Trên cơ sở học tập kinh nghiệm các nước có hệ thống thu phí điện tử không dừng tiên tiến trên thế giới, Bộ GTVT đã xây dựng lộ trình triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng qua 3 giai đoạn lớn.

Trong đó, giai đoạn 1 (đơn làn ETC có barrier) dự kiến thực hiện từ năm 2016 đến năm 2023. Các trạm thu phí vẫn tồn tại barrier, barrier sẽ mở cho xe đi qua trong trường hợp khi xe có thông tin thẻ dịch vụ hợp lệ, có đủ số dư tài khoản thu phí. Khi xe chưa gắn thẻ dịch vụ, hoặc có gắn thẻ dịch vụ nhưng không đủ số dư tài khoản thì hệ thống chuyển sang chế độ thu phí một dừng - MTC.

Giai đoạn 2 (đơn làn tự do ETC) dự kiến thực hiện từ năm 2024 đến năm 2025, giai đoạn này tại các trạm thu phí không còn barrier, chỉ duy trì dải phân cách các làn, không còn cabin thu phí. Các phương tiện lưu thông tự do theo làn qua trạm thu phí.

Và ở giai đoạn cuối cùng (đa làn tự do ETC), dự kiến từ 2026 trở đi, tại khu vực trạm thu phí chỉ còn duy trì giá long môn và các thiết bị thu phí gắn trên giá long môn. Các phương tiện lưu thông tự do đa làn qua khu vực trạm thu phí.

Cả nước có 112 trạm thu phí vận hành hệ thống ETC

Theo thông tin từ Bộ GTVT, đối chiếu với tình hình thực tế hiện nay, hệ thống thu phí điện tử không dừng trên toàn quốc đang dừng ở giai đoạn 1 - đơn làn ETC có barrier.

Thông tin cụ thể hơn về quá trình triển khai thu phí dịch vụ đường bộ theo hình thức điện tử không dừng, cơ quan này cho biết, đến thời điểm hiện tại, tất cả các trạm thu phí đủ điều kiện đã được lắp đặt, vận hành hệ thống thu phí điện tử không dừng đáp ứng tiến độ yêu cầu.

Cụ thể, đã có 112 trạm thu phí trên toàn quốc đưa vào vận hành hệ thống thu phí điện tử không dừng, trong đó Bộ GTVT quản lý 69 trạm và địa phương quản lý 43 trạm.

Với một số trạm không triển khai hoặc lùi thời gian do có tính chất đặc thù, Bộ GTVT đã báo cáo và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương. Cụ thể gồm 8 trạm do Bộ GTVT là cơ quan nhà nước có thẩm quyền, 4 hệ thống thu phí trên cao tốc do VEC quản lý chưa triển khai do vướng mắc về nguồn vốn và 7 trạm do địa phương quản lý.

Mặc dù hệ thống thu phí điện tử không dừng do nhiều cơ quan, đơn vị tổ chức thực hiện nhưng vẫn đảm bảo tính đồng bộ kết nối, các phương tiện tham gia giao thông chỉ cần dán 1 thẻ đầu cuối có thể qua tất cả các trạm trên toàn quốc.

Hệ thống nạp tiền, trả tiền tiền được đa dạng hóa với nhiều hình thức như áp dụng ví điện tử Momo, Viettel Pay, Zalo Pay…; kết nối liên thông giữa tài khoản giao thông và tài khoản cá nhân tại một số ngân hàng lớn như BIDV, VP Bank, VietcomBank.

Đặc biệt, có khoảng 2 triệu phương tiện đã dán thẻ tham gia dịch vụ thu phí đường bộ theo hình thức điện tử không dừng. Doanh thu thu phí điện tử không dừng trong quý I/2021 tại các trạm thu phí trung bình chiếm khoảng 19% và đến quý III/2021 tỷ lệ này tăng lên 35%.

“Hệ thống thu phí điện tử không dừng đưa vào hoạt động góp phần hiện đại hóa cơ sở hạ tầng giao thông, bước đầu đã tạo được sự thuận tiện và niềm tin cho người tham gia giao thông”, Bộ GTVT đánh giá.

Tuy nhiên, Bộ GTVT cho rằng: Do hệ thống thu phí điện tử không dừng lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam, việc quản lý vận hành hệ thống liên quan đến nhiều đối tượng nên còn tồn tại một số lỗi gây bất tiện cho chủ phương tiện như: Xe qua trạm phải trả tiền mặt trong khi tài khoản giao thông vẫn trừ tiền; Nhiều phương tiện chưa đủ điều kiện (chưa dán thẻ hoặc dán thẻ mà không nạp tiền hoặc thiếu tiền) vẫn đi vào cửa dành riêng cho thu phí điện tử không dừng…

Nguyên nhân của các tồn tại nêu trên, ngoài yếu tố về giải pháp kỹ thuật còn do sự phối hợp giữa các nhà cung cấp dịch vụ, chủ đầu tư dự án và các cơ quan quản lý nhà nước chưa chặt chẽ trong quá trình vận hành.

Bên cạnh đó, việc triển khai hệ thống thu phí điện tử không dừng còn có một số hạn chế khác như: vướng mắc về nguồn vốn của VEC chưa được tháo gỡ dẫn đến tiến độ triển khai tại các tuyến cao tốc do đơn vị này quản lý chưa được thực hiện; một số trạm thu phí có doanh thu rất thấp, số lượng phương tiện dán thẻ và tham gia dịch vụ chưa cao...

Vân Anh

Nghiêm cấm đi qua cửa ETC khi xe chưa gắn thẻ thu phí điện tử

Các tài xế tuyệt đối không được điều khiển xe đi vào cửa dành riêng cho thu phí điện tử không dừng (ETC) khi xe chưa gắn thẻ đầu cuối hoặc đã gắn thẻ đầu cuối nhưng tiền trong tài khoản thu phí không đủ để chi trả cho giao dịch.

Theo ông Nguyễn Minh Hồng – Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam, kinh tế dữ liệu nói chung, dữ liệu mở nói riêng đang là trái tim của nền kinh tế số, đem lại nhiều lợi ích về kinh tế và xã hội cho các quốc gia, người dân và doanh nghiệp trên thế giới. 

Đối với Việt Nam, giá trị kinh tế mà các luồng dữ liệu tạo ra thông qua áp dụng các công nghệ kỹ thuật số trong thương mại đạt 81 nghìn tỉ đồng vào năm 2017. Con số này có thể đạt tới 953 nghìn tỉ đồng vào năm 2030. 

Theo Dự thảo chiến lược dữ liệu quốc gia giai đoạn 2021 – 2025, định hướng đến năm 2030, mục tiêu của Việt Nam là kinh tế dữ liệu đóng góp 5% GDP.

Chia sẻ tại Hội nghị Đối tác Dữ liệu Mở châu Á năm 2021, ông Lê Quang Huy - Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Quốc hội cho rằng, trong xu hướng mở, dữ liệu mở có những đặc trưng quan trọng, đó là công khai sử dụng, tái sử dụng và không độc quyền. 

Hình ảnh tại một trong những trung tâm lưu trữ dữ liệu đạt chuẩn Uptime Tier 3 tại Việt Nam. Ảnh: Trọng Đạt

Điều đó có nghĩa, cộng đồng có thể khai thác, sử dụng các dữ liệu mở dựa trên giấy phép mở. Cũng chính cộng đồng có thể làm gia tăng giá trị của dữ liệu mở và tiếp tục những dữ liệu đó lại được chia sẻ cho cộng đồng để phát huy giá trị của mình. 

Theo ông Lê Quang Huy, châu Á với dân số đông nhất thế giới, với lực lượng lao động trẻ, năng động, sáng tạo cần tiên phong trong lĩnh vực phát triển công nghệ số, khai thác, chia sẻ và ứng dụng dữ liệu sao cho hiệu quả để phát triển thịnh vượng hơn. Với Việt Nam, điều này cũng sẽ giúp nước ta hoà chung vào dòng chảy toàn cầu, giải quyết các thách thức, khó khăn mà chúng ta đang phải đối mặt. 

Dữ liệu là một loại tài nguyên mới của quốc gia

Chia sẻ tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Huy Dũng cho rằng, đại dịch Covid-19 cho thấy bài học quý giá về tầm quan trọng của dữ liệu mở và chia sẻ dữ liệu trong việc hoạch định chiến lược phòng chống dịch của mỗi quốc gia. Việt Nam đã sớm nhận thấy tầm quan trọng của dữ liệu và dữ liệu mở. 

Gần đây nhất, chiến lược phát triển chính phủ điện tử hướng tới chính phủ số giai đoạn 2021-2025 định hướng đến năm 2030 của Việt Nam đã xác định rất rõ, dữ liệu là một loại tài nguyên mới. Cơ quan nhà nước mở dữ liệu và cung cấp dữ liệu mở phục vụ phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. 

Bộ TT&TT với vai trò điều phối chương trình chuyển đổi số quốc gia đã và đang xây dựng lộ trình thiết lập các quy chuẩn, tiêu chuẩn dữ liệu, bảo đảm dữ liệu của các bộ, ngành, chính quyền từ trung ương đến địa phương được phân loại và chia sẻ một cách thông suốt khoa học, bảo đảm an toàn an ninh mạng. 

Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng.

Trên bình diện quốc tế, phát triển dữ liệu mở cũng cần có sự hợp tác liên quốc gia. Bởi lẽ, kinh tế số là vấn đề toàn cầu, nếu coi dữ liệu là mạch máu của nền kinh tế toàn cầu thì mạch máu dữ liệu này phải được thiết lập dựa trên một khung tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật được chấp nhận rộng rãi. 

Dữ liệu là nguồn tài nguyên đặc biệt được sinh ra trong quá trình con người sử dụng công nghệ. Không như tài nguyên trong tự nhiên, tài nguyên dữ liệu càng dùng nhiều càng sinh ra nhiều, càng tạo ra giá trị lớn, càng chia sẻ càng có giá trị cộng hưởng. 

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Huy Dũng, việc chia sẻ dữ liệu cần được thực hiện một cách phù hợp, bảo đảm hài hòa dòng chảy dữ liệu xuyên quốc gia, đảm bảo an toàn an ninh mạng và bảo vệ quyền riêng tư của mỗi cá nhân, phù hợp với quy định pháp luật của mỗi quốc gia. Chỉ có như vậy, những chiến lược, tiêu chuẩn dữ liệu mới thực sự đi vào cuộc sống, dữ liệu mới phục vụ việc tạo ra giá trị mới cho người dân, doanh nghiệp. 

Thông qua hợp tác khu vực, Việt Nam có thể hướng tới hệ sinh thái dữ liệu mở toàn diện, thúc đẩy hội nhập kinh tế số khu vực và toàn cầu. 

Năm 2021 là năm đầu tiên Việt Nam chủ trì tổ chức hội nghị đối tác dữ liệu mở châu Á. Thứ trưởng Nguyễn Huy Dũng cho rằng, đây là cơ hội rất lớn để các cơ quan quản lý, chuyên gia, học giả và cộng đồng doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam cũng như quốc tế cùng chia sẻ, thảo luận, cập nhật những xu hướng, kinh nghiệm trong phát triển hạ tầng dữ liệu mở, hướng tới sự đồng thuận trong khu vực về các quy chuẩn, tiêu chuẩn quản lý dữ liệu. 

Bộ TT&TT cam kết đồng hành cùng cộng đồng công nghệ và cộng đồng dữ liệu mở trong và ngoài nước, để cùng thiết lập quy chuẩn, tiêu chuẩn dữ liệu toàn cầu, qua đó khai phá và tạo ra những giá trị từ dữ liệu mở.

Trọng Đạt

Quy mô kinh tế số đạt 21 tỷ USD, "đại bàng" chọn Việt Nam ấp trứng

Tổng giá trị nền kinh tế Internet của Việt Nam được Google dự báo sẽ đạt giá trị 57 tỷ USD vào năm 2025.   

Bà Nguyễn Thái Hải Vân nhận định, hành vi người tiêu dùng thay đổi hoàn toàn trong bối cảnh đại dịch đã thúc đẩy việc tiêu dùng và các hoạt động trên thương mại điện tử được diễn ra mạnh mẽ, kéo theo nhiều dịch vụ, ngành nghề truyền thống thay đổi theo và tạo ra cơ hội cho các ngành liên quan như logistic.

Nhu cầu sử dụng các dịch vụ trên nền tảng số cũng ngày một nâng cao, không chỉ phục vụ các nhu cầu thiết yếu (như hoạt động kinh doanh, giáo dục) mà còn cả giải trí, tiêu thụ content cũng thay đổi tức thời. Các doanh nghiệp đang nắm bắt công nghệ, chuyển đổi sang kinh doanh trực tuyến đã biến nó thành cơ hội.

“Covid đã mang những thử thách lớn, nhưng nếu chúng ta nắm bắt được cơ hội thì sẽ đẩy nhanh tiến trình số hóa theo chủ trương 4.0 nhanh hơn rất nhiều”, bà Vân nói.

Bà Vân cũng cho rằng: “Chuyển đổi số không phải là những gì xa xôi, câu chuyện vĩ mô hoàn toàn có thể áp dụng được vào lĩnh vực đời thường, cuộc sống, thiết yếu hàng ngày”.

Nêu ví dụ, lãnh đạo Grab cho hay, với các cam kết chuyển đổi số lâu dài ở Việt Nam, Grab Việt Nam đã đưa nền tảng của mình ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày thông qua dự án Grab Connect để tiêu thụ nông sản cho bà con nông dân, hay việc đưa các tiểu thương ở chợ truyền thống lên ứng dụng trong bối cảnh đại dịch. Đây là cách thực tế để có thể giáo dục về kiến thức chuyển đổi số đối với các đối tượng kinh doanh nhỏ, lẻ.

Dù vẫn còn một khoảng cách lớn với nhiều quốc gia trên thế giới, nhưng nhìn chung Việt Nam có tất cả những yếu tố quan trọng nhất để sẵn sàng cho chuyển đổi số, đó là sự sẵn sàng của thị trường và các chủ trương, chính sách thúc đẩy từ Chính phủ. Dù vậy, bà Vân cho rằng, Việt Nam cần phải thúc đẩy hơn nữa các kiến thức về chuyển đổi số.

Để thúc đẩy hơn nữa chuyển đổi số tại Việt Nam, theo bà Vân nên có thêm khung pháp lý riêng dành cho các nền tảng số, các mô hình kinh tế chia sẻ trên nền tảng số hay các mô hình kinh doanh mới. Lý do là bởi hiện nay, các nền tảng số và mô hình kinh doanh đang phát triển rầm rộ, nhưng về khung pháp lý vẫn còn có những độ trễ nhất định so với thực tế nên còn nhiều quy định chồng chéo, điều này khiến giảm tiến độ chuyển đổi số do vẫn có nhiều vướng mắc.

Việt Nam cũng nên ứng dụng công nghệ đổi mới sáng tạo bằng việc đầu tư vào giáo dục, đầu tư thúc đẩy cho startup và hệ sinh thái cho startup cần làm mạnh hơn nữa.

Ngoài ra, thanh toán không dùng tiền mặt là tất yếu, nên phải tiếp tục đẩy mạnh hơn về thói quen, định chế cũng như an toàn, để đảm bảo cho thúc đẩy phát triển toàn diện.

Duy Vũ

Một người bán online được 1,3 tỷ đồng chỉ trong 2 giờ

Lễ hội mua sắm 11/11 khiến doanh số và đơn hàng của các nhà bán lẫn sàn thương mại điện tử tăng mạnh, có nhà bán hàng đạt doanh thu 1,3 tỷ đồng chỉ sau 2 giờ.