Theo tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Bá Thắng, Trưởng Trung tâm khoa học Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, sa sút trí tuệ thường gặp ở người cao tuổi. Số liệu năm 2015 của Tổ chức Y tế thế giới thống kê, cứ 3 giây lại có 1 người mắc căn bệnh này. 

Khi bệnh tiến triển, người bệnh không thể tự chăm sóc bản thân hay sinh hoạt bình thường nếu không có người thân hỗ trợ. Người bệnh sa sút trí tuệ có thể không nhận biết được người thân, có các triệu chứng rối loạn hành vi tâm thần: cáu gắt, nghi ngờ, kích động. 

Bác sĩ Nguyễn Bá Thắng cho hay, sa sút trí tuệ là hội chứng lâm sàng do nhiều nguyên nhân gây nên. Trong đó, bệnh lý thoái hóa thần kinh - Alzheimer là nguyên nhân phổ biến nhất. Tiếp đến là đột quỵ, một số nhóm bệnh như nhiễm trùng thần kinh, thiếu vi chất dinh dưỡng cũng mang đến những biểu hiện tương tự...

Sa sút trí tuệ sau đột quỵ có thể xảy ra khi người bệnh bị nhồi máu não đa ổ hoặc tổn thương vùng đồi thị sau cơn đột quỵ. 

Bệnh có thể gặp ở nhiều độ tuổi. Ở tuổi thanh thiếu niên, học vấn thấp là tiền đề dẫn đến sa sút trí tuệ trong tương lai. Trong khi đó, người thuộc nhóm tuổi trung niên (40 - 60 tuổi) có nguy cơ cao nếu bị giảm thính lực, chấn thương đầu, tăng huyết áp, béo phì, uống nhiều rượu bia. 

Ở giai đoạn cao niên, các bệnh lý như đái tháo đường, đột quỵ, trầm cảm hoặc thói quen hút thuốc lá, lối sống thụ động, ít tiếp xúc xã hội sẽ làm tăng nguy cơ suy giảm nhận thức.

Theo bác sĩ Tống Mai Trang, Khoa Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, để nhận biết sớm, người bệnh và gia đình có thể dựa vào 10 dấu hiệu cảnh báo sau:

Giảm trí nhớ; Khó khăn khi thực hiện các công việc quen thuộc; Khó khăn trong việc sử dụng ngôn ngữ để biểu đạt ý; Mất định hướng về thời gian và nơi chốn; Giảm khả năng đánh giá tình huống; Thay đổi về thái độ và hành vi; Khó khăn trong việc hiểu thông tin về thị giác và không gian; Thu rút khỏi công việc và các hoạt động xã hội.

Việc phát hiện sớm bệnh sa sút trí tuệ sẽ hỗ trợ người bệnh kiểm soát tình trạng và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn trong giai đoạn đầu; có thời gian để lập kế hoạch điều trị phù hợp. Bên cạnh đó, người thân sẽ có thời gian thích nghi dần với những thay đổi của người bệnh về nhận thức và hành vi.

Công nhân được huy động khoan bêtông phá dỡ các hạng mục vi phạm tại 5 biệt thự ở các lô là A1, A2, B23, C37, C38. Các bị biệt thự bị cưỡng chế tháo dỡ, "cắt" tầng. Nhiều khung cửa, hệ thống đèn, điện, tường bị tháo đi.

Để tiến hành cưỡng chế, UBND TP Nha Trang đã tạm ứng 9,7 tỷ đồng cho địa phương tháo dỡ phần vi phạm tại 5 biệt thự. Kinh phí này sau đó sẽ thu hồi từ chủ công trình. Nếu chủ công trình không chấp hành sẽ bị phong tỏa tài khoản, ngừng giao dịch lô đất.

Ngoài 5 biệt thự trên, tại dự án Ocean View còn 7 căn biệt thự khác cũng nằm trong diện bị cưỡng chế tháo dỡ nhưng chủ biệt thự đã tự tháo dỡ phần tầng cao và tiếp tục làm đơn xin tự tháo dỡ về vi phạm mật độ xây dựng.

Năm 2009, UBND tỉnh Khánh Hòa cấp phé Dự án Khu đô thị Ocean View tại phường Vĩnh Trường cho cho Công ty TNHH Thương mại, dịch vụ Thiên Nhân 2, do ông Nguyễn Việt Hùng làm Giám đốc. Chủ đầu tư xây 69 biệt thự trên diện tích hơn 7,2 hecta.

Theo quyết định điều chỉnh năm 2011, các biệt thự được phép xây từ một đến ba tầng.

Đến năm 2019, cơ quan chức năng phát hiện chủ đầu tư xây sai phép, trong đó, 15 căn vi phạm về xây vượt tầng, sai quy hoạch và mật độ xây dựng. Trong đó có công trình xây đến 8 tầng, mật độ xây dựng 100%.

Vì vậy, năm 2021, tỉnh Khánh Hòa ban hành 15 quyết định phương án tháo dỡ phần công trình sai phạm tại dự án song đến nay vẫn chưa hoàn thành việc cưỡng chế.

Liên quan dự án này, tháng 6/2023, Giám đốc Nguyễn Việt Hùng bị TAND tỉnh Khánh Hòa tuyên phạt 18 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ông Hùng đã lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của 13 bị hại với tổng số tiền 28,739 tỷ đồng.

Để dự án Ocean View tồn tại sai phạm nhiều năm mà không xử lý, ông Lê Văn Dẽ - Giám đốc đốc sở Xây dựng Khánh Hòa buộc phải đứng ra nhận trách nhiệm.

8 ngày sau, vừa xuất viện sản, chị đón xe lên Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM tìm gặp các bác sĩ. Hành trình này chỉ có chị đơn độc vì dịch bệnh. Tất cả hy vọng, chị gửi gắm vào bác sĩ Nguyễn Minh Hằng - Khoa Răng Hàm Mặt. Vậy mà cả 3 lần, chị đều nhận cái lắc đầu.

“Con đủ ký để phẫu thuật nhưng lại bị thiếu máu. Ngày nào bắt xe khách từ Kiên Giang lên TP.HCM cũng nghĩ là sẽ thành công. Mãi đến hai hôm trước, con mới phẫu thuật được. Nhìn cái môi liền lại là tôi mừng lắm rồi. Bác sĩ nói hành trình còn dài, dài bao nhiêu mình cũng đi theo con”. 

Bác sĩ Nguyễn Minh Hằng, Phó Khoa Răng Hàm Mặt, Phó Khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM chia sẻ, lần nào chị Quyến đến cũng khóc. “Tôi bối rối lắm vì thương mẹ, thương đường xá xa xôi. Dù mình luôn cố gắng mổ sớm nhưng có nhiều lý do không thuận lợi cho cuộc mổ thì không thể thực hiện. Thậm chí có người nằng nặc ở lại bệnh viện, xin được mổ mới dám đưa em bé về gặp người nhà". 

Bác sĩ Hằng tâm sự, đến tận giờ đây, vẫn còn nhiều gia đình khi phát hiện thai nhi hở hàm ếch lại muốn bỏ con. Trong khi đó, bệnh có thể được phát hiện sớm, tư vấn theo dõi và lên chương trình điều trị phẫu thuật. Riêng tại Bệnh viện Nhi đồng 1, đã có 10.000 bé được phẫu thuật khe hở môi vòm, tìm lại được nụ cười, tiếng nói. 

Ngày 26/8, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM đã ra mắt Trung tâm nghiên cứu và điều trị toàn diện khe hở môi vòm. Dấu ấn 10.000 ca phẫu thuật lần này không thể không nhắc đến cống hiến của bác sĩ Nguyễn Văn Đẩu, Trưởng khoa Răng Hàm Mặt.

Theo bác sĩ Đẩu, mỗi năm, Việt Nam có 1,5 triệu trẻ chào đời thì khoảng 3.000 ca bị khe hở môi vòm mới được ghi nhận. 

“Điều thiệt thòi đầu tiên là trẻ không được bú mẹ, không được hưởng nguồn sữa ngọt ngào vì rất dễ sặc. Trẻ cũng dễ bị rối loạn tiêu hóa, nhiễm trùng, phải dùng kháng sinh, còi cọc, chậm lớn, bệnh lý tai mũi họng khiến trẻ nghe kém. Nếu không chữa trị kịp thời, trẻ sẽ kém thể chất lẫn trí tuệ và tự ti về thẩm mỹ”, ông trăn trở. 

Theo bác sĩ Đẩu, điều trị được xem là thành công phải đạt các tiêu chuẩn về thẩm mỹ; chức năng ăn uống tốt, giọng nói tròn vành rõ chữ; thể trạng khỏe mạnh; sự ổn định tâm lý, tự tin hòa nhập với cuộc sống. 

Đáng chú ý, do là bệnh viện tuyến cuối, Bệnh viện Nhi đồng 1 tiếp nhận những ca khe hở môi vòm khá nặng từ khắp các tỉnh thành, kèm theo bệnh tim bẩm sinh, dị dạng sọ mặt, thần kinh, rối loạn đông máu. Tỷ lệ này chiếm 5% tổng số ca bệnh. 

Trong số đó,  có một cậu bé “vòi voi” -  mũi mọc ở trán, lỗ mũi trống, vách khuyết, sứt môi. “Đầu tiên tôi đóng khe hở môi vòm, rồi phẫu thuật kéo mũi về đúng vị trí cho bé. Sau đó, chúng tôi ghép da để kéo mi mắt giúp bé nhắm được. Cuối cùng, tôi lấy sụn tai để cuồn tròn mũi cho đẹp hơn. Nhiều năm sau gặp lại, con rất vui vẻ lạc quan và gần như không nhớ gì về dị tật trước đây của mình.

Đó là hành trình chúng tôi tìm lại nụ cười, tiếng nói – vốn là hai món quà thiêng liêng vô giá cho các con không may mắn”, ông tâm tư. 

PGS.BS Nguyễn Thanh Hùng, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cho biết, cột mốc 10.000 ca phẫu thuật khe hở môi vòm là công sức và tâm huyết của các thế hệ thầy thuốc, hiệu quả của chính sách bảo hiểm y tế và sự đồng hành hỗ trợ của các tổ chức xã hội.

Phẫu thuật này có hiệu quả toàn diện hơn khi thực hiện trong bệnh viện đa khoa. Trẻ được can thiệp các bệnh lý đi kèm, nâng đỡ tâm lý, luyện tập giọng nói, từ đó, góp phần thay đổi cuộc đời của trẻ. 

"Tuy nhiên, thành công của mỗi ca phẫu thuật chỉ là 50%, phần còn lại là công sức chăm sóc của người mẹ. Một hành trình rất kiên trì và gian nan, tôi xin cảm ơn các bà mẹ", bác sĩ Nguyễn Minh Hằng bày tỏ.