Tạo hóa đã sắp xếp cho con người một cơ chế giúp cơ thể giữ được thăng bằng. Cơ chế đó đến từ sự cảm thụ của mắt, tai trong và hệ thống cơ xương khớp.

Mắt thu nhận các dữ liệu về vị trí và sự chuyển động của sự vật xung quanh rồi truyền lên não. Bộ phận mê đạo và tiền đình ở tai trong có tác dụng cung cấp thông tin về tư thế, vị trí của cơ thể. Hệ thống cảm thụ quan trong cơ xương khớp, cột sống cho biết phần nào của cơ thể đang chuyển động, phần nào đang tiếp đất…

Khó có thể giải thích hết cách thức não bộ xử lý các tín hiệu này, nhưng cơ thể luôn giữ tình trạng thăng bằng nếu các tín hiệu này rõ rệt, không trái ngược, xung đột nhau. Các tín hiệu xung đột gây chóng mặt có thể đến từ ngoại cảnh như khi đi máy bay, tàu xe, mắt không quan sát được toàn bộ nhưng tai vẫn tiếp thu sự dao động nên ta thấy choáng váng, xây xẩm; hoặc có thể đến từ các bộ phận bị bệnh như viêm tai trong, viêm dây thần kinh tiền đình…

Hiểu cơ bản tình trạng, cách thức cơ thể giữ thăng bằng như thế giúp ta hạn chế sự chóng mặt và phối hợp với bác sĩ tốt hơn trong quá trình chẩn đoán bệnh nếu cần phải điều trị. Bên cạnh đó, nguyên nhân gây chóng mặt còn rất nhiều, có thể đến từ huyết áp, thần kinh hay những tổn thương não bộ, cột sống nhưng việc chẩn đoán nguyên nhân chính xác là chuyên môn của bác sĩ, với sự hỗ trợ của các thiết bị, dụng cụ thăm khám chuyên biệt.

Trong một số trường hợp cần cắt cơn nhanh, bệnh nhân có thể tham vấn dược sĩ để sử dụng Acetyl-DL-leucine theo chỉ dẫn của nhà sản xuất. Người bệnh cần tránh những mẹo, phương thuốc “dân gian” không rõ ràng dễ khiến triệu chứng bị che mờ gây khó khăn cho quá trình điều trị hoặc khiến tình trạng bệnh thêm nặng hơn.

Vũ Minh

Hiểu cơ bản tình trạng, cách thức cơ thể giữ thăng bằng như thế giúp ta hạn chế sự chóng mặt và phối hợp với bác sĩ tốt hơn trong quá trình chẩn đoán bệnh nếu cần phải điều trị.

Tạo hóa đã sắp xếp cho con người một cơ chế giúp cơ thể giữ được thăng bằng. Cơ chế đó đến từ sự cảm thụ của mắt, tai trong và hệ thống cơ xương khớp.

Mắt thu nhận các dữ liệu về vị trí và sự chuyển động của sự vật xung quanh rồi truyền lên não. Bộ phận mê đạo và tiền đình ở tai trong có tác dụng cung cấp thông tin về tư thế, vị trí của cơ thể. Hệ thống cảm thụ quan trong cơ xương khớp, cột sống cho biết phần nào của cơ thể đang chuyển động, phần nào đang tiếp đất…

Khó có thể giải thích hết cách thức não bộ xử lý các tín hiệu này, nhưng cơ thể luôn giữ tình trạng thăng bằng nếu các tín hiệu này rõ rệt, không trái ngược, xung đột nhau. Các tín hiệu xung đột gây chóng mặt có thể đến từ ngoại cảnh như khi đi máy bay, tàu xe, mắt không quan sát được toàn bộ nhưng tai vẫn tiếp thu sự dao động nên ta thấy choáng váng, xây xẩm; hoặc có thể đến từ các bộ phận bị bệnh như viêm tai trong, viêm dây thần kinh tiền đình…

Hiểu cơ bản tình trạng, cách thức cơ thể giữ thăng bằng như thế giúp ta hạn chế sự chóng mặt và phối hợp với bác sĩ tốt hơn trong quá trình chẩn đoán bệnh nếu cần phải điều trị. Bên cạnh đó, nguyên nhân gây chóng mặt còn rất nhiều, có thể đến từ huyết áp, thần kinh hay những tổn thương não bộ, cột sống nhưng việc chẩn đoán nguyên nhân chính xác là chuyên môn của bác sĩ, với sự hỗ trợ của các thiết bị, dụng cụ thăm khám chuyên biệt.

Trong một số trường hợp cần cắt cơn nhanh, bệnh nhân có thể tham vấn dược sĩ để sử dụng Acetyl-DL-leucine theo chỉ dẫn của nhà sản xuất. Người bệnh cần tránh những mẹo, phương thuốc “dân gian” không rõ ràng dễ khiến triệu chứng bị che mờ gây khó khăn cho quá trình điều trị hoặc khiến tình trạng bệnh thêm nặng hơn.

Vũ Minh

Bé Nguyễn T.D. (5 tuổi, Sông Mã, Sơn La) có biểu hiện ho sốt cách đây 4 tháng, được đưa tới BV huyện khám với chẩn đoán viêm tiểu phế quản.

Tuy nhiên khi đang điều trị dở, người nhà lại tự ý đưa trẻ tới phòng khám tư khám lại, được nhân viên tại đây tiêm 2 mũi corticoid/ngày trong 4 ngày liên tiếp.

Sau tiêm, trẻ đỡ ho nhanh nhưng sau khoảng 1 tháng, bé D. bắt đầu có dấu hiệu nặng mặt, ăn khỏe hơn bình thường, 4 bát cơm/bữa, tăng 3-4kg, tóc mọc thấp, xuất hiện nhiều ria mép. 

Bệnh nhi

BS Đỗ Gia Nam, Phó trưởng khoa Nội tiết Người lớn, BV Nội Tiết TƯ cho biết, trường hợp bé D. là ca bệnh điển hình bị suy tuyến thượng thận nặng do lạm dụng corticoid.

Kết quả xét nghiệm cho thấy, chỉ số cortisol huyết thanh của trẻ giảm dưới 27,6, trong khi ngưỡng bình thường ở mức 69-610, tuyến thượng thận không hoạt động.

Ngay lập tức trẻ được kích thích trục tuyến yên - thượng thận bằng hormone. Sau tiêm 3 mũi, chức năng tuyến thượng thận đã hồi phục và sau 1 tuần, ổn định hoàn toàn.

Theo BS Nam, nhóm thuốc corticoid nếu được dùng đúng chỉ định, đúng liều lượng và thời gian có thể góp phần cứu sống người bệnh với rất nhiều loại bệnh lý nguy hiểm như cơn hen phế quản ác tính, sốc phản vệ, lupus ban đỏ hệ thống, thấp tim, suy tuyến thượng thận...

Tuy nhiên, nếu dùng với liều lượng cao, kéo dài nhưng không có biện pháp hỗ trợ điều trị để giảm bớt các độc tính của thuốc, corticoid có thể gây ra rất nhiều các tai biến nguy hiểm cho người bệnh như: Suy tuyến thượng thận, xuất huyết tiêu hóa, loãng xương, xẹp đốt sống, gù vẹo cột sống, tăng đường máu, tăng huyết áp, teo cơ, rối loạn tâm thần, trầm cảm, đục thủy tinh thể, suy giảm chức năng miễn dịch gây nhiễm trùng cơ hội..

“Đặc biệt, nếu lạm dụng corticoid ở trẻn em sẽ làm chậm quá trình phát triển trí tuệ và tinh thần của trẻ”, BS Nam nhấn mạnh.

Bé gái 7 tuổi mọc râu, lông khắp người vì thuốc chữa biếng ăn

6 tháng uống thuốc tăng cân, bé gái 7 tuổi tăng 10 kg và mọc lông khắp mặt, miệng, toàn thân. Bác sĩ phát hiện thuốc bé dùng là “đề xa’ - một loại corticoid có tác dụng rất mạnh.

- Bé trai 5 tuổi nhập viện trong tình trạng béo phì, nặng mặt, rậm lông vùng mặt và mép bất thường.

Bé Nguyễn T.D. (5 tuổi, Sông Mã, Sơn La) có biểu hiện ho sốt cách đây 4 tháng, được đưa tới BV huyện khám với chẩn đoán viêm tiểu phế quản.

Tuy nhiên khi đang điều trị dở, người nhà lại tự ý đưa trẻ tới phòng khám tư khám lại, được nhân viên tại đây tiêm 2 mũi corticoid/ngày trong 4 ngày liên tiếp.

Sau tiêm, trẻ đỡ ho nhanh nhưng sau khoảng 1 tháng, bé D. bắt đầu có dấu hiệu nặng mặt, ăn khỏe hơn bình thường, 4 bát cơm/bữa, tăng 3-4kg, tóc mọc thấp, xuất hiện nhiều ria mép. 

Bệnh nhi

BS Đỗ Gia Nam, Phó trưởng khoa Nội tiết Người lớn, BV Nội Tiết TƯ cho biết, trường hợp bé D. là ca bệnh điển hình bị suy tuyến thượng thận nặng do lạm dụng corticoid.

Kết quả xét nghiệm cho thấy, chỉ số cortisol huyết thanh của trẻ giảm dưới 27,6, trong khi ngưỡng bình thường ở mức 69-610, tuyến thượng thận không hoạt động.

Ngay lập tức trẻ được kích thích trục tuyến yên - thượng thận bằng hormone. Sau tiêm 3 mũi, chức năng tuyến thượng thận đã hồi phục và sau 1 tuần, ổn định hoàn toàn.

Theo BS Nam, nhóm thuốc corticoid nếu được dùng đúng chỉ định, đúng liều lượng và thời gian có thể góp phần cứu sống người bệnh với rất nhiều loại bệnh lý nguy hiểm như cơn hen phế quản ác tính, sốc phản vệ, lupus ban đỏ hệ thống, thấp tim, suy tuyến thượng thận...

Tuy nhiên, nếu dùng với liều lượng cao, kéo dài nhưng không có biện pháp hỗ trợ điều trị để giảm bớt các độc tính của thuốc, corticoid có thể gây ra rất nhiều các tai biến nguy hiểm cho người bệnh như: Suy tuyến thượng thận, xuất huyết tiêu hóa, loãng xương, xẹp đốt sống, gù vẹo cột sống, tăng đường máu, tăng huyết áp, teo cơ, rối loạn tâm thần, trầm cảm, đục thủy tinh thể, suy giảm chức năng miễn dịch gây nhiễm trùng cơ hội..

“Đặc biệt, nếu lạm dụng corticoid ở trẻn em sẽ làm chậm quá trình phát triển trí tuệ và tinh thần của trẻ”, BS Nam nhấn mạnh.

Bé gái 7 tuổi mọc râu, lông khắp người vì thuốc chữa biếng ăn

6 tháng uống thuốc tăng cân, bé gái 7 tuổi tăng 10 kg và mọc lông khắp mặt, miệng, toàn thân. Bác sĩ phát hiện thuốc bé dùng là “đề xa’ - một loại corticoid có tác dụng rất mạnh.