Ả-rập Xê-út, Oman, An-giê-ri và Ma-rốc đã cấm hoàn toàn việc giảng dạy Thuyết tiến hóa. Ở Lebanon, thuyết này đã bị loại bỏ khỏi chương trình giảng dạy. Ở Jordan, nội dung tiến hóa được thiết kế dựa trên khuôn khổ tôn giáo. Ở Ai Cập và Tunisia, Thuyết tiến hóa được trình bày như một giả thuyết chưa được chứng minh, theo Tạp chí Nature. 

Trên thực tế, nhiều quốc gia Hồi giáo ban hành các điều khoản trong Luật Hồi giáo (Fatwa) chống lại Thuyết tiến hóa. Ở Qatar, điều luật Fatwa 361168 buộc tội bất kỳ ai tin vào Thuyết tiến hóa của Darwin là kufr (báng bổ). Ở Oman, Grand Mufti- người đứng đầu Vương quốc Hồi giáo được biết đến là người phản đối mạnh mẽ Thuyết tiến hóa. Tại Ả Rập Saudi, điều luật Fatwa 2872 tuyên bố rằng Thuyết tiến hóa mâu thuẫn với câu chuyện sáng tạo trong Kinh Qur'an.

Thổ Nhĩ Kỳ có một lịch sử phong phú về giáo dục thế tục (tách biệt khỏi tôn giáo) và việc giảng dạy Thuyết Darwin đã được đưa vào chương trình giảng dạy toàn quốc trong nhiều năm. Tuy nhiên, kể từ năm 2017 đến nay, chính quyền Tổng thống Tayyip Erdogan đã công bố sửa đổi chương trình giảng dạy, giảm bớt sự nhấn mạnh vào quá trình tiến hóa trong sách giáo khoa sinh học.

Những thay đổi đã vấp phải sự chỉ trích rộng rãi từ cộng đồng khoa học, những người lập luận rằng việc giảng dạy về sự tiến hóa rất quan trọng để hiểu được sinh học hiện đại. 

Ả-rập Xê-út, với sức ảnh hưởng mạnh mẽ và chi phối của Hồi giáo, cũng đã chứng kiến những cuộc thảo luận và tranh cãi nảy lửa xung quanh Thuyết tiến hóa. Mặc dù không có lệnh cấm chính thức nào đối với thuyết Darwin, nhưng những nội dung này đối mặt với những hạn chế do mâu thuẫn với những cách giải thích nhất định của giáo lý Hồi giáo- vốn định hình nếp sống và thế giới quan của các tín đồ.

Tuy nhiên, Iran- quốc gia thực hành nhánh Shia của Hồi giáo không phản đối ý tưởng tiến hóa nói chung và không đồng ý rằng sự tiến hóa nhất thiết mâu thuẫn với tôn giáo này, theo học giả Elise K Burton tại Trung tâm Quốc gia Mỹ về Giáo dục Khoa học (NCSE). Trên thực tế, Thuyết tiến hóa được kết hợp trong chương trình giảng dạy khoa học bắt đầu từ lớp 5. Việc nghiên cứu thực chứng về hóa thạch các loài là thẩm quyền của khoa học. 

Tại Mỹ, việc giảng dạy về sự tiến hóa đã là một chủ đề gây tranh cãi ở một số vùng. Trong khi phần lớn các chương trình khoa học có giảng dạy về Thuyết tiến hóa như một khái niệm cơ bản nhưng một số bang đã nỗ lực giới thiệu hoặc thúc đẩy các quan điểm thay thế, chẳng hạn như thuyết sáng tạo (Creationism) hoặc thuyết thiết kế thông minh (Intelligent design).

Những nỗ lực này thường phát sinh từ niềm tin tôn giáo hoặc phe bảo thủ và nhằm mục đích thách thức sự đồng thuận của khoa học về sự tiến hóa. Tuy nhiên, những phe phái này đã phải đối mặt với những thách thức pháp lý dựa trên Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ: cấm thành lập tôn giáo trong các trường công lập.

Tòa án Tối cao đã phán quyết rằng việc giảng dạy thuyết sáng tạo (Creationism) hoặc thuyết thiết kế thông minh (Intelligent design) như những lựa chọn thay thế khoa học cho thuyết tiến hóa là vi hiến, vì nó thúc đẩy một quan điểm tôn giáo cụ thể.

Trong các vụ án mang tính bước ngoặt như vụ Edwards kiện Aguillard (1987) và vụ Kitzmiller kiện Học khu Dover Area (2005), các tòa án đã tái khẳng định rằng việc giảng dạy tiến hóa là hợp hiến và các quan điểm thay thế thiếu bằng chứng khoa học không thể được trình bày dưới dạng các lựa chọn thay thế khoa học trong các lớp học khoa học ở trường công. Những tiền lệ pháp lý này đã củng cố việc giảng dạy Thuyết tiến hóa như một khái niệm khoa học trong đại đa số các trường công lập ở Mỹ.

Trên thực tế, những thách thức đối với việc dạy Thuyết tiến hóa vẫn tồn tại ở một số địa phương. Một số bang đã thông qua luật hoặc chính sách cho phép thảo luận về các chủ đề gây tranh cãi liên quan đến quá trình tiến hóa. Đây được coi là nỗ lực đưa các quan điểm thay thế vào lớp học.

Tại Nga, tháng 12/2006, một nữ sinh tại thành phố Saint Petersburg và cha đã kiện Bộ Giáo dục ra tòa vì vấn đề giảng dạy Thuyết tiến hóa trong các trường học, theo RIA Novosti. Bộ Giáo dục Nga ủng hộ Thuyết tiến hóa trong khi đại diện của Giáo hội Chính thống Nga ủng hộ vụ kiện. Vào tháng 7/2007, tòa sơ thẩm đã ra phán quyết có lợi cho Bộ.

Tại Ấn Độ, chính phủ nước này mới đây đã xóa chương về “Thuyết tiến hóa sinh học” của Charles Darwin ra khỏi SGK, theo The Hindu. Việc chính phủ Ấn Độ xóa bỏ lý thuyết này cũng như việc một số bang do Đảng Bharatiya Janata (BJP) cầm quyền đưa Kinh Bhagavad Gita (một phần sử thi thuộc Kinh Vệ Đà của Hindu giáo) vào trường học từ năm 2022 làm dấy lên cuộc tranh cãi lớn trong dư luận.

Tử Huy

Lý do Ấn Độ loại bỏ Thuyết tiến hóa Darwin ra khỏi sách giáo khoa

Cùng với lộ trình hạn chế, hướng tới "khai tử" phương tiện sử dụng động cơ đốt trong vào năm 2050 của Chính phủ, các hãng ô tô tại Việt Nam cũng đã và đang dần chuyển dịch sang xe điện như một xu hướng tất yếu.

Điều này được thể hiện rõ nét ngay trong Triển lãm Ô tô Việt Nam (Vietnam Motor Show - VMS 2022) đang được diễn ra tại TP. HCM với sự xuất hiện của gần chục mẫu xe điện hoàn toàn mới ngay trong ngày khai mạc 26/10.

Đầu tiên, có thể kể đến cái tên e-tron SUV của Audi. E-tron SUV là mẫu xe thứ 2 của Audi xuất hiện tại Việt Nam sau mẫu sedan thể thao chạy điện Audi e-tron GT Quattro từng được giới thiệu vào cuối tháng 7 vừa qua.

Thực tế, chiếc crossover hạng C chạy điện e-tron của Audi đã từng được giới thiệu tại Việt Nam vào năm 2019 với mục đích phô diễn công nghệ. Nhưng ở Vietnam Motor Show năm nay, mẫu crossover Audi e-tron đã công bố mức giá từ 2,97 tỷ đồng.

Không hề kém cạnh người đồng hương, Mercedes-Benz đã ra mắt mẫu xe thuần điện EQS của mình ngay trong VMS 2022. Đây là chiếc xe đầu tiên đánh dấu sự hiện diện của thương hiệu xe điện Mercedes-EQ tại thị trường Việt Nam. Phiên bản Mercedes EQS 450+ có giá 4,839 tỷ đồng và EQS 580 4Matic có giá 5,959 tỷ đồng.

EQS được định vị nằm ở phân khúc của S-Class. Sau Mercedes EQS, hãng xe sang của Đức cho biết, sẽ đưa về thêm nhiều mẫu xe điện Mercedes-EQ trong thời gian tới.

Thương hiệu Lexus cũng không nằm ngoài xu hướng điện hoá tại VMS năm nay với mẫu xe LF-Z chạy điện Electrified được đặt ở trung tâm gian trưng bày. Mặc dù giới thiệu tại Việt Nam dưới dạng mẫu xe concept nhưng tại thị trường châu Âu và Bắc Mỹ, Lexus LF-Z Electrified đã hiện thực hóa bằng một phiên bản thương mại dưới tên gọi Lexus RZ 450e.

Ở phân khúc xe điện bình dân, hãng Toyota gây chú ý khi cho ra mắt mẫu xe điện bZ4X mới được ra mắt toàn cầu vào giữa năm 2022. Toyota bZ4X cũng mới xuất hiện ở Đông Nam Á, cụ thể tại Thái Lan vào cuối tháng 6 vừa qua. Mẫu bZ4X được hãng xe Nhật Bản định vị nằm ở crossover phổ thông cỡ C và trên lý thuyết sẽ cạnh tranh với VinFast VFe34 tại thị trường Việt Nam.

Cũng ở phân khúc "chật chội" crossover phổ thông cỡ C, hãng xe Anh Quốc MG cho ra mắt phiên bản cao cấp nhất của MG Marvel R là Perfomance. Chưa biết khi nào MG sẽ chính thức mở bán tại Việt Nam nhưng ở Trung Quốc, MG Marvel R đã được ra mắt từ năm 2020.

Một cái tên khác cũng đến từ thương hiệu MG đó là MG4. So với MG Marvel R, MG 4 có kích thước nhỏ hơn và được định vị ở phân khúc crossover cỡ B. Mẫu xe chạy điện này được phát triển trên nền tảng có thể mở rộng mô-đun MSP mới của MG dành riêng cho ô tô điện.

Từ những cái tên mới mẻ nói trên xuất hiện trong Vietnam Motor Show 2022, có thể thấy đây là thời điểm mà xe điện được nâng lên tầm cao, trở thành tiêu điểm của kỳ triển lãm và thu hút sự quan tâm chưa từng có của những người yêu xe.

Người Việt đã sẵn sàng với ô tô điện

Sự phát triển của ô tô điện tại Việt Nam không chỉ thể hiện từ việc các hãng xe liên tiếp giới thiệu và truyền thông ra công chúng các mẫu xe điện mới mà đã nhận được sự quan tâm thực sự của chính những người Việt.

Từ góc nhìn của người tiêu dùng, Giám đốc ngành hàng của Cốc Cốc Nguyễn Cường đã đưa ra thống kê về xe cộ trên trình duyệt Cốc Cốc trong 1 năm qua. Theo đó, trong khoảng 23 triệu người thường xuyên sử dụng Cốc Cốc, có 7-8 triệu người quan tâm đến xe điện, chiếm 30-35%.

Từ khoá "xe điện" đã tăng trưởng 45% trong 1 năm qua; 81% người dùng cho rằng xe điện bảo vệ môi trường hơn xe xăng và đa số người dùng kỳ vọng các hãng sẽ sản xuất nhiều loại xe giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm thải ra môi trường hơn. Từ khoá "môi trường" có lượng tăng trưởng 23%; còn từ khoá "khí hậu" có tăng trưởng tới 123%, điều này cho thấy người dân Việt Nam ngày càng quan tâm hơn đến môi trường và biến đổi khí hậu.

Các con số "biết nói" trên được ông Nguyễn Cường chia sẻ trong hội thảo mang tên “Giới thiệu giải pháp công nghệ xanh giảm phát thải bảo vệ môi trường”, tổ chức bên lề Triển lãm VMS 2022.

Tại Hội thảo này, các chuyên gia và đại diện nhiều hãng xe đã cùng thảo luận đưa ra giải pháp nhằm tiết kiệm nhiên liệu cho phương tiện giao thông đường bộ, trong đó có ô tô.

Tham luận tại Hội thảo, PGS. TS Đàm Hoàng Phúc - Giám đốc Chương trình Đào tạo kỹ thuật ô tô, Đại học Bách Khoa Hà Nội nhận định, ô tô càng tiết kiệm nhiên liệu thì đồng nghĩa là giảm phát thải. Điện hóa phương tiện là một trong những biện pháp quan trọng hàng đầu để giảm phát thải cho ngành giao thông vận tải.

Ông Đào Công Quyết - đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, biến đổi khí hậu đang là vấn đề toàn cầu, cần được sự quan tâm. "Với mong muốn giảm phát thải từ xe hơi để bảo vệ môi trường và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng, các thành viên VAMA đang không ngừng cải tiến, ra mắt các mẫu xe mới với các công nghệ thân thiện môi trường, trong đó có xe điện", ông Quyết nói.

Còn theo ông Laurent Genet, Tổng Giám đốc Nhà nhập khẩu chính thức Audi tại Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà nhập khẩu ô tô chính hãng Việt Nam (VIVA), tất cả những sản phẩm hiện có cũng như xuất hiện trong tương lai gần của hãng xe này đều hướng đến mục tiêu bảo vệ môi trường.

Trong khi đó, ông Đỗ Tú Cường - Quản lý cao cấp, bộ phận Sản phẩm của Mercedes-Benz Việt Nam tự tin dự báo, với các giải pháp được đưa ra từ những nghiên cứu, chế tạo một cách nghiêm túc, đến năm 2025, người tiêu dùng sẽ hoàn toàn có thể có “một giải pháp thay thế" xe động cơ đốt trong. 

Có thể thấy rằng, dù mỗi hãng xe có những lộ trình, công nghệ riêng nhưng đều đã và đang hướng đến mục tiêu chung là góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Trong đó, phát triển các dòng xe điện chính là hướng đi không thể khác.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!