Người mẹ cho biết hướng con thi vào lớp 6 của trường Hà Nội - Amsterdam (Ams2) ngay khi vào lớp 1. Biết Ams2 sơ tuyển khắt khe về học bạ cả 5 năm tiểu học, chị Mai Anh xác định con cần "học hành nghiêm túc" từ đầu.

Trong ba năm đầu, bé tập trung học Toán tư duy, tham gia nhiều cuộc thi Toán. Chị cũng chịu khó hỏi han giáo viên về khả năng của con, bởi sau vòng học bạ, trường còn cho làm bài thi Toán, Tiếng Việt và Tiếng Anh.

Thấy thầy cô đánh giá tốt, người mẹ cho con học thêm từ lớp 4, mỗi môn một buổi trong tuần. Thời gian còn lại, con tự học và có bố mẹ kèm thêm.

"Giờ không biết có được thi nữa hay không. Cả ngày qua, tôi không thể tập trung vào công việc vì thi thoảng lại vào các hội nhóm phụ huynh nghe ngóng", người mẹ chia sẻ.

Nhiều phụ huynh chung tâm trạng với chị Mai Anh. Chị Thu Hồng, quận Thanh Xuân, không vui vì thông tin dừng tuyển lớp 6 trường Ams.

Có con đang học lớp 9 trường này, chị tâm đắc vì "con được học với nhiều bạn giỏi, thầy cô giỏi, chi phí phù hợp". Chị nhận định trong môi trường nhiều học sinh giỏi, con chị sẽ có ý thức thi đua theo các bạn; thầy cô của trường đều có tiếng. Con cũng được truyền cảm hứng từ các anh, chị Ams3 (lớp 10-12) với nhiều giải quốc gia, quốc tế, du học khắp nơi, hoạt động ngoại khóa sôi nổi. Trường thu học phí mỗi tháng 550.000 đồng, tiền ăn hơn 800.000, học bồi dưỡng 50.000 đồng/tiết, được tùy chọn có hoặc không. Nếu ở lại buổi trưa, tiền bán trú thêm khoảng 1,5 triệu.

"Mỗi tháng chỉ khoảng ba triệu đồng cả ăn và học, là siêu rẻ với chất lượng như thế", chị nói, cho biết con đi học vui, học lực tốt.

Vì vậy, với con thứ hai đang học lớp 4, cả nhà xác định sẽ thi vào Ams2. Đã biết "đường đi nước bước" nên từ lớp 1, con chị học thêm Toán nâng cao, tiếng Anh chú trọng phần ngữ pháp. Đến lớp 3 là giai đoạn tăng tốc, chị đưa con đi học thêm Tiếng Việt, tăng buổi Toán và Tiếng Anh ở các thầy chuyên luyện thi lớp 6. Chị cũng giám sát để con không sơ sẩy môn nào trên lớp, đảm bảo bảng điểm đẹp để ứng tuyển.

Theo chị, điều may mắn là con thích thú, chịu khó học, có mục tiêu thi Ams2. "Nghe tin có thể dừng tuyển, cả bố mẹ lẫn con đang hừng hực khí thế liền chùng xuống", chị bày tỏ.

Nguyên nhân của bệnh gai đen thường do nồng độ insulin quá cao hoặc bất thường về nội tiết khiến tế bào sừng, tế bào sợi trong da tăng sinh bất thường khiến da thô ráp, sẫm màu. Các nguyên nhân khác như u nang buồng trứng, tuyến giáp hoạt động kém hoặc các vấn đề với tuyến thượng thận. Một số loại thuốc và chất bổ sung (niacin liều cao, thuốc ngừa thai, prednisone và thuốc corticosteroid) cũng dẫn tới gai đen. Tình trạng này còn có thể do di truyền. 

Rối loạn trên phổ biến ở những người béo phì và kháng insulin, đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường loại 2.

Phòng và điều trị 

Không có phương pháp điều trị đặc hiệu cho bệnh gai đen. Việc điều trị các tình trạng tiềm ẩn có thể hồi phục màu sắc và kết cấu bình thường cho vùng da bị ảnh hưởng. Do đó, bác sĩ sẽ kê thuốc bôi tại vùng da bị ảnh hưởng kết hợp điều trị các bất ổn sức khỏe hiện có. 

Thể lành tính: Bệnh tiến triển chậm, tổn thương giảm dần nếu tình trạng béo phì được cải thiện. Người bệnh cần giảm trọng lượng cơ thể về mức khỏe mạnh với chế độ ăn uống, tập luyện phù hợp.

Thể liên quan đến bệnh tiểu đường hoặc u ác tính: Khi kiểm soát được bệnh tiểu đường, cắt bỏ u, tình trạng gai đen se thuyên giảm.

Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể nhiễm khuẩn, nhiễm nấm. 

Để phòng ngừa gai đen, chúng ta có thể điều trị và kiểm soát các yếu tố nguy cơ của bệnh như đảm bảo cân nặng phù hợp, tránh tình trạng béo phì; phát hiện và điều trị bệnh tiểu đường nhất là thể kháng insulin; hạn chế sử dụng các loại thuốc, chất bổ sung có thể làm nặng tình trạng bệnh hoặc tăng nguy cơ mắc bệnh; điều trị triệt để các u.

Bệnh tiểu đường loại 2 là tình trạng cơ thể gặp vấn đề khi điều chỉnh và sử dụng đường làm nhiên liệu, dẫn đến quá nhiều đường lưu thông trong máu. Lượng đường huyết cao dễ dẫn đến rối loạn hệ tuần hoàn, thần kinh và miễn dịch.

Triệu chứng khi bộc lộ bao gồm cơn khát tăng dần, đi tiểu thường xuyên, nhanh đói, sụt cân nhanh chóng, mệt mỏi, nhìn mờ, vết thương lâu lành, nhiễm trùng thường xuyên, tê hoặc ngứa ran ở tay chân, da sẫm màu (nách, cổ).

Chủ trọ ở TP.HCM làm tủ mỳ tôm và thuốc miễn phí cho sinh viên. Ảnh: NVCC.

“Dù ít ăn mỳ tôm, mình vẫn cảm thấy rất xúc động, may mắn trước sự nhiệt tình, tốt bụng của cô, chú chủ nhà. Những gói mỳ tôm tuy nhỏ nhưng nó rất có ý nghĩa với sinh viên lúc đói bụng, khi trời mưa bão. Bản thân muốn chia sẻ câu chuyện nhỏ để lan tỏa tình người ấm áp".

Nam sinh trường y cho hay mỗi lần gặp cô, chú chủ nhà đều được họ hỏi han, dặn dò xuống lấy mỳ ăn, ốm thì nhớ lấy thuốc uống.

Không chỉ để mỳ tôm, thuốc miễn phí, trong đợt sinh viên nghỉ học vì dịch Covid-19 vừa rồi, chủ nhà trọ của Khoa còn miễn hoàn toàn 3 tháng tiền thuê phòng và sinh hoạt phí.

Khu trọ của gia đình cô, chú có 17 phòng, mỗi phòng có giá thuê khoảng 2 triệu đồng. Khi nhận được thông báo giảm tiền trọ, mọi người đều nhắn tin cảm ơn gia đình chủ nhà tốt bụng. Ngoài ra, thời điểm đi học trở lại, phòng nào cũng được chủ nhà giảm cho 100.000-200.000 đồng.

Không chỉ giảm tiền thuê phòng, chủ nhà còn thường xuyên giúp đỡ các bạn sinh viên, từng cho Khoa mượn quạt điện, đồ dùng sinh hoạt. Lần nào từ quê lên, họ cũng mang hoa quả, bánh kẹo đến tận phòng tặng cho các bạn sinh viên.

Nam sinh cho hay gia đình chủ nhà không quá khá giả, nhưng họ là người phóng khoáng, hào sảng.

“Một lần, do mình lỡ tay làm hỏng thiết bị vệ sinh trong phòng, vừa mới báo cho cô chú lúc sáng thì trưa đã có người đến sửa. Khi đó, mình đòi trả tiền nhưng họ nhất định không nhận, còn bảo mình cất đi, lấy tiền mà ăn sáng", nam sinh kể.

Quả trĩu cành, gà đẻ trứng trên sân thượng của bà chủ nhà trọ Sài Gòn

Kết hợp nuôi gà, vịt lấy thịt, trứng và trồng rau trên sân thượng rộng 90m2, bà Võ Thị Bảy đã cung cấp đầy đủ thực phẩm sạch cho cả gia đình.

Khi nghe anh nói sẽ từ bỏ công việc giáo viên ổn định để đi học tiếng Anh về làm du lịch, cha anh phản đối kịch liệt. “Con muốn đi theo con đường con chọn…”, câu nói của anh chưa kịp dứt, cha anh ném cái cốc, vỡ toang. Một cuộc tranh cãi dữ dội khiến mẹ anh phải từ trong nhà lao ra can ngăn.

Sùng Mí Phìn bên ngôi nhà của mình ở xã Sà Phìn, Đồng Văn

Sáng sớm hôm sau, khi những dải núi đá còn chìm trong sương, mẹ của Sùng Mí Phìn lục đục dậy nấu nồi cám lợn, chàng trai sinh năm 1992 khoác chiếc balo bước ra cửa. Mẹ anh lập cập chạy theo, gọi: “Cầm ít tiền, không lấy gì mà ăn?”.

Mặc cho mẹ đuổi theo, anh đi nhanh ra phía cửa. Chàng trai người H’Mông lên đường tìm cách khởi nghiệp với 500 nghìn đồng trong túi…

Thầy giáo mơ ước làm du lịch

“Sinh ra, lớn lên trong cái nghèo. Tôi nhìn xung quanh, đâu cũng chỉ có đá và đá”, Sùng Mí Phìn nói về tuổi thơ của mình. Cha của anh là một cán bộ xã, em gái anh cũng là giáo viên vì vậy cả gia đình đều mong anh - sẽ có công việc ổn định.

Sùng Mí phìn theo học một trường cao đẳng sư phạm tại Hà Nội vào năm 2015. Năm 2018 ra trường, anh theo nghiệp gõ đầu trẻ ở một điểm trường quê nhà.

Anh chàng (cầm khèn) bên một nhóm khách nước ngoài.

Đi làm 2 tháng, Sùng Mí Phìn cảm thấy cuộc sống gò bó, nhàm chán.  Anh nhận thấy mình yêu thích các hoạt động du lịch bởi những năm gần đây, lượng khách du lịch đến Hà Giang rất đông.

Sùng Mí Phìn khao khát dựng một homestay theo ý mình nhưng anh hiểu, không có Tiếng Anh thì không thể làm nên chuyện.

Cuối 2018, Sùng Mí Phìn quyết định đến SaPa - nơi rất nhiều người H’Mông thành thạo tiếng Anh, để học ngoại ngữ. Biết bố mẹ sẽ phản đối nên đêm trước ngày lên đường, anh mới thông báo. Trong sự giận dữ của gia đình, chàng trai H’Mông vẫn ra đi.

8h tối, anh có mặt ở thị trấn SaPa. Với 500 nghìn trong tay, anh ăn 1 bát phở sau ngày dài nhịn đói. Tối đó, Sùng Mí Phìn tìm nhà nghỉ để ngủ với giá 150 nghìn/đêm. Số tiền còn lại không nhiều, anh phải nhanh chóng tìm lớp học.

Qua Youtube, anh biết đến một trung tâm đào tạo tiếng Anh cho người H’Mông có đam mê làm du lịch ở SaPa. Anh liên hệ và may mắn sau khi nghe câu chuyện của anh, người chủ trung tâm đã miễn phí cho anh toàn bộ khóa học.

Khi Sùng Mí Phìn vào lớp mới biết những người ở đây đã học tiếng Anh được 1 năm.

“Buổi đầu tiên, cô giáo gọi Phìn lên giới thiệu tên tuổi bằng tiếng Anh. Phìn chẳng biết gì, nói vụng về, cả lớp cười nghiêng ngả. Mình từng là giáo viên, cũng lên lớp mà giờ có mỗi tên, tuổi cũng không nói được, Phìn vô cùng tự ái. Buổi thứ 2 cũng không khá hơn là bao”. Anh gặp người quản lý xin nghỉ, định về Hà Giang luôn trong đêm.

Khách du lịch sẽ được lên nương, vào núi lấy nước, ăn cơm, sinh hoạt như một người bản địa

Nhưng buổi nói chuyện với người quản lý đã thay đổi quyết định của Sùng Mí Phìn. Chị nói: “Ở Hà Giang, du lịch phát triển nhanh quá, người dân bản địa không thích ứng được. Muốn làm du lịch chuyên nghiệp mình phải học từ bây giờ. Em là người trẻ, em phải học để đánh thức tư duy cho cả cộng đồng.

Em về quê cũng có thể có công việc nhưng em chỉ như thế thôi. Nếu em ở lại học, em còn có thể giúp được người khác. Điều này quan trọng hơn nhiều”.

Sùng Mí Phìn từ bỏ hẳn ý định nghỉ giữa chừng. Vừa học, anh vừa xin đi làm các công việc như bồi bàn, dọn phòng, lễ tân… để có thêm chi phí và hiểu biết về du lịch. Năm 2019, Sùng Mí Phìn tạm biệt SaPa về với cao nguyên đá, bắt tay làm du lịch theo cách anh mong muốn.

Homestay ‘lạ’ trên cao nguyên

“Thay vì những căn phòng lịch sự, hiện đại theo thiết kế Hàn Quốc, tôi muốn đưa yếu tố bản địa, văn hóa địa phương vào homestay của mình ở xã Sà Phìn, Đồng Văn”.

Khi nghe từ “homestay”, cha mẹ anh ngơ ngác. Anh xin cha mẹ gian bếp để làm nhưng mẹ anh lắc đầu. Bà nói: “Bếp phải để đựng ngô”. Anh xây một cái bếp phía ngoài để “bù” cho bà.

Căn bếp cũ của gia đình giúp Sùng Mí Phìn đặt được 4 giường cho khách. Anh đăng ký homestay của mình lên mạng. Thời gian này, chưa có khách nên anh phải đi dẫn tour ở ngoài để kiếm thêm thu nhập.

Sùng Mí Phìn và Tẩn Thị Su, người sáng lập Dự án SaPa O'Châu. Tẩn Thị Su cũng là người giúp Phìn học tiếng Anh miễn phí.

Một ngày, đang đi tour, mẹ anh hốt hoảng gọi điện: “Mày đang ở đâu? Bọn Tây cứ tìm đến nhà, bố mẹ biết làm thế nào? Sao nay nhà lại toàn người Tây thế?”. Anh biết mình đã thành công. Sùng Mí Phìn nhờ bạn làm nốt việc, phóng như bay về nhà.

Sùng Mí Phìn bắt tay vào nấu cơm đãi khách. Không kịp đi chợ, sẵn rau trong vườn, họ có gì ăn nấy.

Anh còn nhờ luôn khách vào bếp cùng mình. “Tôi cứ để họ được tự do, được sống thật như đang ở nhà của mình”, anh nói. Vì vậy, khách Tây đến nhà anh cũng tham gia quét nhà, hái cỏ cho bò, lên các khe đá lấy nước về…

“Ban đầu, chỉ vì nhà ít người nên tôi nhờ khách cùng làm với mình không ngờ họ lại thích việc đó. Về thị trấn Đồng Văn, họ kể cho nhau nghe: “Trên xã Sà Phìn có cái homestay lạ lắm”, anh nói thêm.

“Đây mới đúng là cuộc sống người H’Mông trên vùng cao nguyên đá - khó khăn nhưng vui vẻ, hạnh phúc”, một vị khách khác nói. Khách đông hơn, mỗi tháng gia đình anh đón khoảng 60 người với giá 250 nghìn/ngày.

Bố mẹ anh cũng thôi không còn phản đối con trai. “Ngày trước, mẹ tôi đi cắt cỏ mỗi ngày chỉ được 5 bó. Nay có khách đi cùng, mỗi ngày bà có được 20 bó cỏ lại còn có người mang giúp về tận nhà”, anh kể.

Anh quay video, tạo các diễn đàn... để chia sẻ kinh nghiệm làm du lịch với người dân địa phương, giúp họ có công việc, thu nhập từ việc khai thác vẻ đẹp tự nhiên, văn hóa của đất và người Hà Giang.

Khách đến nhà Sùng Mí Phìn là người Nhật, Trung Quốc, Mỹ… Anh ấn tượng nhất với 2 cô gái Mỹ từng ở lại nhà anh để đón Tết của người H’Mông.

Các cô gái cùng vào bếp làm cơm, gói bánh… để đón năm mới. Họ còn tự tay dán miếng vải đỏ lên cửa nhà Sùng Mí Phìn. “Người H’Mông quan niệm, dán miếng vải này phải là những khách xa lạ và ở thật xa càng đem lại may mắn cho gia chủ”, anh nói.

Ngoài phát triển homestay, 9X ở Hà Giang cũng muốn người dân quê anh được sống trong môi trường du lịch, có công ăn việc làm. Anh lập các nhóm làm diễn đàn và dựng các video để truyền tải cách làm du lịch chuyên nghiệp cho người dân học hỏi.

“Dù làm gì, cách nào, đích đến của tôi vẫn là đem được văn hóa bản địa, cái nét riêng của Hà Giang để giới thiệu cho du khách”, anh khẳng định.

Theo sử sách, vào năm 1739, một tiều phu lên núi đốn củi đã phát hiện hang động này, bên trong có nhiều nhũ đá giống hình tượng Phật nên đã lập bàn thờ ở đây. Đến năm 1740, người dân mở đường lập chùa thờ Phật với tên chữ “Nham Sơn động Cổ Am tự” (có nghĩa là chùa Cổ Am và động Nham Sơn).

Động và chùa Địch Lộng được xếp hạng di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia năm 1990. Quần thể di tích danh thắng này gồm có đình đá (16 cột đá nguyên khối), đền thờ Lý Quốc Sư (dân gian còn gọi là Thánh Nguyễn), chùa Hạ, khu vườn Phật.

Để đến được động Địch Lộng, từ chân núi du khách phải leo 105 bậc đá mới lên đến cửa động. Sân trước động có phủ thờ Bà chúa Thượng Ngàn, phủ thờ Đức Thánh Mẫu.

Hang Địch Lộng có 2 khu vực, được phân chia theo lối vào là Hang Sáng và Hang Tối với vô số nhũ đá đủ hình dáng như hình tượng Phật, hình con voi quỳ gối, hình sư tử, ngựa phục, voi uống nước chum, hùm uống nước vại.

Động Địch Lộng có 3 hang thông nhau nên khi đứng trên cửa động, du khách nghe được tiếng gió vi vu như tiếng sáo thổi.

Dân gian gọi đây là cây sáo gió khổng lồ bằng đá và lấy tên là Địch Lộng (“Địch” nghĩa là sáo, “Lộng” nghĩa là gió).

Chùa và động cũng là căn cứ cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, nơi lưu giữ quân khí, xưởng sản xuất vũ khí của quân và dân ta.

Bà Nguyễn Hương Lan, Phó trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Gia Viễn cho biết, chùa Địch Lộng hiện nay do UBND xã Gia Thanh quản lý.

Hiện tại địa phương chưa xây dựng điểm tour này và hàng năm lượng khách du lịch đến đây cũng không nhiều, chủ yếu là người địa phương.

Hàng năm, cứ đến ngày 6 và 7 tháng 3 âm lịch, nhân dân xã Gia Thanh lại tổ chức lễ hội chùa Địch Lộng, cầu cho quốc thái dân an, mùa màng tươi tốt, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

Bánh đa cua: Nhiều người cho rằng nếu chưa đến Hải Phòng, bạn sẽ chưa thưởng thức một bát bánh đa cua đúng điệu. Món ngon nổi danh bậc nhất đất cảng có sợi bánh đa đỏ dày, nước dùng đặc quánh gạnh cua cùng đồ ăn kèm gồm tôm, chả lá lốt, chả vàng, rau muống, giá đỗ... Thưởng thức bát bánh đa cua đầy màu sắc, bạn cảm nhận nước dùng đậm thơm vị cua kết hợp với các đồ ăn kèm bắt miệng. Ảnh: Linhlytt.

Giá bể: Đây là loài nhuyễn thể sống dưới lớp cát trên bãi biển, có thịt ngọt, chân giòn. Ở Hải Phòng, 2 món từ nguyên liệu này được thực khách ưa chuộng nhất là giá bể xào và nộm giá bể. Phần chân giá bể dài khoảng 5 cm ăn giòn sật, thường được hấp cách thủy hoặc chần nước sôi để làm nộm. Món giá bể xào có màu vàng mịn quyện trong nước sốt sánh mịn, thơm nồng. Ảnh: Mattysblog, Linh.12194.

Ốc: Đây cũng là món đặc sản trứ danh của Hải Phòng. Sự khác biệt của ốc ở đây là rẻ và tươi hơn so với nhiều nơi khác. Không chỉ có những loại quen thuộc, bạn có thể thưởng thức nhiều loại ốc lạ, có hương vị độc đáo cùng đa dạng cách chế biến như ốc xào dừa, xào me, các món nướng… Ảnh: Jinamogo.

Bánh mì que cay: Cách chế biến và nguyên liệu không cầu kỳ hay đắt đỏ nhưng bánh mì cay Hải Phòng vẫn chinh phục thực khách nhờ hương vị dân dã và giá rẻ. Chiếc bánh mì kích cỡ nhỏ, có nhân patê, chút ruốc và tương ớt kích thích vị giác. Dù có mặt ở nhiều tỉnh thành trên cả nước, bánh mì que chính gốc ở thành phố cảng vẫn có nét đặc biệt riêng. Ảnh: Mattysblog, Eatwden.

Cuốn bỗng: Còn có tên gọi khác là cuốn Thủy Nguyên hay cuốn bún tôm, cuốn bỗng là đặc sản có từ lâu ở huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Để thưởng thức món này, bạn không cần bánh tráng hay bánh phở để cuốn bên ngoài, mà chỉ cần dùng lá xà lách tươi và cọng hành chần cố định phần nhân gồm thịt luộc, tôm, bún, trứng, giò, rau thơm… Món ăn chuẩn vị khi chấm cùng nước mắm chua ngọt. Ảnh: Trangnhimtron.

Chè dừa dầm: Từng gây sốt cộng đồng mạng và được yêu thích ở mọi miền đất nước, món chè dừa dầm đặc sản Hải Phòng có hương vị béo ngậy hấp dẫn với các nguyên liệu chủ yếu từ dừa như sữa dừa, cùi dừa nạo sợi, thạch rau câu dừa, trân châu nhân dừa. Ảnh: Amytiramisu.

Sủi dìn: Đây khá giống bánh trôi tàu nhưng nhỏ hơn, là món ăn có xuất xứ từ cộng đồng người Hoa sống ở Hải Phòng trước đây. Bên trong mỗi viên bánh là bột nếp, vừng đen, gừng cùng hương liệu đặc biệt. Món ngon này rất thích hợp để thưởng thức trong tiết trời se lạnh mùa đông. Ảnh: Eatwden.

Bún sườn chua ấm nóng cho ngày đầu đông

Những ngày đầu đông, món bún sườn chua ấm nóng là gợi ý tuyệt vời cho bữa sáng.