Giải thưởng Sách quốc gia trở lại và diễn ra trong bối cảnh cả nước khống chế được dịch Covid-19, xã hội chuyển sang giai đoạn bình thường mới. Điều này tạo động lực cho ngành xuất bản cùng với những chiến lược, kế hoạch theo đúng định hướng và phù hợp với xu hướng hội nhập hiện nay. 

Nhiều cuốn sách sau vinh danh được tái bản

Theo đại diện các đơn vị xuất bản, việc tìm và tôn vinh những tác phẩm, tác giả và người làm sách xứng đáng là rất cần thiết. Giải thưởng Sách quốc gia không chỉ có tác dụng lưu giữ, giới thiệu những ấn phẩm giá trị mà còn tiếp thêm động lực cho người viết sách, người làm sách.

Trao đổi với VietNamNet, ông Lê Văn Thành - Đại diện NXB Kim Đồng nhận định Giải thưởng Sách quốc gia qua chặng đường 5 năm đã tạo dựng được vị thế, vai trò hàng đầu trong lĩnh vực báo chí, xuất bản, văn hóa - văn nghệ ở Việt Nam, nhận được sự quan tâm và lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng, xã hội. 

Các sách tham gia đề cử được trao thưởng góp phần tạo động lực giúp người làm sách tin tưởng vào lựa chọn của mình thông qua việc khai thác đa dạng đề tài, làm việc với đội ngũ cộng tác viên, tác giả, dịch giả, nhà nghiên cứu mang lại những tựa sách hay, ý nghĩa cho người đọc. 

“Giải thưởng tác động tích cực đến các đơn vị làm sách và người đọc. Rất nhiều cuốn sách sau khi được vinh danh đã được các đơn vị xuất bản cho tái bản, tạo nên những “làn sóng” đọc mới. Các tác giả qua đó cũng tin tưởng khi gửi gắm tác phẩm cho “những bà đỡ” của nhà xuất bản”, ông Lê Văn Thành nói. 

Ông Lê Hoàng - Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Giám đốc Công ty TNHH Đường Sách TP.HCM nói với VietNamNet, qua 5 mùa tổ chức, Giải thưởng Sách quốc gia đã giới thiệu đến bạn đọc Việt Nam rất nhiều tựa sách giá trị, đặc biệt là mảng sách thiếu nhi.

Các tác phẩm đoạt giải ở mảng sách thiếu nhi trong 5 mùa tổ chức đa dạng về đề tài: từ lịch sử, cách mạng đến văn học, truyện tranh,... lại đạt chất lượng cao về văn chương, mỹ thuật.

Là thành viên Hội đồng chung khảo mảng Sách thiếu nhi của Giải thưởng Sách quốc gia năm nay, ông Lê Hoàng cho rằng tuy mảng Sách thiếu nhi không có tác phẩm đoạt giải A, B nhưng vẫn đánh giá cao 2 tác phẩm đoạt giải C là Cà Nóng chu du Trường Sa (Bùi Tiểu Quyên) và bộ sách The Lemonade War(Jacqueline Davies, dịch: Dec95 Team) gồm 3 quyển.

"Dưới góc nhìn của nhân vật được nhân hóa Cà Nóng, các em thiếu nhi như được trải nghiệm tham quan Trường Sa với những câu chuyện, kiến thức hết sức bổ ích. Một đề tài lạ được khai thác một cách hấp dẫn. Trong khi đó, 3 cuốn trong bộ sách The Lemonade War được nhà văn Jacqueline Davies diễn giải một cách dễ hiểu, tài tình những kiến thức kinh doanh, pháp luật khó nhằn với các em nhỏ. Những câu chuyện được kể một cách nhẹ nhàng, thú vị, đã cầm lên thì rất khó buông xuống", ông nói.

Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam nhấn mạnh, Giải thưởng Sách quốc gia thành công khi tôn vinh tác phẩm, chọn được những tựa sách hay, đáng đọc cho bạn đọc. Ngoài ra, giải thưởng có ý nghĩa lớn lao đối với việc tôn vinh các tác giả, đặc biệt là khích lệ tác giả trẻ.

"Không ít tác giả nhờ nhận giải thưởng mà tự tin hơn. Họ như được chắp cánh để hăng say sáng tạo hơn, đóng góp những tác phẩm xuất sắc cho văn đàn", ông Lê Hoàng cho hay.

Bà Nguyễn Lệ Chi – Giám đốc ChiBooks bày tỏ háo hức khi lần đầu tham dự giải thưởng lớn nhất của ngành xuất bản. Năm nay, đơn vị ChiBooks cũng được trao giải C với Bộ sách Người sao chổi(2 cuốn): Cuộc nổi dậy của robot, Cuộc chiến vòng quanh thế giới của tác giả Cao Việt Quỳnh. 

Theo bà Chi, Giải sách Quốc gia hiện nay có sự thể hiện quan tâm khá toàn diện đến đội ngũ người làm sách, từ việc vinh danh NXB, đơn vị xuất bản liên kết, tác giả.... Giải thưởng cũng được tổ chức chuyên nghiệp, công tâm, tôn vinh được người làm sách, tạo được không khí phấn khích cho những người làm xuất bản cũng như sự quan tâm của đông đảo độc giả.

“Bản thân những tác phẩm mà chúng tôi gửi tham gia giải thưởng là những cuốn sách thuộc thể loại hiếm trong văn học thiếu nhi. Giải thưởng này chắc chắn sẽ giúp các tác giả nhí đặt niềm tin vào con đường sáng tác của mình”, bà Chi chia sẻ. 

Nỗ lực đưa sách Việt hội nhập quốc tế

Ông Nguyễn Tuấn Quỳnh, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Văn hóa Sách Sài Gòn - Saigon Books nhận định qua 5 mùa, giải thưởng đóng góp thiết thực vào sự phát triển của văn hóa, lan tỏa tri thức. 

Dù bị ảnh hưởng nặng nề do Covid-19 nhưng quy mô sự kiện lớn hơn mọi năm, được thể hiện qua số lượng sách tham gia tranh giải. Ông Quỳnh cũng nhận định quy trình chấm giải và tỷ lệ bỏ phiếu được minh bạch, công khai từ vòng sơ khảo. Việc lấy ý kiến độc giả với tinh thần phản biện cho thấy Hội đồng Giải có cách làm việc cụ thể, thuyết phục, góp phần nâng cao giá trị giải thưởng. 

“Giải thưởng cũng là dịp để người làm sách có dịp nhìn lại kết quả của mình, cả những điều được và chưa được. Điều quan trọng là cùng tư duy để lan tỏa các tác phẩm sau khi đoạt giải đến cộng đồng”, ông nêu quan điểm. 

Ông Phạm Trần Long - Giám đốc, Tổng biên tập Nhà xuất bản Thế giới cho biết Giải thưởng có ý nghĩa quan trọng với ngành xuất bản trong bối cảnh hội nhập. Không chỉ ngày càng đông đảo các nhà xuất bản hưởng ứng, gửi sách tham dự giải, mà nhiều đơn vị làm sách, phát hành sách cũng tham gia đề cử. Điều này tạo nên không khí thi đua, kích cầu thị trường sách phát triển sôi động. 

Mặt khác, một yếu tố quan trọng ông Long nhấn mạnh là thông qua Giải thưởng, các tác phẩm đoạt giải không chỉ được phổ biến trong nước mà còn đến gần hơn với bạn bè quốc tế. Những tác phẩm tiêu biểu, có chiều sâu về nội dung và dễ phổ biến được dịch sang tiếng Anh hay các ngôn ngữ khác sẽ là hướng đi lâu dài giúp ngành sách Việt Nam “bước ra thế giới”. 

“Tôi cho đây là tín hiệu đáng mừng khi ngành Sách nhận được sự quan tâm của các độc giả nước ngoài. Trong các hội thảo, tôi nhận được những lời đề nghị, hợp tác từ họ. Việc này cần thời gian, sự hỗ trợ từ cơ quan quản lý và cái bắt tay từ các đơn vị. Tất cả sẽ mở ra cánh cửa mới tiềm năng trong bối cảnh hội nhập hay chuyển đổi số”, ông Long chia sẻ. 

Bằng chứng, Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 4 tôn vinh cuốn Chang hoang dã – Gấucủa tác giả Trang Nguyễn, ngay lập tức sau đó, Pan Macmillan - Nhà xuất bản hàng đầu của Anh đã mua bản quyền toàn cầu cuốn Chang hoang dãvà nhượng quyền cho 5 nước bao gồm Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc, Na Uy, Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong khi đó, ông Khôi (Trọng Trinh) bất ngờ tươi cười kéo Phan vào phòng ngồi chia sẻ, tâm sự và cho rằng đang sống chung dưới một mái nhà nên cần sự chân thành. "Nhà nào cũng phải có một chuyện, bát đũa còn có lúc xô nhau huống chi người sống chung một mái nhà. Cho nên trong nhà có nhiều bí mật quá cũng là một bất ổn. Nhà cháu có bao nhiêu bí mật cháu cứ nói hết một lèo cho bác nghe, bác biết. Ví dụ như chuyện làm mẹ đơn thân của chị Mai cháu hay chuyện trong nhà không có gì để ăn cả.... Cháu cứ thoải mái chia sẻ, bác có khó khăn gì đâu", ông Khôi cố ý moi thông tin từ con rể tương lai. Tin lời ông Khôi, Phan (Trọng Lân) bắt đầu: "Thực ra bố mẹ con...". 

Không rõ có phải Phan kể ra sự bất ổn từ gia đình mình không và vì cái chân đau của Linh (Việt Hoa) không mà cả nhà ông Khôi đùng đùng xách túi đòi chuyển chỗ ở trong đêm. Ra đến cửa họ bị cả nhà ông Phúc ngăn lại. Tuy nhiên tước sự cương quyết của ông Khôi, ông Phúc (Chí Trung) nói: "Để gia đình mình không hài lòng là lỗi của chúng tôi. Nhưng chúng tôi rất tôn trọng quyết định của anh chị". Phan cũng cố thuyết phục bố vợ tương lai ở lại nhưng bất thành.  

Phan có kể hết bí mật gia đình cho ông Khôi? Lý do tại sao gia đình Linh đùng đùng chuyển khỏi homestay? Chi tiết tập 5 Thông gia ngõ hẹplên sóng VTV3 lúc 21h40 tối 30/9. 

Quỳnh An