Vậy thủy triều đỏ là gì và sự nguy hiểm của hiện tượng này đến mức nào?

Thủy triều đỏ hay còn gọi là tảo nở hoa gây hại nhằm chỉ hiện tượng "bùng nổ" về số lượng của tảo biển trong nước. Sự "nở hoa" của tảo làm nước biển màu đỏ nhưng đôi khi cũng có màu xanh, màu xám hoặc như màu cám gạo…

Mặc dù có tên gọi là "thủy triều đỏ", song hiện tượng này không liên quan tới các chuyển động thủy triều và nước biển cũng không nhất thiết phải đổi màu khi mật độ tảo "nở hoa" không quá dày. Do đó, các nhà khoa học thường chọn cách gọi tên chính xác hơn là tảo nở hoa gây hại.

Khi hiện tượng thủy triều đỏ xảy ra, tùy vào loại tảo, các độc tố tự nhiên sẽ được sinh ra. Đồng thời, lượng oxy trong nước biển cũng suy giảm nghiêm trọng. Điều này khiến thủy triều đỏ trở thành nguyên nhân khiến các loài sinh vật biển chết hàng loạt. Hiện tượng cá chết hàng loạt do thủy triều đỏ đã xảy ra tại nhiều quốc gia trên thế giới từ Mỹ, Canada, Malaysia, Trung Quốc. Phạm vi của thủy triều đỏ trên thế giới từng được ghi nhận có thể xảy ra trên cả một vùng biển rộng lớn, chẳng hạn như cả vịnh Mexico hay dọc bờ biển bang Texas của Mỹ.

Những chất độc sinh ra từ hiện tượng thủy triều đỏ cũng có thể gây tác hại lên con người. Nếu tiếp xúc trực tiếp hoặc ăn phải cá, ốc, sò... nhiễm độc, con người có thể gặp một số triệu chứng dị ứng, gây ảnh hưởng đến đường hô hấp. Thậm chí với những người có tiền sử bệnh hô hấp kéo dài, ảnh hưởng có thể lớn đến mức gây tử vong. Điều này được ghi nhận trong nhiều lần hiện tượng này xảy ra trong quá khứ. Chẳng hạn vào năm 1976, hiện tượng thủy triều đỏ tại Borno, Malaysia đã khiến 202 người ngộ độc và 7 người tử vong.

Nguyên nhân gây ra thủy triều đỏ

Sự xuất hiện của thủy triều đỏ ở một số địa điểm dường như là hoàn toàn tự nhiên, do sự chuyển động của các dòng hải lưu nhất định. Hiện tượng này cũng có thể do phú dưỡng hóa nguồn nước, tức là thải quá nhiều chất dinh dưỡng như nitrat hay phốt phát từ hoạt động nông nghiệp vào nước. Hoặc cũng có thể là hiện tượng nước trồi, tức dòng nước lạnh đặc và nhiều dinh dưỡng di chuyển từ phía sâu lên bề mặt đại dương, thay thế dòng nước nóng hơn.

Một số yếu tố như bụi giàu sắt đến từ các vùng sa mạc rộng lớn như sa mạc Sahara còn được cho là đóng vai trò quan trọng trong việc gây ra thủy triều đỏ. Một số lần thủy triều đỏ xảy ra ở Thái Bình Dương có liên quan đến biến đổi khí hậu quy mô lớn, như El Nino.

Ngoài các yếu tố tự nhiên, hoạt động của con người làm thay đổi hàm lượng dinh dưỡng trong nước hoặc gây ô nhiễm nguồn nước cũng có thể khiến thủy triều đỏ bùng phát.

Thủy triều đỏ tại Việt Nam

Thủy triều đỏ từng nhiều lần xảy ra tại nhiều địa phương của Việt Nam.

Hiện tượng thủy triều đỏ được quan sát thấy nhiều nhất tại vùng biển Bình Thuận. Theo các nhà khoa học, loại tảo ở vùng biển này là tảo Phaeocystis globosa. Hiện tượng thủy triều đỏ tại thường xuất hiện mỗi năm 1 lần, vào khoảng từ tháng 3 đến tháng 8 hàng năm, cao điểm nhất là tháng 7 và tháng 8 khi có hiện tượng nước trồi cuối mùa khô và đầu mùa mưa.

Lần thủy triều đỏ gây thiệt hại nặng nề nhất tại Bình Thuận là vào năm 2002. Hiện tượng thủy triều đỏ đã xảy ra trên một vùng biển rộng khoảng hơn 40km2, làm khoảng 90% sinh vật trong vùng triều, kể cả cá, tôm trong các lồng, bè bị tiêu diệt, môi trường bị ô nhiễm nặng, mấy tháng sau mới hồi phục. "Thủy triều đỏ" cũng đã khiến 82 người phải nhập viện do tắm biển, với các triệu chứng ngứa, phồng rộp vùng da nhạy cảm.

Gần đây nhất, một số đợt thủy triều đỏ xuất hiện trên sông Hoàng Mai, Nghệ An đã khiến cho nhiều thủy sản của người dân bị thiệt hại.

Trước đó, vào ngày 11/1/2017, Bộ TT&TT đã có công văn đôn đốc các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước thực hiện các biện pháp tăng cường đảm bảo an toàn thông tin dịp Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017.

Công văn của Bộ TT&TT nêu rõ, qua công tác theo dõi, giám sát tình hình, Bộ TT&TT nhận thấy thực tế những năm trở lại đây tình hình an toàn thông tin tại Việt Nam thường có diễn biến phức tạp, tấn công mạng tăng mạnh về quy mô, số lượng cũng như mức độ nguy hiểm, đặc biệt trong khoảng thời gian diễn ra các sự kiện lớn của đất nước và những dịp nghỉ lễ.

Do đó, nhằm đảm bảo an toàn thông tin trong thời gian Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017, Bộ TT&TT yêu cầu các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước nghiêm túc quán triệt, thực hiện Chỉ thị 28 ngày 16/9/2013 của Ban Bí thư về tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng và Chỉ thị 15 ngày 17/6/2014 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác bảo đảm an toàn thông tin mạng trong tình hình mới.

Bộ TT&TT cũng đề nghị Thủ trưởng các cơ quan, doanh nghiệp chỉ đạo đơn vị trực thuộc tiến hành rà soát, kiểm tra, thực hiện đầy đủ, kịp thời các quy định về bảo đảm an toàn thông tin, đặc biệt là thực hiện các hướng dẫn của Bộ TT&TT cũng như cơ quan chức năng liên quan về bảo đảm an toàn thông tin cho các hệ thống cổng thông tin điện tử, hệ thống thư điện tử, phòng, chống, gỡ bỏ phần mềm độc hại, phần mềm gián điệp.

Đơn vị chuyên trách về CNTT và an toàn thông tin của các cơ quan, doanh nghiệp được yêu câu phải chủ động rà soát, tăng cường triển khai các giải pháp bảo đảm an toàn thông tin cho các hệ thống thông tin của cơ quan; xây dựng, rà soát các phương án phòng chống tấn công mạng, ứng cứu sự cố và hoạt động dự phòng trong trường hợp hệ thống bị tấn công.

Đồng thời, cử cán bộ kỹ thuật trực theo dõi, giám sát liên tục hệ thống trong suốt thời gian nghỉ lễ để kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường, xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh nếu có.

Yahoo là một cái tên xuất hiện trong làng công nghệ từ lâu, một thời cạnh tranh kịch liệt với Google. Thế nhưng vì chọn sai hướng đi mà Google lớn mạnh còn Yahoo cứ bé dần, bé dần rồi “chìm nghỉm”. Mọi chuyện bẵng đi một thời gian cho đến giữa năm 2016, cái tên Yahoo lại một lần nữa nổi lên, nhưng là gắn với thương vụ bán mình cho đại gia viễn thông Verizon của Mỹ và tệ hơn là với nhưng bê bối bảo mật.

Sau khi sa thải hàng loạt nhân viên hồi tháng 2/2016, tới tháng 7, Verizon – hãng viễn thông lớn nhất nước Mỹ - ra thông cáo xác nhận sẽ mua lại Yahoo với giá 4,83 tỷ USD. Mảng kinh doanh cốt lõi của Yahoo, bao gồm tìm kiếm, tin tức, tài chính, thể thao, video, email và Tumblr sẽ được tích hợp với AOL, một công ty Internet khác được Verizon mua lại năm 2015 với giá 4,4 tỷ USD. Lúc đó Verizon tuyên bố sẽ vẫn giữ lại thương hiệu Yahoo, đồng thời chịu mọi chi phí khác của Yahoo. Thế nhưng lúc tưởng như Yahoo sẽ về nơi êm ấm thì những bí mật công ty muốn giấu nhẹm đi lại lần lượt bị phơi bày.

Ngày 22/9, Yahoo phát đi thông cáo báo chí có tên “thông điệp quan trọng tới người dùng Yahoo về bảo mật”. Trong đó, gã khổng lồ Internet một thời xác nhận bản copy thông tin tài khoản người dùng đã bị đánh cắp khỏi mạng lưới công ty từ cuối năm 2014 bởi thế lực mà Yahoo tin là do chính phủ tài trợ. Thông tin bị đánh cắp bao gồm tên, địa chỉ email, số điện thoại, ngày sinh, mật khẩu hàm băm (hashed password) và trong một số trường hợp là cả câu hỏi/câu trả lời bảo mật đã được mã hóa hoặc không được mã hóa.

Cuộc điều tra của Yahoo cho thấy thông tin không bao gồm những mật khẩu không được bảo vệ, dữ liệu thẻ thanh toán, thông tin tài khoản ngân hàng. Ít nhất 500 triệu người dùng Yahoo đã bị tấn công và không có bằng chứng nào về việc kẻ tấn công vẫn đang có mặt trong mạng lưới Yahoo.

Trong lúc các chuyên gia đang còn bàn cãi xem vụ tấn công này do một nhóm gây ra hay chính phủ “chống lưng” thì một bí mật khác của Yahoo lại bị phơi bày. Yahoo bị cáo buộc do thám hàng triệu người dùng e-mail của hãng này. Bất cứ e-mail nào được trao đổi qua dịch vụ Yahoo Mail đều bị quét kiểm tra nếu chúng chứa các ký tự định sẵn.

Đây là thông tin đăng tải trên trang Reuters khi nói chuyện với hai cựu nhân viên Yahoo và người thứ ba nắm rõ sự việc. Chương trình do thám đầy tranh cãi trên là chỉ thị mật của các cơ quan tình báo Hoa Kỳ FBI và Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) ép Yahoo phải tuân thủ. Theo đó, Yahoo đã trở thành công ty Internet đầu tiên của Mỹ thực thi các yêu cầu của cơ quan tình báo trong việc tìm kiếm tất cả các thông điệp trao đổi theo thời gian thực.