"Bài toán từ mấy thế kỷ mà bây giờ vẫn thấy khó vậy sao? Rồi bao nhiêu thành tựu về khoa học, văn hóa, nghệ thuật của thế giới mà chúng ta đang được tận hưởng như điện thoại, máy tính, internet hay những tác phẩm văn học nổi tiếng... đều xuất phát từ những quốc gia khác chứ không phải xuất phát từ đất nước mình. Hóa ra mình chỉ thường là người tiếp nhận tri thức chứ không phải là người tạo ra tri thức", tôi chợt nghĩ vậy.

Mang những suy nghĩ này nên tôi hay quan tâm đến "giáo dục khai phóng". Theo nhiều chuyên gia thì mô hình này là trang bị cho người học năng lực thích ứng với thay đổi trong môi trường công việc và xã hội nhờ phông nền kiến thức rộng và những kỹ năng sống còn như tư duy phản biện, giải quyết vấn đề và sáng tạo.

Khi đi dạy học, tôi được biết việc thúc đẩy tính tích cực trong học tập của học sinh luôn là việc mà ngành giáo dục chú trọng. Trong giáo dục hiện đại, ngành Giáo dục luôn mong muốn có những tiết học mà người giáo viên chỉ đóng vai trò điều hành, giữ nhịp; còn các em học sinh mới là người chủ động tìm tòi, phát hiện... Nhưng từ trước nay, giờ lên lớp của chúng tôi thường theo một công thức sẵn có: kiểm tra bài cũ, giảng bài mới theo kiểu thầy giảng trò chép, tổng kết bài học, rồi giao bài tập cho học sinh.

Tuy nhiên, do được học hỏi nhiều và tự tìm hiểu, nên tôi đã nhận thấy rằng cách giảng dạy như vậy chứa nhiều bất cập: lớp học có thể trật tự, nhưng hiệu quả không cao, cách giải thường chỉ do thầy cô giáo làm mẫu, học sinh bắt chước chứ không hiểu sâu bài học...

>> 12 năm học Toán, Lý, Hóa cũng chỉ để quên

Được lãnh đạo nhà trường khuyến khích, tôi cùng nhiều giáo viên trong trường cố gắng thay đổi từng bước. Ngoài việc khơi gợi niềm yêu thích, đam mê, tôi luôn tuyệt đối tôn trọng mỗi học sinh của mình. Với tôi, từ mẫu giáo đến lớp 12, học sinh luôn là chủ thể có suy nghĩ, chính kiến..., dù đúng dù sai các em vẫn cần được tự làm việc mà mình thấy đúng, tuyệt đối không phải nhận những lời trách mắng từ phía giáo viên.

Tôi được biết nhiều nền giáo dục tiên tiến coi trọng việc đặt câu hỏi hơn việc trả lời câu hỏi. Bởi vậy, với tôi, các em được quyền đặt mọi câu hỏi, không có câu hỏi nào là ngớ ngẩn. Trong một chương trình trên truyền hình cách đây mấy năm, có kể về trường hợp một học sinh Israel bày tỏ mong muốn bay lên mặt trăng và được thầy giáo khuyến khích. Tôi cũng có những học sinh với mong muốn như vậy và luôn khuyến khích em thực hiện giấc mơ của mình.

Ngoài ra, phương châm chủ đạo của tôi là luôn để các em được làm chính mình, coi học sinh là trung tâm. Ít khi tôi dùng từ "dạy" với các em, mà tôi hay dùng từ "thảo luận, tranh luận" – thảo luận về một vấn đề, tranh luận về một bài toán... Trong giờ học hay đời thường, tôi không bao giờ áp đặt chính kiến của mình, ít khi yêu cầu các em "phải làm thế này" mà luôn quan niệm "nên làm như thế này". Nếu ý kiến của các em đúng, tôi sẵn sàng nghe theo.

Để giờ học đạt kết quả cao, tôi thường giới thiệu qua bài học mới để học sinh về nhà tự tìm hiểu, nghiên cứu trước khi lên lớp. Khi các em đã tìm hiểu trước, khi đến lớp, học sinh sẽ sôi nổi thảo luận về bài học, dễ hiểu bài hơn. Giờ học của tôi bây giờ không còn thụ động một chiều nữa mà thường thực sự sôi động. Nếu giáo dục khai phóng rèn cho con người tính phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, sự sáng tạo, thì những điều này thường được thể hiện rõ ở mỗi giờ lên lớp của tôi.

>> Để Toán, Lý, Hóa không 'cướp đi thanh xuân' của học sinh Việt

Với cách dạy mới, học sinh được quyền hỏi bất cứ điều gì, đưa ra bất kỳ cách giải nào, nhiều khi tôi còn rất bất ngờ, thậm chí là bối rối trước các cách giải mới mẻ, độc đáo của các em. Tôi thực sự là chỉ là người điều phối, giữ nhịp cho tiết học, quyền chủ động hoàn toàn thuộc về các em, điều đó có nghĩa là, tính chủ động của học sinh đã được phát huy tối đa. Buổi học thường có kết quả cao là điều hiển nhiên.

Tôi thường được phân công dạy lớp chuyên, lớp chọn Toán, học sinh là các em rất thông minh, có những em phải nói là cực kỳ thông minh. Thú thực, có nhiều bài toán tôi không giải ngay được nhưng các em học sinh lại giải được trước. Tôi có thể là người thầy không giải được nhiều bài toán khó, nhưng trong quá trình dạy học, tôi luôn cố gắng khơi gợi để các em có thể tự giải được chúng.

"Khi rời ghế nhà trường, chúng ta thường không nhớ đến những thầy cô đã giải cho ta bài toán khó, mà chỉ nhớ đến những người biết khơi gợi cho ta tự giải được chúng", nhà báo Thomas Friedman đã viết như vậy trong cuốn Thế giới phẳng.

Để mỗi tiết học thực sự khai phóng, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ cao để có thể giải đáp được các ý tưởng, thắc mắc của các em học sinh, hoặc có thể khơi gợi để các em có thể tự giải quyết những thắc mắc này. Đồng thời, người giáo viên phải có tâm hồn rộng mở để bỏ qua suy nghĩ: "người thầy là chân lý tuyệt đối", để có thể chấp nhận mọi suy nghĩ, ý tưởng dù có là khác biệt của các em.

>> Học Toán, Lý, Hóa không phải để tìm đáp số

Trong khi đợi ngành giáo dục có những điều chỉnh toàn diện, hướng tới nền giáo dục khai phóng, tôi cho rằng, mỗi gia đình cũng nên chủ động cho con em mình. Việc thực hiện giáo dục khai phóng trong gia đình nghe có thể to tát, xa xôi, nhưng thực chất chỉ đơn giản là: tôn trọng con em mình, khuyến khích và tạo mọi điều kiện để các con có thể làm những điều mình thích; không chỉ trích hay cấm đoán một cách cực đoan. Nhiều người dù không được đến trường, chỉ nhờ tự học nhưng vẫn thành công, đó là minh chứng rõ nét cho việc giáo dục khai phóng tại gia đình.

Để phát huy hết tiềm năng của con người, để con người có thể trở thành "người mình có thể là". Cũng theo tác giả cuốn Thế giới phẳng: "Chiến lược trước kia của các quốc gia là phát triển quốc gia hùng mạnh, ngày nay là tạo mọi điều kiện để mỗi cá nhân có thể trở nên hùng mạnh. Mỗi cá nhân hùng mạnh thì quốc gia sẽ hùng mạnh".

Có người nói "No fantasy, no art" (không có sự tưởng tượng thì không có nghệ thuật), cũng có thể suy rộng ra rằng: "không có sự khai phóng để tự do tưởng tượng, tìm tòi khám phá thì không thể có thành tựu". Ở phương Tây, người ta có câu "reinvent the wheel" (tái sáng chế cái bánh xe), hàm ý nói "mất thì giờ, tiền bạc và công sức để làm ra cái mà người khác đã sáng chế và đã hoàn thiện".

Một người bạn đại học với tôi có dịp qua Quảng trường Thời đại của Mỹ. Tại đây, bạn tôi có suy nghĩ đau xót là: "chúng ta chỉ có thể đi bên cạnh họ chứ không thể sánh vai được với họ". Giaó dục khai phóng là để góp phần tạo ra tri thức, chứ không đơn thuần là tiếp nhận tri thức. Đó chính là một trong những chìa khóa quan trọng nhất để chúng ta có thể sánh vai được với các cường quốc năm châu.

Anh Phạm

>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.

Vàng trắng - lựa chọn trang sức số 1

Tại Showroom trang sức SKY-MOND số 8 Nhà Chung, lượng khách hàng lựa chọn vàng trắng tăng mạnh từ nửa cuối 2013.

Anh Nguyễn Mạnh Thái ở Hàng Đào, Hoàn Kiếm rất hào hứng vừa chọn được một bộ trang sức vàng trắng vui vẻ cho biết: "Mình mua trang sức cho vợ đeo nên đã tham khảo bạn bè cũng như trên các diễn đàn rất nhiều. Cuối cùng quyết định chọn vàng trắng đẹp mắt và hợp thời trang. Bây giờ người ta ít người đeo vàng vàng để làm trang sức lắm. Còn nếu mua để cất trữ thì họ đã chọn vàng miếng rồi!".

Trên thực tế, nhiều người cho rằng vàng trắng có thể kết hợp tinh tế cùng kim cương hay đá quý làm cho các mẫu trang sức trở nên sang trọng, quý phái nên rất được ưa chuộng.

Chị Thảo - nhân viên cửa hàng SKY-MOND số 2 Lê Đức Thọ kéo dài cho biết: "Thị trường trang sức Việt Nam đang chứng kiến sự lên ngôi mạnh mẽ của vàng trắng. Rất nhiều khách đến với cửa hàng chọn lựa các sản phẩm bằng vàng trắng, từ trang sức đến nhẫn đính hôn, nhẫn cưới. Các bạn trẻ chọn vàng trắng để bắt kịp xu hướng nhẫn cưới trẻ trung của thế giới. Vàng trắng được ưa chuộng vì chúng sáng bóng, không xỉn màu nhiều theo thời gian và có giá trị nhất định. Hơn nữa đeo trang sức vàng trắng còn khiến da bạn trở nên sáng đẹp hơn."

Có thể nói, vàng trắng không chỉ đẹp mà còn thể hiện được đẳng cấp của người dùng nhờ vẻ đẹp thuần khiết cao quý của nó. Chính vì vậy, vàng trắng đang được coi là lựa chọn số 1 hiện nay.

Cửa hàng đua nhau nhập vàng trắng

Đáp ứng nhu cầu tăng cao của khách hàng, rất nhiều cửa hàng trang sức trên cả nước đã có kế hoạch nhập hàng. Đáng nói là các mẫu trang sức bằng vàng trắng đều được nhập với số lượng lớn và nhiều hơn cả.

Trong đó, hệ thống trang sức SKY-MOND đi tiên phong với việc chuẩn bị lượng trang sức vàng trắng lớn nhất trong những năm qua. Số lượng trang sức bằng vàng trắng tại đây lên đến hàng nghìn sản phẩm, hướng tới  mục tiêu làm hài lòng cả những khách hàng khó tính nhất.

Các nhân viên ở SKY-MOND số 2 Lê Đức Thọ kéo dài tiết lộ, cửa hàng đã  nhập về với lượng sản phẩm gấp đôi năm trước, thậm chí tại cửa hàng ở số Nhà Chung còn nhập về gấp 3 so với mọi năm.

Nếu bạn đang băn khoăn trong việc lựa chọn một bộ trang sức đẹp mắt nhưng phải thật thời thượng cho mùa xuân này, vậy còn chần chờ gì nữa mà không chọn cho mình những sản phẩm tuyệt vời từ vàng trắng. Để được tư vấn và mua sản phẩm tốt nhất xin liên hệ cửa hàng:

Sky-mond Jewelry

Address: Số 2 Lê Đức Thọ kéo dài - Mai Dịch - Cầu Giấy - Hà Nội

Showroom 1: 18 Cầu Giấy - Ngọc Khánh - Ba Đình - Hà Nội

Showroom 2: 8 Nhà Chung - Hoàn Kiếm - Hà Nội

Tel: 043 211 5250 - Fax: 043 211 5184

Chi tiết xem tại: http://sky-mond.com/

Tấn Tài

Đầu tiên, tôi xin tâm sự về hoàn cảnh của mình: Trong quá trình cổ phần hóa từ 2002 đến 2008, công ty  bán toàn bộ cổ phần cho tư nhân, tôi có 4 bằng ĐH nhưng không có cổ phần nên phải về hưu với trợ cấp ít ỏi. Tôi xin việc ở công ty khác nhưng rất khó vì hệ số lương (6,31). Đi làm thuê thì tuổi cao, sức yếu. Kinh doanh thì không vốn, không địa điểm (có mỗi kiến thức kinh tế  và sự tử tế thì xã hội không cần). 

Ảnh minh họa. (Nguồn: Dân trí)

Tôi cũng xin chia sẻ câu chuyện "3 năm, tôi đang nghèo đi 2 lần!" của chị nhà báo. Thực sự trong điều kiện tình hình kinh tế hiện nay "thời bão giá" những người làm công ăn lương không có thu nhập phụ điều khó khăn như chị cả, đành phải tự xoay xở thôi chị ạ! (trừ khi làm giám đốc sở tài chính như ông X ở tỉnh K va li lúc nào cũng chật ních tiền, vàng).

Quốc hội, chính phủ đang rất "đau đầu" về vấn đề điều chỉnh (tăng lương) cho cán bộ trong điều kiện nợ công đang được dự báo trên 64%. Nhiều chuyên gia, nhiều nhà hoạch định chiến lược đang nghiên cứu, hiến kế "cần một giải pháp đồng bộ", nhưng chỉ bàn và nói thôi cũng không biết đến bao giờ lương công chức mới đảm bảo mức sống "trung bình". 

Theo tôi, trước hết: phải tinh giản ngay biên chế, cắt ngay 30% sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về (bộ máy chúng ta đang quá cồng kềnh vậy nhưng cơ quan nào cũng kêu thiếu người làm, bộ nào cũng đòi tăng biên chế), thứ hai là đưa các tiêu chuẩn được phục vụ vào lương (nhà, xe, điện, nước, điện thoại...) vào lương (đây là giải pháp chống lãng phí hiệu quả nhất), không thể để tình trạng "của chùa cứ xài vô tư".

Thứ ba là quyết liệt chống lãng phí, tham nhũng, đầu tư công kém hiệu quả (đường làm trước hỏng sau, cầu làm trước hỏng sau, trụ sở làm năm trước năm sau hỏng, một số tập đoàn kinh tế nhà nước làm ăn thua lỗ triền miên..), có vậy mới mong có nguồn lực để tăng lương cho công chức chị ạ!

Bạn đọc Phong Lê 

Thomas Knox (trái) có những cuộc trò chuyện ý nghĩa về cuộc sống, tình yêu và thành phố New York với những người lạ trong tàu điện ngầm.

Những màn trò chuyện của Thomas Knox (ở Mỹ) với người lạ mặt bất kỳ trong khi họ đợi tàu trên sân ga đã rất thành công, thậm chí chương trình còn được đề cử Giải thưởng cho các chương trình truyền hình Emmy năm 2021.

Sau khi một người bạn phải hủy hẹn ăn tối do tình trạng giao thông lộn xộn vào năm 2015, Knox tự nghĩ: “Không có gì tích cực xảy ra ở ga tàu điện ngầm và tôi muốn thay đổi điều đó”.

Vì vậy, Knox đã chở một chiếc bàn, hai chiếc ghế và một bình hoa thủy tinh lên sân ga Union Square để thử nghiệm ý tưởng với tên gọi: "Date while you wait"(tạm dịch: Hẹn hò trong khi chờ đợi).

“Lúc nảy ra ý tưởng, tôi không biết liệu mọi người có hứng thú với việc ngồi trò chuyện cùng một người hoàn toàn xa lạ trong khi chờ tàu điện ngầm hay không”, Knox nói.

“Và mặc dù tên là ‘Date’, đây không phải là nơi để kiếm người yêu”, anh nhấn mạnh. Một số phụ nữ mà anh gặp có vẻ muốn có một mối quan hệ sâu sắc hơn với Knox nhưng anh chưa bao giờ nghĩ rằng mình sẽ kiếm người yêu theo cách này. “Tôi chỉ muốn tạo ra thứ gì đó mang lại một chút tích cực cho việc chờ đợi ở ga tàu điện ngầm”.

Knox thực hiện “Date while you wait” đã được 6 năm nay.

Trong ngày đầu tiên, Knox đã trò chuyện với 20 người đợi tàu. Trong vài tuần tiếp theo, Knox dành hơn 5 giờ đồng hồ để nói chuyện với những người qua đường mỗi ngày.

Sau đó, anh đã kết hợp các trò chơi như Connect 4 và Rock 'Em Sock' Em Robots vào chương trình để thu hút nhiều người tham gia hơn.

Nhờ chương trình "Date while you wait", Knox đã được gặp gỡ các CEO, những người từng bị kết án, giáo viên và cả khách du lịch. Anh tạo tài khoản Facebook và Instagram để giữ kết nối với những người bạn mới quen của mình.

“Một người đàn ông đến thăm Manhattan để gặp cô bạn gái mà anh ta mới chỉ biết qua Internet. Đã có một chút rắc rối nhưng sau khi tôi khuyến khích anh ấy thử thêm lần nữa, cuối cùng họ đã giải quyết được mọi việc”, Knox nhớ lại.

Mỗi ngày, Knox mời những người lạ ngồi xuống, chơi board game hoặc nói về những vấn đề quan trọng đối với họ.

Giờ đây, Knox đã nghỉ công việc đại diện bán hàng cho Apple để tập trung toàn thời gian cho "Date while you wait". Anh đang phát triển các ứng dụng truyền hình và phát trực tuyến chương trình.

David Katz, nhà sản xuất của "Date while you wait" cho biết: “Đây là điều đặc biệt cần được chia sẻ với mọi người”.

Vào tháng 2 năm 2020, Katz đã tổ chức một nhóm sản xuất bắt đầu quay thử nghiệm chương trình dưới dạng một chương trình truyền hình dài tập. Và khi đại dịch Covid-19 bùng phát, Katz và Knox vẫn không nản lòng.

“Chúng tôi đã quay loạt chương trình vào giữa thời điểm xảy ra đại dịch”, nhấn mạnh rằng họ đã tuân thủ tất cả các hướng dẫn về y tế của New York. “Không ai mắc Covid-19 cả”, anh nói.

Chương trình truyền hình đặc biệt này đã được đề cử giải Emmy ở hạng mục Phỏng vấn/Thảo luận và người chiến thắng sẽ được công bố vào mùa thu năm nay.

Knox cũng đưa ra lời khuyên cho những người trò chuyện với anh khi chờ tàu.

“Từ một người bình thường, với những cuộc trò chuyện ngẫu nhiên với hành khách đợi tàu điện ngầm, tôi trở thành ứng cử viên của giải Emmy. Điều đó thật tuyệt vời”, Knox nói.

“Trải nghiệm này vô cùng quý giá đối với tôi. Tôi nhận được hàng trăm tin nhắn từ những người nói rằng họ đã bắt đầu sự nghiệp mới, rời bỏ những mối quan hệ độc hại và thành lập công việc kinh doanh riêng sau cuộc trò chuyện giữa chúng tôi”.

“Tôi rất vui vì đã thay đổi cuộc đời của ai đó sau những cuộc trò chuyện trên tàu điện ngầm”.

Đăng Dương(Theo The New York Post)

Cậu bé 'đu càng' máy bay sống sót kỳ diệu 17 năm trước giờ ra sao?

Mặc dù sống sót một cách kỳ diệu nhưng cơn hoảng loạn độ cao đã để lại cho cơ thể cậu bé những đau đớn và sự dày vò.