Trong 3 nguyên nhân này thì cái gốc là sự cổ suý bạo lực. Một nguyên nhân thứ tư nữa, theo thầy Du, là dân trí.

Ông minh chứng: "Ở các lớp tôi chủ nhiệm từ trước tới nay chưa khi nào học sinh giải quyết bằng bạo lực, vì các em được sinh ra trong những gia đình đàng hoàng, được giáo dục tử tế, được bồi đắp tâm hồn, nên biết tôn trọng nhau".

Thầy giáo Nguyễn Văn Sơn ở TP.HCM nhìn nhận: Lâu nay, nhiều ý kiến khi phân tích hiện tượng bạo lực học đường đều có nêu lý do như "nhà trường chưa chú trọng dạy kỹ năng sống" (thậm chí như thầy hiệu trưởng Trường THCS Phù Ủng còn nhìn nhận là nữ sinh bị đánh vì hiền quá, chưa có kỹ năng sống); nhưng thực ra điều cốt lõi cần phải nhấn mạnh lại là các "giá trị sống".

"Thông tin trên mạng xã hội, phim ảnh..., với nhiều hình ảnh có tính bạo lực và ít tính giáo dục tác động vào trẻ từ khi các em còn bé; đến khi có vấn đề sẽ bùng phát. Ở lứa tuổi dậy thì, các em chưa nhận thức rõ được giá trị sống đẹp mà lầm tưởng về giá trị sống thông qua hình ảnh của các cá nhân "nổi tiếng" trên mạng. Ví dụ như trường hợp của Khá Bảnh" - thầy Sơn nói.

Nhà báo Phạm Trung Tuyến (Đài Tiếng nói Việt Nam) cũng lên tiếng rằng:

"Hãy nhìn các chương trình phát thanh truyền hình, các tờ báo, Fanpage, các kênh YouTube, các tựa games mà trẻ con đang xem đang chơi hàng ngày, nhìn hành xử của người lớn đang sống cùng lũ trẻ thì sẽ thấy "quá nhiều cái ác, quá nhiều sự cay nghiệt, và rất ít yêu thương", hỏi sao không tạo nên thế hệ trẻ con ích kỷ và đạo đức giả.

Gia đình không thể vô can

Theo thầy Sơn, còn nguyên nhân sâu xa đó chính là sự phối hợp giữa gia đình, nhà trường trong việc giáo dục con em. Không ít phụ huynh phó mặc chuyện giáo dục cho nhà trường. Phần lớn các em gia đình không êm ấm thì có nguy cơ gây ra bạo lực học đường.

Cách đây chưa lâu, trường thầy có một học sinh con nhà khá giả nhưng bố mẹ ly dị. Em ở với mẹ và rất ngang bướng. Em học sinh khá ngổ ngáo, có lần vì mâu thuẫn mà rút dao rượt bạn và thầy giám thị.

Nhà trường xử lý kỷ luật bằng việc không cho ở nội trú, tuy nhiên em năn nỉ xin ở lại với lý do ở đây còn có thể thoải mái, chứ ở nhà em chẳng biết nói chuyện với ai, chẳng biết mình là gì trong đó.

Để giải quyết, thầy hiệu trưởng đã phải nhận em làm con nuôi để chia sẻ, giáo dục em.

Theo giáo viên này, giải pháp đúng đắn và cốt lõi vẫn là sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình. Tuy nhiên, đây lại là điều khó khi những mối lo cơm áo, quan niệm sống vì vật chất đang ảnh hưởng đến nhiều gia đình.

Trong bài viết gửi tới VietNamNet, thầy giáo Nguyễn Đăng (An Giang) nêu thực tế:

"Có những hiện tượng khi chỉ là xích mích của các em học sinh nhưng phụ huynh đã vào trường đánh, xúc phạm, thậm chí lột quần bạn học của con mình đã và đang nêu một gương xấu cho học sinh. Thầy cô đứng lớp chỉ cần nặng lời, hay dùng thước đánh nhẹ vào học sinh là chịu biết bao áp lực, thậm chí là bị đình chỉ việc nên có tâm lý "lờ" đi những thói hư, tật xấu của học trò.

Chưa có thói quen trọng kỷ luật

TS Nguyễn Ngọc Sơn, Trưởng khoa Luật, Trường ĐH Tôn Đức Thắng lý giải:

"Hiện nay, khi có một hiện tượng gì, mọi người đều có xu hướng cường điệu hóa xung đột. Do vậy, khi có mâu thuẫn với người khác, các em cũng sẽ cường điệu lên, và khi đó thì sẽ giải quyết tiêu cực".

Một nguyên nhân khác về đạo đức chính là thiếu tính kỷ luật. Theo TS Sơn, ở trường phổ thông, kỷ luật không phải là trừng phạt mà là một chuẩn mực ứng xử.

"Chuẩn mực ứng xử này phải hình thành từ giáo viên, nhưng hiện nay "moi" ở đâu ra cũng dễ thấy tiêu cực, thiếu chuẩn mực. Ở trường chúng tôi, chuẩn mực tới độ không có chuyện giảng viên nhận một quả cam, quả cóc của người học. Chúng tôi làm điều này không có nghĩa là không tôn trọng cái tình, mà đấy là một chuẩn mực để ngăn ngừa tiêu cực từ nhỏ".

Theo TS Sơn, 2 điều này đáng ra phải hình thành từ trong gia đình và nhà trường phổ thông, nhưng hiện nay không được xem trọng. Nên khi xảy ra sự việc mới sử dụng biện pháp kỷ luật sẽ dẫn tới phản tác dụng.

Ông Sơn cho rằng về cơ sở pháp lý, hiện nay đã có đầy đủ, từ tội làm nhục trong Bộ luật Hình sự đến phạt hành chính.

"Nhưng trừng phạt không phải là cách giải quyết vấn đề. Do đó, cái gốc và chỉ có thể giải quyết vấn đề này, đó là bằng cách nâng cấp giáo dục" - ông khẳng định.

Bồi đắp tâm hồn, giải phóng năng lượng

Nhà báo Trần Đăng Tuấn - một người dùng mạng xã hội nổi tiếng - bày tỏ:

"Đúng là nguyên do từ cả xã hội. Nhưng nếu cứ nói thế rồi như trong "Chí Phèo" rằng "cả làng Vũ Đại tức là không ai cả". Các giải pháp từ gốc như gia đình, xã hội đã đành. Sự đã thế thì ngoài giải pháp gốc, vẫn phải có giải pháp quyết liệt. Không quy chuyện này về lỗi của riêng ngành giáo dục, nhưng ngành giáo dục phải có trách nhiệm chính trị đứng ra đề xuất quyết sách để mọi nơi khác cùng làm".

Dưới áp lực của dư luận và cấp trên, trong ngày Chủ Nhật 31/3, lãnh đạo Hưng Yên đã có những tuyên bố mạnh về việc xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân của nhà trường để xảy ra chuyện nữ sinh bị đánh hội đồng ở Trường THCS Phù Ủng.

Bênh cạnh đó, "từ tuần này, ngành giáo dục tỉnh nhà phải họp với 100% giáo viên để phổ biến tinh thần cả hệ thống chính trị , các tổ chức phải vào cuộc, phải gắn trách nhiệm từ hiệu trưởng đến giáo viên và các tổ chức đoàn thể liên quan, cũng như trách nhiệm của phụ huynh". Đặc biệt, giáo viên, cán bộ ngành phải nắm vững các văn bản của trung ương, tỉnh và nhất là bài học kinh nghiệm vụ của vụ việc.

Tuy nhiên, việc "sửa gốc từ giáo dục" không chỉ ở những "phong trào 100%" hay học thuộc các văn bản, quy định về chống bạo lực học đường.

Trong hàng ngàn ý kiến phản hồi gửi về VietNamNet những ngày qua, bạn đọc Nguyễn Đức nêu câu hỏi:

"Tại sao không đưa giáo lý Đức Phật vào giáo dục tuổi học đường một tuần 1 tiết để các cháu biết được nhân quả tội phúc từ đó sẽ biết làm lành, lánh dữ".

Đồng cảm về vai trò quan trọng của bồi dưỡng tâm hồn trẻ em, anh Nguyễn Quốc Vương - từng là một thầy giáo lịch sử nay đang hoạt động truyền bá "văn hoá đọc" - suy tư:

"Học sinh có thể đánh đập tập thể bạn khác hay chứng kiến thản nhiên vì nội tâm các em không mạnh hoặc trống rỗng. Lấp đầy nó bằng gì khi thiếu sân chơi, thiếu cơ hội đọc sách, không gian suy ngẫm và tìm hiểu xã hội? Lấp đầy nó bằng gì khi thiếu sân chơi, thiếu cơ hội đọc sách, không gian suy ngẫm và tìm hiểu xã hội?".

Không mới mẻ, nhưng vẫn nhiều ý kiến kiên trì đề nghị những giải pháp căn cơ hơn trong môi trường giáo dục như: Tổ chức thực sự công tác tâm lý học đường, chấm dứt bệnh thành tích đối phó; cải tổ hành chính giáo dục quan liêu để giải phóng năng lượng lành mạnh.

Lê Huyền - Hạ Anh

Những cải cách giáo dục không cần đề án nghìn tỷ

Những việc cải cách này vừa không cần đến “hàng ngàn tỉ đồng”, vừa có thể làm ngay ở bất cứ ngôi trường nào bất chấp điều kiện vật chất ở đó ra sao. 

Các em học sinh tham gia thảo luận nhóm trong một tiết học Lịch sử

“Ở BIS Hanoi, môn Lịch sử với học sinh được coi là một quá trình khám phá và phân tích không ngừng. Các em học sinh không chỉ được học kiến thức nâng cao theo chương trìnhGiáo dục Trung học Quốc tế IGCSE (International General Certificate of Secondary Education) mà còn rèn luyện kỹ năng thông qua các phương pháp học tập phong phú và đa dạng. Chúng tôi mong muốn đảm bảo rằng mỗi lớp học Lịch sử đều được xây dựng với “trần cao” và “sàn vững”.

“Trần cao” - Khoảng rộng của kiến thức và thử thách dành cho học sinh

Thầy Bradley cho biết chương trình học của trường khuyến khích các em học sinh luôn sẵn sàng với mọi thử thách và không ngừng đặt mục tiêucho sự tiến bộ và kết quả học tập của bản thân. Những chủ điểm nâng cao trongGiáo trìnhIGCSE yêu cầu các em học sinh phải thật sự tập trung và vận dụng những kĩ năng tư duy phân tích vào bài học. Ví dụ, các em được tìm hiểu về nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh Thế Giới thứ 2 và vận dụng tư duy phản biện để tìm ra mối liên hệ giữa các yếu tố lịch sử của sự kiện này.

Hoạt động nhóm cũng rất được chú trọng trong tiết học Lịch sử bởi đây là dịp để các em học sinh có thể thảo luận cũng như tranh luận về các chủ đề khác nhau. Thầy Bradley cho rằng bản chất của Lịch sử không phải là một “sản phẩm đã hoàn thiện” và việc học mônLịch sửchính là một quá trình khám phá và phân tíchkhông ngừng.

Thầy Bradley Minchin (trái) giảng bài cho học sinh trong một tiết học Lịch sử

Ở BIS Hà Nội, các em học sinh lớp 8 đã có thể tự mình phân tíchviệc những quan điểm và góc nhìn khác nhau về một sự kiện lịch sử có thể dẫn tới những“phiên bản quá khứ” khác nhau. Học sinh được học cách đánh giá điểm mạnh của những lập luận khác nhau về những chủ điểm lớn trong lịch sử thế giới, ví dụ như lý do tại sao việc buôn bán nô lệ lại được bãi bỏ. Các em cũng được tìm hiểu về cách các nhà sử học cập nhật thông tin lịch sử với những dữ liệu và bằng chứng mới nhất.

Những kiến thức và kĩ năng này sẽ giúp các em có thể bắt kịp với môn Lý thuyết của Nhận thức (Theory of Knowledge - ToK), một môn học trọng yếu trong Chương trình học lấy Bằng Tú Tài Quốc Tế IBDP (International Baccalaureate Diploma Programme)dành cho học sinh độ tuổi từ 16 đến 19.

Theo thầy Bradley, một điều đặc biệt nữa về chương trình giảng dạy tại BIS Hà Nội đó là sự linh hoạt. Ở trường, giáo viên không bắt buộc phải dạy theo những chủ điểm được quy định sẵn. Vì vậy, các giáo viên đã tự lựa chọn những chủ đề phù hợp và thú vị nhất đối với các em học sinh, bao gồm rất nhiều chủ điểmcủa lịch sử thế giới từ thời cổ đại đến thế kỷ 20. Ví dụ, đối với khối 12 và 13, học sinh tập trung vào những chủ đề như Đức Quốc xã, Chiến tranh Lạnh và Cuba dưới thời anh em Fidel Castro.

Ngoài ra, học sinh còn được tìm hiểu một cách chi tiết về những vấn đề gây tranh cãi trong lịch sử, như tại sao Sa hoàng Nicholas II có thể giữ được ngai vàngsau Cách mạng Nga (1905) nhưng lại thoái vị vàoCách mạng Nga tháng 3 năm 1917? Đây là một ví dụ về những câu hỏi mở, đòi hỏi học sinh phải có khả năng phân tích và đánh giá các lập luận khác nhau.

Bên cạnh những tiết học trên lớp, các em học sinh còn được khuyến khích tìm hiểu về lịch sử của gia đình để hiểu thêm về nguồn gốc và tổ tiên của mình.

“Chúng tôi cũng khuyên các em nên nắm bắt cơ hội học hỏi mỗi khi có dịp đi du lịch, dù là trong nước hay nước ngoài. Những chuyến đi sẽ giúp các bạn trẻ hiểu biết thêm về quá khứ cũng như hiện tại của những địa danh mà mình tới”, thầy Bradley chia sẻ.

“Sàn vững” -Sự hỗ trợ và tạo điều kiện học tập từ trường học và đội ngũ giáo viên

Với những học sinhtrường BIS Hà Nội mà tiếng Anh không phải tiếng mẹ đẻ, việc học Lịch sử đã giúp các em cải thiện khả năng tiếng Anh một cách đáng kể nhằm chuẩn bị sẵn sàng cho chương trình giáo dục quốc tế bậc đại học.

“Chúng tôi chủ động điều chỉnh các bài học và phương pháp giảng dạy của mình để đảm bảo mọi rào cản về mặt ngôn ngữ đều bị xóa bỏ. Tất cả các giáo viên trong Khoa Lịch sử đều được đào tạo và có kinh nghiệm trong việc giảng dạy những học sinh sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai. Chúng tôi dùng phương pháp học tích hợp ngôn ngữ và nội dung, gọi tắt là CLIL (Content and Language Integrated Learning), để lên giáo án và giảng bài trên lớp. Như vậy, kiến thức và hiểu biết về Lịch sử của học sinh được nâng cao song song với khả năng ngôn ngữ. Việc học môn Lịch sử còn tạo điều kiện cho học sinh luyện tập tiếng Anh bằng nhiều hình thức khác nhau, như viết báo cáo, thuyết trình và thảo luậnnhóm.

Học sinh chuẩn bị cho bài tập thuyết trình nhóm

Chuyển đến BIS Hà Nội từ các trường công lập tại Hàn Quốc và Việt Nam, em Jung Eun Ji (Lớp 13) và Nguyễn Hà Minh (Lớp 11) cảm nhận được một sự thay đổi rõ rệt trong phong cách giảng dạy và học tập qua những tiết học Lịch sử. Ban đầu, cả hai em đều gặp khó khăntrong việc sử dụng tiếng Anh và chỉ có thể hiểu được một phần của bài giảng. Tuy nhiên, sau thời gian học tập trong môi trường quốc tế, đặc biệt là ở lớp Lịch sửhọc sinh phải đọc và viết bằng tiếng Anh học thuật, Hà Minh và Eun Ji nhận thấy bản thân tiến bộ rất nhiều về khả năng ngôn ngữ.

Bên cạnh cơ hội rèn luyện tiếng Anh, theo Hà Minh, với môn Lịch sử, các em còn được dạy cách đánh giá tính đa chiều của một sự vật hay sự việc, phân tích các nguồn thông tin và xây dựng luận điểm trong bài tiểu luận. Đây là những kĩ năng sẽ giúp ích cho các em rất nhiều khi học lên bậc đại học.

“Môn Lịch sử dạy chúng em biết nhìn nhận cả hai mặt của một vấn đề và đưa ra những dẫn chứng cho cách hiểu của chính mình. Không phải môn học nào cũng cho phép chúng em được tự do phân tích và đưa ra lập luận của riêng mình như vậy,” Hà Minh chia sẻ.

“Tại BIS Hà Nội, em được học về lịch sử của nhiều quốc gia trên thế giới và được tự do chia sẻ ý kiến ​​với các bạn cùng lớp, những người có quốc tịch và góc nhìn văn hóa rất khác nhau,” Eun Ji nói. 

Trường Quốc Tế Anh Hà Nội (BIS Hanoi)

Đường Hoa Lan, Vinhomes Riverside, Long Biên, Hà Nội, Vietnam

+844 3946 0435/Ext: 222

[email protected]

www.bishanoi.com

Facebook page: https://www.facebook.com/BIS.Hanoi/

Lệ Thanh 

Phụ huynh Sơn La: “Mong nghiêm trị dù đó là con cháu lãnh đạo nào”

Sau khi Bộ GD-ĐT công bố kết luận điều tra vụ gian lận tại Sơn La, phụ huynh tỉnh này bày tỏ mong muốn cơ quan chức năng công bố danh sách thí sinh được nâng điểm và phải nghiêm trị dù đó là con cháu lãnh đạo nào.