Vị linh mục đưa tôi vào bên trong hang động trước nhà thờ. Qua nhiều ngõ ngách, đến trước chiếc tủ nhỏ bằng kính sáng trưng đèn điện, ông rút chìa khóa mở tủ. Cuốn sách bên trong được lấy ra. Ông lật từng trang, diễn giải...

Phép giảng tám ngày

Ông là linh mục Trương Minh Thái, chánh xứ giáo xứ Mằng Lăng (xã An Thạch, huyện Tuy An, Phú Yên). Ngôi nhà thờ Mằng Lăng cổ kính trang nghiêm cũng là nơi lưu giữ cuốn sách quí giá này.

Đường vào nhà thờ Mằng Lăng. Nhà thờ cách quốc lộ 1A chỉ 2km.

Chúng tôi đến thăm nhà thờ vào một buổi chiều mưa lất phất bay. Linh mục Thái niềm nở đón tiếp chúng tôi và hướng dẫn chúng tôi tham quan.

Cánh cửa tủ được mở. Bên trong còn một chiếc hộp. Mở chiếc hộp kính này, linh mục Thái rất cẩn thận và trịnh trọng đưa sách ra ngoài. Cuốn sách được đặt trên mặt kính.

Toàn cảnh nhà thờ Mằng Lăng.

Bìa bọc vải khó thấy rõ chữ. Lật vào bên trong, ngay trang đầu tiên có dòng chữ "Cathechismvs pro ijs, qui volunt suscipere baptismvm in octo dies diuisus" bằng tiếng La tinh.

Linh mục Thái chỉ cho chúng tôi xem dòng chữ ghi tên tác giả là Alexandre de Rhodes (tức Đắc Lộ). Cuốn sách được in tại Roma năm 1651, được tòa thánh Vatican cho phép in và phát hành. Đây là cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên với 319 trang, mỗi trang in thành 2 cột.

Dưới đó, dòng chữ tiếng Việt vào thời kỳ sơ khai: "Phép giảng tám ngày cho kẻ muấn chiụ phép rứa tọi, ma beào đạo thánh Đức Chúa Blời", có nghĩa là: "Phép giảng tám ngày cho kẻ muốn chịu phép rửa tội, mà theo đạo thánh Đức Chúa Trời".

Trang đầu ghi tên tác giả là Alexandre de Rhodes (tức Đắc Lộ). Cuốn sách được in tại Roma năm 1651 (trong vòng tròn).

Bên trái bằng tiếng La tinh và bên phải tiếng Việt. Sách do thánh bộ Truyền bá đức tin tài trợ và chủ trì việc in ấn. Để chứng minh đây là ấn bản chính thức còn lưu lại, linh mục Thái đưa cuốn sách lên cao, lật một trang áp sát ánh đèn, dấu vân riêng hiện ra giống như trên tờ giấy bạc.

Trang cuối.

Cùng tác giả với Phép giảng tám ngày, cuốn tự điển Việt - Bồ - La cũng được xuất bản và phát hành trong cùng thời điểm. Hiện nay, bản chính của cuốn tự điển này không tìm thấy mà chỉ có bản in lại.

Linh mục Alexandre de Rhodes (1591- 1660, người Pháp) là một nhà truyền giáo dòng Tên. Ông còn là một nhà ngôn ngữ học. Nhờ vào việc phổ biến Kitô giáo tại Việt Nam, ông đã hình thành chữ quốc ngữ Việt Nam hiện đại bằng cách hệ thống hóa cách ghi âm tiếng Việt bằng mẫu tự La tinh.

Cũng chính những dòng chữ này được phổ biến rộng rãi, được cải tiến nhiều để đến hôm nay trở thành chữ quốc ngữ chính thức của dân tộc Việt Nam.

Đối với công cuộc khai sinh và truyền bá chữ quốc ngữ của giáo sĩ Đắc Lộ, nguyệt san Missi do các linh mục dòng Tên chủ trương đã khẳng định: "Khi cho Việt Nam các mẫu tự La Tinh, Alexandre de Rhodes đã đưa Việt Nam đi trước đến 3 thế kỷ".

Nhà thờ Mằng Lăng

Nhà thờ Mằng Lăng được linh mục Joseph de La Cassagne (thường gọi là Cố Xuân) khởi công xây dựng vào năm 1892. Ông là linh mục Chánh xứ đầu tiên của giáo xứ này.

Linh mục Trương Minh Thái, chánh xứ giáo xứ Mằng Lăng bên cuốn "Phép giảng 8 ngày".

Tương truyền, nhà thờ được xây dựng trên vùng đất có nhiều cây mằng lăng. Mằng lăng là một loại danh mộc dùng trong xây dựng. Trong số những cây mằng lăng bị đốn hạ khi xây dựng nhà thờ, một cây có đường kính rất lớn được tận dụng để làm 4 chiếc bàn tròn. Một chiếc hiện còn lưu giữ tại nhà thờ.

Chiếc bàn làm từ gỗ mằng lăng.

Nằm trong khuôn viên rộng hơn 5.000 m2, nhà thờ Mằng Lăng được xây dựng theo kiến trúc Gothic vốn hưng thịnh ở châu Âu trong suốt thế kỷ 19. Bên trong thánh đường có những họa tiết hoa văn mang đậm nét phương đông.

Có thể gọi đây là sự giao thoa văn hóa đông tây rõ nét nhất. Hai bên nhà thờ có hai lầu chuông, chính giữa là thập tự giá. Bao bọc mặt tiền nhà thờ là những lối vào hình mái vòm. Trần nhà được làm bằng gỗ, không có kiểu mái vòm đặc trưng.

Không chỉ mang nét kiến trúc Gothic xuất xứ Châu Âu, nhà thờ Mằng Lăng vẫn có những nét Việt Nam. Đó chính là những họa tiết chạm trổ tinh xảo, toát lên một chất mộc mạc rất Việt Nam  trên những cánh cửa chính bằng gỗ. 

Chúng tôi bước vào bên trong. Thánh đường rất trang nghiêm. Ở giữa là lối đi. Hai bên hai hàng ghế dài chạy từ cổng đến nơi hành lễ. Tại đây chúng tôi cũng được nhìn thấy nấm mồ của Cố Xuân. Một tấm bia cẩm thạch nằm im lìm bên trên có khắc tên linh mục Joseph de La Cassagne, người có công xây dựng nhà thờ Mằng Lăng.

Toàn bộ nhà thờ toát lên một vẻ cổ xưa với sơn phủ ngả màu và rêu phong bám đầy trên vách. So với các nhà thờ nổi tiếng khác trên toàn quốc, nhà thờ Mằng Lăng khiêm tốn hơn nhiều.

Tuy nhiên, điểm ấn tượng nhất của nhà thờ là hang thánh đường trong lòng một quả đồi nhân tạo ở bên trái nếu đi từ ngoài vào cổng chính. Nơi đây chính là điểm thu hút mạnh mẽ những người du khách đến tham quan.

Đền Anre Phú Yên trong hầm.

Hang không rộng, không ngoằn ngoèo nhưng thâm u. Bước vào hang, du khách chợt cảm thấy lòng mình chùng lại. Những vướng mắc những toan tính đều để ngoài hang bởi bên trong một sự thanh tịnh gần như thoát tục.

Lần theo con đường trong hang, chúng tôi đến nơi đặt cuốn sách. Chiếc tủ gỗ kê sát tường. Trên tường, những bức ảnh của cha Đắc Lộ, của Á thánh Anre Phú Yên và nhiều bức ảnh khác ghi lại công trạng của những người đã hết lòng vì đạo...

Bên trong hầm còn có nhiều tác phẩm điêu khắc chạm trổ kể lại những câu chuyện về Á thánh Anre Phú Yên.

Tượng Anre Phú Yên trên đỉnh đồi.

Chúng tôi ra khỏi hang, ngước nhìn lên trên quả đồi. Tượng Anre Phú Yên, một vị tu sĩ của giáo xứ Mằng Lăng - người đầu tiên tử vì đạo được phong Á thánh -  sừng sững trước gió. Sau lưng, ngôi nhà thờ Mằng Lăng cổ kính đang ngày đêm hấp dẫn du khách bốn phương.

Phép giảng tám ngày, từ điển Việt - Anh - Bồ và nhà thờ Mằng Lăng là những chứng tích để đến hôm nay nhìn lại, chúng ta mới thấy được sự tiến hóa của ngôn ngữ Việt Nam. Từ đó, các thế hệ bây giờ và mai sau luôn trân trọng và giữ gìn những chứng tích quí báu đó...

Lăng mộ trăm tuổi bí ẩn ở Sài Gòn

Ngôi nhà mồ cao sừng sững trong con hẻm rộng, cách ngôi mộ học giả Trương Vĩnh Ký chừng 100m nhưng ít được ai biết đến....

Đến khoảng 7 giờ, cơn đau tăng lên nên anh quyết định đưa vợ vào viện. Gọi tổng đài đặt taxi nhưng đều bị báo là hết xe, buộc anh phải đưa chị đi bằng xe máy. Trên đường đi, anh liên tục trấn an tinh thần để vợ bình tĩnh hơn.

Anh Luân tâm sự: "Lúc đó tôi rất lo lắng, đến bây giờ vẫn còn run". Anh dừng lại, gõ cửa taxi nhờ chở vợ sắp sinh vào viện thì chiếc xe lao đi mất.

Mọi thứ diễn ra quá nhanh khiến mọi người phải tập trung hết sức. May mắn có chị Hồng bán hàng nước mía ở đó đỡ đẻ. Mọi người cũng nhanh chóng gọi một y tá ở phòng khám gần đó để trợ giúp.

Vợ chồng anh Luân và chị Hiền cùng con trai đầu lòng. Ảnh: FBNV.

May mắn chị Hiền sinh bé rất nhanh, chỉ mất gần 7 giây đã sinh xong. Ôm con trên tay, chị bớt lo lắng, bình tĩnh hơn nhiều. Nhìn con, chị liên tục hỏi "nhìn con có giống Hàu không?" (Hàu là con trai đầu của anh chị).

Đứa bé sinh ra chưa được cắt dây rốn, ngoài đường gió lại to. Y tá cũng không phải chuyên khoa sản nên thiếu dụng cụ hỗ trợ, điều cần nhất là phải đưa bé vào viện.

Lúc đó, anh Luân không biết làm gì ngoài việc cởi áo ra để giữ ấm cho con, một người đứng cạnh đó cởi áo chống nắng đắp thêm cho bé.

Bé mới sinh tím tái nhưng gọi taxi không dừng lại

Anh Luân cho biết lúc đó anh và những người xung quanh đều cố gắng gọi xe để đưa vợ vào viện, nhưng có lẽ vì không biết hoàn cảnh của anh chị hoặc ngại chở bà bầu nên nhiều xe không dừng lại.

Một chiếc taxi có đỗ vào nhưng khi vừa nghe việc đưa bà mẹ mới sinh con vào viện thì phóng đi mất.

Chị Đỗ Thị Ngoan (Nguyễn Khang, Hà Nội), người đã giúp đỡ hai vợ chồng, chia sẻ: "Tôi vừa chở con đi học, trên đường về thì gặp hai vợ chồng đang sinh con dọc đường nên dừng xe lại xem tình hình".

"Cô vợ sinh rất nhanh. Lúc đó ngoài trời đang gió to, nhìn bé cứ tím dần đi, còn không thấy khóc, tôi sợ là cháu bị ngạt", chị nói thêm.

Chị Đỗ Thị Ngoan là một trong những người đã nhiệt tình giúp đỡ, gọi taxi và đi theo giúp đỡ hai vợ chồng đưa con vào viện. Ảnh: FBNV.

Sau 5 lần gọi không chiếc taxi nào dừng lại, đến lần thứ 6 là chị Ngoan gọi thì người lái xe tưởng sẽ chở chị nên mới dừng. Lúc này chị khẩn khoản nói: "Em làm phúc chở mẹ con họ vào viện, em bé đang tím tái dần mà còn chưa được cắt dây rốn".

Thấy sự việc như vậy, anh lái taxi tốt bụng nhận chở nhưng vẫn rất lo lắng và phải đòi cả y tá đi theo để kiểm soát tình hình, lỡ có việc gì xảy ra.

Bên cạnh những người tốt đã giúp đỡ, câu chuyện khiến nhiều người cảm thấy bất bình khi có một số tài xế đã bỏ đi. Một số cũng chia sẻ câu chuyện tương tự khi bị taxi từ chối lúc sinh nở hay tai nạn dọc đường.

Tài khoản Như Phạm bình luận: "Sao cứ quan niệm xui xẻo gì nhỉ, gặp người khó khăn thì phải giúp đã chứ. Một lần mình và bạn mình bị tai nạn mất máu bất tỉnh nhưng không chiếc taxi nào giúp, con người dạo này vô tâm quá, may mắn là em bé an toàn".

Mặt khác, nhiều người cũng tỏ ra thông cảm, vì mỗi người có những quan niệm khác nhau, cho rằng những người lái xe cũng là vì mưu sinh chứ không có ác ý.

Sau tất cả là bình yên

Hiện tại cả chị Hiền và đứa con mới sinh của anh chị rất khỏe mạnh. Gia đình cảm thấy may mắn vì được nhiều người giúp đỡ.

Anh cũng thông báo với mọi người và đến cảm ơn những ân nhân đã giúp vợ con mình. Chia sẻ câu chuyện của mình, anh còn hài hước nhờ mọi người tìm ra cái tên ý nghĩa cho con để đánh dấu ngày đặc biệt này.

Anh Thành Luân chia sẻ cảm xúc về sự ra đời đặc biệt của con gái nhỏ. Ảnh chụp màn hình.

Chúng ta không thể lường trước được hết mọi sự sẽ xảy đến với mình, nhưng bản thân luôn cần bình tĩnh và có sự chuẩn bị tốt trong mọi chuyện.

Trải qua sự việc hy hữu, anh Luân cho rằng với những người sắp có con, nên chuẩn bị nhiều phương án để không bị động. Trước khi đi đẻ nên gọi trước cho bệnh viện để làm thủ tục, báo với người thân là mình sắp vào viện để có sự hỗ trợ khi cần.

Nếu gặp hoàn cảnh tương tự như anh chị, quan trọng nhất là bình tĩnh và nhờ sự giúp đỡ xung quanh.

Bị phát hiện ngoại tình, nữ giám đốc trốn trong cốp xe sang

Quá bất ngờ với cách nữ giám đốc thoát thân, nhóm thám tử trẻ tuổi nhìn nhau ngán ngẩm…