Nhận định, soi kèo Real Madrid vs Osasuna, 2h30 ngày 28/10

Sách không còn được quan tâm với giới trẻ Mỹ. Ảnh: generationtech.

TheoThe Atlantic, các giáo sư đến từ các trường đại học hàng đầu nước Mỹ đều kể chung một câu chuyện. Gần đây, một giáo sư tại Đại học Columbia cũng cho biết sinh viên của ông cảm thấy choáng ngợp khi nghĩ đến việc phải đọc nhiều cuốn sách trong một học kỳ. Hay một giáo sư tại Đại học Virginia nói rằng sinh viên của ông đã im lặng khi phải đối mặt với những ý tưởng mà họ không hiểu.

Những con số đáng báo động

Trong khi việc những chuyên gia văn hóa hay thế hệ lớn tuổi chỉ trích khả năng đọc viết của người trẻ tuổi là điều đã diễn ra từ nhiều thế kỷ trước, thì trong thập kỷ qua, có vẻ như hiện tượng này ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Các giáo sư đều cho biết họ đã thấy sự thay đổi theo thế hệ trong cách sinh viên tương tác với văn học.

Theo số liệu từ chương trình khảo sát Đánh giá Tương lai, năm 1976, gần 40% học sinh lớp 12 ở Mỹ đọc ít nhất 6 cuốn sách/năm để giải trí. Đến năm 2021-2022, con số này đã giảm xuống còn 13%. Trong khi đó, số người không đọc một cuốn sách nào để giải trí đã tăng lên, từ chỉ 11,5% vào năm 1976 lên 41% vào năm 2021-2022.

Xét trong khuôn khổ lớp học, trong một lớp học trung học gồm 30 thanh thiếu niên, vào năm 1976, có 11 em đọc 6 cuốn sách trở lên và chỉ có khoảng 3 em không đọc một cuốn sách nào để giải trí. Trong những năm gần đây, con số học sinh đọc 6 cuốn sách trở lên chỉ còn 4 em và số học sinh không đọc sách đã tăng lên 12, gấp bốn lần.

Tỷ lệ học sinh lớp 12 tại Mỹ không đọc sách và đọc từ 6 cuốn sách trở lên từ 1976 đến 2022. Ảnh: generationtech.

Tình hình còn đáng báo động hơn khi xét đến sinh viên. Số lượng sinh viên có khuynh hướng phát triển học thuật hiện không đọc gì cả là khoảng 35%. Trước đây, rất hiếm khi một học sinh lớp 12 dự định học lên cao học mà không đọc gì để giải trí. Con số đó chỉ khoảng 7% vào cuối những năm 1970. Cho đến năm 2009-2010, con số này là khoảng 15%. Và đến năm 2021-2022, con số đó đã tăng gấp đôi. Ngày nay, trong một lớp gồm 30 sinh viên đều hướng tới chương trình đại học, có tới 10 người không đọc một cuốn sách nào trong năm ngoái.

Sức ép đè nặng lên người trẻ

Trong khi nhiều người nói tới sức hấp dẫn của điện thoại thông minh và phương tiện truyền thông xã hội, thì dường như nhiều trường trung học cơ sở và trung học phổ thông cũng ngày càng ít dạy về sách. Một sinh viên theo học tại Columbia nhưng chỉ đọc thơ, các trích đoạn và bài báo ở trường.

Ngoài những nguyên nhân khách quan này, có một nguyên nhân chủ quan đáng để chú ý, đó là sự thay đổi suy nghĩ của giới trẻ. Các giáo sư không nghĩ rằng sinh viên của họ lười biếng, nhưng điều họ chú ý là họ đã bị sốc trước việc sinh viên đại học ngày nay quá bận rộn và nhiều nỗi lo lắng. Họ cũng thấy lịch trình của sinh viên dày đặc các hoạt động, nhưng ít liên quan đến phát triển bản thân, trong khi đó liên quan nhiều hơn đến tìm hiểu việc làm trong tương lai.

James Shapiro, một giáo sư tiếng Anh tại Columbia, đã chia sẻ rằng: "Họ cần làm quá nhiều thứ và họ khó có thể tập trung hoàn toàn vào các tác phẩm văn học có thể mất đến 20 giờ để tiếp thu".

Năm 1971, 37% sinh viên cho biết mục tiêu chính của những năm học đại học là trở nên giàu có về mặt tài chính và 73% trả lời là phát triển một triết lý sống có ý nghĩa. Đến năm 2015, những con số đó đã gần như đảo ngược. 82% sinh viên cho biết họ cần phải sử dụng khoảng thời gian đại học để trở nên giàu có về mặt tài chính, trong khi chỉ 47% cho biết họ muốn phát triển một triết lý sống có ý nghĩa.

Joseph Howley, một giáo sư về văn học cổ điển tại Columbia, đã chia sẻ rằng nhiều chuyên gia và phụ huynh đều nhấn mạnh vào các khóa học tiền chuyên nghiệp và hạ thấp tầm quan trọng của nghiên cứu nhân văn. Trong bối cảnh này, việc dành hàng giờ để đọc một cuốn tiểu thuyết có vẻ không hiệu quả.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Chia sẻ với VietNamNet, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Tạ Quang Đông khẳng định câu chuyện Cái tát của mẹlà những phát ngôn mang tính cá nhân của NSƯT Xuân Bắc, không liên quan gì đến công tác quản lý nhà nước. Ông cũng đề nghị dư luận có cách nhìn nhân ái, khách quan về sự việc này. 

'Dễ làm nghệ sĩ tủi thân'

Theo vị Thứ trưởng, câu chuyện Cái tát của mẹ"không hề có câu chữ đề cập tới nội dung của chương trình Gặp nhau cuối năm - Táo Quân 2023để đến nỗi suy diễn thành mượn chuyện để mắng khán giả".  

“Tuy nhiên, là người nổi tiếng, tham gia một vai trong chương trình, câu chuyện được nghệ sĩ Xuân Bắc đưa ra đúng vào thời điểm diễn ra Gặp nhau cuối năm - Táo Quân 2023nên rất dễ bị suy diễn. Có khi câu chuyện chỉ đơn giản đúng như ý nghệ sĩ Xuân Bắc chia sẻ về các món ăn ngày Tết và ứng xử của con cái trong gia đình mà thôi. Tuy nhiên, ở trong bất cứ hoàn cảnh nào, nghệ sĩ Xuân Bắc cũng cần cẩn trọng hơn trên mạng xã hội, để tránh những tranh cãi trái chiều từ dư luận, làm ảnh hưởng tới uy tín và hình ảnh của mình”, Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhận định.

Chia sẻ với báo chí, nghệ sĩ Xuân Bắc cho biết: Câu chuyện mà tôi viết trên status chỉ là chuyện cá nhân và không hề có ý làm tổn thương, xúc phạm khán giả - những người mà tôi luôn trân trọng, biết ơn.

"Tuy nhiên, qua dư luận, câu chuyện của tôi đã gây hiểu nhầm cho một số khán giả. Tôi chân thành xin lỗi khán giả về điều này và cũng chân thành cảm ơn những người đã hiểu đúng câu chuyện của tôi. Tôi mong muốn được khán giả tiếp tục đồng hành, ủng hộ", Xuân Bắc nói.

Thứ trưởng Đông cũng cho rằng dư luận nên thông cảm với tâm trạng của nghệ sĩ, họ chỉ là một mắt xích trong ê kíp sản xuất của mỗi chương trình nghệ thuật. Nghệ sĩ chưa phải là những thành phần sáng tạo mang tính quyết định và định hướng ý tưởng của chương trình. Họ là người thực hiện trên thực tế các chi tiết của một kịch bản với sự sáng tạo riêng cùng tập thể để đưa kịch bản tới khán giả.

Nghệ sĩ luôn chờ mong từ khán giả sự ủng hộ, khen ngợi và đánh giá đúng công lao sáng tạo của họ trên sân khấu. Thế nên quy trách nhiệm và đổ lỗi cho một nghệ sĩ là chưa khách quan và dễ làm nghệ sĩ tủi thân.

Theo Thứ trưởng, dư luận nên có một cách nhìn rộng lượng hơn và tránh suy diễn quá cụ thể. Cá nhân nghệ sĩ Xuân Bắc cũng cần có sự điều chỉnh, rút kinh nghiệm để có những bài viết tránh gây hiểu lầm và bản thân truyền thông báo chí cũng nên cân nhắc khi chưa có trao đổi rõ ràng với người trong cuộc để hiểu suy nghĩ từ chính phát ngôn của họ.

Trước đó, ngày mùng 2 Tết, NSƯT Xuân Bắc đã đăng bài trên trang cá nhân mang tựa đềCái tát của mẹ, kể chuyện một người mẹ Tết nào cũng hì hụi gói bánh chưng trong khi con trai bà, người đã đón hơn 50 cái Tết, giỏi chữ nghĩa, "gói bánh (chưng) rất ngu" nhưng năm nào cũng chê bánh mẹ gói.

Cuối cùng anh ta nhận cái tát của mẹ rồi nghe bố giáo huấn điều hay lẽ phải, giải thích những nỗi cơ cực vượt khó của người mẹ để cho gia đình một nồi bánh chưng ngày tết giữ  truyền thống văn hóa cổ truyền của dân tộc.

Xuân Bắc kết thúc "truyện ngụ ngôn" bằng câu "Cả nhà tôi xong bữa cơm đêm 30 vào đúng lúc kết thúc chương trình Táo Quân trên VTV3". Câu chuyện của Xuân Bắc khiến nhiều khán giả suy luận rằng, anh đang ví người mẹ gói bánh chưng là ê-kíp làm Táo Quân, còn người con trai hỗn láo "ăn cháo đá bát" chê bánh chưng mẹ mình gói chính là những người chê bai chương trình này.

Cục Nghệ thuật biểu diễn sẽ làm việc với Xuân Bắc vụ 'Cái tát của mẹ'