Triển lãm Nghệ sĩ Sài Gòn vừa khai mạc vào cuối tuần qua tại đường sách TP.HCM. Hình ảnh 17 nghệ sĩ nổi tiếng Sài Gòn xưa được nhiếp ảnh gia Đinh Tiến Mậu ghi lại ở thời gian nhan sắc rực rỡ và sự nghiệp đỉnh cao. Gặp ông tại địa chỉ 277 Nguyễn Đình Chiểu, quận 3 - tiệm ảnh Viễn Kính thời xưa - ông Đinh Tiến Mậu chia sẻ câu chuyện thú vị về NSƯT Thanh Nga - nữ hoàng sân khấu miền Nam.

Chân dung nghệ sĩ Thanh Nga qua ống kính của nhiếp ảnh Đinh Tiến Mậu.

Thanh Nga là nghệ sĩ cải lương nổi tiếng bậc nhất Sài Gòn những năm 60 - 70 thế kỷ trước. Tên tuổi của cô ấy gắn liền với nhiều vở diễn kinh điển như Người vợ không bao giờ cưới, Bên cầu dệt lụa, Tiếng trống Mê Linh... Không chỉ sở hữu giọng hát tuyệt vời, Thanh Nga còn khiến khán giả say mê bởi nhan sắc hoàn mỹ. Nữ nghệ sĩ ấn tượng với gương mặt trái xoan, đôi mắt đượm buồn và suối tóc dài suôn mượt.

Tấm ảnh tôi thích nhất khi chụp Thanh Nga là ảnh chân dung cô ấy với mái tóc dài đến chân. Ít ai biết nữ nghệ sĩ có mái tóc dài đến thế bởi cô thường búi cao hoặc tạo kiểu ngắn ngang vai.

Một lần đến tiệm chụp hình, tôi bắt gặp cô ấy để mái tóc suôn dài nên bảo cô ấy không tạo kiểu chụp luôn. Tấm ảnh đó khi tôi trưng ngoài tiệm, nhiều khán giả bất ngờ, không nhận ra Thanh Nga.

Nói không quá, Thanh Nga là nữ nghệ sĩ có sức hấp dẫn và tỏa ánh hào quang khi xuất hiện. Mỗi lần chụp ảnh, chỉ cần đèn bật lên, gương mặt cô ấy tỏa sáng lung linh. Khi ấy, tôi không quá khó khăn để có bức ảnh đẹp ở tất cả các góc mặt.

Thời gian đó, Thanh Nga sở hữu lượng fan đông đảo bậc nhất. Hiếm có nữ nghệ sĩ nào nhận được sự hâm mộ như cô ấy. Những suất diễn của đoàn Thanh Minh – Thanh Nga tại rạp Hưng Đạo luôn chật kín không còn một chỗ trống. Mỗi khi kết thúc đêm diễn, luôn có một đám đông đứng ngoài rạp chờ đợi để nhìn mặt Thanh Nga.

Lần nào Thanh Nga đến tiệm Viễn Kính chụp ảnh, khán giả cũng đứng đông nghẹt trước tiệm chụp hình, người cầm ảnh chân dung, người mang ảnh các vai diễn để chờ xin chữ ký. Có lần, cô ấy có việc gấp, không thể ở lại gặp gỡ, trò chuyện với khán giả thì bà xã tôi sẽ lấy xe máy chở Thanh Nga về từ hẻm sau nhà.

NSƯT Thanh Nga sở hữu nhan sắc thanh tú, đài các.

Thanh Nga nổi tiếng, có lượng fan hùng hậu nhưng ở cô ấy không tỏ vẻ ngôi sao kiêu kỳ. Ai tiếp xúc với Thanh Nga cũng thấy phong cách thanh lịch, nhẹ nhàng và hài hước. Đặc biệt, thái độ làm việc chuẩn mực của nữ nghệ sĩ, cô ấy đã không hẹn thì thôi, còn hẹn thì nhất định đến đúng giờ.

Năm 1968, khi tôi chụp bìa cho tạp chí Tia sáng. Tôi gọi điện nhờ Thanh Nga lên Đà Lạt chụp hình. Không cần tiền cát-xê, cô ấy đặt vé máy bay đi Đà Lạt và xuất hiện đúng giờ đã hứa.

Ấn tượng của tôi mỗi khi đến sân khấu chụp ảnh vở diễn của Thanh Nga đó là thói quen thắp hương cúng Tổ trước khi ra sân khấu. Khi cô ấy đã thắp hương xong đồng nghĩa với việc không nói chuyện, gặp gỡ với bất cứ ai. Chúng tôi thường nói với nhau, muốn trò chuyện với Thanh Nga phải đến sớm trước giờ diễn.

Nhiếp ảnh Đinh Tiến Mậu. Ảnh: Bá Ngọc.

Ngoài đời Thanh Nga nhã nhặn, giản dị. Cô ấy hiếm khi mặc đầm, mà chỉ diện quần tây, áo sơ mi và tóc búi cao. Không như các nghệ sĩ khác, cô ấy chỉ trang điểm khi lên sân khấu, ngoài đời cô ấy để mặt mộc hoàn toàn.  

Cái chết bất ngờ của Thanh Nga và chồng vào năm 1978 làm rúng động cả Sài Gòn. Ai cũng tiếc thương một nghệ sĩ tài năng, đang ở độ chín của nghề mà phải ra đi quá sớm. Không biết đến bao giờ mới xuất hiện một tài năng sân khấu, một nhân cách đáng yêu như Thanh Nga.

UNESCO triển khai các hoạt động của mình trên các lĩnh vực chuyên môn sau: Giáo dục, Khoa học tự nhiên, Khoa học Xã hội và Nhân văn, Văn hoá, Thông tin và Truyền thông. Các lĩnh vực chuyên môn chính và các lĩnh vực chuyên sâu do các vụ, các phòng ban chuyên môn của Ban Thư ký của UNESCO phụ trách. Cấu trúc và mối quan hệ giữa các lĩnh vực chuyên sâu và các chuyên đề cụ thể được sắp xếp hệ thống như sau:

1. Giáo dục:

- Quyền được học tập

- Các kế hoạch và các chính sách về giáo dục

- Trẻ em độ tuổi ấu thơ và gia đình

- Giáo dục tiểu học

- Giáo dục trung học

- Giáo dục cao đẳng

- Giáo dục chuyên nghiệp và dạy nghề

- Giáo dục khoa học và công nghệ

- Giáo dục phi chính quy

- Giáo dục kỹ năng

- Giáo dục sức khoẻ nhà trường và giáo dục HIV/AIDS

- Tính đa dạng văn hoá và ngôn ngữ trong giáo dục

- Giáo dục sư phạm

- Giáo dục trong hoàn cảnh nguy cấp, khủng hoảng và tái thiết

- Giáo dục thể chất và thể thao

- Giáo dục về hoà bình và nhân quyền

- Giáo dục phi bạo lực

2. Khoa học tự nhiên:

- Khoa học về nước sạch

- Nghiên cứu về vấn đề con người, tính đa dạng sinh học và sinh thái học

- Hải dương học

- Khoa học về trái đất

- Khoa học cơ bản và khoa học chế tạo

- Khoa học về các vùng ven biển và các đảo nhỏ

- Chính sách khoa học

- Khoa học về thiên tai

- Vấn đề phụ nữ và khoa học

- Nghiên cứu về hệ thống tri thức bản địa

3. Khoa học Xã hội và Nhân văn:

- Mỹ học

- Nhân quyền

- Triết học

- Vấn đề giải quyết tận gốc rễ sự đói nghèo

- Tương lai học

- Khoa học nghiên cứu về biến đổi xã hội

4. Văn hoá:

- Di sản thế giới

- Di sản vật thể

- Di sản phi vật thể

- Tính đa dạng văn hoá

- Hành vi chuẩn mực

- Đối thoại giữa các nền văn hoá

- Văn hoá và phát triển

- Nền công nghiệp văn hoá

- Nghệ thuật và sáng tạo

- Quyền tác giả

- Bảo tàng

- Du lịch văn hoá

- Tiêu điểm đặc biệt

5. Thông tin và truyền thông:

- Sự truy cập thông tin

- Sức chứa thông tin và tạo dựng thông tin

- Phát triển nội dung thông tin

- Tự do biểu cảm

- Phát triển phương tiện thông tin đại chúng

- Bảo quản thông tin

Các chủ đề đặc biệt trong các chương trình hành động của UNESCO

- Chủ đề giới tính

- Chủ đề thanh niên

- Ưu thế của Châu Phi

- Các nước chậm phát triển

- Văn hoá vì hoà bình

- Đối thoại giữa các nền văn minh

Các chủ đề mang tính nóng hổi mà UNESCO quan tâm:

- Loại bỏ sự đói nghèo, đặc biệt là đối với tình trạng bần cùng hoá.

- Sự đóng góp của công nghệ thông tin và truyền thông đối với lĩnh vực giáo dục, khoa học, văn hoá và truyền thông và việc xây dựng một xã hội tri thức.

Các lĩnh vực ưu tiên đặc biệt của UNESCO

- Giáo dục cơ bản cho tất cả mọi người

- Nước và hệ thống sinh thái liên hợp

- Ủng hộ vấn đề tính đa dạng văn hoá song song với việc nhấn mạnh đặc biệt vấn đề di sản vật thể và phi vật thể.

- Trao quyền hành động cho con người thông qua hệ thống thu nhận thông tin và kiến thức song song với việc nhấn mạnh về quyền tự do biểu cảm.

Những chủ đề đặc biệt khác được UNESCO quan tâm:

- HIV/AIDS

- Phát triển bền vững

- Dân tộc bản địa

- Các đảo nhỏ

- Sóng thần ở Ấn Độ Dương