Bán dẫn Trung Quốc đối mặt nguy cơ khủng hoảng thừa

Cụ thể, tỷ lệ thiệt hại do gian lận số gây ra tại Việt Nam lên tới 3,6% GDP chỉ đứng sau Kenya (4,5%), cao hơn mức trung bình toàn cầu (1,1%) và vượt trội so với các nước như Brazil hay Thái Lan (cùng 3,2%). Trong khi đó, nhiều quốc gia phát triển chỉ ghi nhận tỷ lệ thiệt hại rất thấp như Bỉ, Ireland (0,1%) hay Hà Lan (0,2%).

Các hình thức gian lận trong thanh toán số phổ biến tại Việt Nam bao gồm tấn công mạng sử dụng phần mềm độc hại, lừa đảo, tấn công trung gian; Mạo danh, gian lận phi kỹ thuật, lạm dụng chính sách hoàn tiền, gian lận của bên thứ nhất... Đáng chú ý, tỷ lệ các vụ lừa đảo được xác nhận tại khu vực Đông Nam Á đã tăng từ 49% năm 2022 lên 54% trong năm 2023.

Theo PGS.TS Trần Hùng Sơn, để đối phó với tình trạng gian lận số ngày càng gia tăng, các ngân hàng hay doanh nghiệp, tổ chức tín dụng cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ máy học để phát hiện gian lận, được xem là một phương pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả.

Thông qua các thuật toán thông minh, hệ thống AI có thể liên tục phân tích hành vi giao dịch, nhận diện các dấu hiệu bất thường và đưa ra cảnh báo kịp thời cho đơn vị vận hành cũng như khách hàng. Bằng cách "học hỏi" liên tục từ dữ liệu, AI ngày càng trở nên thông minh hơn trong việc phát hiện các hình thức gian lận mới.

Một giải pháp nữa được ông Trần Hùng Sơn đưa ra, đó là tầm quan trọng của việc chia sẻ thông tin gian lận giữa các bên liên quan. Các đơn vị cung cấp dịch vụ thanh toán cần chủ động hợp tác, chia sẻ cơ sở dữ liệu về gian lận, đồng thời thống nhất quy trình xử lý chung. Việc hoàn thiện hệ thống định danh số cũng sẽ góp phần hỗ trợ đắc lực cho công tác phòng ngừa gian lận trong thanh toán.

Bên cạnh đó, sự phát triển của các hình thức thanh toán số mới cũng là một thách thức đặt ra cho công tác bảo mật. Vì vậy, cơ quan quản lý cần chủ động xây dựng hành lang pháp lý để bắt kịp với sự phát triển nhanh chóng của thanh toán số và ngăn ngừa rủi ro gian lận.

Đồng thời, công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức về bảo mật cho người dùng cũng rất quan trọng, góp phần ngăn chặn lừa đảo khi ứng dụng di động ngày càng trở thành mục tiêu ưa thích của kẻ gian.

Bà Đặng Tuyết Dung, Giám đốc Visa Việt Nam và Lào, cho biết trước tình trạng gian lận số, lừa đảo trong lĩnh vực tài chính gia tăng hiện nay, việc bảo mật của Visa được xây dựng trên nền tảng AI và big data, chấm điểm dựa trên nền tảng dữ liệu lớn để có những cảnh báo sớm.

Visa đã đầu tư hơn 10 tỉ USD vào giải pháp dựa trên AI để ngăn chặn các vụ gian lận cũng như cho các hoạt động nâng cao nhận thức, kết nối các đơn vị liên quan. Đồng thời, tổ chức này cũng đầu tư hệ thống các trung tâm hợp nhất an ninh mạng ở 3 châu lục.

Mới đây Visa cũng vừa công bố các sản phẩm và dịch vụ mới sẽ triển khai vào giai đoạn cuối năm 2024 trên khắp khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Đó là dữ liệu mã Token - mã hóa giao dịch, xóa bỏ các thông tin riêng tư của chủ thẻ khỏi luồng thanh toán. Với công nghệ này các ngân hàng và đối tác có thể áp dụng xác thực các giao dịch trên dữ liệu thay vì mã OTP đối với các giao dịch thương mại điện tử.

Trước các hình thức lừa đảo ngày càng diễn biến phức tạp, ông Thái Trí Hùng, Phó Tổng Giám đốc cấp cao, kiêm Giám đốc công nghệ MoMo cho biết, doanh nghiệp sẽ cần thực hiện nhiều hành động cụ thể, trong đó đầu tiên và quan trọng nhất là thay đổi triệt để về tư duy phòng chống, không chỉ tập trung bảo vệ cho doanh nghiệp mà cần tập trung cả vào việc bảo vệ người dùng của mình.

Trong đó, MoMo sẽ triển khai các biện pháp phòng vệ nhiều lớp, đầu tư vào giải pháp công nghệ, sử dụng AI, thiết lập chính sách, nâng cao nhận thức.

Theo ông Hùng, đối với trường hợp người dùng cài đặt các phần mềm độc hại, ngoài các biện pháp thông thường như thêm phần mã hóa dữ liệu, đội ngũ kỹ sư bảo mật tại công ty đã thực hiện việc phân tích mã độc, trích xuất các đặc trưng nhận dạng và thực hiện cảnh báo người dùng nếu phát hiện các dấu hiệu bị tấn công.

Sau khi phát hiện các dấu hiệu bất thường, đội ngũ bảo mật cố gắng phân biệt dấu hiệu do hacker tiến hành hay do đặc thù của người dùng để đảm bảo chặn được các hành vi xấu mà không bắt nhầm người dùng thật.

Đối với trường hợp người dùng cung cấp OTP, mật khẩu khi kẻ xấu dùng “social engineering” (kỹ thuật xã hội) hay “phishing” (lừa đảo) lợi dụng lòng tham của con người báo trúng thưởng, MoMo ứng dụng AI để phân tích hành vi của đối tượng lừa đảo, phân tích luồng đi của dòng tiền.

“Dựa vào công nghệ dữ liệu lớn và AI, bước đầu chúng tôi đã phân biệt được các giao dịch bất thường dựa vào tốc độ giao dịch, hành vi giao dịch, hay dòng tiền giao dịch, từ đó xây dựng các hệ thống cảnh báo và ngăn chặn sớm”, ông Hùng nói.

Trường hợp chính người dùng tự thực hiện hành vi liên kết và thanh toán do rơi vào bẫy lừa đảo, ngoài việc áp dụng AI và phân tích dòng tiền, công ty còn tự phát triển hệ thống rà quét tự động trên không gian mạng, tìm các hội nhóm đang chia sẻ phương pháp tấn công, các quảng cáo sai sự thật nhằm đánh lừa người dùng, đồng thời nỗ lực ngăn chặn ngay từ đầu các hình thức tấn công này.

Ông Thái Trí Hùng chia sẻ, MoMo đầu tư rất nhiều công nghệ mới từ ngân sách cho đến con người, khi đang có hơn 200 người là đội ngũ làm Data và AI, với 2 nhóm đảm trách an toàn bảo mật độc lập, cùng với đó là các nhóm giám sát mạng xã hội.

Nghe hơi buồn cười nhưng cũng là đặc trưng, khiến họ dễ nhớ", bà Hoa, chủ gánh bún riêu vỉa hè trên phố Nguyễn Thiếp (Hoàn Kiếm, Hà Nội) vừa tỉ mỉ xếp đồ, chuẩn bị đón khách vừa "cười hà hà" kể về cái tên "không đụng hàng" của quán.

Gánh bún riêu của bà Giang Thị Hoa (54 tuổi) đã trở thành địa chỉ quen thuộc với nhiều thực khách suốt 20 năm. Trước đây, chủ quán là mẹ chồng bà Hoa, còn bà là người phụ giúp.

Hai mẹ con buôn bán trên phố Đường Thành (Hoàn Kiếm, Hà Nội). Gần 8 năm nay, bà Hoa kế nghiệp, duy trì gánh bún riêu theo công thức của mẹ chồng và chuyển về phố Nguyễn Thiếp, buôn bán gần nhà.

"Mẹ chồng tôi nấu bún riêu theo hương vị cổ truyền và đến giờ, tôi vẫn giữ công thức đó. Gánh bún của mẹ nuôi 10 người con khôn lớn, nên chúng tôi tự hào lắm", bà Hoa cho hay.

Khu vực làm bún của bà Hoa là một chiếc bàn nhỏ, sắp xếp đủ gia vị và nguyên liệu. Bên cạnh là nồi nước dùng sôi lăn tăn. Bên trái là quang gánh đựng thúng bún, bát to. Những bộ bàn ghế nhựa xếp nép vào cửa nhà dân xung quanh.

Giải thích về cái tên "Bún riêu bà điếc", bà Hoa cho biết, do ảnh hưởng dây thần kinh ở sau tai, khả năng nghe của bà khá kém. Lúc bán hàng, khách phải nói to, nói nhiều lần bà mới nghe rõ.

Vì thế, không biết từ bao giờ, khách nửa đùa nửa thật gọi đây là quán "bà điếc". Sau này, bà sử dụng máy trợ thính nên khách đến ăn đều được phục vụ theo yêu cầu, không còn phàn nàn vì bị làm sai món.

"Ai thấy chạnh lòng chứ tôi thấy tên này lạ, dễ phân biệt với các quán khác", bà Hoa cho hay. 

Hằng ngày, bà Hoa mở bán từ 18h hôm trước tới khoảng 2h hôm sau. Nếu trời mưa, bà sẽ nghỉ sớm hơn. Thời điểm đông khách nhất là 20 - 22h.

Theo bà, phần kỳ công nhất trong món bún riêu là nước dùng. Bà ninh xương nhiều giờ, cho tới khi nhừ sẽ chắt lấy nước cốt, thêm gạch cua nguyên chất, cà chua, giấm bỗng và các gia vị theo công thức gia truyền.

"Trong nồi nước dùng, mỗi nguyên liệu, tôi đều đong đếm kỹ, ngày nào cũng như ngày nào để hương vị được đảm bảo, không lúc mặn, lúc nhạt, lúc nồng... Xương và cua đều phải là đồ tươi, đồ thật mới ngon", bà Hoa nói.

Cũng theo chủ quán, nguyên liệu được nhập trong ngày từ mối quen nhiều năm. Từ cua, đậu, rau sống, rau thơm... gia đình đều nhập về rồi tự sơ chế, chế biến cho kịp bán vào buổi tối. Mùa hè, thời tiết nắng nóng, khâu bảo quản sẽ vất vả hơn.

"Quán toàn khách quen, có khi họ ăn từ hồi còn yêu nhau đến lúc lấy nhau, sinh con vẫn quay lại. Vì vậy, nếu mình nấu khác đi, họ nhận ra ngay. Tôi buôn bán vỉa hè, bàn ghế đơn sơ, chỗ ngồi hạn chế nên muốn khách gắn bó, luôn cố gắng làm thật ngon, vui vẻ, niềm nở với khách", bà Hoa nói.

Bún riêu tại quán có mức giá khá rẻ so với nhiều hàng quán phố cổ, dao động từ 25.000 - 65.000 đồng. Bà Hoa viết giá rất rõ ràng để khách không nhầm lẫn.

Bát bún riêu 65.000 đồng sẽ gồm bề bề, đậu, sườn sụn, thịt bò, giò tai. Lượng bún và đồ ăn kèm đều đầy đặn. Quán có bán đồ ăn kèm như tóp mỡ 10.000 đồng/túi, trứng vịt lộn 8.000 đồng/quả, quẩy 10.000 đồng/đĩa. Tóp mỡ chiên giòn được đựng trong túi nilon, để đảm bảo vệ sinh.

Khi khách gọi món, bà Hoa nhanh tay trụng bún vào nồi nước đang sôi, xếp các đồ ăn kèm lên trên, rắc hành lá thái nhỏ, hành khô, chút gia vị rồi chan nước dùng nóng hổi gần đầy miệng bát.

Với khách thích hương vị mắm tôm, bà Hoa sẽ nêm thêm một thìa nhỏ cho dậy mùi. Bát bún riêu bưng tới bàn vẫn bốc khói nghi ngút, tỏa mùi thơm dịu thoang thoảng. Đây là món ngon ấm bụng vào ban đêm.

Bà Hoa cho biết, mỗi ngày quán bán được hàng trăm bát bún riêu. Ngày cuối tuần, có khi bà bán hết 500 - 600 bát, tương đương hơn tạ bún, huy động gần 10 người phục vụ. "Làm bún riêu lích kích nhiều công đoạn và buôn bán đêm vất vả lắm. Nhưng cứ thấy khách quay lại, gắn bó, tôi lại thấy vui", bà tâm sự.

Chị Lan Anh (21 tuổi, Long Biên, Hà Nội) ăn ở quán đã hơn 3 năm. Nữ thực khách thích hương vị truyền thống của nước dùng, hài hòa và đậm đà. Chị đã đưa nhiều bạn bè tới quán thưởng thức.

Ông Bình (70 tuổi, Hoàn Kiếm, Hà Nội) thì ấn tượng nhất với bún riêu cua ăn kèm tóp mỡ. "Tóp mỡ giòn, không ngấm dầu nên không ngấy, rất hợp với nước dùng chua dịu. Bát bún riêu bình thường chỉ 25.000 đồng nên ai cũng ăn được", ông nói.

Theo thực khách của quán, tuy bán vỉa hè nhưng bà Hoa lại là người gọn gàng, sắp xếp không gian rất sạch sẽ nên tạo ấn tượng tốt. Nếu đến vào đêm cuối tuần, thực khách sẽ phải chờ đợi vì quán đông.

Bún riêu là một trong những món ăn đường phố hấp dẫn du khách khi tới Hà Nội. Những năm gần đây, ẩm thực Hà Nội luôn được truyền thông quốc tế và du khách trong - ngoài nước đánh giá cao.

Hồi tháng 3, Hà Nội dành vị trí dẫn đầu hạng mục "Điểm đến ẩm thực tốt nhất thế giới năm 2024" nằm trong khuôn khổ Giải thưởng "Best of the Best của Traveller's Choice" do Tripadvisor công bố.

Có diện tích vỏn vẹn 1 mét vuông, chỉ đủ đặt nồi nước dùng và chiếc bàn inox nhưng quán bún riêu tóp mỡ nằm trên con phố Trần Xuân Soạn lại luôn đông đúc. Ngày cao điểm, quán có thể bán hết 500 - 600 bát.