Dịch nổ ra ở thành phố quê nhàTừ tháng 12/2019, Bệnh viện Chợ Rẫy, nơi bác sĩ Huỳnh Quang Đại công tác, đã chuẩn bị sẵn sàng cho một trận đánh lớn. Một tháng sau đó, nơi này tiếp nhận 2 bệnh nhân người Trung Quốc mắc Covid-19. Đó là 2 trường hợp đầu tiên tại Việt Nam.
“Từ đó đến nay, 2 năm trôi qua, có lúc sóng to, có lúc sóng nhỏ, nhưng chưa có phút nào nghỉ ngơi vì Covid-19”, bác sĩ Đại chia sẻ.
 |
| Bác sĩ Huỳnh Quang Đại làm việc tại tỉnh Bạc Liêu. |
Bác sĩ Huỳnh Quang Đại là chuyên gia Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Chợ Rẫy, đồng thời là giảng viên của Đại học Y dược TP.HCM. Từ các điểm nóng miền Trung (tháng 7/2020) cho đến đỉnh điểm TP.HCM (tháng 7 và 8/2021), anh và đồng nghiệp đều hiện diện lúc gian truân nhất.
Khi Tây Nam Bộ đang bùng phát dịch, anh tiếp tục dẫn đoàn y bác sĩ, cắm chốt ở Bạc Liêu từ ngày 27/10 đến nay. Đó là thời điểm bác sĩ Đại vừa hoàn thành nhiệm vụ tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19, "mặt trận" khốc liệt của TP.HCM.
“Mong muốn lớn nhất của chúng tôi, là chia sẻ những kinh nghiệm đã phải trả giá bằng máu và nước mắt ở TP.HCM, mong Bạc Liêu có một chiến lược tốt nhất, giảm thiệt hại thấp nhất vì Covid-19…”, bác sĩ Đại tâm sự.
 |
| Đoàn y bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy khảo sát các bệnh viện tại Bạc Liêu. |
Tháng 8/2021, TP.HCM bước vào giai đoạn đau thương vì Covid-19. Bệnh viện Hồi sức Covid-19 với quy mô 1.000 giường do Bệnh viện Chợ Rẫy chịu trách nhiệm chính, được thành lập. Đây là Trung tâm hồi sức lớn nhất ở phía Nam.
Bác sĩ Trần Thanh Linh, bác sĩ Huỳnh Quang Đại… thuộc nhóm chuyên gia đầu tiên có mặt, thiết lập hệ thống máy móc, giường hồi sức, trang thiết bị chuyên sâu. Từ một cơ sở y tế thô sơ, trống trơn, các bác sĩ gấp rút xây dựng phương án, thiết lập từng giường bệnh, điều chuyển máy móc để có thể đón bệnh nhân sớm nhất.
Bác sĩ Huỳnh Quang Đại chia sẻ, áp lực không chỉ từ chuyên môn mà còn vì lượng bệnh nhân.
“Chúng tôi thiết lập theo từng khoa. Khoa này có 60 giường bệnh vừa hoàn thành thì 2 ngày sau kín bệnh nhân. Lại mở thêm khoa mới, lại đầy và phải mở tiếp. Cứ tiếp tục như vậy”, bác sĩ Đại nhớ lại.
Nhân sự được bổ sung thường xuyên. Tất cả đều làm từ sáng đến khuya: nhân viên Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện 115, Bệnh viện Nhân dân Gia Định. Giai đoạn sau, có y bác sĩ từ Hà Nội, Thanh Hóa vào chi viện và tình nguyện ở lại cho đến khi hết dịch.
Có những ngày, bác sĩ đi đặt ECMO ở bệnh viện khác đến 4h sáng mới xong việc. Có y bác sỹ kết thúc ca trực phải uống cả lít nước để bù lại lượng nước đã mất. Mệt mỏi, kiệt sức! Nhưng ngày hôm sau, tất cả lại bước vào guồng quay như cũ.
“Khi mọi chuyện xảy ra ở thành phố quê nhà, chúng tôi phải dốc sức, dốc sức thật nhiều!”, Bác sĩ Đại tâm niệm.
Trước đó, anh và đồng nghiệp Bệnh viện Chợ Rẫy thường xuyên chi viện cho các tỉnh thành chống dịch: Quảng Nam, Đà Nẵng, Gia Lai, Kon Tum, Kiên Giang, Bắc Giang…
Điều day dứt với bác sĩ hồi sức
Dù nỗ lực không mệt mỏi, nhưng trước sức tấn công của chủng virus Delta, Covid-19 lây lan chóng mặt. Ngày 28/8, số ca mắc mới của TP.HCM lên đến 17.403 ca. Cùng thời điểm, TP phải chăm sóc cho hơn 104.000 F0, gần 40.000 F0 nặng. Cao điểm, số tử vong lên đến 2.105 ca/tuần.
Các bác sĩ chạy đua với dịch khi số ca nặng, nguy kịch ngày càng nhiều. Máy móc có khi điều về không kịp. Nhịp độ quay cuồng.
“Chúng tôi không còn chỗ để nhận bệnh. Day dứt lắm!”
 |
| Điều trị cho bệnh nhân Covid-19 nặng tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19 TP.HCM |
Đó cũng là giai đoạn, Bệnh viện Hồi sức Covid-19 có ngày mất đi 10-20 bệnh nhân. Còn TP.HCM tử vong 200-300 người mỗi ngày. Rất nhiều F0 dù được can thiệp kỹ thuật chuyên sâu nhất, hiện đại nhất, với các bác sĩ giỏi nhất - nhưng cũng đầu hàng trước Covid-19.
“Bác sĩ hồi sức là những người vững vàng tâm lý. Chúng tôi cũng hiểu rằng tính mạng con người còn là vận mệnh. Đôi khi, nằm ngoài khả năng của người thầy thuốc dù anh có nỗ lực đến tận cùng.
Dù vậy, cứ nghĩ đến, tôi muốn quên đi, nhưng không sao quên được”.
Thành phố thiếu nhân lực ở khắp các cơ sở y tế. Là giảng viên Hồi sức cấp cứu, anh đã đề xuất với Đại học Y dược TP.HCM đưa các bác sĩ nội trú đến bệnh viện trong thời điểm nóng bỏng nhất. Đây là những nhân tố giỏi nhất của khóa học, vững vàng chuyên môn và sẽ được trau dồi thực tiễn.
Chuẩn bị tâm lý là bước cần thiết và quan trọng, trước khi các y bác sĩ trẻ tiến vào tâm dịch. Trong căn phòng thuộc Bệnh viện Hồi sức tháng 8/2021, bác sĩ Huỳnh Quang Đại đang từ tốn chia sẻ với đoàn chi viện.
“Các bạn sẽ sốc! Sốc vì cảnh tội nghiệp bệnh nhân phải gánh chịu: một thanh niên 30 tuổi nằm thở không ra hơi, một người bệnh không còn sức cầm lấy đồ ăn. Trên kia là một trận chiến thật sự!
Điều dưỡng mặc đồ bảo hộ 6-8 tiếng mỗi ngày, mồ hôi ướt từ đầu xuống chân, có khi rơi tong tong xuống đất. Kiệt sức đến nỗi mặt đỏ bừng lên, tưởng mình bị sốt rồi nhưng vẫn phải tiếp tục làm việc.
Các bạn sẽ sốc khi lên phòng bệnh Covid-19, nhưng sẽ chúng tôi ở bên cạnh”, bác sĩ Đại khẳng định.
 |
| Động viên tinh thần y bác sĩ trẻ trước khi nhận nhiệm vụ tại Bệnh viện Hồi sức Covid-19. |
TP.HCM đã đi qua thời kỳ mất mát chưa từng có trong lịch sử. Các hàng quán dần mở lại, các cơ sở tái sản xuất, người dân trở về nếp sinh hoạt ban đầu, gạt đau thương để phục hồi.
Còn các y bác sĩ, họ tiếp tục chi viện cho Tây Nam Bộ bằng kinh nghiệm xương máu của TP.
“Chúng tôi xuống tất cả các huyện, thị xã, thành phố của tỉnh Bạc Liêu. Đến tất cả các bệnh viện của tỉnh để đánh giá năng lực điều trị, dự báo mức độ lây lan, thiết lập các tầng điều trị, lên chiến lược phù hợp nhất ứng phó với dịch, tránh trường hợp trở tay ko kịp”, Bác sĩ Huỳnh Quang Đại chia sẻ về nhiệm vụ lần này.
Covid-19 đã khiến anh có những chuyến công tác xa nhà chưa từng có. Tháng 7/2020, khi đang chi viện ở Quảng Nam, cha anh phải cấp cứu vì nhồi máu cơ tim. Nhờ “gia đình Chợ Rẫy”, ông cụ qua cơn nguy kịch, bác sĩ Đại yên lòng công tác tại tâm dịch.
Tháng 7/2021, tại tâm dịch miền Tây, anh cũng chưa xác định ngày về. “Cũng may có video call để thường xuyên nhìn thấy gia đình. Tôi có 2 con, con út mới chỉ 3 tuổi thôi…”.
Linh Giao
Ký ức đại dịch Covid-19 qua lời kể của người báo tin bệnh nhân tử vong
“Chị ơi, chị bình tĩnh nhé chị…Em xin báo tin buồn…người nhà mình mất vào lúc…”. Cuộc gọi đứt đoạn bởi tiếng nấc. Bên kia đường dây, thân nhân đứt ruột. Bên này, người nhân viên y tế cũng xé lòng.
" alt="Ký ức day dứt của một bác sĩ hồi sức sau đại dịch Covid"/>
Ký ức day dứt của một bác sĩ hồi sức sau đại dịch Covid
Ca nặng tăng cao ngoài dự báoTheo bác sĩ Hồ Hữu Đức, Phó giám đốc Bệnh viện Dã chiến điều trị Covid-19 Đa tầng Tân Bình, lượng bệnh nhân nhập về tăng lên từ giữa tháng 10 đến nay. Cao điểm nhất là 2 tuần qua.
Mỗi ngày, bệnh viện đang nhận khoảng 70-100 ca Covid-19, trải đều ở 3 tầng (tầng nhẹ, trung bình và bệnh nặng). Đáng chú ý, riêng nhóm bệnh nhân nặng chiếm từ 10 đến 20 ca trong ngày. Giai đoạn đầu tháng 10, chỉ dưới 10 ca nặng/ngày.
 |
| Chăm sóc bệnh nhân nặng tại Bệnh viện Dã chiến điều trị Covid-19 đa tầng Tân Bình. |
Tại khu bệnh nặng (tầng 3), hiện có 1 máy ECMO, 2 máy lọc máu và 10 máy lọc thận chu kỳ cho bệnh nhân Covid-19 bị suy thận.
“Chưa một ngày nào máy móc được nghỉ, hết bệnh nhân này dùng lại đến bệnh nhân khác phải chạy”, bác sĩ Đức cho biết.
Theo bác sĩ Đức, thời điểm “êm” nhất, Bệnh viện Dã chiến điều trị Covid-19 đa tầng Tân Bình chỉ còn 350 bệnh nhân với 100 ca nặng. Còn hiện tại, số ca nặng tăng gấp đôi trong tổng số 850 ca Covid-19 đang điều trị.
Giải thích về tình trạng dồn ứ trên, bác sĩ Đức cho rằng có nhiều lý do. Thứ nhất, Trung tâm hồi sức của các đơn vị chi viện như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức đã rút khỏi TP.HCM. Bệnh viện TP chuyển công năng về hoạt động trong tình hình “bình thường mới”. Vì vậy, chỉ còn 7 đơn vị gánh cho toàn TP điều trị bệnh nhân Covid-19 nặng hoặc cần hồi sức.
Thứ 2, theo phân công của Sở Y tế TP.HCM, bệnh viện phụ trách nhận bệnh nhân Covid-19 quận Phú Nhuận và quận Tân Bình. Tuy nhiên, Sở Y tế vẫn linh hoạt điều tiết bệnh từ các cơ sở quá tải chuyển về, hoặc Trung tâm Cấp cứu 115 điều đến, đảm bảo bệnh nhân được điều trị nhanh nhất.
Vì vậy, Bệnh viện Dã chiến điều trị Covid-19 Đa tầng Tân Bình nhận thêm bệnh nhân Covid-19 từ quận Gò Vấp, quận 12, huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn, quận Bình Tân… “Số lượng nhiều, số ca nặng và hồi sức cũng tăng cao”, bác sĩ Đức nhận định.
 |
| Một số Bệnh viện điều trị Covid-19 thiếu nhân lực điều trị cho bệnh nhân nặng. |
Ngày 24/11, Bệnh viện này ghi nhận 7 ca tử vong. Trong đó, 6 trường hợp trên 70 tuổi có nhiều bệnh lý nền, 1 ca 42 tuổi và có bệnh nền như xơ gan, nhiễm HIV, xuất huyết tiêu hóa. Đáng chú ý, 4/7 ca tử vong chưa tiêm vắc xin Covid-19.
Người nhà cho biết, bệnh nhân chủ yếu nằm trong nhóm chống chỉ định vì nhiều bệnh nền, hoặc người nhà sợ tiêm vắc xin gặp sự cố. Ngoài ra, cũng có ý kiến cho rằng người lớn tuổi không đi ra ngoài, khó bị nhiễm bệnh nên bỏ qua tiêm chủng.
“Hầu hết các ca tử vong do chưa tiêm vắc xin và kèm theo bệnh lý nền, lớn tuổi”, bác sĩ Hồ Hữu Đức nhận định.
Bệnh viện Dã chiến số 3 ở TP.HCM cũng đang căng thẳng vì số lượng bệnh tăng cao, tập trung vào nhóm bệnh nhân nặng, hồi sức.
Bác sĩ CKII. Võ Đức Hùng, Phó Giám đốc bệnh viện Dã chiến số 3 cho biết, mỗi ngày, số F0 nhẹ xuất viện khoảng 50-60 ca, nhưng số hồi sức nhập vào luôn ở mức 10 ca.
Bác sĩ Hùng cho biết, bệnh viện được thiết kế với công suất khoảng 2.500 giường trong cao điểm dịch bệnh. Thời điểm này, chỉ còn 400 ca Covid-19 nhưng có đến hơn 50 bệnh nhân nặng, hồi sức. Việc theo dõi, điều trị cho bệnh nhân hồi sức rất khó khăn và đòi hỏi nhiều nhân lực.
“Khát nhân lực” tại các bệnh viện Covid-19
“Chắc chắn là quá tải”, bác sĩ Hồ Hữu Đức cho biết. Với gần 200 bệnh nhân nặng, cần hồi sức (trong đó có bệnh nhân ECMO, lọc máu), chỉ có khoảng 12 bác sĩ mỗi tua trực làm nhiệm vụ theo dõi, điều trị.
Tương tự, với 50 bệnh nhân nặng của Bệnh viện dã chiến số 3, mỗi tua trực chỉ có 4 bác sĩ và 5 điều dưỡng chăm sóc.
Bác sĩ Võ Đức Hùng cho rằng, đáng ngại nhất là tăng bệnh nặng. Thiếu nhân lực, việc điều trị hồi sức hiện rất khó khăn. Do đó, Bệnh viện dã chiến số 3 nhận bệnh nhân chủ yếu từ Bệnh viện Lê Văn Thịnh hoặc địa bàn TP Thủ Đức chuyển về, khó có thể nhận thêm từ nơi khác.
 |
| Nhiều bác sĩ vẫn chưa được về nhà sau nhiều tháng chống dịch. |
Thời điểm trước đó, Bệnh viện Dã chiến số 3 có 180 nhân viên y tế, nhưng lúc này chỉ còn khoảng 40 bác sĩ điều trị. Riêng bác sĩ Võ Đức Hùng, từ khi bệnh viện hoạt động đến nay đều có mặt 24/7 cùng đồng nghiệp. “Tôi chưa về nhà lần nào, cũng không biết sắp tới ra sao”, ông chia sẻ.
Trước tình hình ca nặng tăng cao, nằm ngoài dự tính, Bệnh viện Dã chiến số 3 đã đề xuất Sở Y tế TP.HCM tăng cường nhân lực. Các tình nguyện viên đang tham gia tại đây, chủ yếu hỗ trợ nhập liệu và lấy mẫu, do đó không giảm được áp lực điều trị.
“Anh em y tế cố gắng làm chứ không thể bỏ bệnh nhân được, phải cố thôi”, bác sĩ Hùng cho biết.
Trong khi đó, tầng 3 của Bệnh viện Dã chiến điều trị Covid-19 đa tầng Tân Bình, công suất tối đa là 220 giường. Dù mới chỉ nhận gần 200 bệnh nhưng đã quá tải khi chỉ còn 51 bác sĩ, 90 điều dưỡng chia ra 3 ca 4 kíp.
Bác sĩ Hồ Hữu Đức phân tích, nhân lực từ trước đến nay chỉ giảm chứ không tăng.
Bệnh viện Thống Nhất phụ trách khu tầng 3 – bệnh nhân nặng. Thời gian gần đây, y bác sĩ rút dần để phục hồi công năng, đón bệnh không Covid-19. Bên cạnh đó, nhân lực vẫn rải quân ở Bệnh viện dã chiến số 8 và số 6 nên không thể điều động thêm về khu Đa tầng.
Trước đây, lực lượng tình nguyện viên là nhân viên y tế từ các bệnh viện tư nhân, phòng khám tư nhân đã san sẻ công việc khá hiệu quả. Khi TP.HCM mở cửa hoạt động “bình thường mới” thì lực lượng này cũng rút đi. Đây cũng là 1 lý do khiến nhân lực thêm khan hiếm.
“Người giảm đi nhưng bệnh nhân tăng nên quá tải là tất nhiên. Lực lượng anh em trực quá mỏng nên không thể nhận hết công suất của khu hồi sức”, bác sĩ Đức nhận định.
 |
| Tập thở cho bệnh nhân Covid-19 tại Bệnh viện Dã chiến điều trị Covid-19 đa tầng Tân Bình. |
Tại Trung tâm Hồi sức Covid-19, Bệnh viện Trung ương Huế, bác sĩ CKII. Nguyễn Đình Khoa, Phó Giám đốc Trung tâm cho biết, hiện lượng bệnh tăng cao ở cả 3 tầng. Nhân lực của các bệnh viện thành viên hiện đang rút dần. Do đó, Sở Y tế TP.HCM đã tăng cường thêm nhân lực từ Bệnh viện Nhân dân 115, Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ cho cơ sở này.
Hiện các bác sĩ cũng đang chờ đợi được Bộ Y tế phê duyệt tiêm tăng cường vắc xin mũi 3 để yên tâm chống dịch, vì đã tròn 6 tháng kể từ khi hoàn thành mũi tiêm thứ 2.
Theo Cổng thông tin Covid-19 TP.HCM, trong ngày 24/11, TP có 1.663 ca mắc mới, 77 ca tử vong, trên 41.000 F0 cách ly tại nhà. Sở Y tế TP.HCM cho biết, có khoảng gần 14.000 F0 đang điều trị, 350 bệnh nặng thở máy xâm lấn, 10 ca ECMO tính đến ngày 22/11.
>>> Xem thêm tình hình dịch Covid-19 tại TP.HCM mới nhất
Linh Giao
TP.HCM vẫn đang “chiến đấu” với đợt dịch Covid-19 thứ 4
Chánh văn phòng Sở Y tế TP.HCM khẳng định, F0 tăng cao trong thời gian gần đây không phải dấu hiệu của một đợt dịch COvid-19 mới.
" alt="Tăng ca Covid"/>
Tăng ca Covid
.jpg)
