Việt Nam đặt mục tiêu hình thành một số chuỗi đô thị thông minh tại các khu vực kinh tế trọng điểm phía bắc, phía nam và miền trung, từng bước kết nối với mạng lưới đô thị thông minh trong khu vực và trên thế giới. 

Phát triển đô thị thông minh cũng nhận được sự quan tâm lớn của Chính phủ. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án Phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018-2025, định hướng đến năm 2030. 

Đến nay, trên cả nước đã có 41 trên 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã hoặc đang triển khai xây dựng đề án về đô thị thông minh. Trong đó, có đề án ban hành cho toàn tỉnh và cả đề án ban hành cho đô thị trực thuộc tỉnh. 

Hệ thống giám sát, điều hành an ninh, giao thông là một trong số những hạng mục quan trọng của thành phố thông minh.

Tuy vậy, theo ông Nguyễn Thành Phong, việc phát triển thành phố thông minh tại Việt Nam vẫn còn gặp khó khăn do nhận thức về đô thị thông minh từ góc độ nhà quản lý ở cấp độ địa phương, nhu cầu cung cấp sản phẩm của doanh nghiệp và cả nhu cầu thụ hưởng của người dân. 

Bên cạnh đó, một trong những vấn đề của Việt Nam là tiêu chuẩn, quy chuẩn quy hoạch đô thị thông minh và hạ tầng kỹ thuật, công trình kiến trúc thông minh chưa được ban hành đầy đủ và đồng bộ. Việc tham gia của các thành phần kinh tế trong quá trình này cũng còn hạn chế. 

Việc triển khai đô thị thông minh tại Việt Nam còn riêng lẻ, manh mún, thiếu tính đặc thù cho mỗi đô thị. Nguồn lực cho phát triển đô thị thông minh, bao gồm cả nguồn vốn và nguồn lực con người cũng có hạn. 

Những gợi mở về cách phát triển đô thị thông minh Việt

Theo ông Dương Công Đức - Giám đốc Giải pháp đô thị thông minh (Tổng Công ty Giải pháp doanh nghiệp Viettel), một trong những yếu tố mấu chốt giúp các địa phương triển khai thành công một dự án đô thị thông minh là lựa chọn đúng đối tác triển khai.

Đến nay, đã có 30 tỉnh, thành phố ký kết thỏa thuận hợp tác với Viettel để xây dựng thành phố thông minh. Sở dĩ doanh nghiệp này kết nối được với nhiều tỉnh, thành phố như vậy bởi Viettel có thể “may đo”, tư vấn mô hình thành phố thông minh phù hợp với văn hóa, kinh tế và nguồn lực của địa phương. Nhờ đó, các tỉnh vừa tiết kiệm được chi phí, vừa tránh được rủi ro khi sử dụng các giải pháp đóng gói sẵn tốn kém nhưng không phù hợp với nhu cầu. Đây là một trong những mô hình được đánh giá cao trên thế giới về hiệu quả và tính sáng tạo.

Trung tâm Điều hành đô thị thông minh tỉnh Thái Nguyên.

Theo ông Dương Công Đức, thuận lợi của Việt Nam là chưa khi nào chúng ta có sự đồng thuận như vậy về việc phát triển thành phố thông minh từ Trung ương đến địa phương. 

Tuy nhiên, thách thức của Việt Nam là câu chuyện đầu tư, tiếp cận những công nghệ mới nhất và làm sao để tìm, giải quyết các bài toán Việt Nam. Đó là những bài toán đặc thù, ví dụ như phát hiện người lấn chiếm vỉa hè, đổ rác thải trộm. 

Để xây dựng thành phố thông minh một cách tiết kiệm, hiệu quả, các tỉnh, thành phố nên sử dụng nguồn lực địa phương một cách tối ưu nhất, áp dụng công nghệ để đưa ra các phân tích chính xác, phù hợp, từ đó đáp ứng và giải quyết nhu cầu của từng người dân. 

Các địa phương nên dành từ 1-2% nguồn chi đầu tư của tỉnh để xây dựng hạ tầng thành phố thông minh. Bên cạnh đó, cần quan tâm đến việc đào tạo người dân để họ có đủ năng lực thụ hưởng các thành quả mà việc phát triển thành phố thông minh mang lại, vị chuyên gia này chia sẻ.

TS Nguyễn Đức Kiên - Phó Giám đốc Chiến lược sản phẩm Tập đoàn VNPT.

Theo TS Nguyễn Đức Kiên - Phó Giám đốc Chiến lược sản phẩm Tập đoàn VNPT, các trung tâm điều hành thông minh sẽ thúc đẩy chuyển đổi số tại Việt Nam. Điều này là bởi, trong từng lĩnh vực, bộ ngành, địa phương, các thông tin được cập nhật liên tục về trung tâm điều hành thông minh sẽ tạo ra động lực buộc phải chuyển đổi số. 

Lý giải cho điều này, Phó Giám đốc Chiến lược Tập đoàn VNPT cho rằng, khi các chỉ số mới nhất liên tục được gửi đến lãnh đạo, điều này sẽ tạo nên một sức ép vô hình buộc các cán bộ cấp dưới phải thực thi tốt hơn. 

Theo đại diện Tập đoàn VNPT, trong quá trình xây dựng các thành phố thông minh tại Việt Nam, điều kiện cần là phải có sự quyết tâm, chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo các cấp, bên cạnh đó, điều kiện đủ là phải đảm bảo sự liên tục của dòng chảy dữ liệu.  

Trọng Đạt

Thành phố thông minh từ câu chuyện bóng đèn

Nếu áp dụng hệ thống chiếu sáng thông minh, các đô thị của Việt Nam sẽ đảm bảo chiếu sáng tốt và có thể tiết kiệm từ 40 - 70% điện năng tiêu thụ.

Chị Thủy nhớ lại, khi khám thai định kỳ lúc 24 tuần, bác sĩ phát hiện cổ tử cung đã mở 2cm. Ngay lập tức, chị vào TP.HCM. Đây là song thai chị may mắn có được nhờ thụ tinh ống nghiệm, nên quyết tâm đến Bệnh viện Từ Dũ tìm cách giữ con.

Các bác sĩ nỗ lực giữ thai đến 26 tuần và cặp song sinh chào đời. Sau 4 ngày, một bé mất. Bé còn lại nặng 900gram. Chị Thủy tâm sự, đây là khoảng thời gian rất khó khăn với người mới làm mẹ lần đầu.

Thời gian con phải nuôi trong lồng ấp, chị cố gắng ngăn không cho nước mắt chảy. Có những ngày rất mệt, chị chỉ ngủ được 5-10 phút và không tránh được sợ hãi khi tỉnh dậy. Tuy nhiên, nhờ sự chăm sóc, hỗ trợ của y bác sĩ, bé đã trở về trong vòng tay mẹ. Đến nay, bé được 33 tuần.

"Thực sự, con tôi rất mạnh mẽ và vô cùng may mắn", chị Thủy nói. 

Chị D.T.A.N (35 tuổi, TP.HCM) chia sẻ về cô con gái 2 tuổi và cho biết, bé là trẻ sinh non. Khi có thai, chị N. bị hở eo tử cung nên chỉ hơn 27 tuần đã phải sinh bé. Lúc này, con chỉ 1kg. 

“Tôi lo lắm vì con nhỏ bé quá, nhưng may mắn bác sĩ đã giúp đỡ rất nhiều để mẹ con tôi vượt qua giai đoạn khó khăn”. 

Trong khi đó, bác sĩ Nguyễn Thị Từ Anh, Trưởng khoa Sơ sinh, Bệnh viện Từ Dũ cho biết, tâm lý người mẹ nào cũng muốn con sinh ra xinh xắn. Chị đã gặp trường hợp sản phụ 20 tuổi đã dùng tay gạt con ra (nặng 1kg) vì không nghĩ bé nhỏ và gầy như vậy. Thực tế, nếu người mẹ lo lắng nhiều, con cũng dễ tím tái; mẹ mang thai khi lớn tuổi lại càng lo lắng hơn.  Việc ổn định tinh thần, tâm lý cho mẹ rất quan trọng.

Bác sĩ Từ Anh cho hay, từ khi có ngân hàng sữa mẹ, tỷ lệ tử vong trẻ sơ sinh đã giảm dần theo thời gian. Với trẻ sinh non, việc ấp Kangaroo là rất cần thiết. "Lồng ngực bà mẹ là lồng ấp tuyệt vời nhất, vì nơi đó có trái tim, có tình thương yêu". 

Theo Bộ Y tế, hiện nay, tỷ suất tử vong trẻ em dưới 1 tuổi trên 1.000 trẻ giảm từ 14,7 (năm 2015) xuống còn 13,6 (năm 2021); tỷ suất tử vong trẻ dưới 5 tuổi trên 1.000 trẻ giảm từ 22,1 (năm 2015) xuống còn 20,5 (năm 2021).

Vì tử vong do sinh non/nhẹ cân chiếm tới 25% tử vong sơ sinh, nên việc chăm sóc và điều trị trẻ sinh non, nhẹ cân bằng các biện pháp khoa học tiên tiến đóng vai trò rất quan trọng.

Hiện nay, Việt Nam đã có thể cứu sống và nuôi dưỡng các trẻ sơ sinh rất thiếu tháng có cân nặng chỉ 500g cũng như tiếp tục chăm sóc để trẻ tăng trưởng và phát triển bình thường.

Người mẹ mắc Covid-19 vẫn có thể nuôi con bằng sữa mẹ an toàn, chăm sóc bé nếu đủ sức khỏe và đảm bảo các nguyên tắc 5K.

Con trai đầu đã 17 tuổi nên khi có thêm được cô công chúa nhỏ, hai vợ chồng chị hạnh phúc vô ngần. Tiếc là niềm vui ngắn chẳng tày gang, ngày thứ 5 sau sinh, mẹ con chị được xuất viện về phòng trọ, ngay trong đêm đó, chị Nguyệt đột nhiên ngất xỉu, phải đưa đi cấp cứu. Qua xét nghiệm, chị Nguyệt bị dương tính với SARS-CoV-2, được đưa vào bệnh viện dã chiến tại Bình Dương để điều trị.

“Thời gian đó, tôi ở phòng trọ vừa chăm con gái, vừa mong tin vợ. Đứa nhỏ tội nghiệp dường như biết số phận của mình nên ngoan lắm, đói khát mà cũng chẳng khóc. Về sau vợ tôi được chuyển ra khỏi khu dã chiến thì tôi vào viện chăm sóc, một mình con trai 17 tuổi lóng ngóng nuôi em nhỏ. Con bé sống được cũng nhờ sữa từ thiện của người ta cho”, nhớ đến con gái, anh Cưu lại luống cuống đưa tay gạt nước mắt.

Phải mất gần 3 tháng chị Nguyệt mới được chuyển ra bệnh viện ở địa phương để tiếp tục điều trị di chứng hậu Covid-19. Nhưng sau gần 2 tháng vẫn không thuyên giảm, bác sĩ khuyên anh Cưu đưa vợ về vì nằm lâu, chi phí tốn kém.

Lúc ấy, ngoài suy hô hấp, chị Nguyệt còn bị vết loét ở vùng xương cùng cụt rộng bằng miệng cái bát con, sâu hoắm vào tận xương cột sống, đau đớn vô cùng. Thương vợ, anh Cưu chẳng nỡ bỏ mặc, lại tiếp tục tìm bệnh viện để đưa đi điều trị. Đến tận giáp Tết năm 2022, anh mới đưa được vợ vào Bệnh viện phục hồi chức năng – Điều trị bệnh nghề nghiệp.

Chị Nguyệt phải mở khí quản từ khi điều trị Covid-19 nên suốt mấy tháng nay chẳng thể nói chuyện. Mỗi lần 2 vợ chồng gọi điện về gặp các con, nhìn thấy con gái thơ dại, người mẹ khổ sở phải kìm cơn nấc nghẹn trong lồng ngực, nước mắt giàn giụa.

Theo chẩn đoán của bác sĩ Khoa Hô hấp, chị Nguyệt mắc nhiều bệnh lý như suy hô hấp do di chứng hậu Covid-19, di chứng nhồi máu não bán cầu trái, động kinh, viêm phổi, viêm dạ dày, loét cùng cụt, hạ natri máu. Hiện tại, chị vẫn phải ăn qua đường ống, thở oxy. Bác sĩ dự kiến chị phải nằm viện điều trị dài ngày, thậm chí có khi cả năm.

Sinh sống ở tận Cà Mau, do không có phương tiện canh tác nên khoảng 10 năm trước, vợ chồng chị gửi con trai cả về nhà nội ở Kiên Giang để lên Bình Dương làm công nhân. Tích cóp nhiều năm mới có được mảnh đất nhỏ. Vốn dự định sinh con gái xong sẽ về quê, cất căn nhà lá đơn sơ để đoàn tụ với con trai. Ấy vậy mà tai ương từ trên trời ập xuống.

Anh Cưu đã nghỉ việc kể từ khi vợ anh đổ bệnh. Để có tiền điều trị cho chị Nguyệt trong thời gian qua, ngoài khoản tiền 2 vợ chồng dành dụm ít ỏi trong đợt sinh nở, anh Cưu phải cầm cố tài sản duy nhất là mảnh đất để vay 200 triệu đồng. Bên cạnh đó, anh cũng vay mượn thêm của người thân và hốt 2 nhóm hụi được khoảng 100 triệu đồng. Nhưng không ngờ, số tiền ấy như mọc cánh, rủ nhau "bay" hết sạch khiến anh điêu đứng.

“Vợ tôi đang phải dùng bảo hiểm y tế trái tuyến, do yếu quá, lại thêm vết loét cùng cụt đau lắm, nên mỗi lần di chuyển là phải dùng cáng và thuê xe cứu thương. Không tiện đi lại nên không thể về để chuyển đúng tuyến bảo hiểm y tế được, đành chịu thôi cô ạ”, anh Cưu giãi bày.

Bệnh tật đau đớn khiến chị Nguyệt thường xuyên mất ngủ, nhiều đêm anh Cưu cũng phải thức trắng. Bận bịu cả ngày lẫn đêm, dẫu mệt đến lả người nhưng chẳng còn ai để dựa nên anh vẫn tự động viên mình cố gắng. Anh mong ước vợ mình mau khỏe để về nhà, để con gái nhỏ không phải bơ vơ, thiếu vắng tình thương của cha mẹ.

Thương người mẹ tội nghiệp và hoàn cảnh khốn cùng của gia đình chị Nguyệt, Phòng Công tác xã hội Bệnh viện Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp đã liên hệ đến Báo VietNamNet với hi vọng làm cầu nối, giúp gia đình gặp được những tấm lòng thơm thảo. Chị Đặng Mỹ Trinh, Phó trưởng Phòng Công tác xã hội bày tỏ: "Chúng tôi cùng các nhân viên y tế đã cố gắng hỗ trợ cho chị Nguyệt, nhưng thời gian nằm viện quá dài, không cách nào giúp đỡ hết được. Mong rằng thông qua Báo VietNamNet chị ấy sẽ được nhiều nhà hảo tâm giúp đỡ, để sớm được về gặp lại các con".

Khánh Hòa