Bitcoin thủng 4.000 USD, cuộc tắm máu chưa có hồi kết

Men theo con đường đất dọc bờ kênh, hai bên cỏ voi cao tới đầu người, ngôi nhà của ông Tám Pho dần hiện ra. Với giọng nói điềm đạm, khuôn mặt rám nắng cùng với nét thật thà, chất phác của người nông dân “chính hiệu”, ông vừa uống nước trà, vừa chia sẻ về cuộc đời mình. 

Ông tên là Trần Văn Pho (SN 1962, ngụ xã Hoà Bình Thạnh, huyện Châu Thành). Ông sinh ra trong gia đình làm nông. Gia đình đông con, để tiện cho việc xưng hô nên tên gọi Tám Pho ra đời từ đó.

Lớn lên ông Tám Pho cưới vợ cùng quê, lập gia đình riêng và được cha mẹ cho hàng chục công ruộng. Với niềm đam mê nông nghiệp, khát khao làm giàu trên cánh đồng quê nhà, vợ chồng ông chăm chỉ làm lúa và dần khá giả.

Nhanh nhạy trong tư duy làm ăn, thay vì cất giữ vốn liếng, ông đầu tư mua máy tuốt lúa, cuộn rơm rạ bán kiếm lời và trở nên khấm khá nhất vùng thời điểm đó.

Đương lúc ăn nên làm ra, cơ ngơi vững chãi, ông Tám Pho bỗng nảy sinh “ý nghĩ kỳ quặc”. Không chỉ người dân địa phương mà ngay chính người thân trong gia đình cũng cảm thấy khó hiểu.

“Tôi tâm nguyện cuộc đời chỉ là cõi tạm, tiền của danh vọng đều tan theo mây khói. Chọn ăn chay trường, tôi đi khắp nơi cắt cây thuốc nam, phơi khô rồi đem cho các lương y ở địa phương hốt thuốc giúp đỡ bà con nghèo. Cũng vì không biết đi xe máy nên ông dùng xe bò kéo thuốc”, ông nhớ lại.

Công việc đi kiếm cây thuốc nam không phải dễ, ông mất rất nhiều công sức, mưa nắng cũng bơi xuồng cả chục cây số để tìm dược liệu.

Gần 8 năm mê mải với công việc, lão nông xót thương cho số phận của những con vật nai lưng suốt đời phụ giúp gia chủ.

Ông quyết định để lại 40 công ruộng (40.000m2) cho các con canh tác lúa mưu sinh; dùng 7 công dựng lán trại, làm chuồng trại và gần 5 công đất trồng cỏ, giải cứu trâu bò.

“Lúc trước chưa có phương tiện, máy móc, công việc, trâu bò giúp tôi làm đủ thứ chuyện, giờ là lúc tôi đền ơn chúng. Tôi đi đến các lò mổ trong thành phố, Núi Sập, Tịnh Biên… cứu trâu bò thoát cửa tử.

Ngặt nỗi là tôi không có khả năng mua hết chúng ở lò mổ. Vào đó, con nào có duyên là cứu. Người ta bảo tôi khùng, nghe buồn lắm nhưng cũng gắng sức, vì đó tâm nguyện cả đời”, lão nông hướng ánh mắt xa xăm tâm sự.

Chỉ tay về con bò đang gặm cỏ bên kênh, ông Tám Pho cho biết đó là một trong hai con đầu tiên được ông cứu từ lò mổ. Trải qua hơn 20 năm, đến nay con bò đã gần 40 tuổi. Thời điểm ông mua, cặp bò trị giá gần 3 cây vàng.

Theo ông, lúc còn trẻ, cặp bò này to khoẻ, vạm vỡ với cặp sừng cong vút. Tới giữa tháng 11/2023, một con sức khoẻ yếu và chết; con còn lại bỏ ăn, nay ốm yếu.

“Con bò chết tôi mang chôn cất gần trang trại. Tôi cũng sắm thêm bia đá, tạc hình, ghi ngày chúng qua đời, cạnh mộ trồng thêm hoa. Cách đó không xa là mộ con trâu con, được mua về từ lò mổ cách đây 2 năm. Tiếc thay, từ ngày đem về, nó cứ bỏ ăn, suốt ngày kêu la như nhớ mẹ, nước mắt chảy ròng ròng. Tầm nửa tháng nó ra đi”, ông trải lòng.

Hơn 20 năm duy trì thói quen giải cứu trâu bò, đến nay, trang trại của ông Tám Pho có 22 con (17 bò và 5 trâu). Một trong số chúng được người họ hàng của ông hiện sống ở nước ngoài mua, gửi nhờ ông chăm sóc.

Để có thêm chi phí trang trải việc chăn nuôi, tới vụ thu hoạch, ông thuê người đi cuộn rơm, chất đầy kho, bán dần cho các hộ dân trồng nấm kiếm lời.

“Ngày trước, mỗi năm tôi kiếm được hơn 60 triệu đồng từ việc bán rơm nhưng gần đây, người mua thưa dần. Làm ăn khó khăn, nợ tiền công cuộn rơm người ta, tôi thấy áy náy, cố gắng xoay xở để trả”, ông Tám Pho cho hay.

Có người từng bàn bán bớt trâu bò, lấy tiền trả nợ nhưng ông nhất quyết không làm. Bởi theo ông, khi bán đi, chúng có thể bị đưa trở lại lò mổ, toàn bộ công sức lâu nay sẽ đổ sông, đổ biển. Nên thay vào đó, ông “nhờ” sự giúp đỡ từ vợ con.

Chia sẻ về với PV về ông Tám Pho, bà Phạm Mỹ Hạnh, chủ lò mổ ở Núi Sập (huyện Thoại Sơn, tỉnh An Giang) cho biết, ông Tám Pho từng tìm đến mua bò. Thấy ông thương gia súc, chủ lò mổ này đồng ý nhường lại.

Trưởng ban công tác mặt trận ấp Hoà Thạnh (xã Hoà Bình Thạnh) Dương Hoàng Nam cũng thông tin, mấy chục năm nay, lão nông Tám Pho có thói quen rất kỳ lạ, chuyên đi giải cứu trâu bò từ các lò mổ về nuôi. Ban đầu chỉ vài con, về sau ông nuôi lên đến cả chục con.

Tranh minh hoạ nhà bác học lừng danh Edison. Nguồnn: BBC.

Edison không phải nhà phát minh nổi tiếng duy nhất thất bại trước dự án với quy mô khổng lồ. Trước khi iPhone và iPad cách mạng hóa thế giới máy tính cá nhân, Steve Jobs đã tích lũy một danh sách dài đáng kể các thất bại bao gồm Apple I, Apple II, Lisa, trợ lý cá nhân kỹ thuật số Newton và phần cứng NeXT.

Chúng ta có thể thấy nhiều trường hợp tương tự xảy ra với các vận động viên nổi tiếng. Khi Babe Ruth lập kỷ lục về số lần ghi điểm trực tiếp và số lần bị loại trực tiếp trong cùng một tuần, anh biết hai chỉ số này có mối liên kết chặt chẽ với nhau. “Nếu tôi chỉ cố gắng để đạt được nhưng cú đánh ăn một gôn đẹp mắt,” Ruth chia sẻ với phóng viên, “tôi có thể nâng tỷ lệ phần trăm đánh của mình lên khoảng 600.”

Ruth nắm giữ kỷ lục không mấy tự hào này trong suốt gần ba thập kỷ cho đến khi nó chính thức bị phá bởi một cầu thủ khác. Tay đánh nào giành được danh hiệu đáng xấu hổ như vậy? Bất ngờ thay, đó là Mickey Mantle, tay đánh đã được tham dự trận đấu All-Star mười sáu lần (sự kiện quy tụ những vận động viên ngôi sao có thành tích tốt nhất trong mỗi mùa giải). Về sau, kỷ lục này lại được phá vỡ một lần nữa bởi cầu thủ phòng ngự ngoài sân xuất sắc, người đã sở hữu năm chức vô địch: Reggie Jackson.

Những cái tên kể trên hoàn toàn không phải những vận động viên tồi.

Và không chỉ ở bóng chày, những trường hợp mà sự thất bại đi cùng với sự vĩ đại to lớn cũng xuất hiện trong nhiều lĩnh vực khác nữa. Ví dụ, cầu thủ bóng rổ huyền thoại Kobe Bryant sở hữu thành tích ném trượt nhiều hơn bất cứ ai trong lịch sử. Bên cạnh đó, kỷ lục cầu thủ tiền vệ chính bị mất bóng nhiều nhất cũng thuộc về siêu sao Brett Favre, nhà vô địch Siêu cúp Bóng bầu dục Mỹ đồng thời là thành viên được lựa chọn cho đội hình Pro Bowl mười một lần (sự kiện tương tự All-Star trong bóng chày).

Như Daniel Coyle đã chỉ ra trong cuốn sách Mật Mã Tài Năng (The Little Book of Talent), những vận động viên nổi tiếng không chỉ gặp thất bại trong các trận đấu. Họ thậm chí còn cố gắng tìm kiếm thất bại trong các buổi tập luyện. Ví dụ, vận động viên khúc côn cầu vĩ đại Wayne Gretzky thường xuyên ngã trên sàn khi thực hiện những bài tập trượt băng. Việc này không có nghĩa anh ta quên mất cách trượt, trái lại, đây là cách anh mở rộng giới hạn và thử nghiệm các khả năng của bản thân.

Coyle lập luận rằng, nếu quá trình tập luyện quá dễ dàng, không cần nỗ lực, thì bạn sẽ không học và tiến bộ thêm được. Chỉ khi bạn vượt qua được ranh giới giữa khả năng hiện tại và các kỹ năng đang nằm ngoài tầm với, bạn mới có thể thúc đẩy phát triển bản thân. Những vận động viên chuyên nghiệp không thể nào đạt được vị trí của họ bây giờ nếu họ chỉ chơi ở cùng một cấp độ mỗi ngày. Thay vào đó, họ thử thách bản thân, đối mặt với thất bại và áp dụng những lời nhận xét, những phản hồi để luyện thành thục kỹ năng mới.

Tinh thần sẵn sàng tiếp thu và phát triển từ thất bại không chỉ được áp dụng với các cá nhân; trái lại, có rất nhiều tập đoàn, tổ chức hàng đầu thế giới cũng theo đuổi tinh thần này. Một ví dụ điển hình là Google. Tất cả chúng ta đều biết rằng Google là một phát minh mang đến sự thay đổi to lớn trong cuộc sống hàng ngày của xã hội, bao gồm những sản phẩm nổi trội như công cụ tìm kiếm, Gmail, Google Maps.

Thế nhưng, mấy ai trong chúng ta đã từng nghe đến Google X, công cụ tùy chỉnh trang chủ chỉ tồn tại trong vòng một ngày? Hay Froogle, một công cụ so sánh giá với cái tên khiến nhiều người dùng bối rối đến mức phải dừng hoạt động? Liệu có bao nhiêu người trong chúng ta nhớ đến Google Reader, Google Web Accelerator, Google Answers, Google Video Player hay Google Buzz?

Thất bại không phải một điều rất tồi tệ, cho dù bạn có thất bại nhiều lần đi chăng nữa.

“Chính sách của chúng tôi là hãy thử nghiệm,” Tổng Giám đốc Điều hành của Google vào năm 2010, Eric Schmidt, cho biết trong thông báo quyết định ngừng hoạt động và phát triển Google Wave. “Chúng tôi trân trọng những thất bại. Tại Google, chúng tôi cho phép bạn thử những ý tưởng mới, cho dù ý tưởng đó có khó thực hiện đi nữa. Nếu thất bại, chúng tôi sẽ rút ra các bài học và áp dụng vào sáng kiến mới về sau.”

Larry Page, người đồng sáng lập Google, cũng từng nhắc đến quan điểm này với một góc nhìn tích cực. “Ngay cả khi bạn không đạt được tham vọng của mình, bạn cũng khó có thể thất bại một cách hoàn toàn. Đây là điều mà những người khác không hiểu được.”

Và cũng chính vì lý do này, những người đổi mới thành công đều là những người tạo ra rất nhiều sản phẩm. Đó là bí mật mà họ muốn giấu kín: Họ thất bại nhiều hơn tất cả mọi người.

- Nhân vật Dung trong 'Hành trình công lý' phải có kiến thức chuyên môn, chị có áp lực nào?

Những ngày đầu quay tôi hơi bị khớp và rất áp lực. Tôi không nghĩ làm vai luật sư lại khó như thế vì thoại cũng phải đúng từng từ, đến mắng nhân viên cũng phải mắng bằng luật. Sau ngày quay đầu tôi mệt và căng thẳng và nói với bản thân sao vai này khó thế, biết thế không nhận. Mới đọc kịch bản tôi nghĩ có lẽ không quá khó với mình nhưng tới khi vào việc mới thấy không phải vậy. Các phim trước thường là thoại sinh hoạt chứ không bắt mình phải đúng từng từ, từng chữ chuyên môn và không được phép nói sai.

- Làm phim thì vất vả trong khi tuổi mỗi ngày một lớn hơn, sức khỏe lại yếu đi mà chị lại còn có con nhỏ nữa. Thu Huyền cân đối thời gian thế nào để làm phim và chăm sóc gia đình? 

Ngoài là bà mẹ bỉm sữa tôi còn làm quản lý ở Nhà hát Kịch Hà Nội nữa. Cuối năm lịch diễn dày đặc rồi tôi lại nhận các dự án phim, chăm lo gia đình nữa. Tôi phải sắp xếp công việc sao cho hợp lý và cũng có cả gia đình bên cạnh nữa. Ông xã luôn tạo điều kiện cho tôi làm phim. Bà nội của bé Gấu dù yếu nhưng cứ nói tôi đi làm, cơm nước ở nhà bà lo. Em bé đã có chị gái tôi sang chăm còn tối bố về cho đi ngủ.

Mọi người cũng bảo nhau tạo điều kiện cho tôi đi làm vì thấy mình đam mê với nghề. Cả nhà mỗi lần có phim tôi đóng phát trên tivi đều theo dõi và ủng hộ. Cuộc sống của một bà mẹ bỉm sữa nếu hàng ngày đi làm về nhà cơm nước con cái đã vất vả rồi còn tôi thi thoảng lại phải đi vài ngày làm phim, đi từ sáng sớm và về nhà lúc con đã ngủ. Những nữ nghệ sĩ như tôi thực sự là phải hy sinh nhiều và thiệt thòi so với các bà mẹ khác.

- Chị có nghĩ ngoài mình thì gia đình, đặc biệt là ông xã cũng phải hy sinh vì công việc của vợ?

Tôi đã hy sinh rồi nhưng người thân của mình cũng phải biết chấp nhận những hy sinh đó. Để làm chồng diễn viên phải khác so với chồng của người bình thường, chấp nhận vợ mình đóng cảnh nóng hay ôm ấp bạn diễn, đi đêm về hôm, lơ là việc chăm sóc gia đình. Tôi may mắn có gia đình luôn chia sẻ và thông cảm nên mình hoàn thành tương đối nhiều nhiệm vụ trong xã hội.

- Ông xã có bao giờ càu nhàu nhất là lúc chị đi sớm về khuya, thường xuyên vắng nhà?

Đã là con người ai chẳng có lúc chạnh lòng. Điển hình như vừa rồi quay Hành trình công lý tôi phải nằm viện vì suy nhược cơ thể kèm cúm B. Vừa nằm viện 4 ngày vẫn còn sốt 39 độ, giọng khản đặc mà tôi buộc phải ra viện quay tiếp vì không thể bắt đoàn phim phải chờ. Thấy vậy ông xã tôi rất xót xa trong khi đó con lại mới nằm viện trước mẹ vài ngày. Con ốm, mẹ ốm nên anh có hơi càu nhàu nhưng rồi đâu vào đấy vì anh rất thương vợ. 

- Chị có nghĩ những gì mình có được hôm nay sau bao sóng gió là được trời đãi? 

Từ nhỏ tôi đã được mẹ và bà nội dạy rằng cuộc đời này có nhân quả. Tôi hay đóng vai đanh đá, ghê gớm nhưng chưa bao giờ dám cắt tiết 1 con gà hay trong đầu có suy nghĩ chơi xấu 1 ai đó. Tôi không hay để bụng, không bon chen, thích cuộc sống đơn giản và không bao giờ làm điều ác. Cái gì tôi nhận được ngày hôm nay là do ông trời đãi, điều xứng đáng được nhận vì những gì mình cho đi.  Có thể mọi thứ trước đây là phép thử xem sức chịu đựng, sự kiên trì của mình đến đâu. Nghĩ lại những ngày tháng đã qua, tôi cảm ơn những gì đến với mình. Phải có những ngày tháng vất vả khó khăn mới tôi luyện mình như vậy.   

Thế hệ sắp tới của trí tuệ nhân tạo

Thế hệ sắp tới của AI sẽ không còn chỉ là trí tuệ nhân tạo có giới hạn nữa mà sẽ là trí tuệ nhân tạo tổng hợp. Với thế hệ này, số tiền đặt cược gần như chắc chắn sẽ cao hơn nhiều cho trò chơi được – mất.

Trí tuệ nhân tạo tổng hợp (AGI) sẽ có khả năng tính toán ưu việt và trí thông minh ngang tầm con người. Những hệ thống này sẽ có khả năng học tập, giải quyết vấn đề, thích ứng và tự nâng cấp bản thân. Chúng thậm chí còn biết làm những việc mà ban đầu chúng không được thiết kế để làm những việc đó.

Điều hết sức quan trọng là tốc độ nâng cấp của chúng có thể tăng theo cấp số nhân khi chúng đã trở nên thông minh hơn nhiều so với con người đã tạo ra chúng. Nếu đưa trí tuệ nhân tạo tổng hợp vào sử dụng thì chẳng mấy chốc sẽ sinh ra trí tuệ nhân tạo siêu phàm.

Hiện nay các AGI chưa hoàn toàn đi vào thực tế nhưng người ta ước tính rằng chúng sẽ bắt đầu “sống” cùng con người từ năm 2029 hoặc muộn nhất thì cũng trước khi kết thúc thế kỉ này.

Điều gần như chắc chắn sẽ xảy ra là sớm muộn gì chúng cũng sẽ đi vào cuộc sống con người. Khi đó điều hiển nhiên và đáng quan ngại là chúng ta sẽ không thể kiểm soát chúng.

Những nguy cơ đi kèm với trí tuệ nhân tạo tổng hợp

Không nghi ngờ gì nữa, chắc chắc AGI sẽ làm thay đổi loài người. Một số ứng dụng tiên tiến bao gồm chữa bệnh, giải quyết những thách thức phức tạp của toàn thế giới như biến đổi khí hậu và an ninh lương thực, và khởi phát sự bùng nổ công nghệ toàn cầu.

Nhưng đi kèm đó, nếu con người không thể kiểm soát chúng thì những hậu quả khôn lường chắc chắn sẽ xảy ra.

Trong những bộ phim Hollywood, thảm họa do trí tuệ nhân tạo gây ra cũng chỉ dừng lại ở mức những người máy giết người. Theo giáo sư Max Tegmark của Viện Công nghệ Massachusette (MIT) thì trên thực tế, vấn đề không nằm ở sự ác tâm mà chính là ở trí thông minh. Điều này đã được ông luận bàn trong cuốn sách của mình có tên “Cuộc sống 3.0: làm người trong kỉ nguyên trí tuệ nhân tạo”

Vấn đề ở đây là khoa học về những hệ thống “máy như người” sẽ nắm quyền lãnh đạo, chúng sẽ biết xác định thêm nhiều các hiệu quả hơn để thực hiện các công việc, pha trộn các biện pháp để có cách đạt được mục tiêu nhắm đến và thậm chí chúng còn biết phát triển, xây dựng thêm những mục tiêu của chính mình.

Hãy thử hình dung những trường hợp sau làm ví dụ:

- Một hệ thống AGI được phân công ngăn ngừa HIV và quyết định xử lí vấn đề bằng cách giết luôn tất cả những người mang căn bệnh đó, hoặc được phân công chữa bệnh ung thư thì quyết định giết luôn tất cả những người có bất cứ bẩm chất di truyền nào có thể mắc bệnh ung thư.

- Một máy bay quân sự không người lái AGI điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo tổng hợp tự quyết định cách duy nhất để đảm bảo nhắm trúng mục tiêu là quét sạch toàn bộ khu vực.

- Một AGI có chức năng bảo vệ môi trường quyết định rằng cách duy nhất để làm chậm hay đảo ngược quá trình biến đổi khí hậu là loại bỏ tất cả máy móc công nghệ và con người đã chế tạo ra các máy móc công nghệ đó.

Những kịch bản này cho thấy nguy cơ một cuộc chiến giữa các hệ thống trí tuệ nhân tạo tổng hợp khác nhau, chúng không còn lấy mục đích của con người làm nhiệm vụ trung tâm của chúng nữa.

Trong những tình huống tương lai như thế, con người sẽ trở thành lạc hậu và hậu quả cuối cùng là sự tuyệt chủng không thể cứu vãn của loài người.

Ở một số kịch bản khác, tương lai đỡ cực đoan hơn nhưng cũng vẫn cực kì đen tối, khi mà trí tuệ nhân tạo tổng hợp được sử dụng vào những mục đích ác tâm như là khủng bố và tấn công mạng, loại bỏ nhu cầu sức lao động của con người, và theo dõi hàng loạt, v.v.

Vì vậy tìm ra biện pháp an toàn nhất để thiết kế và quản lí AGI để giảm thiểu nguy cơ và tối đa hóa lợi ích là điều vô cùng quan trọng.

Làm thế nào để kiểm soát trí tuệ nhân tạo tổng hợp

Kiểm soát AGI không đơn giản chỉ là áp dụng những biện pháp kiểm soát như kiểm soát con người.

Nhiều biện pháp kiểm soát hành vi của con người dựa vào nhận thức, cảm xúc của con người và dựa vào việc áp dụng các giá trị đạo đức của con người. AGI không cần những thuộc tính này, vì thế chúng hoàn toàn có thể gây hại cho con người. Những dạng kiểm soát hiện nay là không đủ để áp dụng cho chúng.

Có ba tập hợp các biện pháp kiểm soát hiện đang được tranh luận và rất cần được phát triển và thử nghiệm ngay tức thì, đó là:

- Kiểm soát để đảm bảo các nhà thiết kế hệ thống AGI tạo ra các hệ thống này an toàn.

- Kiểm soát được gắn vào ngay trong chính bản thân các AGI, như là “ý thức”, giá trị đạo đức, qui trình vận hành, nguyên tắc ra quyết định, v.v.

- Kiểm soát được đưa vào trong những hệ thống bao trùm mà AGI sẽ hoạt động trong đó, như là qui định, mã thực hành, qui trình vận hành tiêu chuẩn, hệ thống giám sát và cơ sở hạ tầng.

Yếu tố con người và công thái học đưa ra những phương pháp xác định, thiết kế và kiểm nghiệm các cách kiểm soát đó rất tốt trước khi có các hệ thống AGI.

Ví dụ: hoàn toàn có thể chạy mô hình các cách kiểm soát của một hệ thống cụ thể để làm mô hình cho hành vi của các hệ thống AGI trong phạm vi cơ chế kiểm soát đó và xác định các rủi ro về độ an toàn.

Điều này sẽ cho phép chúng ta xác định cần áp dụng các cách kiểm soát mới vào đâu, rồi thiết kế các cách kiểm soát đó, và lên mô hình lại để xem đã loại bỏ được các rủi ro hay chưa.

Ngoài ra, các mô hình về nhận thức và ra quyết định của chúng ta cũng có thể đem dùng để đảm bảo các AGI hành xử đúng mực và có các giá trị nhân văn.

Hành động ngay chứ không trì hoãn

Các nghiên cứu này đang được tiến hành rồi nhưng vẫn chưa đủ và vẫn chưa nhận được sự quan tâm cần thiết.

Thậm chí doanh nhân công nghệ có uy tín là Elon Musk đã cảnh báo về “khủng hoảng hiện sinh” mà con người đang đối mặt do sự tiến bộ của AI và ông cũng đã lên tiếng về sự cần thiết phải điều tiết AI trước khi quá muộn.

Thập kỉ tới đây chính là giai đoạn quyết định. Có một cơ hội để tạo ra các hệ thống AGI an toàn và hiệu quả để phục vụ xã hội loài người. Đồng thời, nếu vẫn chỉ “làm việc như bình thường” tức là chúng ta cứ đuổi theo các tiến bộ nhanh chóng của công nghệ mà không hề chuẩn bị trước cho các tình huống sau này thì sẽ dẫn đến sự tuyệt chủng của loài người. Quả bóng đang ở trên sân chơi của chúng ta, nhưng sẽ chẳng được bao lâu nữa đâu.

Phạm Hường(Theo The Conversation)

- Ở chương trình phổ thông mới, khoảng 21% tổng thời lượng chương trình môn Toán được dành cho các nội dung về ứng dụng Toán học. Sẽ giảm nhẹ yêu cầu về giải bài tập, cương quyết không đưa vào các dạng bài tập mẹo mực, lắt léo.

Đó là một trong những nội dung được GS Đỗ Đức Thái, Chủ biên chương trình môn Toán – chương trình phổ thông mới chia sẻ với VietNamNet:

- Thưa ông, ông có thể cho biết chương trình môn Toán trong chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng trên quan điểm nào?

- Chương trình môn Toán được xây dựng theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực của người học, đặc biệt năng lực giải quyết các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống, nhằm phát huy tốt nhất tiềm năng của mỗi học sinh.

GS Đỗ Đức Thái, Chủ biên chương trình môn Toán – chương trình phổ thông mới. Ảnh: Thanh Hùng.

Để đạt được mục tiêu trên, chương trình môn Toán mới được ban soạn thảo xây dựng trên các phương châm: Tinh giản, thiết thực, hiện đại và khơi nguồn sáng tạo. 

Nội dung phải tinh giản, phản ánh những giá trị cốt lõi, nền tảng của văn hóa toán học. Đây là nội dung nhất thiết phải được đề cập trong nhà trường phổ thông, phản ánh nhu cầu hiểu biết thế giới cũng như hứng thú, sở thích của người học.

Chương trình chú trọng tính ứng dụng thiết thực, gắn kết với đời sống thực tế và các môn học khác, gắn với xu hướng phát triển hiện đại của kinh tế, khoa học, đời sống xã hội và những vấn đề cấp thiết có tính toàn cầu như biến đổi khí hậu, phát triển bền vững, giáo dục tài chính... 

Tính hiện đại của chương trình môn Toán sẽ giúp học sinh Việt Nam sau giai đoạn giáo dục phổ thông có thể hội nhập quốc tế, tham gia được vào thị trường lao động toàn cầu.

Chúng ta muốn đưa đất nước đi lên, muốn xây dựng một quốc gia khởi nghiệp thì phải có những con người sáng tạo. Do đó, giáo dục Toán học phổ thông cần khơi gợi sự sáng tạo ấy ở mỗi người học sinh.

Ngoài ra, chương trình mới sẽ kế thừa và phát huy những ưu điểm của chương trình hiện hành, có sự phân hóa để đáp ứng nhu cầu học Toán của học sinh. Quán triệt tinh thần “Toán học cho mọi người”, ai cũng được học Toán nhưng mỗi người có thể học Toán theo cách phù hợp với sở thích và năng lực cá nhân. Bên cạnh đó, chương trình có tính mở để thực hiện chủ trương “một chương trình nhiều bộ SGK”, dành không gian sáng tạo cho tác giả SGK và giáo viên khi dạy học.

- Ông vừa đề cập đến tính ứng dụng thiết thực của chương trình môn Toán mới. Vậy ông có thể chia sẻ rõ hơn về nội dung này?

- Chương trình mới thống nhất từ lớp 1 đến 12, có cấu trúc xoay quanh và tích hợp ba mạch kiến thức: Số và Đại số; Hình học và Đo lường; Thống kê và Xác suất.

Những nội dung về ứng dụng Toán học, những mạch kiến thức gắn liền với cuộc sống rất được chú trọng trong chương trình môn Toán mới, được dành thời lượng thích đáng trong tổng thời lượng chương trình môn Toán của cả 12 năm.

Cụ thể, chúng tôi dành khoảng 21% tổng thời lượng chương trình môn Toán của cả 12 năm cho nội dung về ứng dụng Toán học. Trong đó, khoảng 12% tổng thời lượng dành cho Thống kê và Xác suất và sẽ được dạy xuyên suốt từ lớp 2 đến lớp 12. Các giờ thực hành và hoạt động trải nghiệm môn Toán chiếm khoảng 9%, có trong tất cả lớp, cấp học.

Đối với những mạch kiến thức vốn có tính chất “hàn lâm” như Số học, Đại số hay Hình học, chúng tôi cũng tăng cường đòi hỏi tính ứng dụng trong yêu cầu cần đạt của từng chủ đề. Ví dụ khi học sinh học về diện tích hình chữ nhật… giáo viên phải giúp các em biết vận dụng kiến thức đó sẽ giải quyết những vấn đề của thực tế cuộc sống xung quanh. Hay chuyên đề học tập giới thiệu cho học sinh lớp 11 về đồ họa, vẽ kỹ thuật, giúp các em đọc được những bản vẽ cơ bản.

Một ví dụ khác, ở lớp 12, chương trình thiết kế chuyên đề ứng dụng Toán học trong các vấn đề liên quan đến tài chính, giúp học sinh biết vận dụng kiến thức toán học trong việc giải quyết một số vấn đề về lãi suất và vay nợ của các tổ chức tín dụng; biết vận dụng kiến thức toán học trong việc giải quyết một số vấn đề về đầu tư...

Với thời lượng lớn dành cho nội dung ứng dụng Toán học, chúng tôi tự tin học sinh sẽ rất thích thú với môn Toán vì thấy gần gũi với cuộc sống.

Ảnh minh họa: Thanh Hùng.

Một điểm nhấn trong chương trình môn Toán mới là tăng cường mạch kiến thức về Thống kê và Xác suất và sẽ được dạy xuyên suốt từ lớp 2 đến lớp 12. Lần đầu tiên chương trình dành thời gian thích đáng để tiến hành các hoạt động trải nghiệm toán học cho học sinh ở từng lớp.

Những hoạt động đó sẽ giúp học sinh vận dụng những tri thức, kiến thức, kỹ năng, thái độ đã được tích luỹ từ giáo dục toán học và những kinh nghiệm của bản thân vào thực tiễn cuộc sống một cách sáng tạo; phát triển cho học sinh năng lực tổ chức và quản lý hoạt động, năng lực tự nhận thức và tích cực hoá bản thân; giúp học sinh bước đầu xác định được năng lực, sở trường của bản thân nhằm định hướng và lựa chọn nghề nghiệp; tạo dựng một số năng lực cơ bản cho người lao động tương lai và người công dân có trách nhiệm.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng muốn lưu ý thêm rằng nội dung môn Toán thường mang tính trừu tượng, khái quát. Do đó, để hiểu và học được Toán, chương trình Toán ở trường phổ thông cần bảo đảm sự cân đối giữa “học” kiến thức và “áp dụng” kiến thức vào giải quyết vấn đề cụ thể.

- Thưa ông, chương trình chung nhắc nhiều đến sự tích hợp liên môn, với môn Toán điều này sẽ được thể hiện như thế nào?

- Môn Toán ở trường phổ thông góp phần hình thành và phát triển phẩm chất, nhân cách học sinh; phát triển kiến thức, kỹ năng then chốt và tạo cơ hội để học sinh được trải nghiệm, áp dụng toán học vào đời sống thực tiễn; tạo dựng sự kết nối giữa các ý tưởng toán học, giữa Toán học với thực tiễn, giữa Toán học với các môn học khác, đặc biệt với các môn học thuộc lĩnh vực giáo dục STEM.

Chương trình có các nội dung, chủ đề liên quan hoặc các kiến thức toán học được khai thác, sử dụng trong các môn học khác như Vật lý, Hoá học, Sinh học, Địa lý, Tin học, Công nghệ,... Khai thác tốt những yếu tố liên môn nêu trên vừa mang lại hiệu quả với các bộ môn, vừa góp phần củng cố kiến thức môn Toán, cũng như góp phần rèn luyện cho học sinh năng lực vận dụng toán học vào thực tiễn.

Ví dụ, khi học về thống kê học sinh lớp 6 có thể thực hiện thu thập nhiệt độ của địa phương tại mốc thời gian nhất định trong một tuần lễ; tính trung bình cộng của nhiệt độ, từ đó đưa ra những nhận xét về biến đổi thời tiết của địa phương trong tuần. Như vậy, học sinh vừa được học về Toán, vừa nắm được kiến thức Địa lý và có ý thức giải quyết vấn đề của thực tiễn. Thông qua tiết học này, ta có thể dạy học sinh về biến đổi khí hậu, để các em có ý thức hơn về việc bảo vệ môi trường sống của mình. Vậy là, một tiết học của môn Toán đã thực hiện được đa mục đích, đây là điều môn Toán trước đây còn ít làm được.

Một ví dụ khác, các em học sinh phải biết sử dụng các kiến thức toán học về ba đường cônic vào giải thích một số hiện tượng, quy luật trong Quang học.

- Với những thay đổi của chương trình môn Toán mới, theo ông, phương pháp giáo dục cần thay đổi thế nào?

Chương trình môn Toán mới đòi hỏi giáo viên phải thay đổi thực sự phương pháp giáo dục. Mục tiêu, nội dung chương trình được xây dựng theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực, vì thế phương pháp dạy học cũng phải thay đổi cho phù hợp: phải đi từ cụ thể đến trừu tượng, từ dễ đến khó. 

Ảnh minh họa: Thanh Hùng.

Các giáo viên phải quán triệt tinh thần "lấy người học làm trung tâm", phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh và chú ý nhu cầu, năng lực nhận thức, cách thức học tập của từng cá nhân. Yêu cầu mới khiến người thầy cần tổ chức quá trình dạy học theo hướng kiến tạo, trong đó học sinh được tham gia tìm tòi, phát hiện, suy luận giải quyết vấn đề; linh hoạt trong việc vận dụng phương pháp, kỹ thuật dạy học tích cực…

Tuỳ theo mục tiêu, nội dung, đối tượng và điều kiện cụ thể mà có những hình thức tổ chức dạy học thích hợp như học cá nhân, học nhóm; học trong lớp, học ngoài lớp, tránh rập khuôn, máy móc. Kết hợp các hoạt động dạy học trong lớp học với hoạt động thực hành trải nghiệm, vận dụng kiến thức toán học vào thực tiễn. Thái độ học tập của học sinh có ảnh hưởng đáng kể đến cách mà họ tiếp cận giải quyết vấn đề và đạt hiệu quả trong học Toán. Giáo viên cần giúp học sinh phát triển niềm tin về vị trí, vai trò tích cực của Toán học đối với đời sống con người trong xã hội hiện đại, cần khuyến khích học sinh phát triển hứng thú, sự sẵn sàng học hỏi, tìm tòi, khám phá để có thể trở thành con người thành công trong học tập bộ môn Toán.

Tinh thần chung của chương trình môn Toán mới là giảm nhẹ yêu cầu về giải bài tập, cương quyết không đưa vào các dạng bài tập mẹo mực, lắt léo. Những bài tập như thế về cơ bản chỉ để phục vụ việc thi cử chứ không giúp hình thành và phát triển năng lực cho người học. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng dạy thêm học thêm tràn lan hiện nay và phản ứng của dư luận xã hội về việc con em học toán vô cùng vất vả mà không biết để làm gì.

Xin cảm ơn ông!

Thanh Hùng(thực hiện)

Những thay đổi của môn Toán ở chương trình phổ thông mới

Nội dung chương trình môn Toán ở chương trình phổ thông mới sẽ tinh giản nhiều so với chương trình hiện hành, chú trọng tính ứng dụng thiết thực, gắn kết với đời sống thực tế.

Huỳnh Anh làm việc với cảnh sát giao thông.

Sáng 18/2, Huỳnh Anh có bài viết dài trên trang cá nhân tường thuật lại vụ việc. Nam diễn viên kể trong 2 thanh viên đi xe máy bị ngã, người tên Đ. bị thương nặng nhất, sưng trán và răng mẻ mất một miếng.

“Mong muốn của gia đình là đưa bạn Đ. vào bệnh viện để chụp X-quang xương gối bánh chè, chụp CT cắt lớp 26 lá để kiểm tra xương hàm xương sọ, kiểm tra xem có máu tụ máu đông gì không. Đây là quy trình rất bình thường chỉ có điều chờ đợi kết quả hơi lâu”, Huỳnh Anh kể.

Anh chia sẻ: “CSGT (PV: cảnh sát giao thông) và bảo hiểm đã đến hiện trường mà có mỗi vợ tôi ngồi đó chờ cùng bao nhiêu người nhà hai bạn kia. Do đó, tôi cũng cảm thấy sốt ruột khi phải chờ kết quả CT, X-Quang cắt lớp 3 tiếng đồng hồ. Nhìn bằng mắt thường với kinh nghiệm va chạm có sẹo đầy người như tôi có thể đoán bạn ấy hoàn toàn bình thường, răng hơi mẻ một chút nhưng vẫn đẹp trai. Kết quả tôi đã đoán đúng, Đ. không bị làm sao”.

“Tôi sẽ đưa em đi nha khoa của người nhà tôi mở, cũng là nha khoa cao cấp nhưng giá người nhà, cùng một số tiền em sẽ được chất liệu sứ tốt hơn. Nhưng gia đình không thấy đó là thiện chí mà cho rằng tôi cần chuyển ngay một số tiền và tôi đồng ý. Tôi bắt máy lên hỏi giá làm răng sứ từ 4-7 triệu đồng và chuyển khoản luôn 4 triệu đồng. Họ tự nhiên nổi giận bảo tôi chuyển tiền lẻ thế. Như vậy là thiếu thiện chí và muốn tôi cọc thêm một triệu đồng nữa”, Huỳnh Anh nói thêm.

Về phần chiếc xe, Huỳnh Anh cho biết tới ngày 17/2, anh nhận được hóa đơn thay thế toàn bộ linh kiện bị trầy xước thay vì sửa chữa như thống nhất trước đó.

Huỳnh Anh khẳng định vụ việc đã được giải quyết. Ảnh: NVCC.

Chỉ ít giờ sau khi đăng tải, Huỳnh Anh xóa bỏ bài viết. Trao đổi với phóng viên Zing, Huỳnh Anh cho biết đã giải quyết xong vụ việc và đền bù đầy đủ số tiền 15 triệu đồng cho gia đình nạn nhân.

“Hôm đó tôi rất thiện chí đưa người đó đi sửa xe, khám sức khỏe nhưng người ta lại muốn tự giải quyết. Tôi không tiếc tiền nhưng vốn là người chơi xe nên với số tiền đó tôi nghĩ có thể đưa bạn ấy đến địa chỉ sửa xe tốt hơn. Vụ việc lần này cũng do tôi xử lý chưa khéo léo”, anh nói với Zing.

Cùng thời điểm, chủ bài viết tố Huỳnh Anh cũng đưa ra thông báo: “Mong mọi người không ném đá hay đẩy sự việc đi quá xa, phía anh Huỳnh Anh và vợ đã có lời xin lỗi cũng như đền bù trước mắt những thiệt hại về người và của trong vụ tai nạn vừa qua”.

Theo zingnews.vn

Diễn viên Huỳnh Anh mở cửa ô tô bất cẩn, "hạ gục" xe máy trên phố Tràng Thi

Chiếc Range Rover màu trắng do nam diễn viên điều khiển bất ngờ mở cửa khiến xe máy di chuyển cùng chiều không kịp tránh, tông vào.