẻ nữ khi lớn sẽ thấp hơn các bạn trung bình 12 cm, với trẻ nam là 20 cm.

Can thiệp sau 6 tuổi ít tác dụng

Để phát hiện trẻ dậy thì sớm, TS Thảo lưu ý các bậc cha mẹ cần thường xuyên quan tâm con để phát hiện sớm các đặc tính sinh dục, dấu hiệu nhận biết chung là trẻ cao vọt hơn các bạn, trung bình cao trên 6cm/năm, dậy thì chuyển đổi nhanh trong 3-6 tháng.

Các dấu hiệu bé gái dậy thì trước 8 tuổi như sưng đau tuyến vú, tuyến vú phát triển, mọc lông mu, có kinh nguyệt, ở trẻ nam trước 9 tuổi có ria mép, cơ bắp phát triển, mọc lông mu, dương vật to, tinh hoàn phát triển trên 4ml.

TS.BS Bùi Phương Thảo, Phó trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa di truyền. Ảnh: T.Hạnh 

Để xác định trẻ dậy thì sớm, ngoài khai thác tiền sử, bác sĩ cho kiểm tra tuổi xương bằng cách chụp xương cổ tay, bàn tay trái, siêu âm tử cung, siêu âm buồng trứng, kiểm tra thượng thận có khối bất thường.

Nếu kích thước cổ tử cung dài trên 3,5cm, thể tích buồng trứng trên 20ml thì cần cảnh giác. Ngoài ra, một số trường hợp sẽ làm xét nghiệm hormone sinh dục, chụp cộng hưởng từ não để phát hiện tổn thương vì rất nhiều trường hợp phát hiện dậy thì sớm do vô tình chụp não kiểm tra khi khám sức khoẻ.

Khi tìm được căn nguyên dậy thì sớm, trường hợp có u não, u nang buồng trứng phải phẫu thuật, nếu tăng hormone sinh dục phải dùng hormone thay thế. Các trường hợp không tìm được nguyên nhân sẽ dùng thuốc.

“Một đứa trẻ nếu được phát hiện dậy thì sớm trước 6 tuổi nhưng không can thiệp, chiều cao khi lớn dưới 1,5m. Ngược lại, nếu được điều trị liên tục đến năm 10 tuổi, chiều cao có thể lên 1,58-1,6m”, TS Thảo thông tin.

Thúy Hạnh

Ngay sau đó, ngày 12/3, phòng quản lý đô thị TP Nha Trang đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang vì tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng đối với công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng vi phạm Nghị định 139 của Chính phủ.

Kiểm tra thực tế tại đây cho thấy, căn cứ kết quả kiểm tra ngày 16/1 còn bổ sung một số hạng mục công trình tại khu đất nhà hàng khu C mở rộng (ký hiệu DV A8) có khung trụ bê tông. Hay tại khu đất khách sạn Merperle Hòn Tằm đã xây dựng phần móng.

Theo tìm hiểu của PV VietNamNet, trước đó, vào cuối năm 2019, UBND TP Nha Trang cũng đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang vì thi công xây dựng công trình KDL đảo Hòn Tằm làm thất lạc mốc giới công trình tại đảo Hòn Tằm với mức phạt là 7.500.000 đồng.

Ngoài vi phạm về trật tự xây dựng, để đánh giá tác động môi trường, Ban Quản lý Vịnh Nha Trang đã tổ chức lặn kiểm tra đáy biển. Quá trình kiểm tra, ban quản lý phát hiện vùng mặt nước phía Tây Nam đảo (thuộc phân khu phục hồi sinh thái Khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang) công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang đang triển khai hoạt động san lấp lấn biển cải tạo mặt bằng để xây dựng.

Báo cáo gửi UBND TP Nha Trang, ông Huỳnh Bình Thái – Trưởng Ban Quản lý Vịnh Nha Trang nêu rõ: “Qua lặn kiểm tra dưới đáy biển phát hiện đất, đá trong quá trình san lấp đã tràn xuống biển ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái khu vực này. Đặc biệt là hệ sinh thái rạn san hô bị hủy hoại, khó có khả năng phục hồi nguyên trạng ban đầu. Một lượng bùn đất không nhỏ theo dòng chảy tràn ra các khu vực xung quanh có nguy cơ ô nhiễm cục bộ tại khu vực vùng nước sát bờ phía Tây Nam đảo Hòn Tằm”.

Hòn Tằm là một đảo rộng hơn 110ha nằm trong vịnh Nha Trang (1 trong 29 vịnh đẹp nhất thế giới) và chỉ cách thành phố Nha Trang 7km về phía Đông Nam.

Dưới đây là toàn cảnh công trình không phép lấp đất đá lấn biển tại KDL đảo Hòn Tằm:

Nhóm PV

Lộ công trình không phép lấp đất đá lấn biển

 Việc xây dựng các công trình không phép tại KDL đảo Hòn Tằm khiến đất, đá trong quá trình san lấp đã tràn xuống biển ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, hệ sinh thái rạn san hô bị hủy hoại, khó có khả năng phục hồi nguyên trạng…

Như VietNamNet thông tin, 11/3, đoàn kiểm tra liên ngành của Thanh tra Sở Tài nguyên Môi trường Khánh Hòa tổ chức kiểm tra những vấn đề liên quan đến đất đai, môi trường… tại dự án khu du lịch (KDL) Hòn Tằm thuộc phường Vĩnh Nguyên (TP Nha Trang) do Công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang làm chủ đầu tư.

Ngay sau đó, ngày 12/3, phòng quản lý đô thị TP Nha Trang đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với Công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang vì tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng đối với công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng vi phạm Nghị định 139 của Chính phủ.

Kiểm tra thực tế tại đây cho thấy, căn cứ kết quả kiểm tra ngày 16/1 còn bổ sung một số hạng mục công trình tại khu đất nhà hàng khu C mở rộng (ký hiệu DV A8) có khung trụ bê tông. Hay tại khu đất khách sạn Merperle Hòn Tằm đã xây dựng phần móng.

Theo tìm hiểu của PV VietNamNet, trước đó, vào cuối năm 2019, UBND TP Nha Trang cũng đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang vì thi công xây dựng công trình KDL đảo Hòn Tằm làm thất lạc mốc giới công trình tại đảo Hòn Tằm với mức phạt là 7.500.000 đồng.

Ngoài vi phạm về trật tự xây dựng, để đánh giá tác động môi trường, Ban Quản lý Vịnh Nha Trang đã tổ chức lặn kiểm tra đáy biển. Quá trình kiểm tra, ban quản lý phát hiện vùng mặt nước phía Tây Nam đảo (thuộc phân khu phục hồi sinh thái Khu bảo tồn biển vịnh Nha Trang) công ty CP Hòn Tằm biển Nha Trang đang triển khai hoạt động san lấp lấn biển cải tạo mặt bằng để xây dựng.

Báo cáo gửi UBND TP Nha Trang, ông Huỳnh Bình Thái – Trưởng Ban Quản lý Vịnh Nha Trang nêu rõ: “Qua lặn kiểm tra dưới đáy biển phát hiện đất, đá trong quá trình san lấp đã tràn xuống biển ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái khu vực này. Đặc biệt là hệ sinh thái rạn san hô bị hủy hoại, khó có khả năng phục hồi nguyên trạng ban đầu. Một lượng bùn đất không nhỏ theo dòng chảy tràn ra các khu vực xung quanh có nguy cơ ô nhiễm cục bộ tại khu vực vùng nước sát bờ phía Tây Nam đảo Hòn Tằm”.

Hòn Tằm là một đảo rộng hơn 110ha nằm trong vịnh Nha Trang (1 trong 29 vịnh đẹp nhất thế giới) và chỉ cách thành phố Nha Trang 7km về phía Đông Nam.

Dưới đây là toàn cảnh công trình không phép lấp đất đá lấn biển tại KDL đảo Hòn Tằm:

Nhóm PV

Lộ công trình không phép lấp đất đá lấn biển

 Việc xây dựng các công trình không phép tại KDL đảo Hòn Tằm khiến đất, đá trong quá trình san lấp đã tràn xuống biển ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ sinh thái, hệ sinh thái rạn san hô bị hủy hoại, khó có khả năng phục hồi nguyên trạng…

Đơn cử, với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, thời gian qua nhiều hoạt động mới có sức lan toả tới cộng đồng đã được triển khai như: tăng cường truyền thông về vai trò của phụ nữ trong việc thuyết phục người thân bỏ thuốc lá; Phong trào phụ nữ xây dựng “Tổ ấm không khói thuốc"; Tập huấn kỹ năng truyền thông cho cán bộ phụ nữ cơ sở; lồng ghép kiến thức phòng chống tác hại thuốc lá trong hoạt động của các câu lạc bộ.

Nổi bật là tháng 9, cuộc thi sáng kiến “Gia đình có sức khỏe – Không khói thuốc” được tổ chức tại Khánh Hoà với sự tham gia nhiệt tình và hiệu quả của các đội thuộc của Hội Liên hiệp phụ nữ trong khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Các tiểu phẩm dự thi được trình diễn sống động, trực quan trên sân khấu đã nêu bật lên tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, kêu gọi mọi người chung tay xây dựng ngôi nhà không khói thuốc. 

Theo bà Hải, những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Các sản phẩm này hiện nay chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại thị trường trong nước, và đang có xu hướng gia tăng trong lứa tuổi học sinh, sinh viên.

Trong khi đó, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá hiện nay còn chưa được thực hiện thường xuyên. Thực trạng thuốc lá được bán tràn lan ở khắp mọi nơi, giá thuốc lá rẻ, thuế thuốc lá thấp cũng là nguyên nhân làm cho khả năng tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá dễ dàng hơn đã làm ảnh hưởng tới hiệu quả của công tác phòng chống tác hại thuốc lá đe doạ sức khoẻ đặc biệt là của thanh thiếu niên, phụ nữ, trẻ em gái.

Tăng cường tuyên truyền tác hại của thuốc lá, bảo vệ sức khỏe phụ nữ và trẻ em

Trước những mối nguy hại từ thuốc lá tới sức khoẻ, kinh tế và môi trường, vào ngày 24/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 568/QĐ-TTg ban hành Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030. Chiến lược có nêu rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành, cơ quan: Đề xuất ban hành quy định về ngăn ngừa các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.  

Để triển khai hiệu quả Chiến lược quốc gia, bà Hải cho hay Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá sẽ tiếp tục hỗ trợ các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố theo các mục tiêu, giải pháp ưu tiên của Chiến lược, trong đó chú trọng đến việc ngăn ngừa phụ nữ hút thuốc, bảo vệ sức khoẻ phụ nữ, trẻ em gái khỏi các tác hại của việc hút thuốc và hút thuốc thụ động. 

Ngày 6/10, Trung tâm Vì sự phát triển Phụ nữ Bắc Trung Bộ, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tổ chức Sáng kiến truyền thông sáng tác vũ điệu “Smoke- free dance – Cuộc sống không khói thuốc” năm 2023.

Mục tiêu của hoạt động là tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kết nối cộng đồng, kêu gọi sự chung tay hành động góp phần ngăn chặn tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác; thúc đẩy xây dựng môi trường không khói thuốc để bảo vệ sức khoẻ thanh thiếu niên, phụ nữ, trẻ em và cộng đồng nói chung. 

Thông qua Sáng kiến truyền thông, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam kêu gọi sự ủng hộ của các nhà hoạch định chính sách trong việc xây dựng, ban hành các quy định nhằm ngăn ngừa việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác.

Đồng thời hoạt động này cũng thể hiện sự chung tay, vào cuộc của hệ thống Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam với hệ thống ngành y tế và cộng đồng trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác.

Sáng kiến truyền thông sáng tác vũ điệu “Smoke-free dance – Cuộc sống không khói thuốc” dành cho các cá nhân/nhóm không giới hạn độ tuổi, giới tính được triển khai đồng bộ tại Hội Liên hiệp phụ nữ 63 tỉnh, thành phố và các trường đại học, cao đẳng trên phạm vi toàn quốc.

Các sáng kiến được đánh giá cao ngoài nội dung sáng tạo và kỹ thuật quay đẹp, có điểm tương tác cao trên Tiktok, có sức lan tỏa mạnh mẽ và thể hiện được một hoặc nhiều các thông điệp quan trọng như:

- Nếu bạn nghĩ rằng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng an toàn, hãy suy nghĩ lại.

- Không có sản phẩm thuốc lá nào an toàn cho sức khỏe. 

- Sử dụng thuốc lá điện tử gây nguy cơ nghiện thuốc lá điếu thông thường. 

- Sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có thể gây tổn thương phổi, tim và não, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi.

- Giống như hút thuốc lá thường, thuốc lá nung nóng và thuốc lá điện tử cũng tỏa ra các hóa chất độc hại như nitrosamines và hydrocarbon có trong khói xe ô tô và thuốc trừ sâu gây ung thư.

- Sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng nhanh chóng gây nghiện nicotine và khó cai nghiện.

Theo đại diện Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá Bộ Y tế, mạng lưới về phòng chống tác hại thuốc lá được thành lập với hơn 20 bộ, ngành và các tổ chức chính trị xã hội, 63 tỉnh, thành phố.

Công tác truyền thông về tác hại của thuốc lá và xây dựng môi trường không khói thuốc được tổ chức trên toàn quốc với nhiều hình thức đa dạng, phong phú. Tỷ lệ sử dụng hút thuốc lá trong nam giới từ 15 tuổi trở lên giảm từ 42,3% (năm 2020) xuống 38,9% (năm 2022). Tỷ lệ sử dụng hút thuốc lá trong học sinh độ tuổi từ 13 đến 15 giảm từ 2,5% xuống 1,9% từ năm 2014 đến 2022.

Đơn cử, với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, thời gian qua nhiều hoạt động mới có sức lan toả tới cộng đồng đã được triển khai như: tăng cường truyền thông về vai trò của phụ nữ trong việc thuyết phục người thân bỏ thuốc lá; Phong trào phụ nữ xây dựng “Tổ ấm không khói thuốc"; Tập huấn kỹ năng truyền thông cho cán bộ phụ nữ cơ sở; lồng ghép kiến thức phòng chống tác hại thuốc lá trong hoạt động của các câu lạc bộ.

Nổi bật là tháng 9, cuộc thi sáng kiến “Gia đình có sức khỏe – Không khói thuốc” được tổ chức tại Khánh Hoà với sự tham gia nhiệt tình và hiệu quả của các đội thuộc của Hội Liên hiệp phụ nữ trong khu vực Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Các tiểu phẩm dự thi được trình diễn sống động, trực quan trên sân khấu đã nêu bật lên tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, kêu gọi mọi người chung tay xây dựng ngôi nhà không khói thuốc. 

Theo bà Hải, những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Các sản phẩm này hiện nay chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại thị trường trong nước, và đang có xu hướng gia tăng trong lứa tuổi học sinh, sinh viên.

Trong khi đó, công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá hiện nay còn chưa được thực hiện thường xuyên. Thực trạng thuốc lá được bán tràn lan ở khắp mọi nơi, giá thuốc lá rẻ, thuế thuốc lá thấp cũng là nguyên nhân làm cho khả năng tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá dễ dàng hơn đã làm ảnh hưởng tới hiệu quả của công tác phòng chống tác hại thuốc lá đe doạ sức khoẻ đặc biệt là của thanh thiếu niên, phụ nữ, trẻ em gái.

Tăng cường tuyên truyền tác hại của thuốc lá, bảo vệ sức khỏe phụ nữ và trẻ em

Trước những mối nguy hại từ thuốc lá tới sức khoẻ, kinh tế và môi trường, vào ngày 24/5, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 568/QĐ-TTg ban hành Chiến lược Quốc gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá đến năm 2030. Chiến lược có nêu rõ trách nhiệm của các Bộ, ngành, cơ quan: Đề xuất ban hành quy định về ngăn ngừa các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng.  

Để triển khai hiệu quả Chiến lược quốc gia, bà Hải cho hay Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá sẽ tiếp tục hỗ trợ các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố theo các mục tiêu, giải pháp ưu tiên của Chiến lược, trong đó chú trọng đến việc ngăn ngừa phụ nữ hút thuốc, bảo vệ sức khoẻ phụ nữ, trẻ em gái khỏi các tác hại của việc hút thuốc và hút thuốc thụ động. 

Ngày 6/10, Trung tâm Vì sự phát triển Phụ nữ Bắc Trung Bộ, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, phối hợp với Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá tổ chức Sáng kiến truyền thông sáng tác vũ điệu “Smoke- free dance – Cuộc sống không khói thuốc” năm 2023.

Mục tiêu của hoạt động là tuyên truyền, nâng cao nhận thức, kết nối cộng đồng, kêu gọi sự chung tay hành động góp phần ngăn chặn tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác; thúc đẩy xây dựng môi trường không khói thuốc để bảo vệ sức khoẻ thanh thiếu niên, phụ nữ, trẻ em và cộng đồng nói chung. 

Thông qua Sáng kiến truyền thông, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam kêu gọi sự ủng hộ của các nhà hoạch định chính sách trong việc xây dựng, ban hành các quy định nhằm ngăn ngừa việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác.

Đồng thời hoạt động này cũng thể hiện sự chung tay, vào cuộc của hệ thống Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam với hệ thống ngành y tế và cộng đồng trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác.

Sáng kiến truyền thông sáng tác vũ điệu “Smoke-free dance – Cuộc sống không khói thuốc” dành cho các cá nhân/nhóm không giới hạn độ tuổi, giới tính được triển khai đồng bộ tại Hội Liên hiệp phụ nữ 63 tỉnh, thành phố và các trường đại học, cao đẳng trên phạm vi toàn quốc.

Các sáng kiến được đánh giá cao ngoài nội dung sáng tạo và kỹ thuật quay đẹp, có điểm tương tác cao trên Tiktok, có sức lan tỏa mạnh mẽ và thể hiện được một hoặc nhiều các thông điệp quan trọng như:

- Nếu bạn nghĩ rằng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng an toàn, hãy suy nghĩ lại.

- Không có sản phẩm thuốc lá nào an toàn cho sức khỏe. 

- Sử dụng thuốc lá điện tử gây nguy cơ nghiện thuốc lá điếu thông thường. 

- Sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng có thể gây tổn thương phổi, tim và não, đặc biệt là ở những người trẻ tuổi.

- Giống như hút thuốc lá thường, thuốc lá nung nóng và thuốc lá điện tử cũng tỏa ra các hóa chất độc hại như nitrosamines và hydrocarbon có trong khói xe ô tô và thuốc trừ sâu gây ung thư.

- Sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng nhanh chóng gây nghiện nicotine và khó cai nghiện.