Dự án Gran Meliá Nha Trang ra mắt dinh thự Signature

Trải qua nhiều thăng trầm của quá trình dựng nước và giữ nước, dù có những thời kỳ bị đô hộ, nô dịch, thậm chí là cưỡng bức văn hóa, "xâm lăng văn hóa", Dân tộc Việt Nam vẫn giữ vững được khí tiết, bản lĩnh văn hóa - sức mạnh nội sinh quan trọng để khẳng định bản sắc riêng, trong đó có phong tục tập quán, lễ nghi riêng của Dân tộc. Những phong tục nghi lễ Việt Nam đã góp phần tạo nên cốt cách con người Việt Nam, tinh thần tương thân, tương ái, gắn kết cộng đồng, tinh thần nhân văn, trượng nghĩa, uống nước nhớ nguồn... 

Tuy nhiên, bên cạnh những nét đẹp truyền thống, những giá trị cốt lõi của bản sắc văn hóa, cũng có những tính cách đặc trưng, những nghi thức, nghi lễ cho đến nay đã lỗi thời, không còn phù hợp, thậm chí cản trở sự phát triển, trở thành những hủ tục, những hành vi mông muội, phi văn hóa, làm ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh đất nước, hình ảnh con người Việt Nam trong thế giới hội nhập hiện nay.

Không phải trong "thế giới phẳng" hiện nay vấn đề này mới xuất hiện, mà cách đây hơn nửa thế kỷ, Nhà văn Toan Ánh trong nếp cũ Con người Việt Nam đã viết trong phần Tác giả cẩn chí: "Phong tục Việt Nam, không bao giờ như thời kỳ gần đây đã chịu rất nhiều biến đổi, cùng với những đổi thay của thời cuộc.

Có nhiều thuần phong mỹ tục không còn nữa, có nhiều tục quá phiền phức rườm rà đã được giản dị hóa, nhưng cũng vẫn còn nhiều tục, mọi tầng lớp đều muốn, cố duy trì trước mọi sự thay đổi của đất nước, lẽ tất nhiên đấy không phải là những tục dở…

Theo từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do Nhà Xuất bản Từ điển Bách khoa phát hành năm 2010 thì Lễ hội được định nghĩa là cuộc vui tổ chức chung, có hoạt động nghi lễ mang tính văn hóa truyền thống của dân tộc. Còn Lễ được định nghĩa: Là những nghi thức tiến hành, nhằm đánh dấu hoặc kỷ niệm một sự việc, sự kiện có ý nghĩa nào đó. Hội: 1) Là cuộc vui tổ chức chung cho đông đảo người dự, theo phong tục hoặc nhân dịp đặc biệt; 2) Tổ chức quần chúng rộng rãi của những người cùng chung một nghề nghiệp hoặc có chung một hoạt động.

Theo Từ điển Việt Nam văn hóa tín ngưỡng phong tục thì Lễ hội (Cũng gọi là hội lễ) - Hình thức sinh hoạt văn hóa xã hội của một tập thể, một tổ chức thuộc giới, nghề, ngành, hoặc tôn giáo trong phạm vi một địa phương hoặc trong cả nước. Lễ hội có lễ và có hội, lễ để tưởng niệm anh hùng dân tộc, tổ sư một nghề, một đấng thần linh. Hội có nhiều hình thức: hội giao duyên, hội thi tài, hội văn chương, hội thượng võ.

Lễ hội: Xuất xứ và ý nghĩa

Theo các nhà nghiên cứu thì Lễ hội là sinh hoạt văn hoá cộng đồng, là sản phẩm tinh thần của con người được hình thành và phát triển trong cuộc sống. Lễ hội là dịp để con người thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, tôn vinh những giá trị tốt đẹp và thiêng liêng, là sự kiện tưởng nhớ, là dịp bày tỏ lòng tri ân công đức của tiên tổ với cộng đồng, với Dân tộc. Lễ hội là dịp con người được trở về nguồn, có ý nghĩa thiêng liêng trong tâm trí mỗi người.

Lễ hội thể hiện sức mạnh gắn kết cộng đồng làng xã, địa phương hay rộng hơn là Quốc gia, Dân tộc khi thờ chung vị thần-thánh nào đó, hoặc một hiện tượng tự nhiên, nhân vật, sự kiện nào đó với mục tiêu tăng thêm sức mạnh tinh thần, đoàn kết để vượt qua gian khó, hướng tới xây dựng cuộc sống tốt đẹp, ấm no, hạnh phúc.

Lễ hội cũng là nhu cầu sáng tạo và hưởng thụ những giá trị văn hoá vật chất và tinh thần của mọi tầng lớp dân cư; là hình thức giáo dục, trao truyền cho các thế hệ, kế thừa và phát huy những giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc, kết hợp giữa yếu tố tâm linh và các trò chơi vui, đua tài, giải trí lành mạnh.

Lễ hội là dịp con người được giải toả, dãi bày phiền muộn, lo âu với thần linh, là dịp tự vấn tội lỗi, tự soi lại chính mình, mong được thần-thánh giúp đỡ, chở che, chỉ bảo để khắc phục và vượt qua những sai lầm, u mê, vượt qua gian nan thử thách đến với ngày mai tốt đẹp hơn.

Theo thống kê 2009, hiện cả nước có 7.966 lễ hội; trong đó có 7.039 lễ hội dân gian (chiếm 88,36%), 332 lễ hội lịch sử (chiếm 4,16%), 544 lễ hội tôn giáo (chiếm 6,28%), 10 lễ hội du nhập từ nước ngoài (chiếm 0,12%), còn lại là lễ hội khác (chiếm 0,5%).

Với hàng nghìn năm lịch sử, Việt Nam có nền văn hóa mang bản sắc riêng, làm nên cốt cách, bản sắc của dân tộc Việt Nam. Cũng như các quốc gia khác, Lễ hội truyền thống Việt Nam mang đậm dấu ấn văn hóa của dân tộc, là sinh hoạt văn hóa, là tấm gương phản chiếu hình thái kinh tế-xã hội.

Là đất nước với đa phần làm nông nghiệp nên lễ hội truyền thống ở Việt Nam thường diễn ra vào mùa xuân và số ít vào mùa thu lúc nông nhàn. Trong số các lễ hội truyền thống Việt Nam có nhiều lễ hội mang tính toàn quốc và vùng như: Tết Nguyên Đán, Tết Trung Thu, Lễ hội Đền Hùng, Đền Trần, Tịch điền Đọi Sơn, Phật Tích, Hội Gióng, Bái Đính-Tràng An, Hội Lim, Phủ Dày, Yên Tử, Bà Chúa Xứ (An Giang), Núi Bà Đen... cùng những lễ hội du nhập như Lễ Giáng Sinh, Lễ Tình nhân... hay những lễ hội mới như pháo hoa quốc tế Đà Nẵng... và nhiều những ngày lễ mang tính tôn giáo.

Là sinh hoạt văn hóa cộng đồng, lễ hội truyền thống Việt Nam hầu như có mặt khắp mọi miền đất nước. Nhiều lễ hội ra đời cách đây hàng nghìn năm đến nay vẫn được duy trì. Lễ hội ở Việt Nam bao giờ cũng hướng tới đối tượng thiêng liêng cần suy tôn là con người, thần linh hoặc thiên nhiên. Đó chính là hình ảnh hội tụ những phẩm chất cao đẹp nhất của con người, giúp con người nhớ về nguồn cội, hướng thiện và nhằm tạo dựng một cuộc sống tốt lành, yên vui.

Lễ hội: Vẫn còn hiện tượng trục lợi 

Đến với không gian văn hóa lễ hội, không phải tất cả đều có chung một tâm thế tham gia lễ hội nghiêm túc, giữ gìn chuẩn mực, những giá trị tốt đẹp của lễ hội, tìm kiếm sự thư thái, bình yên, thanh thản trong tâm hồn, hoặc chí ít là làm cho vơi đi phiền muộn, những trăn trở, lo toan trong cuộc sống... để sau lễ hội sẽ có những nguồn cảm xúc mới tích cực, những cảm hứng mới để bắt đầu một giai đoạn chuyển tiếp với những niềm hy vọng và thành công mới.

Trong các lễ hội có thể thấy với số lượng người tham gia rất đông các tầng lớp, các đối tượng khác nhau. Bên cạnh những người là doanh nhân, công nhân, nông dân, du khách... thì còn có nhiều các đối tượng khác tham gia lễ hội với mục đích nhằm tìm kiếm những cơ hội trục lợi cho bản thân như buôn bán vật phẩm, lừa đảo, trộm cắp, cướp giật... 

Những nhân tố này đã góp phần kích hoạt tâm lý đám đông từ lễ hội với việc lây nhiễm ám thị đã biến những người bình thường trở thành manh động, thậm chí có thể vượt ngưỡng trở thành nỗi kinh hoàng ám ảnh ở rất nhiều lễ hội và những nơi tụ tập đông người.

(còn nữa)

TS Khoa học Phan Đình Tân -Phó chủ nhiệm chuyên trách Hội đồng lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung Ương.

Rằm tháng Giêng năm nay, chùa Ngọc Hoàng không đón khách.

Tuy nhiên, sáng nay (26/2), lượng khách đến chùa ít hơn hẳn so với mọi năm. Do ảnh hưởng của đại dịch, chùa đóng cửa, du khách không thể vào bên trong để cầu an, cầu duyên, cầu tự.

Khách đến chùa phải vái vọng từ bên ngoài.

Gần trưa, khách đến chùa đông hơn nhưng vẫn chỉ có thể đứng trước cổng để chiêm bái. Những người có mong muốn cầu an có thể viết giấy đăng ký, gửi vào bên trong để nhà chùa thực hiện lễ cho mình.

Chùa có dịch vụ làm lễ cầu an cho khách. Tuy nhiên, khách phải đăng ký từ ngoài cổng.

Chùa Ngọc Hoàng cũng nổi tiếng là điểm cầu tự linh thiêng của các cặp vợ chồng hiếm muộn. Vào dịp Rằm tháng Giêng hằng năm, nhiều cặp vợ chồng đến chùa, chen chúc thực hiện lễ cầu tự.

Người phụ nữ này đang đăng ký làm lễ cầu an cho người thân...

Năm nay, chùa ngưng tiếp khách, các cặp vợ chồng chỉ có thể vái lạy, thành tâm cầu con ngoài cổng. Để đảm bảo việc phòng dịch, lực lượng chức năng tại đây liên tục giữ trật tự, yêu cầu khách viếng chùa đeo khẩu trang, đứng đúng khoảng cách.

Khách đến cầu an, cầu tự xếp hàng khấn, vái trước cổng chùa, đăng ký, viết tên người cần cầu an gửi vào bên trong rồi lặng lẽ rời đi, nhường chỗ cho người mới.

Bà cụ này cho biết, hàng năm, vào dịp Rằm tháng Giêng, bà đều đến chùa Ngọc Hoàng cầu an. Năm nay, chùa không đón khách, bà đành thành tâm khấn xin từ bên ngoài.

Bà Lê Thị Hoa (76 tuổi, ngụ Quận 1) cho biết, năm nào vào dịp này, bà cũng đến chùa mua dầu hỏa làm lễ cầu an cho gia đình.

“Năm nay, chùa ngưng tiếp khách, tôi chỉ biết đứng ngoài thành tâm khấn cầu bình an cho mọi người. Cầu cho dịch bệnh sớm qua đi, nhà nhà, người người an vui”, bà Hoa nói.

Trong khi đó, chùa Vĩnh Nghiêm vẫn mở cửa, đón khách bình thường. Khách viếng chùa tập trung nhiều trước tượng Phật bà Quan Âm.

Trong khi đó, chùa Vĩnh Nghiêm (Quận 3) vẫn mở cửa đón khách. Tuy nhiên, so với năm ngoái, Rằm tháng Giêng năm nay, lượng khách đến chùa khá thưa thớt. Khách viếng chùa đa số tập trung dưới sân, trước tượng Phật bà Quan Âm để thắp nhang, cầu an, thả chim phóng sinh.

Mở cửa đón khách, chùa bố trí các máy rửa tay sát khuẩn để đảm bảo việc phòng, chống dịch.

Ban quản lý chùa tổ chức thực hiện nghiêm ngặt việc phòng dịch. Hai bên cửa vào chánh điện, chùa bố trí 2 máy rửa tay sát khuẩn tự động. Khách viếng chùa luôn được nhắc phải đeo khẩu trang, rửa tay sát khuẩn trước khi vào chánh điện.

Chùa có nhân viên phun khử khuẩn liên tục ở những nơi có nhiều người tụ tập.

Ngoài ra, chùa cũng bố trí nhân viên xịt khử khuẩn liên tục tại khu vực đông người. Theo ghi nhận của PV, các dịch vụ ăn theo dịp Rằm tháng Giêng tại chùa Vĩnh Nghiêm vẫn khá sôi động. Ngay từ ngoài cổng, người bán hoa, nhang, đèn… liên tục chèo kéo khách viếng chùa.

Người dân đến chùa Vĩnh Nghiêm cầu an và thả chim phóng sinh.

Bên trong khuôn viên chùa, người dân cũng bán hoa sen trắng, đỏ, nhang, đèn, chim phóng sinh cho khách có nhu cầu. Khu vực này khá nhộn nhịp nhưng không xảy ra tình trạng chen lấn như những năm trước đó.

Trong khi đó, dù mở cửa đón khách nhưng Việt Nam Quốc Tự vẫn khá thưa vắng khách viếng chùa.

Trái ngược với sự đông đúc, náo nhiệt tại chùa Ngọc Hoàng, Vĩnh Nghiêm, Việt Nam quốc tự khá vắng vẻ. Trong khoảng sân rộng phía trước chánh điện, PV chỉ ghi nhận một vài người dân đến viếng chùa.

Khách đến chùa thưa thớt dù trời đã về trưa.

Dù trời đã về trưa nhưng lượng khách đến chùa vẫn rất thưa vắng. Phía trước chùa, các dịch vụ bán lễ vật đi chùa cũng vì thế mà khá ế ẩm.

Bài khấn Rằm tháng Giêng theo 'Văn khấn cổ truyền Việt Nam'

Dưới đây là bài văn khấn Rằm tháng Giêng năm Tân Sửu 2021 theo “Văn khấn cổ truyền Việt Nam” - NXB Văn hoá Thông tin. Độc giả có thể tham khảo.