Ban đầu anh chỉ chu cấp tiền ăn cố định 3 triệu mỗi tháng. Nhưng dần con anh vào trường điểm, học thêm nhiều và còn có ước mơ đi du học, anh chu cấp gấp đôi thậm chí vay mượn thêm để đưa cho vợ cũ mà không nói với tôi.

Trong khi đó, tôi cũng có con, còn nhiều thứ phải chi tiêu. Lúc có công to việc lớn, tôi hỏi tiền thì anh đều nói không có. Và tôi phải đi vay mượn khắp nơi mới lo liệu được. 

Lương anh không cao, lương tôi cũng chỉ bình thường. Chi tiêu gia đình tạm ổn, nhưng có việc gì phát sinh là rất khó khăn. Ấy vậy mà anh chưa từng nghĩ việc phải chắt bóp, lo lắng cho gia đình. Anh ở nhà tôi nhưng tâm hồn lại ở một nơi khác. 

Cảm xúc tiêu cực dần trở thành gánh nặng trong lòng, làm tôi không thể vui vẻ khi về nhà. Hôm nào tôi cũng cáu giận, bực bội với chồng thậm chí trút giận lên đứa con 4 tuổi. Chỉ một việc nhỏ cũng làm tôi điên lên, muốn đá thúng đụng nia.

Bữa cơm tối thường không ngon miệng, vì tôi không thoải mái khi chồng không trung thực với mình. 

Lần ấy, khi chồng đang tắm, tôi lén mở điện thoại của anh để đọc tin nhắn. Khi thấy hai bố con nhắn tin qua lại và có nói về chuyện tiền học, tôi bực mình đã nhắn tin liên tục với giọng khó chịu.

“Cô là vợ của bố cháu. Cháu có biết sự quấy rầy của mẹ con cháu đã làm ảnh hưởng đến hạnh phúc của gia đình cô không? Từ nay cháu nói với mẹ cháu, đừng xin tiền của bố cháu nữa. Cháu là con của bố cháu, nhưng cháu cũng phải nhớ, bố cháu đã có người con khác và đó là em của cháu.

Cháu là chị lại bòn rút hết tiền ăn học của em trai như vậy có xứng đáng không? Cháu muốn học cao hiểu rộng thì bảo mẹ cháu tự kiếm tiền lo cho cháu. Mẹ cháu đã nhận nuôi cháu thì phải có trách nhiệm, không thể cứ bấu víu vào bố như vậy. Cô mong cháu gửi lời tới mẹ cháu và đừng làm phiền gia đình cô nữa”.

Gửi xong, tôi xóa toàn bộ đoạn tin nhắn trên điện thoại để chồng không phát hiện.

Tối đó, nghĩ đến con mình còn nhỏ, cuộc sống thiếu thốn trăm bề mà chồng dốc hết tài sản chăm đứa con riêng và vợ cũ, tôi lại thấy bức xúc. Tôi còn lăn tăn rằng, con riêng của anh có học hành nhiều đến thế, hay đó là cách vợ cũ của anh xúi con moi tiền của bố. Những suy nghĩ đó cứ lởn vởn trong đầu khiến tôi không yên.

Dẫu vậy, sau lần nhắn cho con gái anh, tôi cứ nơm nớp lo sợ một ngày chồng phát hiện. Nếu thực sự anh làm lớn chuyện, thì không biết gia đình tôi sẽ đi đến bước nào. Nhưng cứ sống thế này, tôi mệt mỏi lắm rồi!

Độc giả giấu tên 

Người phụ nữ bật khóc kể chuyện chồng 3 lần ngoại tình, có con riêng

Theo đó, thiết kế kiến trúc tòa nhà bảo tàng được lấy theo nguyên mẫu ngôi nhà số 34 Lý Nam Đế, phường Cửa Đông, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội từ những ký ức của các thành viên gia đình Đại tướng với nhiều kỷ niệm sâu sắc mà ông và gia đình đã ở từ năm 1958-1986.

Tại ngôi nhà số 34 Lý Nam Đế, gia đình Đại tướng Nguyễn Chí Thanh đã nhiều lần được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm. Đặc biệt tại đây đã diễn ra cuộc họp Bộ Chính trị ngày 06/08/1964 để bàn về sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Hệ thống trưng bày của Bảo tàng gồm 8 chủ đề chính:
- Quê hương - Cách mạng miền Trung
- Việt Bắc
- Xây dựng Quân đội
- Xây dựng hòa bình ở miền Bắc
- Cách mạng miền Nam
- Ngày 06/07
- Tấm lòng những người ở lại
- Gia đình - hành trình tiếp nối

Ngoài ra còn các tiểu đề về Bình Trị Thiên khói lửa, Nông nghiệp, Đối ngoại, Văn hóa văn nghệ, Thể thao, Ông tướng du kích…

Hệ thống trưng bày giới thiệu hơn 300 ảnh, 220 hiện vật, hơn 150 tài liệu giấy, 23 pho tượng đồng gắn với những dấu mốc quan trọng trong quá trình hoạt động Cách mạng của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh; 2 không gian tái hiện là phòng làm việc trước đây của Đại tướng ở căn nhà 34 Lý Nam Đế và lán làm việc tại Trung ương Cục miền Nam; trên 100 đầu sách do Đại tướng viết và các tác giả viết về Đại tướng; hệ thống phim tài liệu về thân thế, cuộc đời và sự nghiệp của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh.

Trong quá trình tiếp tục hoàn thiện, bảo tàng tiến hành mở cửa đón khách tham quan thử nghiệm, đóng góp ý kiến, từ thứ 3 đến Chủ nhật hàng tuần vào các khung giờ từ 8h30-11h30 và 14h-17h. 

Tại tỉnh Thừa Thiên Huế, quê hương của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh, có địa chỉ tại số 144, Đặng Thái Thân, thành phố Huế chính thức mở cửa đón khách tham quan từ ngày 6/7/2022.

Tại Hà Nội, Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh dự kiến khánh thành vào dịp kỷ niệm 110 năm ngày sinh của Đại tướng Nguyễn Chí Thanh (1/1/1914-1/1/2024).

Nhìn lại những cố gắng cải cách, trong một thời gian dài, dẫn dắt chúng ta là hệ chuẩn tư duy của phương Tây. Muốn kinh tế phát triển thì phải vận hành đầy đủ cơ chế thị trường; thị trường là cơ chế phân bổ nguồn lực hiệu quả nhất; muốn thị trường vận hành hiệu quả thì phải cắt bỏ các rào cản, phải thúc đẩy cạnh tranh... là một vài khuôn khổ tư duy như vậy.

Là người được đào tạo cơ bản, lại là có tinh thần đổi mới, Thủ tướng Phan Văn Khải đã thúc đẩy nhiều cải cách để xác lập và vận hành cơ chế thị trường. Và kinh tế nước ta nhờ đó cũng đã có bước phát triển rất ngoạn mục.

Tuy nhiên, câu hỏi là tại sao sau hơn 30 năm Đổi mới, chúng ta vẫn chưa phát triển được như Hàn Quốc hay Singapore? Tại sao đa số các nước tiếp nhận mô hình thể chế thị trường từ phương Tây vẫn chỉ là những nước có thu nhập trung bình?

Tìm cách trả lời cho những câu hỏi nêu trên, trong Thông điệp 2014, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã lần đầu tiên đề cập đến khái niệm "chính phủ kiến tạo phát triển" và coi đó là phương châm hành động cho những cải cách thể chế về kinh tế tiếp theo.

Nghị quyết của Đại hội Đảng XIII vừa qua vẫn khẳng định "cải cách thể chế là một trong những đột phá quan trọng". Vậy thì, phải chăng cải cách thể chế theo mô hình chính phủ kiến tạo phát triển vẫn là vấn đề rất cần được quan tâm nghiên cứu?

"Chính phủ kiến tạo phát triển" hay thuật ngữ phổ biến hơn là "nhà nước kiến tạo phát triển" là mô hình thể chế kinh tế của các nước Đông Bắc Á. Đây là mô hình nằm giữa mô hình nhà nước điều chỉnh của phương Tây - theo chủ thuyết thị trường tự do - và mô hình nhà nước kế hoạch hóa tập trung - theo mô hình xã hội chủ nghĩa truyền thống.

Tại sao mô hình này lại phù hợp hơn cho Việt Nam? Câu trả lời là: mô hình thể chế này phù hợp với nền tảng văn hóa của Việt Nam hơn.

Xin kể ra đây một vài ví dụ về sự gắn kết giữa văn hóa và thể chế.

Các nước Mỹ, Australia, Canada, New Zealand đều đã từng là thuộc địa của Anh và đều đã rất thành công khi áp dụng thể chế nhà nước điều chỉnh của Anh. Tuy nhiên, những gì đúng cho các nước nói trên, thì có vẻ lại không hoàn toàn đúng cho Ấn độ, Pakistan và nhiều nước Á-Phi, cũng từng là thuộc địa của Anh.

Tại sao lại có sự bất nhất như vậy? Câu trả lời nằm ở nền tảng văn hóa của các nước. Các nước Mỹ, Australia... có nền tảng văn hóa tương đồng với Anh. Người Anh đã không chỉ xuất khẩu thể chế, mà còn xuất khẩu văn hóa tới những nước này. Trong lúc đó, họ đã không thể xuất khẩu văn hóa của mình sang Ấn Độ, Pakistan và nhiều nước cựu thuộc địa khác.

Tương tự, cũng là điều chúng ta có thể nói về mô hình nhà nước phúc lợi. Các nhà nước phúc lợi Bắc Âu như Thụy Điển, Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy, là mô hình thể chế có thể được coi là thịnh vượng và tốt đẹp nhất đang tồn tại trên thế giới. Ở các nước này, người dân sinh ra đã được nhà nước chăm lo về mọi mặt. Cuộc sống của họ hết sức an toàn, đầy đủ và hạnh phúc. Thế nhưng tại sao một mô hình thể chế tốt đẹp như thế lại không thể nhân rộng ra được ngoài vùng Bắc Âu? Lý do là vì thiếu nền tảng văn hóa của Bắc Âu không thể vận hành được mô hình thể chế nói trên.

"Biết đủ" là nét văn hóa rất đặc biệt của người dân Bắc Âu. Họ sẵn sàng đóng thuế cho nhà nước đến 70-75% thu nhập của mình mà không hề tâm tư, suy bì. Bất cứ ở một nơi nào khác, mức thuế như trên sẽ triệt tiêu động lực làm việc, còn ở các nước Bắc Âu thì không.

Vậy thì nền tảng văn hóa Việt Nam phù hợp với mô hình thể chế nào?

Về mặt vị trí địa lý, Việt Nam thuộc về nhóm các nước Đông Nam Á. Tuy nhiên, về mặt văn hóa, chúng ta lại thuộc về nhóm các chủ thể Đông Bắc Á như Nhật Bản, Đài Loan, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore.

Mô hình thể chế được hầu hết các nước Đông Bắc Á lựa chọn là "nhà nước kiến tạo phát triển". Khái niệm này được Chalmers Johnson đưa ra từ thế kỷ trước, khi ông nghiên cứu về sự phát triển thần kỳ của Nhật Bản.

Đặc trưng của mô hình này gồm: bộ máy hành chính gọn nhẹ, nhưng tinh hoa và hiệu quả; bộ máy hành chính được trao quyền đầy đủ để đưa ra những sáng kiến và vận hành hiệu quả; nhà nước thông qua các thiết chế tài chính và các hướng dẫn hành chính để can thiệp vào thị trường; có Bộ thương mại quốc tế và công nghiệp như một thiết chế mạnh điều phối chính sách phát triển công nghiệp.

Thật ra, kể từ Đại hội VI của Đảng, chúng ta đã từ bỏ mô hình nhà nước kế hoạch hóa tập trung và đi dần theo mô hình "nhà nước kiến tạo phát triển". Đảng và Nhà nước đã đề ra đường lối công nghiệp hóa đất nước, đã công nhận cơ chế thị trường, nhưng vẫn coi trọng vai trò quản lý của Nhà nước.

Như vậy, tất cả các phần cấu thành quan trọng của "nhà nước kiến tạo phát triển" đều đã được khẳng định trong đường lối phát triển của Việt Nam. Có lẽ, chính vì thế, kinh tế nước ta đã có sự phát triển khá ngoạn mục trong thời gian vừa qua. Tuy nhiên, vấn đề là tại sao đất nước ta vẫn chưa trở thành "hổ", thành "rồng" như các nước Đông Bắc Á?

Nguyên nhân có nhiều, nhưng cơ bản nhất là chúng ta đã không chú trọng thúc đẩy công nghiệp hóa thông qua các doanh nghiệp tư nhân như ở Nhật Bản và Hàn Quốc. Một nguyên nhân cơ bản khác nữa, chúng ta cũng đã không có được một bộ máy hành chính, công vụ chuyên nghiệp và tài giỏi để hiện thực hóa chương trình công nghiệp hóa.

Công bằng mà nói, một khuôn khổ khái niệm sáng rõ và mạch lạc về "nhà nước kiến tạo phát triển" chưa hình thành ở nước ta. Sự lựa chọn của chúng ta khi tiến hành Đổi mới chủ yếu là theo đòi hỏi khách quan của tình hình hơn là trên một nền tảng lý thuyết vững chắc.

Điều đáng băn khoăn là những cố gắng của chúng ta thời gian gần đây lại có vẻ đang thiếu dứt khoát trong việc lựa chọn mô hình "kiến tạo phát triển". Giáo sư kinh tế học thể chế người Hàn Quốc, Ha Joon Chang, trong hội thảo tại Hà Nội về "nhà nước kiến tạo phát triển" đã cảnh báo: "nhà nước không thúc đẩy công nghiệp hóa thì không thể có chuyện ‘hóa hổ’, ‘hóa rồng’".

Nguyễn Sĩ Dũng

Mới đây tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết, tiếp tục thực hiện chủ trương đầu tư điện hạt nhân Ninh Thuận, sau 8 năm dừng dự án này. Theo TS Trần Chí Thành, Viện trưởng Năng lượng Nguyên tử Việt Nam, chuẩn bị nguồn nhân lực chuyên sâu là việc ưu tiên hàng đầu nếu Việt Nam tiếp tục chương trình điện hạt nhân. "Đây là yếu tố rất quan trọng và phải có một kế hoạch toàn diện và lâu dài", ông nói. Bên cạnh đó cũng cần chuẩn bị các chính sách, cơ sở hạ tầng, hệ thống pháp quy hạt nhân...