Bà Trần Bích Hà, Giám đốc TransViet Group, mẹ của nữ sinh Việt du học từ 9 tuổi Phạm Minh Thu chia sẻ hành trình nuôi dạy con của mình.

Bà Trần Bích Hà

Học dạy con từ thuở còn thơ

- Cơ duyên nào đưa chị đến với những phương pháp dạy con tiên tiến từ hơn 18 năm về trước?

Bà Trần Bích Hà:Từ khi còn rất trẻ, tôi vẫn hoài nghi và không tin tưởng về cái cách nuôi con theo kiểu truyền miệng của các cụ, đặc biệt là phương pháp dạy. Tôi còn nhớ, năm quãng 10 -11 tuổi, tôi thấy rất “bất mãn” với việc bị bố mẹ ép phải làm mọi việc theo ý các cụ, nên tôi chống đối khá dữ dội.

Sau này, tôi may mắn được tiếp cận sớm với nền giáo dục phương Tây nên mỗi ngày lại thai nghén trong mình những tư tưởng dạy con hiện đại. Cùng với sự quan sát thực tế nuôi dạy con ở Việt Nam, tôi càng tâm niệm sẽ dành cho đứa con tương lai một nền giáo dục hoàn toàn tiên tiến.

- Vậy nhưng mãi tới gần 40 tuổi, chị mới làm mẹ. Chị chuẩn bị một chặng đường dài đến thế?

Tôi bị trục trặc hoc-môn nên phải chữa rất nhiều năm. Cho đến gần 40 tuổi, tôi mới có thai. Đến lúc đó, bản thân tôi thực sự muốn có con, chứ không phải bị ép buộc theo ý muốn hay sự giục giã của người khác.

Tôi mua rất nhiều sách, đặc biệt là sách của các tác giả Anh và Mỹ viết về nuôi dạy con. Cả trăm cuốn sách chất trong nhà, tôi đọc hết.

Càng đọc, càng thấy sáng ra nhiều điều, càng thấy cách dạy con cũ của Việt nam có nhiều sai lầm quá. Cái mà tôi chuẩn bị kỹ nhất là làm sao bản thân mình phải hiểu và thoải mái với phương pháp dạy con tiên tiến. Sau đó, là chuẩn bị các bước cụ thể, liệt kê những việc cần làm cho từng ngày, tuần, tháng, trước và ngay sau khi con ra đời, và những năm kế tiếp sau đó.

Hành trình làm mẹ

Bà Trần Bích Hà và con gái Minty Phạm

- Nhiều người nói rằng đi làm có vất vả mấy cũng không bằng ở nhà trông và chơi với trẻ. Vì sao chị lại nghỉ hẳn 2 năm chỉ để tập trung chăm sóc con?

Bởi vì tôi biết rằng, người tiếp xúc, nuôi dưỡng đứa trẻ hằng ngày có vai trò quan trọng tuyệt đối với quá trình hình thành nhân cách, phẩm chất của đứa trẻ, đặc biệt trong 6 năm đầu đời.

Với tâm niệm đó, khi ở trước mắt con, tôi luôn cẩn thận trong từng hành động và câu nói. Mặt khác, tôi luôn cố gắng để mình cảm thấy thoải mái, vui vẻ khi có con bên cạnh, vì hiểu rõ tâm lý của người lớn tác động đến trẻ rất nhiều.

Theo tôi, giáo dục gia đình là nền tảng cơ bản nhất trong việc hình thành đạo đức, khả năng, cá tính, thói quen tốt hoặc xấu trong mỗi con người. Sáu năm đầu tiên của cuộc đời là sáu năm quan trọng nhất trong việc giáo dục một đứa trẻ, và trong 6 năm đó, đặc biệt là 3 năm đầu tiên, đứa trẻ hầu như được nuôi dạy và lớn lên trong gia đình.

Nếu được nuôi dạy khoa học và đúng phương pháp, sau 6 tuổi, đứa trẻ đã có thể có đủ khả năng dùng chính kiến cá nhân phân tích sự đúng sai, phải trái đối với các sự việc xảy ra quanh nó, để quyết định hành động.

Tôi là người không tin nhiều vào yếu tố di truyền, mà tin nhiều hơn vào phương pháp, thời gian và cách thức truyền tải kiến thức cho đứa trẻ.

Minh Thu đã có những năm đầu đời bên cạnh mẹ như thế nào?

Cả căn nhà của tôi biến thành trường mẫu giáo với thư viện, phòng soạn giáo án, phòng ăn, phòng ngủ, phòng chơi. Tôi là hiệu trưởng mầm non, kiêm cô nuôi dậy trẻ, kiêm mẹ bỉm sữa lên chương trình đến từng 15 phút, dịch hàng chục quyển sách ra tiếng Việt để đọc cho con, khi sách thiếu nhi hồi đó còn hiếm.

Tôi tự chế rất nhiều đồ chơi, cùng ăn, cùng chơi, cùng sinh hoạt với con nhiều giờ mỗi ngày. Để thực hiện được triệt để kế hoạch của mình, tôi thay đổi toàn bộ nếp trong gia đình. Giờ giấc sinh hoạt, chế độ ăn uống, bao giờ được xem TV, thậm chí quan niệm về lẽ công bằng, khi nào thì người lớn tuổi nhất trong nhà vẫn phải xin lỗi hay cám ơn – tất tật được sắp đặt để tạo ra môi trường vừa là nhà, vừa là trường thuận lợi nhất cho con gái.

Tôi nói chuyện và đọc sách rất nhiều cho con nghe, ngay từ ngày đầu tiên khi bé ra đời. Khi có bé ở cùng phòng, làm bất cứ việc gì, tôi đều mô tả cho bé nghe một cách rõ ràng, mạnh lạc, giúp bé phát triển khả năng nghe hiểu, đồng thời làm quen với logic suy nghĩ về nguyên nhân và hậu qủa. Tôi không ép bé làm bất cứ cái gì, nhưng bằng hành động của mình, và bằng cách “bày trò” để chơi, nhảy múa, hát, đóng kịch cùng bé – tôi dạy cho bé hầu như mọi kiến thức và kỹ năng phù hợp với lứa tuổi.

- Bị “điều chỉnh”, mọi người xung quanh chị hẳn cũng phản ứng?

Cách đây hơn 18 năm, ở Việt nam, mọi người vẫn có tư tưởng: “Cha mẹ sinh con, trời sinh tính”. Vì vậy, việc tôi mua hàng đống sách từ nước ngoài về, đọc, rồi bắt chước nuôi con theo sách, cũng gây nên rất nhiều điều tiếng. Trong gia đình, nhiều người phản ứng ra mặt. Nhưng tính tôi vốn bướng bỉnh, lại rất quyết đoán. Vì vậy, ai nói gì thì nói, tôi kệ - vì tôi tin là mình làm đúng, làm một cách có cơ sở. Mọi người nói mãi mà thấy không tác động gì được đến tôi, nên dần dần cũng thôi. Việc tôi quyết định cho Thu đi du học từ lúc chưa tròn 9 tuổi, theo ý muốn của chính con – cũng đã gây rất nhiều tranh cãi trong nhà.

- Vì sao chị có thể dũng cảm để con gái còn nhỏ như vậy đi học ở nước ngoài?

Tôi nuôi Thu một cách có cơ sở khoa học, dựa trên rất nhiều sách do các nhà giáo dục có kinh nghiệm của các nước tiên tiến viết. Theo dõi sự phát triển của con, đến năm Thu quãng độ 5 – 6 tuổi, tôi thấy con gái đã rất tự lập. Con tự làm mọi việc liên quan đến bản thân.Việc đi du học sớm là do con gái tự lựa chọn và đề nghị. Tôi không có bất cứ lý lẽ gì để phản bác, nên phải đồng ý.

- Khi Minh Thu đi du học, chị làm thế nào để vẫn tiếp tục dạy con từ xa?

Tôi là người bạn thân thiết nhất của con gái, và con gái hết sức tin tưởng mẹ. Mẹ con có thể kể cho nhau nghe mọi chuyện, tâm sự với nhau mọi suy nghĩ. Mặt khá tích cực của việc phải xa nhà sớm, là làm cho con gái tôi nhận thức rõ: gia đình là nơi gắn bó và thân thiết nhất, không gì có thể thay thế. Hàng tuần, hai mẹ con nói chuyện với nhau nhiều giờ.

Mỗi đợt con gái về nhà, tôi đều sắp xếp thời gian để ở nhà trọn ngày bên con. Tôi vẫn tiếp tục tham gia vào mọi hoạt động của con, nắm tình hình rất sát, để có thể đưa ra lời khuyên đúng lúc, hoặc can thiệp kịp thời khi con cần.

Nghề làm cha mẹ

Dù đã sắp chạm ngưỡng 60 tuổi, bà Trần Bích Hà vẫn có một sức khỏe khiến nhiều người mơ ước và bà thường xuyên trải nghiệm du lịch ở nhiều nước trên thế giới

- Hành trình chuẩn bị và nuôi con của chị thật chẳng đơn giản chút nào, mà sao chị lại lấy tên sách là "Nuôi con đôi khi thật đơn giản"?

Thực ra, cái gì khi viết ra cho rành mạch, người ta sẽ có xu hướng thấy rất phức tạp. Nhưng khi đã hiểu và thấm thì sẽ trở nên đơn giản hơn rất nhiều.

Tôi mất 7 tháng để đọc sách về nuôi dạy con, cứ cho là mỗi ngày trung bình quãng 3 tiếng. Để học lý thuyết một nghề mới -“Nghề Làm Cha Mẹ – nghề quan trọng bậc nhất với xã hội – thì thời gian như vậy là quá ít trong sự so sánh tương quan với các nghề khác.

Khi thực hành, tôi mất 6 năm đầu phải rất chú ý để khớp được lý thuyết với thực hành, tôi đã có một “sản phẩm” tương đối hoàn chỉnh và tốt hơn mục những giá trị đặt ra ban đầu. Khi con 4 tuổi, tôi chỉ bố trí thời gian cùng chơi với con 30-60 phút/ngày. Khi con đi du học, con về thì tôi chỉ ở bên con được 3-4 tiếng/ngày.

- Nếu so với các nghề phức tạp khác – thì học và thực hành “Nghề Làm Cha Mẹ” đơn giản hơn nhiều. Vậy cái gì làm cho nó phức tạp?

Theo tôi: tâm lý truyền đời qua nhiều thế hệ ở Việt nam “cha mẹ sinh con, trời sinh tính”, đẻ ra khác biết nuôi, mỗi đứa mỗi khác, vì vậy con họ thành công là do “số” họ may, mình có học cũng không được.

Là vì không ai bắt buộc mình học cái nghề đó, cũng không có nhu cấu cấp thiết là phải học xong thì mới được đẻ, mà nghề đó đâu giúp mình “kiếm cơm”. Vậy thì sao phải mất công học? Ngại đọc, ngại học cái mới cũng góp phần cản trở cái sự học nghề này.

Nếu học và làm tốt “Nghề Làm Cha Mẹ”, nó dài lắm. Kết quả đến sau 18 năm, thậm chí 25 năm. Trong chừng ấy năm trời đằng đẵng, có thể phải chịu đựng biết bao “lời ong tiếng ve”, bao cái lườm nguýt, cái dằn vặt cấm cẳn của người thân và cả không thân. Chưa kể, mâu thuẫn về quan điểm trong việc nuôi dạy con là nguyên nhân hàng đầu của cái sự vợ chồng cãi nhau, kể cả ly tán.

Với nghề gì cũng vậy, việc học và làm sẽ rất đơn giản nếu ta thấm nhuần và tin tưởng, nếu ta yêu thích và thấy đời có ý nghĩa khi làm nghề đó – và đặc biệt là khi ta được chuẩn bị tốt về tâm lý, sức khỏe, tài chính hợp lý trong khả năng – để làm nghề đó trong vòng 18 năm – sau đó ta sẽ đủ thạo nghề để lại thành thầy, truyền lại cho con dạy cháu.

- Là một doanh nhân thành đạt, bận rộn và thường xuyên đi đây đi đó, nhưng tôi thấy chị vẫn là một bà mẹ kết nối, truyền cảm hứng cho mọi người từ việc quản lý, nuôi dạy con đến chăm sóc sức khỏe. Động lực nào giúp chị có đủ thời gian và sức khỏe cho tất cả những việc này?

Ở bất cứ vị trí làm việc hoặc nơi nào tôi sống, tôi đều có mong ước được người khác chia sẻ kinh nghiệm, và chính mình chia sẻ những điều tốt cho mọi người. Tôi bị ảnh hưởng sâu sắc bởi nền giáo dục của 2 nước Anh và Mỹ.

Tôi nhận thấy nhiều người châu Âu luôn có mong muốn chia sẻ, để ai chưa có kinh nghiệm có thể học hỏi và tham khảo. Người Việt có cái dở là hay bị tâm lý “thủ thế”, thậm chí ích kỷ, biết điều gì thì giữ thật kín, chỉ sợ người khác biết rồi bằng mình. Những gì tốt liên quan đến việc giáo dục trẻ con, và sức khỏe của cá nhân cũng như cộng đồng, thì nên được chia sẻ càng nhiều càng tốt, giữ làm “bảo bối”, nó cứ hơi “sao sao” ấy, nếu không nói là hơi ích kỷ.

Từ khi con gái còn bé, tôi luôn khuyến khích và động viên con hãy chia sẻ, yêu thương và giúp đỡ những ai kém may mắn hơn mình. Tôi rất mừng là những bài học đó thấm rất sâu vào tâm hồn con. Bằng cách chia sẻ, cuộc sống sẽ phong phú và đa dạng hơn, con người sẽ cảm thấy hài lòng với bản thân và vì thế - thấy hạnh phúc hơn.

Xin cảm ơn chị!

• Nhã Uyên

Hiện nay, hệ thống chính sách và quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT đang được khẩn trương nghiên cứu và hoàn thiện với nhiều văn bản quy phạm pháp luật đã được ban hành.

Cuối năm 2021, Bộ Tài chính cũng đã ban hành kế hoạch tổng thể thực hiện các giải pháp tại Đề án “Quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam” nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý thuế đối với TMĐT trong nước và xuyên biên giới, chú trọng hoạt động cung cấp dịch vụ số xuyên biên giới của nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam.

Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, thời gian tới, cơ quan này tiếp tục triển khai các hoạt động để quản lý thuế đối với hoạt động TMĐT theo hướng hiện đại hóa.

Cụ thể, cơ quan thuế sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định pháp luật về thuế để tăng cường trách nhiệm của chủ sở hữu sàn TMĐT trong việc khai thuế, nộp thuế thay cho người bán hàng hóa, dịch vụ thông qua sàn có chức năng đặt hàng trực tuyến và cung cấp thông tin cho cơ quan thuế bằng phương thức điện tử.

Hiện đại hoá công tác quản lý thuế; nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin để kết nối, lưu trữ thông tin để hỗ trợ, kết nối với người nộp thuế (nhà cung cấp nước ngoài, sàn TMĐT...) theo hình thức điện tử trực tiếp tại Cổng thông tin điện tử Tổng cục Thuế.

Lãnh đạo Tổng cục Thuế cho biết, cơ quan này cũng sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu để quản lý rủi ro đối với thương mại điện tử; áp dụng trí tuệ nhận tạo (AI) để xử lý dữ liệu, đưa ra các cảnh báo đối với trường hợp vượt ngưỡng rủi ro và đề xuất các biện pháp quản lý thuế theo rủi ro đối với hoạt động thương mại điện tử (kết hợp cơ sở dữ liệu từ hóa đơn điện tử, thương mại điện tử).

Xây dựng hệ thống quản lý thuế thông minh, đáp ứng khả năng kết nối dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước, tích hợp thông tin, xử lý dữ liệu lớn, hoạt động 24/7, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế.

Triển khai công tác thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch thường xuyên và theo chuyên đề đối với hoạt động TMĐT, trong đó tập trung đối với nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở kinh doanh cố định tại Việt Nam và một số chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT.

Phối hợp với các bộ, ngành, tổ chức, hiệp hội có liên quan để trao đổi, kết nối thông tin, phối hợp quản lý và hoàn thiện việc sửa đổi chính sách, pháp luật để tăng cường công tác quản lý TMĐT. Cụ thể, cơ quan thuế đã ký thỏa thuận phối hợp công tác với Bộ Công Thương để chia sẻ cơ sở dữ liệu, kết nối để khai thác thông tin, hoàn thiện chính sách pháp luật để quản lý hoạt động kinh doanh TMĐT.

Ký thỏa thuận phối hợp công tác với Bộ TT&TT (cơ quan quản lý về mạng viễn thông, Internet; quản lý cung cấp dịch vụ số với công tác quản lý thuế) để khai thác, truyền nhận, kết nối thông tin doanh nghiệp quảng cáo xuyên biên giới; danh sách cá nhân có phát sinh doanh thu từ quảng cáo trên sản phẩm, dịch vụ nội dung thông tin số; doanh nghiệp trong nước có hoạt động cung cấp dịch vụ viễn thông và sử dụng tài nguyên kho số.

Xây dựng chương trình làm việc với Bộ Công An để đề xuất phối hợp thực hiện kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu phục vụ công tác quản lý thuế...

Duy Vũ

Một trong những lợi ích chính của đám mây là khả năng kết nối hệ sinh thái đối tác rộng lớn hơn, bao gồm người dùng, nhà phát triển với các cơ quan nhà nước. Tận dụng năng lực và dịch vụ đám mây của các hệ thống đám mây thương mại còn giúp chính phủ phát triển ứng dụng và dịch vụ cho người dân theo cách nhanh hơn, quy mô hơn, theo ông Kevin Ng, phụ trách công nghệ tại Cơ quan công nghệ chính phủ Singapore (GovTech).

Cơ quan nhà nước có thể tiếp cận hệ sinh thái toàn cầu các giải pháp hoàn chỉnh để bổ sung những tính năng nâng cao cho các dịch vụ kỹ thuật số của họ, thay vì tạo ra từ số không. Việc thử nghiệm và triển khai ứng dụng cũng được tự động hóa và thực hiện theo thời gian thực, tăng tốc độ cung cấp dịch vụ chất lượng cao cho mọi đối tượng.

Dịch vụ công linh hoạt hơn khi “lên mây”

Mạng tương tác doanh thu nội địa (IRIN), hệ thống CNTT nền tảng của dịch vụ quản lý thuế và thu ngân sách Singapore, là một ví dụ cho thấy chuyển đổi sang đám mây thương mại có thể cải thiện tính linh hoạt của các dịch vụ công như thế nào.

Hàng năm, IRIN có khoảng 5 triệu pháp nhân và 2.000 cán bộ sử dụng. Hệ thống IRIN đang được nâng cấp để nâng cao trải nghiệm cho người đóng thuế và cán bộ phụ trách. Nó được lưu trữ trên đám mây thương mại thông qua hợp tác với GovTech, trong khi các công cụ DevOps được ứng dụng để tăng cường tự động hóa.

Những thay đổi quan trọng đối với hạ tầng của hệ thống bao gồm chuyển dịch từ kiến trúc nguyên khối hiện tại sang dịch vụ vi mô – triển khai các chức năng, dịch vụ độc lập thay vì như một bộ phận đơn lẻ - để có khả năng mở rộng, nhanh chóng và ổn định.

Khi hoàn thành, hệ thống mới giúp người đóng thuế hoàn thành các nghĩa vụ thuế chỉ trong thời gian ngắn. Quy trình khai thuế của các doanh nghiệp cũng được đơn giản hóa và tích hợp sâu hơn với hệ thống và phần mềm kế toán.

(Ảnh: Smartnation.gov.sg)

Các hệ thống khác dự kiến được lưu trữ trên đám mây thương mại còn có IRIS của Cơ quan phát triển truyền thông Infocomm, chương trình đồng hồ nước thông minh của Cơ quan quản lý nước quốc gia (PUB). IRIS loại bỏ yêu cầu phải gửi nội dung để phân loại của các công ty truyền thông, CNTT, đồng thời cung cấp thông tin cập nhật về tình trạng hồ sơ cùng các tính năng khác.

Sau đó, PUB sẽ lắp đặt đồng hồ nước thông minh đầu tiên của Singapore vào năm 2021. PUB sẽ có thể đọc chỉ số sử dụng nước của hộ gia đình không dây và cung cấp cho các hộ gia đình thông tin sớm về điều chỉnh tiết kiệm nước thông qua cổng thông tin khách hàng.

Theo PUB, 300.000 đồng hồ nước thông minh đầu tiên của Singapore sẽ được lắp đặt từ đầu năm 2022, nằm trong kế hoạch số hóa hệ thống nước. Các đồng hồ này dùng công nghệ kỹ thuật số để kiểm soát lượng nước sử dụng và rò rỉ nước tại các hộ gia đình, tòa nhà thương mại, công nghiệp. PUB có thể đọc thông tin từ xa và đưa ra tư vấn cho các hộ gia đình về việc điều chỉnh sử dụng nước thông qua cổng khách hàng.

Đảm bảo an toàn cho dữ liệu trên điện toán đám mây

Để hỗ trợ sử dụng đám mây thương mại trong phát triển hệ thống CNTT chính phủ, GovTech sẽ tăng cường Singapore Government Tech Stack (SGTS). Đây là nền tảng tập trung cho phép triển khai nhanh chóng, hiệu quả các dịch vụ kỹ thuật số của chính phủ, cung cấp các dịch vụ, công cụ để cơ quan nhà nước dùng nhằm duy trì sự nhất quán và chất lượng ứng dụng.

Ông Bernard Tan, Giám đốc Dịch vụ cố vấn An ninh mạng tại GovTech, cho biết với tư cách nền tảng tập trung, SGTS sẽ bảo đảm các biện pháp bảo mật dữ liệu và an ninh mạng được tích hợp trong quá trình phát triển hệ thống CNTT. Điều này đặc biệt quan trọng khi dữ liệu của chính phủ và công dân lưu trữ trên hệ thống đám mây thương mại.

Ông chia sẻ, chính phủ áp dụng nguyên tắc đưa bảo mật vào trong mọi bước phát triển ứng dụng. Chuyển lên đám mây thương mại giúp các cơ quan tận dụng dịch vụ bảo mật tích hợp sẵn có của đám mây để cải thiện bảo mật, cũng như hiện đại hóa và bảo vệ việc triển khai ứng dụng, trong khi đạt được sự “đàn hồi” cao hơn thông qua các tính năng tự động mở rộng quy mô của đám mây.

Chẳng hạn, hệ thống eExam2 của Hội đồng đánh giá và kiểm tra Singapore (SEAB) là một dự án sử dụng SGTS, tự động điều chỉnh năng lực trong thời gian thi cử cao điểm. SEAB đã áp dụng các kỳ thi điện tử (e-exam) cho các kỳ thi nói tất cả các môn ngoại ngữ từ năm 2013, trong đó, video clip dùng để đánh giá kỹ năng nói của học sinh. Các bài thi viết trên máy tính cũng được dùng cho một số chủ đề.

Dù vậy, Singapore cần nỗ lực nhiều hơn để mang đến cơ hội cho khu vực tư nhân trong việc ủng hộ sáng kiến ưu tiên đám mây. Tính riêng năm 2020, nước này ký hợp đồng với 17 công ty trong cuộc đấu thầu để hỗ trợ các cơ quan nhà nước bắt tay vào các dự án tận dụng SGTS, kèm theo yêu cầu phải phát triển ứng dụng lưu trữ trên đám mây.

Lưu trữ dịch vụ và hệ thống chính phủ trên đám mây mang đến nhiều lợi ích so với phương thức lưu trữ tại chỗ hiện tại. Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long đã nhắc đến điều này khi phát biểu tại sự kiện Stack 2018 do GovTech tổ chức. Thủ tướng nhấn mạnh lưu trữ hệ thống trên đám mây sẽ giảm đáng kể chi phí vận hành và cho phép các tổ chức “vận hành hệ thống 24/7”. Khi Singapore tiếp tục hành trình thực hiện mục tiêu trở thành Quốc gia thông minh đầu tiên trên thế giới, “câu hỏi đặt ra cho chính phủ không phải là có làm hay không, mà là tận dụng đám mây đến mức nào và vượt qua các vấn đề, giảm thiểu rủi ro ra sao”, ông Lý Hiển Long phát biểu.

Du Lam

Việt Nam thuộc nhóm thị trường trọng điểm về ứng dụng nhà máy thông minh

Đến năm 2025, chuyên gia Intel dự báo công nghệ nhà máy thông minh sẽ tăng trưởng mạnh nhất tại khu vực châu Á Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam.

“Nơi gặp gỡ tình yêu” – Tựa album mới nhất của Thanh Lam nghe đâu là một “điềm lành” dự báo cho câu chuyện tình yêu giữa hai người?

- Album này Thanh Lam đeo đuổi trong suốt 2-3 năm nay và hoàn thiện nó vào đúng đợt giãn cách xã hội vì đại dịch COVID-19, cũng chính là thời điểm chúng tôi gặp nhau. Nếu tên album được chọn trước đó thì quả đúng nó là một “điềm lành” thật. Có điều, “nơi gặp gỡ tình yêu” của chúng tôi có vẻ như chẳng giống ai: Ngay bên con phố đầu tiên bị phong tỏa ở Hà Nội vì sự cố bệnh nhân thứ 17 và bệnh viện mắt của chúng tôi gần như nằm ngay sát tâm dịch.

Nghĩa là chỉ mới 3 tháng? Ở vào tuổi của anh, thường người ta không nghĩ tới khả năng “sét đánh”, liệu đây chính xác có phải là một chuyện tình kiểu “có tránh cũng chả được”?

- Chắc vậy, vì đúng là… cứ thế lao bổ vào nhau, nào kịp nghĩ gì (cười). Tất nhiên không phải ngay trong lần gặp đầu tiên, lúc cô ấy tranh thủ khi không vướng show để đến chỗ tôi mổ mắt, theo lời mách của một người bạn. Chỉ là trong một lần tái khám, cô ấy không sao gọi nổi taxi đến khu Trúc Bạch vào những ngày ấy nên tôi… “đành” phải đưa cô ấy về, và dọc đường nói chuyện thấy… cũng hợp.

Trước đấy anh có lưu tâm nhiều tới cái tên Thanh Lam không?

- Cũng có nhưng không nhiều lắm, vì quả thực công việc bận rộn khiến tôi gần như không có thời gian đi xem ca nhạc hay TV. Nhưng báo thì có đọc, đại loại cũng biết cô ấy là một diva cá tính, tài năng và cũng vướng phải không ít thị phi như lẽ thường ở một người “làm dâu trăm họ”. Tôi thậm chí còn là hơi định kiến. Thú thực là lúc đầu, tôi đến với Thanh Lam chủ yếu là vì tò mò về một người nổi tiếng lẫn… điều tiếng, và phải nói là không hẳn nghiêm túc, không hề định gắn bó lâu dài. Nhưng rồi dần dần, cô ấy cứ dẫn tôi từ bất ngờ này tới bất ngờ khác và nó thú vị đến nỗi tôi không thể không nghiêm túc. Thoạt đầu, là thiên về cảm tính, có phần hời hợt, kiểu gặp nhau thì mãnh liệt nhưng chưa chắc xa đã thấy nhớ, nhưng sau thì bằng cả lý tính, thấy yêu không chỉ là yêu thôi đâu, mà còn cả thương nữa. Khi trong tình yêu xuất hiện tình thương, thì nghĩa là mình đã yêu người ta lắm rồi đấy!

BS Bùi Tiến Hùng: “Đi tìm dữ dội, lại gặp dịu dàng”. Ảnh: Phạm Ngọc

Cụ thể, anh… thương gì?

- Là khi Lam kể lại những chuyện đã qua, những mối tình, chẳng hạn. Có cuộc, tôi thấy xót Lam lắm. Có chuyện, làm tôi mất ngủ mấy đêm liền, vì thương, vì cả sốc nữa. Ngốc vừa thôi chứ! Nên đôi lúc cứ là phải mắng vốn cho tỉnh ra, dù… tỉnh rồi. Lam lạ lắm, gì cũng biết mà không hiểu sao có đầy lúc yêu ngốc lắm, như ma làm (cười). Nhưng chắc cũng vì thế mà Lam mới lại càng đáng yêu chăng? Khôn quá, thì đã chẳng!

Thanh Lam cực kỳ yếu đuối, nhưng là để… mạnh lên

Gặp đúng người, đúng thời điểm thì đương nhiên luôn vẫn là sự may mắn trong tình yêu. Nhưng “đúng thời điểm” biết đâu cũng kèm theo cả rắc rối, khi cái giá của tự do lắm lúc quá đắt?

- Đúng vậy, có những tổn thương không thuần túy là tinh thần, không đơn giản là hai người chỉ cần cùng có tự do là tới được với nhau dễ dàng. Rối tới nỗi Thanh Lam có lúc phải thở hắt xui tôi: “Thôi anh bỏ quách em đi cho rồi!”. Lam thật ra cũng có cái ý nhị riêng của cô ấy. Có những chuyện, nếu nói ra sớm, sẽ rất dễ bị nghĩ khác. Nhưng cô ấy đủ thông minh để đợi nó chín muồi, đủ được tin, rồi mới nói. Và cũng đủ tự trọng để không muốn làm phiền người mình yêu. Có những chuyện phải nói nó khiến tôi đau đầu tới nỗi có lúc tôi đã lên cơn hèn thoáng nghĩ: “Ôi hay thôi, có khi chả yêu Thanh Lam nữa đâu! Nhịn cho lành!” (cười). Nhưng đúng lúc đấy thì tình thương ở đâu tự dưng lù lù xuất hiện. Trước, nếu có, thì cùng lắm chỉ là ý nghĩ: “Ôi tội nghiệp cái cô này quá đi! Sao lại có thể gặp phải ngần ấy rắc rối cơ chứ!”. Nhưng sau đó thì là cảm giác thương yêu, lo lắng thực sự, luôn lo cô ấy nhỡ chẳng may bị làm sao. Thương, nó khác với tội nghiệp. Thương, nó mới là đỉnh cao của tình yêu…

Trông anh thì lại không có vẻ… “dại gái” nhỉ? Tôi nhớ có lần phỏng vấn đạo diễn Doãn Hoàng Giang, ông ấy đã mạnh miệng tuyên ngôn: “Tôi thà dại gái còn hơn… khôn gái’, anh thấy sao?

- Chính xác. Đàn ông phải dại gái chút mới hay chứ! Chất manly ở đàn ông chắc chắn phải bao gồm cả yếu tố dại gái. Một trong những phẩm chất của đàn ông theo tôi là… dại gái. Tôi thà bị ngã ngựa vì dại gái còn hơn là làm phụ nữ bị ngã vì cái tội “ranh gái”.

Ừ thôi, vất vả rồi, giờ đến đoạn những bất ngờ thú vị nhất về diva, là gì?

- Trước, “nghe hơi nồi chõ” loáng thoáng, tôi tưởng đâu nghệ sỹ nói chung thường thuộc về một thế giới có phần phù phiếm, hào quang sân khấu có thể ít nhiều làm người ta sao nhãng việc gia đình, đặc biệt là típ đàn bà trông nổi loạn như Thanh Lam. Ấy vậy mà chỉ cần chứng kiến một lần Thanh Lam vào bếp, và được ăn những món Thanh Lam nấu, Thanh Lam bày biện, thì chắc chắn bạn sẽ buộc sẽ phải xem lại những định kiến trước đây của mình. Thanh Lam hát thế nào thì cô ấy nấu ăn cũng y như thế. Một người làm gì cũng bằng tất cả tâm huyết và tình yêu như thế không thể nào là một người lơ phơ, hời hợt.

Nhưng khám phá bất ngờ nhất đối với tôi là đằng sau vẻ ngoài mạnh mẽ ấy hóa ra lại là một Thanh Lam cực kỳ yếu đuối, dễ tổn thương kinh khủng. Tôi đặc biệt bị cuốn hút không phải vì sự mạnh mẽ mà chính bởi vẻ đẹp của sự yếu đuối nơi cô ấy. Nó không chỉ khiến một người đàn ông muốn che chở cho cô ấy mà còn là cảm giác rất thật, rất gần trước một người vừa lạ vừa quen… Và đáng kể, sự yếu đuối đấy ở Lam lại không hề là cái yếu đuối ủy mị mà thật ra chỉ là một quãng lặng, khoảng lùi để giúp cô ấy tĩnh tại hơn, có dịp nhìn lại mình hơn và nạp thêm năng lượng mới. Sự yếu đuối không làm phiền đến ai mà chỉ để giúp cô ấy mạnh hơn. Tôi nghĩ Lam quyến rũ chính bởi cô ấy luôn đứng chông chênh giữa hai thái cực. Tôi chưa bao giờ gặp một người phụ nữ cực kỳ nghiện shopping nhưng cũng lại chăm tu tập như cô ấy…

BS Bùi Tiến Hùng: “Đi tìm dữ dội, lại gặp dịu dàng”. Ảnh: Phạm Ngọc

Anh có nghĩ mình hơi vội để “kết luận” về một người vốn chẳng lạ gì với “nghệ thuật hóa thân” không, khi mối quan hệ thực sự chưa đủ bề dày?

- Dày hay mỏng, ở vào độ tuổi của tôi, trường tiếp xúc của tôi, trải nghiệm của tôi…, tôi nghĩ không thể chỉ đo đếm thời gian một cách cơ học như thế được. Trong 3 tháng vừa qua, tôi và Lam thậm chí còn đầy lần… cãi nhau ác, và đó chính là những lúc Lam thật nhất. Lam bảo với tôi: “Em có cái tật là… không ai bảo được em cả”, và tôi kêu lên: “Ô thế cả anh cũng không bảo được em à? Không bảo được là anh đánh đấy!” (cười). Tôi thì tôi đồ là khi một người đàn ông đủ mạnh, họ lập tức sẽ bảo được người phụ nữ của mình. Kiểu như “cua gặp ếch” ấy mà, dân Hải Phòng bọn tôi có câu ấy. Ngang, thì có ai ngang bằng cua, nhưng gặp phải ếch phát xem, ôi cứ gọi là co hết càng lại, chả biết kiếp trước có nợ gì nhau không, lạ thế chứ!

Lam cũng bảo, giờ cô ấy khác trước nhiều rồi. Có điều, cô ấy cho rằng đấy là nhờ tu tập, chứ không phải là  do đàn ông, không đời nào.

“Ông mà lấy Thanh Lam thì để tôi đi sắm cái xẻng, còn… đào huyệt”

Con cái và bạn bè anh đón nhận “tin sốc” này thế nào?

- Cả 5 đứa con của tôi và Lam thì đều cùng rất ủng hộ và mừng cho “đôi trẻ” (cười). Tự dưng lại có thêm anh thêm em, vui chứ! Căn bản là các cháu cũng đều đã lớn cả rồi, đã bắt đầu tự lập và dần hiểu được lẽ đời. Con gái tôi còn học piano ở Nhạc viện và biết Đăng Quang, con Thanh Lam từ trước. Nói chung là thuận. Bạn bè thì về cơ bản cũng vote mạnh, vì đã sẵn mến mộ Thanh Lam, nhưng cũng có ông can mạnh, bảo… “chia buồn”, hoặc chúc mừng tôi vì đã… có gan lao đầu vào lửa. Có ông còn bạo mồm tuyên bố: “Ông mà lấy Thanh Lam thì để tôi đi sắm cái xẻng, còn… đào huyệt chôn ông” (cười). Ô nhưng tôi thực sự thấy chẳng sao, Thanh Lam thú vị chết đi được! Yêu Lam, tôi thấy mình khỏe ra, trẻ lên, mới lại. Tôi nghĩ Lam đã điểm đúng huyệt của tôi hơn là… đưa tôi xuống huyệt. Cái xẻng ấy của ông bạn tôi chắc vứt được rồi! (cười)

Thấy bảo, anh đã kịp ngồi cụng ly với… Quốc Trung?

- Ô, Quốc Trung thậm chí còn mời tôi về nhà dùng bữa nhé! Nói chuyện hợp là khác. Quốc Trung hay mà! Cảm nhận thôi nhé, tôi đồ rằng trong những người đàn ông từng yêu Thanh Lam, chắc chắn Quốc Trung là người thương Thanh Lam nhiều nhất. Khi đàn ông biết lo cho mình, là họ thương mình lắm đấy!

Nghe đâu trước đó, người đàn ông thành đạt, tự do, có ngoại hình và khá hoạt ngôn như anh vốn chẳng mấy khó để chinh phục các cô gái trẻ. Vậy nhưng, thay vì 9X, bỗng bất ngờ quay ngược thành… 6X?

- Thú thực là tôi cũng từng thử quen một vài cô gái trẻ, đúng, thậm chí 9X. Nói thật là lúc đầu thì thấy rất mới, rất thú vị, nhưng chẳng hiểu sao đi chơi cùng nhau được 1-2 lần thì bỗng… chẳng biết nói chuyện gì. Cạn vốn luôn! Chán. Có lẽ là do sự cách biệt quá nhiều về tuổi tác, tâm sinh lý… Trong khi, ở cạnh Thanh Lam thì có mà rỉ rả suốt ngày suốt đêm cũng không hết chuyện.

Vậy mà không ít đàn ông lại cho rằng chinh phục được một cô gái trẻ khi đầu đã hai thứ tóc thì là cả một chiến công?

- Tôi lại nghĩ ngược lại. Nói thật là tôi luôn cảm thấy không được tự tin và phần nào đó bất an khi đi cùng một cô gái trẻ. Với tôi, chinh phục một người phụ nữ giàu trải nghiệm mới là khó hơn nhiều. Vì họ luôn có khả năng nhìn thấu đối phương và trong đầu họ luôn thường trực câu hỏi: Người này đến với mình vì cái gì. Trong khi đàn ông - nếu yêu thực lòng - thì lại thường không có sẵn câu trả lời cho câu hỏi đó (cười). Mà bạn không thấy, Thanh Lam rõ ràng là một người đàn bà không tuổi sao?

Tôi chưa bao giờ yêu ai mà bị coi là “cửa dưới”, trừ yêu Thanh Lam

Một bác sỹ nhãn khoa thì nhất định không thể cầm lòng nổi trước… một đôi mắt đẹp? Thật sự thì nhan sắc của người đàn bà không tuổi chiếm bao nhiêu phần trăm trong quyết định của anh?

- Nói, lại nhớ cái lần đầu tiên tôi được xem Thanh Lam hát trực tiếp trên sân khấu, lâu lắm rồi, tại Hải Phòng quê tôi. Nhớ là cô ca sĩ đó rất xinh, giọng thì rõ là đặc sản, phong cách hết sức cá tính và đôi mắt thì quả đúng như ca khúc mà cô ấy hát hôm đó: “Hồ trên núi”. Nhưng thật ra, cái làm tôi bị mê hoặc nhất lại không phải là cái “hồ trên núi” có thể quan sát được bằng mắt thường ấy. Tôi mê Thanh Lam vì một ngọn núi khác, đấy chính là con người nội tâm nơi cô ấy.

Có câu “Giàu hai con mắt, khó hai bàn tay”. Bác sỹ nhãn khoa, anh nghĩ câu này đúng cho tình yêu hay là sự nghiệp hơn?

- Tôi nghĩ dù đứng ở đâu thì trước hết cũng cần có một nhãn quan tốt và sau đó là sự chăm chỉ của đôi bàn tay. Trong tình yêu, chọn được đúng người đã là một nhẽ, còn phải chăm vun xới nữa!

Ở tầm này, anh còn nghĩ tới chuyện kết hôn? Anh có lo đặt Thanh Lam vào hôn nhân khéo chẳng khác nào… “bỏ cóc vào đĩa”?

- Ô, tất nhiên có chứ, sớm thôi! Cóc và đĩa nào ở đây, tôi không nghĩ thế. Trước, tôi còn ngớ người ra vì được diva chọn, nhưng giờ thì chưa biết chừng là diva còn sợ để mất tôi hơn là ngược lại đấy! Bằng chứng là mỗi lần cãi nhau, Lam toàn phải làm lành và xin lỗi trước. Bọn này được cái cãi nhau như cơm bữa. Tính tôi ấy mà, không thích là tôi phang ngay.

Nhưng là nói cho sướng mồm thế thôi, chứ trong thâm tâm thật ra mình cũng lo đấy! Lớ xớ là bị cho out ngay ấy chứ! Hồi giờ, thật tôi chưa bao giờ yêu ai mà bị coi là “cửa dưới”, trừ yêu Thanh Lam.

BS Bùi Tiến Hùng: “Đi tìm dữ dội, lại gặp dịu dàng”. Ảnh: Phạm Ngọc

Nói thật là tôi nom anh không chừng cũng dễ… “lớ xớ” lắm đấy nhé! Chính xác là anh có đa tình không?

- Có chứ! Nhưng lớ xớ thì không. Bằng chứng là tôi chưa có cuộc tình nào dưới 1 tháng cả! (cười)

Tôi được biết là anh từng có những năm tháng dài chăm vợ ốm. Giữa những ngày tháng ấy, đã bao giờ anh cảm thấy nản lòng, mệt mỏi, muốn buông xuôi? Hoặc, cũng thế: buông, khi đã là một người đàn ông tự do?

- Kể từ khi vợ tôi phát hiện mắc trọng bệnh tới lúc ra đi, là hơn 12 năm. Cả một cái án tử đằng đẵng trong suốt ngần ấy năm, mệt mỏi chứ, sao không? Nhưng là cái mệt mỏi của một người đàn ông chỉ biết cắm mặt kiếm tiền để lo chữa chạy cho vợ, rảnh được chút nào là chạy về xem vợ thế nào, gần như không còn biết thú vui nào trên đời, ngoài niềm vui khi về tới nhà thấy vợ chạy ra đón. Còn hôm nào không, thì có nghĩa là cô ấy không được khỏe, cô ấy đau đớn, bữa cơm gia đình những hôm ấy thường phải 9-10 giờ mới bắt đầu, gắp một chút thức ăn ở đầu đũa mà cũng thấy tay nặng trĩu.

Tới giờ này, đó vẫn là cảm giác tôi sợ hãi nhất. Trong 3 năm còn lại, khi tế bào ung thư bắt đầu di căn, cô ấy thậm chí còn thay đổi tâm tính, chỉ tin vào tâm linh mà từ chối điều trị, khiến tôi không khỏi có lúc ngỡ ngàng, thậm chí bất đồng, thất vọng. Rất nhiều năng lượng tích cực cần thiết cho cuộc sống đã bị mất đi…

Thương nỗi, vào những năm tháng cuối đời, cô ấy đã âm thầm dùng morphine giảm đau để khiến ba bố con tôi tưởng rằng cô ấy đang khỏe lên và bớt đau hơn. Đó là những ngày cả nhà được ăn cùng nhau đầy đủ hai bữa, và bữa tối thì luôn đúng giờ. Tiếc là, cái hôm cô ấy ra đi nhẹ nhàng trong giấc ngủ (vợ tôi thậm chí đã nhờ y tá tiêm tới liều morphine thứ 5 trong ngày), và trong cuộc chuyện cuối cùng với cô ấy, tôi đã khuyên cô ấy đi ngủ sớm chỉ vì không muốn vợ mình bị mệt…

Tôi nghe nói chị ấy rất đẹp?

- Ừ, cô ấy là một giáo viên mầm non. Cô ấy đẹp tới nỗi ngay cả sau hóa trị cũng vẫn đẹp như thường, thậm chí còn đẹp hơn, hoặc do tôi may mắn. Cô ấy đựng tất cả mọi sự dịu dàng nền nã, và cả sự bao dung…

Thật bất nhã khi so sánh! Nhưng tôi không thể không nghĩ đến vẻ dữ dội ở Thanh Lam, như người ta vẫn nói…

- Trước thì tôi cũng tưởng vậy nhưng giờ thì ngược lại. Tôi thậm chí còn thấy hai người phụ nữ của mình giống nhau kỳ lại ở cái đức dịu dàng. Sự dịu dàng của thương yêu. Tôi thậm chí còn không hề nhìn ra chút dữ dội nào ở Thanh Lam. Như đã nói, thoạt tiên, tôi đến với Thanh Lam là vì tò mò, trong đó có cả sự tò mò về cái gọi là dữ dội và nổi loạn. Nhưng cuối cùng, cái tôi tìm thấy, mà khiến tôi muốn ở lại nhất, lại chính là sự dịu dàng! 

 (Theo Thuỷ Lê - laodong.vn)

Thanh Lam: Tôi đã có một bờ vai đủ vững để dựa vào!

Ở tuổi 51, Thanh Lam vẫn đẹp và nhiều năng lượng. Trải qua nhiều biến cố trong cuộc sống, nữ diva đã có "bến đỗ" vững chãi để nép vào.