Hãy chọn hai trong ba: tốt hơn, nhanh hơn, hoặc rẻ hơn

Như đã biết, trong ba đặc tính quan trọng của một sản phẩm: chất lượng tốt hơn, tốc độ nhanh hơn và giá rẻ hơn, bạn chỉ có thể chọn hai trong số đó.

Phương pháp Agile (phát triển phần mềm linh hoạt) và phương thức DevOps đã giúp chúng ta đẩy nhanh tốc độ phát hành và áp dụng khái niệm sản phẩm khả thi tối thiểu (MVP).

Tuy nhiên, một vấn đề khó khăn là đo kiểm không theo kịp với tốc độ của DevOps.

Có thể tăng tốc độ bằng cách giảm các yêu cầu đo kiểm, tuy nhiên chất lượng đo kiểm sẽ giảm. Có thể tăng chất lượng bằng cách duy trì các yêu cầu đo kiểm, nhưng tốc độ sẽ giảm. Có thể sử dụng nguồn lực để tăng tốc độ và duy trì chất lượng, nhưng lại làm tăng chi phí. Trong hai tình huống đầu tiên, trải nghiệm người dùng sẽ bị ảnh hưởng không tốt. Trong tình huống thứ ba, doanh nghiệp phải chi tiêu nhiều hơn.

Tự động hóa đo kiểm có thể trợ giúp ít nhiều nhưng chưa đủ. Vì vậy, doanh nghiệp bắt đầu mất niềm tin vào năng lực vận hành của chức năng CNTT - vốn được kỳ vọng cung cấp các giải pháp tốt hơn, nhanh hơn và rẻ hơn. 

Cốt lõi của vấn đề này là liệu doanh nghiệp coi chức năng quản lý chất lượng (QA) là khoản chi phí hay công cụ hỗ trợ.

Trong rất nhiều trường hợp, chức năng này bị coi là một khoản chi phí. 

Đo kiểm là công cụ hỗ trợ kinh doanh quan trọng

Trên thực tế, chức năng quản lý chất lượng nên được xem là một công cụ hỗ trợ - làm việc doanh nghiệp cần nó làm - cải thiện chất lượng để nâng cao trải nghiệm người dùng, tăng sự hài lòng của khách hàng, củng cố uy tín và mang lại lợi thế cạnh tranh.

Vì vậy, chúng ta nên làm thế nào để có thể kiểm thử tốt hơn, nhanh hơn và rẻ hơn, để hoạt động này được coi là một công cụ hỗ trợ kinh doanh quan trọng.

Câu trả lời là hãy sử dụng các công cụ AI tạo sinh như Generative AI (GAI). GAI tăng cường năng lực đội ngũ, để chức năng QA trở thành đội nhóm gia tăng giá trị cho doanh nghiệp.

Giới thiệu tóm tắt về GAI

Eggplant Generative AI (GAI) là một mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đã tinh chỉnh được thiết kế đặc biệt cho kiểm thử.

Mô hình cơ sở được huấn luyện bằng các văn bản tài liệu về kiểm thử ISO/ IEEE/ BSI/ ISTQB® từ các nguồn đáng tin cậy, giúp tăng độ tin tưởng vào chất lượng của dữ liệu đầu vào.

Mô hình cơ sở này cũng có thể được cải thiện bằng cách cung cấp các kiến thức độc quyền theo yêu cầu chính xác của người dùng. Mô hình này vận hành ngoại tuyến, an toàn 100% và tuân thủ Đạo luật AI của EU.

GAI có thể tạo ra mọi máy móc thiết bị tự động hóa, mọi mô hình và mọi bài đo cần thiết trong mọi tình huống. Mô hình này còn có thể hợp lý hóa các yêu cầu và thực hiện tối ưu hóa các bài đo thử nghiệm, chẳng hạn bằng cách loại bỏ các bài đo bị trùng lặp.

Phiên bản phát hành sắp tới của Sentient Test Expert (STE) từ Eggplant của Keysight có khả năng sử dụng công nghệ tính toán nhận thức thế hệ tiếp theo, ứng dụng các mô hình Large Action Models (LAM) và Large Vision Models (LLaVA) để tạo ra trình biên dịch Universal Language Test Translator (ULTT) cho phép STE tự động kiểm tra mọi giao diện số bạn cần. Chuyên gia đo kiểm có thể đánh giá các đề xuất đo kiểm, áp dụng kiến thức cá nhân để loại bỏ những đề xuất không có giá trị và yêu cầu STE chạy những bài đo có khả năng.

Những khả năng này giúp tự động hóa đo kiểm có thể hiện thực hóa tiềm năng của mình.

Tăng cường năng lực chuyên gia đo kiểm

Cấu phần trọng yếu để phương pháp DevOps có thể thực sự thành công là sự tham gia của các chuyên gia kinh doanh và chuyên gia kỹ thuật về các yêu cầu triển khai và thử nghiệm. 

GAI có cả hai. Khi bạn đặt con người lên vị trí hàng đầu, bạn sử dụng kiến thức và trí tuệ của những người lao động tri thức để xác nhận và xác minh rằng mọi ý kiến của các bên liên quan là chính xác và được sử dụng đúng cách. Mô hình này cho phép bạn biến một vấn đề chuyên môn trong kinh doanh thành đầu bài cho nhóm CNTT và kỹ thuật sử dụng để phát triển ứng dụng và tự động hóa đo kiểm ứng dụng này.

Điều đó cũng có nghĩa là chúng ta có thể tiến hành đo kiểm sớm hơn, ngay từ giai đoạn phát triển yêu cầu, nhúng UX ngay từ đầu và nâng cao giá trị của việc kiểm thử. Công cụ có khả năng thay đổi cục diện này sẽ giúp chúng ta đáp ứng đúng yêu cầu và mong muốn của doanh nghiệp.

Jonathon Wright (Giám đốc Kỹ thuật Keysight Technologies)

Theo kết quả khảo sát, năm 2021 có đến 71% doanh nghiệp có thành lập bộ phận ATTT, nhiều hơn so với mức chỉ 44% năm trước đó. Trong đó, số lượng doanh nghiệp có bộ phận  trên 10 người chiếm 16%.

Chính sách ATTT tại tổ chức.

Khảo  sát cho thấy có 81% doanh nghiệp đã xây dựng và ban hành quy chế, quy định về ATTT, cao hơn năm 2020 là 77%. Trong đó, tiêu chuẩn ISO/IEC 2700x và TCVN khá phổ biến. Ngoài các tiêu ISO/IEC 2700x, TCVN, HiPAA, PCI, nhiều tổ chức còn xây dựng và ban hành quy chế, quy định về bảo đảm ATTT theo các tiêu chuẩn khác.

Vấn đề bảo vệ thông tin cá nhân.

Tỷ lệ % các tổ chức đã xây dựng và ban hành quy chế, quy định để bảo vệ thông tin cá nhân trong khảo sát năm 2021 là 91%. Trong đó, trên 70% các tổ chức đã có quy định về việc không được phép tiết lộ các thông tin cá nhân của cán bộ, khách hàng; bảo đảm an toàn trong việc lưu trữ và xử lý thông tin cá nhân; chỉ những cá nhân có thẩm quyền mới được phép truy cập vào hệ thống.

Tuy vậy, vẫn còn khoảng 42% các tổ chức chưa sử dụng các biện pháp mã hóa để bảo vệ thông tin cá nhân khi truyền dữ liệu trên mạng.

Tỷ lệ thuê ngoài dịch vụ ATTT.

Năm 2021, có 59% tổ chức sử dụng dịch vụ thuê ngoài. Trong đó, dịch vụ tư vấn hệ thống ATTT được thuê ngoài nhiều nhất, nhưng cũng chỉ chiếm 15%.

Kinh phí đầu tư cho ATTT trong nguồn vốn cho CNTT.

Một nửa đơn vị tham gia khảo sát chỉ dành tối đa 5% trong nguồn vốn CNTT đầu tư và ATTT. Múc đầu tư cho ATTT cao nhất là 10-15%, có 15% đơn vị chi ra mức này

Đào tạo nhận thức ATTT.

81% các đơn vị tham gia khảo sát năm 2021 đã tổ chức các hoạt động tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dùng tại tổ chức của họ. Trong đó, tất cả các nội dung đào tạo đều vượt hơn so với năm ngoái.

Tình trạng bị tấn công mạng.

Tình hình bị tấn công mạng năm 2020 và 2021 tại các tổ chức không có nhiều thay đổi.  20-24% các tổ chức chưa ghi nhận việc bị tấn công mạng; 26-28% các tổ chức ghi nhận không bị tấn công mạng; 31-32% các tổ chức đã có theo dõi đầy đủ khi bị tấn công.

Chuẩn hoá quy trình nghiệp vụ ATTT.

Tỷ lệ % các đơn vị có triển khai các quy trình nghiệp vụ về ATTT trong khảo sát năm 2021 tăng hơn so với khảo sát năm 2020 ở hầu hết các tiêu chí. Tuy vậy, đại diện VNISA phía Nam đánh giá, việc triển khai quy trình thao tác chuẩn (Standard operating procedures) để phản hồi lại các sự cố mất ATTT cần cải thiện vì chưa đến 60% các khảo sát cho thấy đơn vị công tác của mình đã có áp dụng việc này.

Tình hình sử dụng chữ ký số trong doanh nghiệp.

Năm nay, tỷ lệ sử dụng chữ ký số tại các tổ chức tăng hơn nhiều so với năm ngoái. Các đơn vị này chủ yếu dùng chữ ký số khi giao dịch với các tổ chức, cá nhân bên ngoài (giao dịch tài chính, giao dịch hành chính...).

Trở ngại khi bảo đảm ATTT.

Trở ngại lớn nhất trong công tác bảo đảm ATTT tại các tổ chức là vấn đề nâng cao nhận thức cho người dùng (59%). Ngoài ra, việc không cập nhật kịp các phương thức tấn công hoặc phải cân bằng giữa việc áp dụng nguyên tắc quản lý với mục tiêu kinh doanh là những rào cản tiếp theo.

Dựa trên những kết quả khảo sát nới trên, VNISA phía Nam kiến nghị các doanh nghiệp 5 nội dung: Nâng cao nhận thức ATTT cho người sử dụng, lãnh đạo, chủ doanh nghiệp; đầu tư kinh phí, nguồn lực, đào tạo cho ATTT, xem xét thuê dịch vụ ngoài chuyên nghiệp; đánh giá và giám sát ATTT định kỳ; nắm vững và coi ATTT là một trụ cột cho chuyển đổi số; phối hợp tốt với cơ quan bảo vệ pháp luật, các tổ chức chuyên ngành trong ứng cứu sự cố ATTT. 

Hải Đăng (ảnh: VNISA)

Xây dựng không gian mạng Việt Nam lành mạnh và tạo lập niềm tin số

Để bảo đảm an toàn không gian mạng quốc gia, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng khẳng định vai trò quan trọng của mọi người dân và các tổ chức, doanh nghiệp.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề nhận thức, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã dành nhiều thời gian để phân tích làm rõ, và đi đến thống nhất với lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong Bộ về tư tưởng, định hướng, cách làm tại Bộ TT&TT.

Cụ thể, Bộ TT&TT áp dụng định luật Pareto, còn gọi là nguyên tắc 20/80 trong triển khai công việc. Theo đó, khoảng 20% việc mới, lớn, khó hay nhạy cảm thì người đứng đầu các cấp phải trực tiếp làm kỹ, yêu cầu cao; 80% là những việc thường xuyên thì giao cấp phó, cấp dưới làm và chịu trách nhiệm. 

“Một tổ chức muốn phát triển bền vững thì người đứng đầu phải có thời gian tư duy cho tương lai, tư duy về hoàn thiện hệ thống, không sa đà vào vụ việc. Do đó, phải theo quy luật Pareto 20/80 thì mới làm được”, người đứng đầu ngành TT&TT lý giải.

Cùng với việc phân tích để lãnh đạo các đơn vị hiểu rõ cách thực hiện phối hợp giữa làm việc theo trình tự, quy trình với làm việc theo nhóm, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng lưu ý lãnh đạo các cấp về công tác cán bộ và thi đua khen thưởng, cần chủ động tìm và mời người tài về gánh vác công việc của tổ chức, cũng như chủ động đề xuất khen thưởng các cá nhân, tập thể làm tốt.

Để các công việc được triển khai bài bản và không bị động, người đứng đầu ngành TT&TT nhấn mạnh trước hết phải vẽ được bức tranh tổng thể, từ đó mới phân vai, phân việc. Cụ thể, về xây dựng thế chế, nhiệm vụ quan trọng số 1 của Bộ, Bộ trưởng chỉ rõ bản đồ thể chế phải được làm sớm và làm trước. Đồng thời, yêu cầu đến tháng 8/2024, tất cả các lĩnh vực của Bộ phải lập ra được danh sách thể chế cần thiết của riêng từng lĩnh vực. 

Với những cái mới, việc của Bộ TT&TT là chỉ đạo tập trung làm mẫu, làm thí điểm đến nơi ở 1 xã, huyện, tỉnh hay bộ, ngành và qua đó có hướng dẫn chi tiết kiểu ‘cầm tay chỉ việc’ để nhân rộng trên phạm vi toàn quốc. “Đây là một trong những bài học lớn được rút ra qua 4 năm làm chuyển đổi số quốc gia”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Khẳng định việc quan trọng nhất của người đứng đầu các cấp là đầu tư làm ra các công cụ số giúp giảm tải cho cán bộ công chức và nâng chất lượng công việc, Bộ trưởng cho biết, từ năm 2024, Bộ sẽ định kỳ hằng năm đánh giá, công bố đơn vị có hệ thống hỗ trợ thông minh nhất và tổ chức khen thưởng. 

Lãnh đạo cấp trưởng các đơn vị trong Bộ TT&TT có nhiệm vụ xây dựng hệ tri thức, làm trợ lý ảo để đơn vị mình trở nên thông minh. Vụ Tổ chức cán bộ và Cục Chuyển đổi số quốc gia sẽ xây bộ tiêu chí đánh giá về mức độ ứng dụng AI, công nghệ số và đặc biệt là sự thông minh hóa của các đơn vị, dựa chủ yếu vào 2 yếu tố là tải của cán bộ công chức nhẹ đi và chất lượng công việc tăng lên.

 Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng lưu ý các cơ quan, đơn vị trong Bộ về yêu cầu người đứng đầu phải nắm kỹ về lĩnh vực của đơn vị mình; Không đưa vào các văn bản, hướng dẫn những nội dung không có nội hàm, chung chung; Phải giám sát, nhắc nhở thường xuyên, định kỳ 1 năm 1 lần các đối tượng quản lý về những việc họ cần làm...

Hai yếu tố cốt yếu của phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo

Chuyển đổi số, phần mềm chuyển đổi số và phát triển trợ lý ảo diện hẹp để hỗ trợ các cán bộ, công chức, người lao động tại Bộ TT&TT là những nội dung quan trọng được Bộ trưởng, các Thứ trưởng và lãnh đạo các đơn vị trong Bộ tập trung trao đổi, thảo luận tại hội nghị.

Qua nghe tham luận của Cục Xuất bản, in và phát hành về kết quả nghiên cứu đề xuất tiêu chí đối với nhà xuất bản số, đặc biệt là phân tích 5 điểm khác biệt của nhà xuất bản số và nhà xuất bản điện tử, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chỉ rõ: Những khác biệt giữa 2 mô hình nhà xuất bản trong lĩnh vực xuất bản cũng tương tự ở các ngành, lĩnh vực khác thời chuyển đổi số, nói rộng ra là sự khác nhau căn bản giữa chuyển đổi số và ứng dụng CNTT.

Một điểm được Bộ trưởng đánh giá là ‘key’ của chuyển đổi số, không chỉ trong lĩnh vực xuất bản, đó là sự chuyển đổi theo hướng dịch vụ. Thời chuyển đổi số, không gian sống của các nhà xuất bản được mở rộng hơn, bằng việc cung cấp các dịch vụ, nền tảng để nhiều người có thể tham gia vào quá trình sáng tạo nội dung. “Tương tự, trong các lĩnh vực khác, chuyển đổi số đều giúp mở rộng không gian sống. Chuyển đổi số là cung cấp các dịch vụ để hỗ trợ hoạt động sản xuất trong lĩnh vực đó. Vì thế việc sản xuất, tham gia vào lĩnh vực trở nên dễ hơn so với trước”, người đứng đầu ngành TT&TT phân tích.

Từ câu chuyện thực tế viết tham luận cho lãnh đạo với sự hỗ trợ của trợ lý ảo được 'chuyên viên 3 tháng' Thái Lê của Cục Thông tin đối ngoại chia sẻ, Bộ trưởng đề nghị lãnh đạo các đơn vị nhớ rằng: Trợ lý ảo được dạy dỗ từ những người tinh hoa của tổ chức để mọi người trong tổ chức đều được hưởng tri thức đó, tạo cơ hội cho mọi nhân viên đều có thể hỏi lãnh đạo 24/24; Quá trình một người trong tổ chức dùng trợ lý ảo, ngoài việc học, tìm thông tin từ nó thì cũng sẽ tham gia dạy trợ lý ảo, khi phát hiện ra thông tin nó không biết thì đi tìm câu trả lời, bổ sung tri thức cho nó. Như vậy, mọi người đều tham gia dạy trợ lý ảo, không phải chỉ những người tinh hoa của tổ chức.

Hiện nay, Bộ TT&TT đang chỉ đạo các doanh nghiệp xây dựng 3 trợ lý ảo hỗ trợ cán bộ công chức, phát hiện mâu thuẫn văn bản và hỗ trợ giải đáp pháp luật cho người dân. Bên cạnh đó, các cơ quan, đơn vị trong Bộ cũng đang xây dựng trợ lý ảo hỗ trợ công việc của cán bộ, công chức tại đơn vị mình.

Khẳng định rõ quan điểm trợ lý ảo càng hẹp càng dễ làm, càng tốn ít tài nguyên và càng hẹp càng thông minh, Bộ trưởng cũng cho rằng dữ liệu đầu vào và yêu cầu cụ thể của người dùng là 2 yếu tố quan trọng, cốt yếu hơn cả phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo.

Trong đó, dữ liệu đầu vào phải ‘Đúng, đủ, sạch, sống’ là cái cốt yếu nhất. Phần mềm chuyển đổi số hoạt động dựa trên dữ liệu, nếu dữ liệu đầu vào không tốt thì không thể có phần mềm tốt. Vì thế, các đơn vị làm trợ lý ảo trước hết cần ra được quy định về dữ liệu, nhập dữ liệu gì, tần suất ra sao, trách nhiệm của cá nhân nhập và có sự xác nhận dữ liệu được nhập đúng. Yếu tố quan trọng thứ hai là yêu cầu của người dùng, phần mềm chuyển đổi số, trợ lý ảo phải tập trung phục vụ công việc của người sử dụng, do vậy lãnh đạo các đơn vị cần đặt ra những yêu cầu cụ thể.

Tại hội nghị, theo lĩnh vực được Bộ trưởng phân công, các thứ trưởng đã nhắc các cơ quan, đơn vị về những nhiệm vụ cụ thể cần tập trung thời gian tới. Ngoài yêu cầu đẩy nhanh tiến độ triển khai các nhiệm vụ, nhất là một số nhiệm vụ đang chậm so với kế hoạch, Bộ trưởng cũng thống nhất lại cách hiểu về hoàn thành nhiệm vụ, đó là việc được kết thúc, ra được văn bản mới là hoàn thành, không phải là trình xong văn bản.