6 giải pháp phòng chống ung thư cho TP.HCM

Sở Y tế TP.HCM đánh giá: "Thật sai lầm nếu như cho rằng có bệnh viện ung thư mới, Bệnh viện Ung bướu TPHCM cơ sở 2, sẽ giải quyết được tình trạng quá tải bệnh nhân ung thư. Đầu tư xây dựng mới bệnh viện ung bướu hiện đại là rất cần thiết nhưng chưa đủ, cần tiếp tục huy động nguồn lực xã hội để triển khai hiệu quả chiến lược phòng chống ung thư mới thật sự là giải pháp vừa mang tính toàn diện, vừa mang tính khoa học và thực tiễn".

Vì vậy, cơ quan này cho rằng sẽ thiếu sót nếu chỉ quan tâm đầu tư cho chẩn đoán và điều trị. Do đó, ngành y tế lên dự thảo chiến lược phòng chống ung thư do các chuyên gia biên soạn và lấy ý kiến các sở ngành. Chiến lược này bao gồm 6 giải pháp.

1. Triển khai hiệu quả các giải pháp truyền thông, giáo dục sức khỏe, tiêm ngừa vắc xin,... trong phòng ngừa ung thư.

2. Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng tỷ lệ tầm soát phát hiện sớm bệnh lý ung thư trong cộng đồng, bao gồm cả chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm của WHO tại tuyến y tế cơ sở và nghiên cứu triển khai Trung tâm tầm soát và phát hiện sớm ung thư bằng công nghệ cao (mô hình Ningen dock của Nhật Bản).

3. Xây dựng và củng cố mạng lưới y tế về chẩn đoán, điều trị ung thư từ tuyến y tế cơ sở đến các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa. Xây dựng, hoàn thiện đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị nhằm phát triển kỹ thuật chuyên sâu trong điều trị ung thư tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối.

4. Xây dựng, hoàn thiện mạng lưới chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư trong cộng đồng.

5. Chuyển đổi số công tác báo cáo, giám sát các trường hợp bệnh nhằm quản lý dữ liệu bệnh nhân ung thư, từng bước hình thành bản đồ điều trị ung thư tại thành phố. 

6. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng chống ung thư.

Khoảng 354.000 người Việt đang sống chung với ung thư

Sáng 13/4, theo thông tin từ Sở Y tế TP.HCM, tình hình số ca mắc và tử vong vì ung thư có khuynh hướng tăng. Căn bệnh này vẫn luôn là vấn đề sức khỏe được quan tâm hàng đầu trên toàn cầu. 

Theo thống kê của Tổ chức ung thư toàn cầu (GLOBOCAN) năm 2020, tình hình mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới đều có xu hướng tăng. Theo đó, Việt Nam là một trong những nước thuộc nhóm có tỷ lệ mắc cao (97,3-111,9/100.000 dân).

Năm 2020, tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư, cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư, tỷ lệ mắc ung thư mới tại Việt Nam đã tăng lên 9 bậc (xếp thứ 90/185 quốc gia), trong đó tỷ lệ tử vong do ung thư tăng 6 bậc (xếp thứ 50/185 quốc gia) so với ghi nhận của năm 2018. 

Việc phòng chống ung thư của TP.HCM chưa hiệu quả

Bên cạnh tình trạng quá tải điều trị do Bệnh viện Ung bướu cũ xuống cấp, Sở Y tế cho rằng công tác phòng chống ung thư của thành phố cũng chưa hiệu quả vì nhiều khó khăn. 

Cụ thể, việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn còn phổ biến, có thể do hoạt động tầm soát còn dàn trải, chưa tập trung nguồn lực đầu tư.

Chương trình tầm soát phát hiện sớm ung thư chủ yếu ở các bệnh viện trên địa bàn TP.HCM cho người dân có nhu cầu, rất ít chương trình tầm soát thực hiện trong cộng đồng.

Năng lực chẩn đoán và điều trị ung thư không đồng đều giữa các tuyến. Nguồn lực chưa được đầu tư đúng mức để áp dụng các công nghệ và phương pháp chẩn đoán, điều trị mới nhất…

Năng lực điều trị không đồng đều dẫn đến bệnh nhân có xu hướng tập trung về các bệnh viện tuyến cuối, gây quá tải và kéo dài thời gian chờ điều trị.

Hoạt động chăm sóc giảm nhẹ bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối chủ yếu ở tuyến trên. Việc cung ứng thuốc, vật tư y tế cho chăm sóc giảm nhẹ tại tuyến y tế cơ sở, nhất là thuốc giảm đau morphin dùng trong ung thư, còn gặp nhiều khó khăn.

6 giải pháp phòng chống ung thư cho TP.HCM

Sở Y tế TP.HCM đánh giá: "Thật sai lầm nếu như cho rằng có bệnh viện ung thư mới, Bệnh viện Ung bướu TPHCM cơ sở 2, sẽ giải quyết được tình trạng quá tải bệnh nhân ung thư. Đầu tư xây dựng mới bệnh viện ung bướu hiện đại là rất cần thiết nhưng chưa đủ, cần tiếp tục huy động nguồn lực xã hội để triển khai hiệu quả chiến lược phòng chống ung thư mới thật sự là giải pháp vừa mang tính toàn diện, vừa mang tính khoa học và thực tiễn".

Vì vậy, cơ quan này cho rằng sẽ thiếu sót nếu chỉ quan tâm đầu tư cho chẩn đoán và điều trị. Do đó, ngành y tế lên dự thảo chiến lược phòng chống ung thư do các chuyên gia biên soạn và lấy ý kiến các sở ngành. Chiến lược này bao gồm 6 giải pháp.

1. Triển khai hiệu quả các giải pháp truyền thông, giáo dục sức khỏe, tiêm ngừa vắc xin,... trong phòng ngừa ung thư.

2. Triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tăng tỷ lệ tầm soát phát hiện sớm bệnh lý ung thư trong cộng đồng, bao gồm cả chương trình quản lý bệnh không lây nhiễm của WHO tại tuyến y tế cơ sở và nghiên cứu triển khai Trung tâm tầm soát và phát hiện sớm ung thư bằng công nghệ cao (mô hình Ningen dock của Nhật Bản).

3. Xây dựng và củng cố mạng lưới y tế về chẩn đoán, điều trị ung thư từ tuyến y tế cơ sở đến các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa. Xây dựng, hoàn thiện đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị nhằm phát triển kỹ thuật chuyên sâu trong điều trị ung thư tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối.

4. Xây dựng, hoàn thiện mạng lưới chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư trong cộng đồng.

5. Chuyển đổi số công tác báo cáo, giám sát các trường hợp bệnh nhằm quản lý dữ liệu bệnh nhân ung thư, từng bước hình thành bản đồ điều trị ung thư tại thành phố. 

6. Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng chống ung thư.

Khoảng 354.000 người Việt đang sống chung với ung thư

Trong khi đó, nếu uống cà phê hay trà buổi sáng không phải tốt cho tất cả mọi người. Một số người có thói quen uống trà, cà phê buổi sáng để tỉnh táo, nhưng với người có bệnh lý dạ dày thì thói quen này không tốt. Đây là chất kích thích, khi uống buổi sáng khiến dạ dày tăng tiết acid nhiều hơn, khiến bệnh lý dạ dày tiến triển nặng hơn.

Ngoài ra, người có hội chứng ruột kích thích cũng không nên uống. Thực tế, nhiều người đến viện than phiền với bác sĩ tình trạng cứ uống cà phê buổi sáng xong là bị tiêu chảy ngay.

Dậy sớm, hít sâu không khí trong lành cũng là thói quen tốt giúp cơ thể phấn chấn, nạp thêm năng lượng. Khi quá trình trao đổi oxy trong cơ thể tốt, hệ tiêu hóa hoạt động cũng tốt hơn.

Tuy nhiên, vào mùa lạnh, việc ra ngoài hít thở không khí vào buổi sớm cần cẩn trọng hơn, phòng các bệnh lý như huyết áp, đột quỵ,...  

Nên ăn sáng như thế nào?

Nhiều người trẻ có thói quen không tốt, vừa tỉnh dậy cầm ngay điện thoại để kiểm tra tin tức, hội thoại; hoặc đi ngủ trễ, thức dậy muộn, bỏ bữa sáng. Đường tiêu hóa cũng như cơ thể, có đồng hồ sinh học, cần sự điều độ. Nhiều nghiên cứu cho thấy người ngủ sớm dậy sớm tốt hơn và chỉ số hạnh phúc tốt hơn người thức khuya, dậy muộn.

Không nên bỏ bữa sáng vì đây là bữa quan trọng nhất ngày. Bữa sáng cần đảm bảo thành phần trong thức ăn, cân bằng đường, đạm, chất béo, vitamin; hạn chế thức ăn có hại như mặn, nhiều đường, chất béo bão hoà làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể; tăng cường thức ăn nhiều xơ, vitamin. Điều này giúp hệ tiêu hóa hoạt động dễ dàng hơn, hạn chế bệnh lý tiêu hóa, tim mạch, tiểu đường…

Nếu bạn có thói quen ăn sáng qua loa như bánh ngọt, ăn vặt, hoặc bỏ bữa sáng cho kịp giờ đi làm, thì nên sớm từ bỏ. Việc bỏ bữa hay ăn sáng trễ khiến dạ dày ảnh hưởng bởi lượng acid tiết ra nhiều, lâu dần sẽ gây viêm loét dạ dày tá tràng. Ăn thành phần không cân đối như nhiều đường sẽ khiến tuyến tuỵ kích thích nhiều, tiết nhiều insulin, lâu dần cơ thể tăng tình trạng đề kháng insulin, tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 2.

TS Phạm Công Khánh, Phó trưởng khoa Nội soi Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM

Mẹ mắc ung thư, hai lần sảy thai vẫn sinh con khỏe mạnh

Thông tin từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, 10% dân số Việt Nam mắc các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa, con số này đang gia tăng đáng báo động. Thực tế, số người mắc bệnh lý tiêu hóa cao hơn con số được thống kê, nguyên nhân gây bệnh đến nhiều từ thói quen sinh hoạt, vận động, ăn uống...

Ba thói quen phổ biến khiến đường tiêu hóa có vấn đề

- Ăn uống: Nếu ăn uống không đúng giờ dễ bị bệnh lý dạ dày như viêm loét dạ dày tá tràng; ăn đồ chua cay nhiều; thức ăn nhiều chất béo, thịt đỏ, ít chất xơ… cũng dễ bị bệnh lý đường tiêu hóa như polyp đại trực tràng.

- Ít vận động, thể dục, ngồi hay đứng nhiều dễ bị trĩ, đường tiêu hóa hoạt động không tốt.

- Sử dụng thuốc bừa bãi: Nếu uống kháng sinh không đúng chỉ định dễ bị loạn khuẩn đường ruột. 

Có nhiều dấu hiệu cho thấy đường tiêu hóa trên có vấn đề, như đau bụng vùng trên rốn, buồn nôn, mệt mỏi chóng mặt… 

Ngoài ra, sự thay đổi thói quen đi tiêu (bình thường 1 lần/ngày nay tăng số lần, từ bình thường sang táo bón, đi lỏng) hoặc có những cơn đau bụng bất thường sau ăn, đặc biệt vào buổi sáng, cho thấy dấu hiệu đường tiêu hóa dưới không khỏe mạnh.

Thói quen tốt và không tốt khi uống nước vào buổi sáng 

Một ly nước lọc ấm vào buổi sáng giúp cơ thể hạn chế thay đổi thân nhiệt, hơn nữa còn giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt, thức ăn tiêu hóa dễ dàng hơn. Việc uống nước cần duy trì đều đặn 6-8 ly, tương đương 2 lít nước mỗi ngày.

Trong khi đó, nếu uống cà phê hay trà buổi sáng không phải tốt cho tất cả mọi người. Một số người có thói quen uống trà, cà phê buổi sáng để tỉnh táo, nhưng với người có bệnh lý dạ dày thì thói quen này không tốt. Đây là chất kích thích, khi uống buổi sáng khiến dạ dày tăng tiết acid nhiều hơn, khiến bệnh lý dạ dày tiến triển nặng hơn.

Ngoài ra, người có hội chứng ruột kích thích cũng không nên uống. Thực tế, nhiều người đến viện than phiền với bác sĩ tình trạng cứ uống cà phê buổi sáng xong là bị tiêu chảy ngay.

Dậy sớm, hít sâu không khí trong lành cũng là thói quen tốt giúp cơ thể phấn chấn, nạp thêm năng lượng. Khi quá trình trao đổi oxy trong cơ thể tốt, hệ tiêu hóa hoạt động cũng tốt hơn.

Tuy nhiên, vào mùa lạnh, việc ra ngoài hít thở không khí vào buổi sớm cần cẩn trọng hơn, phòng các bệnh lý như huyết áp, đột quỵ,...  

Nên ăn sáng như thế nào?

Nhiều người trẻ có thói quen không tốt, vừa tỉnh dậy cầm ngay điện thoại để kiểm tra tin tức, hội thoại; hoặc đi ngủ trễ, thức dậy muộn, bỏ bữa sáng. Đường tiêu hóa cũng như cơ thể, có đồng hồ sinh học, cần sự điều độ. Nhiều nghiên cứu cho thấy người ngủ sớm dậy sớm tốt hơn và chỉ số hạnh phúc tốt hơn người thức khuya, dậy muộn.

Không nên bỏ bữa sáng vì đây là bữa quan trọng nhất ngày. Bữa sáng cần đảm bảo thành phần trong thức ăn, cân bằng đường, đạm, chất béo, vitamin; hạn chế thức ăn có hại như mặn, nhiều đường, chất béo bão hoà làm tăng lượng cholesterol trong cơ thể; tăng cường thức ăn nhiều xơ, vitamin. Điều này giúp hệ tiêu hóa hoạt động dễ dàng hơn, hạn chế bệnh lý tiêu hóa, tim mạch, tiểu đường…

Nếu bạn có thói quen ăn sáng qua loa như bánh ngọt, ăn vặt, hoặc bỏ bữa sáng cho kịp giờ đi làm, thì nên sớm từ bỏ. Việc bỏ bữa hay ăn sáng trễ khiến dạ dày ảnh hưởng bởi lượng acid tiết ra nhiều, lâu dần sẽ gây viêm loét dạ dày tá tràng. Ăn thành phần không cân đối như nhiều đường sẽ khiến tuyến tuỵ kích thích nhiều, tiết nhiều insulin, lâu dần cơ thể tăng tình trạng đề kháng insulin, tăng nguy cơ mắc tiểu đường type 2.

TS Phạm Công Khánh, Phó trưởng khoa Nội soi Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM

Mẹ mắc ung thư, hai lần sảy thai vẫn sinh con khỏe mạnh

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho hay trong 2 ngày nghỉ đầu tiên của dịp Tết Quý Mão (tính từ 7h sáng 29 Tết đến 7h sáng mùng 1), số nhập viện do tai nạn giao thông tăng, nhưng số ca tử vong giảm.

Trong khi đó, số ca cấp cứu do tai nạn đánh nhau giảm, tai nạn do pháo nổ tăng mạnh (31,6%), đồng thời số khám cấp cứu tai nạn do vũ khí, vật liệu nổ khác cũng tăng gần 23% so với cùng kỳ Tết Nhâm Dần 2022.

Thông tin được tổng hợp từ báo cáo của 63 Sở Y tế và y tế ngành. Tính đến sáng 22/1 (tức mùng 1 Tết) có 76.871 bệnh nhân đang điều trị tại các cơ sở khám, chữa bệnh trên toàn quốc.

Hơn 19.000 bệnh nhân phải nhập viện điều trị nội trú, chiếm 52% số tới khám, giảm 29,1% so với cùng ngày Tết Nhâm Dần 2022.

Các cơ sở khám, chữa bệnh trên cả nước đã thực hiện 2.442 ca phẫu thuật cấp cứu, trong đó 705 ca phẫu thuật chấn thương sọ não do các nguyên nhân. Có gần 2.500 trẻ chào đời từ 7h sáng 30 đến 7h sáng mùng 1 Tết. Gần 31.900 bệnh nhân được cho xuất viện về nhà.

Cấp cứu tai nạn giao thông, pháo nổ tăng 

Theo Cục Quản lý khám chữa bệnh, trong ngày mùng 1 Tết Quý Mão, tổng số có 4.353 trường hợp khám, cấp cứu liên quan đến tai nạn giao thông, tăng 2,4% so với cùng ngày Tết Nhâm Dần 2022.

Trong số này, hơn 1.500 lượt trường hợp phải nhập viện điều trị nội trú hoặc theo dõi, tăng 12,8% so với cùng ngày Tết năm ngoái; có 511 trường hợp chuyển tuyến trên điều trị.

Có 44 ca tử vong do tai nạn giao thông (bao gồm cả tử vong trước khi đến bệnh viện và tiên lượng tử vong xin về), tăng 8 ca so với cùng ngày Tết Âm lịch 2022.

Như vậy, hai ngày nghỉ Tết (từ 7h sáng 29 Tết đến 7h sáng mùng 1) đã có 8.235 ca khám, cấp cứu liên quan đến tai nạn giao thông, tăng nhẹ 1,3% so với cùng kỳ Tết Nhâm Dần 2022. Trong đó, 3.002 trường hợp phải nhập viện điều trị (tương đương 36,5%).

Từ sáng 30 đến sáng mùng 1 Tết Quý Mão, các bệnh viện trên cả nước tiếp nhận 186 trường hợp khám, cấp cứu do pháo nổ, pháo hoa, nhiều hơn 57 ca so với cùng ngày Tết 2022. Tổng chung 2 ngày nghỉ Tết, có 215 ca cấp cứu vì pháo, chưa kể có 19 ca cấp cứu vì tai nạn vũ khí, vật liệu nổ tự chế với 2 ca tử vong. 
                  
Tổng số ca cấp cứu vì đánh nhau là 1.056 ca trong 2 ngày nghỉ Tết đầu tiên, tương đương Tết năm ngoái. Riêng từ 7h sáng 30 Tết đến 7h sáng mùng 1, có một người tử vong vì tai nạn đánh nhau, tổng chung 2 ngày nghỉ có 3 trường hợp tử vong.                        

Riêng với tai nạn sinh hoạt, lao động, có gần 5.000 ca khám, cấp cứu trong 2 ngày nghỉ, 10 ca tử vong.

Về tình hình ngộ độc thực phẩm, có 79 ca khám, cấp cứu riêng trong trong 24 giờ từ 7h sáng 30 Tết đến 7h sáng mùng 1. Trong đó có 36 ca được xác định là ngộ độc, say rượu. Các cơ sở cũng ghi nhận 4 ca khai do ngộ độc thức ăn tự chế biến.