Theo thống kê, Việt Nam là một trong những nước đứng đầu thế giới về tỷ lệ người dùng internet và mạng xã hội. Hiện nước ta có hơn 72 triệu người sử dụng mạng xã hội, chiếm khoảng 73% dân số. Trong số đó có 7% thuộc độ tuổi từ 13 đến 17 và gần 10% thuộc độ tuổi từ 18 đến 24.

Khảo sát của UNICEF năm 2022 cho thấy, 82% trẻ em Việt Nam 12-13 tuổi sử dụng internet hàng ngày, con số này ở lứa tuổi 14-15 là 93%. Còn theo Bộ Lao động Thương binh & Xã hội, thời gian trẻ em Việt Nam sử dụng mạng xã hội là 5-7 giờ mỗi ngày. 

Nhiều ý kiến tham luận cho rằng các nền tảng xã hội được thiết kế để có thể gây nghiện cho người dùng, đặc biệt giới trẻ. Điều này gây ra các tác động tiêu cực cho sức khỏe tâm thần như trầm cảm, mất ngủ, lo âu, sao lãng trong học tập cũng như hàng loạt các vấn đề khác đối với sức khỏe tâm thần của người dùng. 

Ví dụ, tại Mỹ, tỷ lệ mắc các đợt trầm cảm nặng trong 12 tháng ở thanh thiếu niên đã tăng từ 8,7% vào năm 2005 lên 11,3% vào năm 2012. Các hoạt động trên màn hình phương tiện truyền thông đã được cho là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tình trạng trầm cảm, tự tử ở thanh thiếu niên.

Sử dụng mạng xã hội quá mức tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần

"Mạng xã hội đã sử dụng các thuật toán khác nhau dựa trên các nghiên cứu chuyên sâu về cơ chế hoạt động của não bộ nhằm tối đa hóa thời gian sử dụng, liên tục lôi cuốn người dùng mạng xã hội, tạo ra các chu kỳ tương tác gây nghiện", ông Cao Hoàng Nam, đại diện Sáng kiến Z&Alpha nhấn mạnh. 

Theo ông, Việt Nam chưa có nghiên cứu về tác động của mạng xã hội với đối tượng thanh thiếu niên.

Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu trên thế giới cho thấy, việc sử dụng mạng xã hội quá mức tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh thần. Trẻ sử dụng quá nhiều mạng xã hội có thể dẫn đến sao nhãng học tập, trầm cảm, cảm giác cô đơn, những tác động đó có thể dẫn đến trầm cảm lâu dài. 

Ông đặc biệt nhấn mạnh đến đối tượng dưới 13 tuổi khi sử dụng mạng xã hội bởi lứa tuổi này đang ở giai đoạn hoàn thiện não bộ, nên việc sử dụng quá nhiều mạng xã hội tác động lớn đến não của trẻ em. 

Vì thế, cần có thêm các nghiên cứu này ở Việt Nam để đánh giá ảnh hưởng của mạng xã hội đến thanh thiếu niên. 

Theo ông Nam, Việt Nam chưa có nghiên cứu về sự gia tăng sử dụng mạng xã hội ở lứa tuổi thanh thiếu niên, tuy nhiên, chúng ta có thể thấy điều này qua sự gia tăng internet và mạng xã hội tại nước ta. 

Ông lấy ví dụ, năm 2014, nước ta chỉ có 37 triệu người sử dụng internet và số liệu gần như tương đồng sử dụng mạng xã hội. Tuy nhiên qua 10 năm, năm 2024, con số này đã là 78 triệu người sử dụng internet, số lượng người sử dụng mạng xã hội cũng tương đồng như vậy, trong đó rất nhiều thanh thiếu niên và trẻ em. 

Cần trang bị cho trẻ kỹ năng tự bảo vệ bản thân trên môi trường mạng xã hội

Theo TS Nguyễn Thị Mai Hương, Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế Công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội, lợi ích mang lại từ mạng xã hội là sự tăng cường kết nối xã hội, cơ hội thể hiện bản thân và tiếp cận thông tin cũng như các nguồn lực cho thanh thiếu niên trong học tập và cuộc sống.

Các nghiên cứu cũng cho thấy, khoảng 81% học sinh báo cáo rằng mạng xã hội giúp họ cảm thấy được kết nối hơn với bạn bè và thế giới xung quanh. 

Tuy nhiên, khi lạm dụng mạng xã hội, thanh thiếu niên có thể gặp các tác động tiêu cực, như rối loạn giấc ngủ, trầm cảm, cô lập xã hội và nghiện internet, bắt nạt qua mạng.

Bên cạnh đó, tỷ lệ tội phạm trên mạng gia tăng, áp lực từ bạn bè và tiếp xúc với nội dung độc hại là một số rủi ro liên quan đến việc sử dụng mạng xã hội, dẫn đến việc tự làm hại bản thân, suy nghĩ tự tử và các vấn đề sức khỏe tâm thần khác. 

Những kết quả nghiên cứu này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giám sát, giáo dục trẻ em về việc sử dụng mạng xã hội một cách có trách nhiệm và lành mạnh.

PGS.TS Lê Minh Giang, Viện trưởng Viện Đào tạo Y học Dự phòng và Y tế Công cộng, Trường Đại học Y Hà Nội, cho biết, hội thảo này là bước đi đầu tiên cho các nghiên cứu toàn diện về tác động của mạng xã hội đối với sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên Việt Nam. 

Từ đó, xây dựng các chương trình nâng cao nhận thức, hướng dẫn cho nhà trường, phụ huynh, người dùng các giải pháp để bảo vệ và nâng cao sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên Việt Nam trong kỷ nguyên số. 

Trang bị kỹ năng tự bảo vệ bản thân và duy trì sự kiểm soát khi dùng mạng xã hội chính là chìa khóa giúp chúng ta tận dụng triệt để những lợi ích mà không để ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên Việt Nam.

Từ tháng 12/2023, hệ thống HFS đã được cài đặt cho Bệnh viện Nhi đồng 1. Ngoài ra, HFS đã được thực hiện xong ở Bệnh viện Ung bướu TPHCM (từ tháng 5) và Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM, cũng như đang triển khai ở Bệnh viện Mắt, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới.

HFS cảnh báo tình hình tài chính với 5 nhóm màn hình báo cáo, gồm: báo cáo tổng quan tình hình hoạt động, báo cáo Dashboard (bảng điều khiển), báo cáo hiệu quả theo khoa phòng, màn hình quản trị và màn hình vận hành.

Có 7 nhóm chỉ tiêu quản trị bao phủ toàn bộ các nhóm vấn đề trong quản lý tài chính. Phía đơn vị thực hiện cũng không nắm quyền can thiệp và cam kết bảo mật thông tin của bệnh viện trong hệ thống.

"Giám đốc bệnh viện rất quan tâm đến chỉ số cảnh báo sụt giảm doanh thu phát sinh theo khoa khám chữa bệnh. HFS có chỉ số này và có phân tích doanh thu theo từng nghiệp vụ, báo cáo về quản trị chi phí.

Bên cạnh đó, hệ thống cũng thể hiện tỷ lệ bệnh nhân nội trú/giường bệnh, năng suất lao động bình quân của nhân viên y tế, các chi phí hoạt động cụ thể cho từng hạng mục… Các chỉ tiêu quan trọng có thể được ghim lại để giám đốc dễ theo dõi", đại diện đơn vị thực hiện cho biết.

"Lưới bọc" cho các giám đốc bệnh viện

Phó giáo sư Nguyễn Thanh Hùng, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 chia sẻ, cái khó nhất và sợ nhất, dễ đưa đến thành công lẫn nguy cơ nhất cho giám đốc bệnh viện là việc quản lý tài chính.

Quá trình xây dựng, triển khai hệ thống trên của Bệnh viện Nhi đồng 1 là cả một quá trình chỉnh sửa, vừa làm, vừa học và tích lũy kinh nghiệm, và đến nay vẫn còn trong giai đoạn tinh chỉnh, trên cơ sở thực tế và văn bản tham chiếu.

"Ngày xưa bệnh viện không biết dòng tiền của mình trong ngân hàng bao nhiêu, khám chữa bệnh lời lỗ ra sao… bây giờ nhờ hệ thống đã biết được.

Và chúng ta có thể tối ưu nguồn lực, giảm thiểu chi phí, cải thiện khả năng dự báo tài chính, quyết định hỗ trợ chiến lược, nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình… giúp cho ban giám đốc đỡ đau đầu hơn", bác sĩ Hùng nói.

Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 lưu ý, khi triển khai hệ thống cảnh báo tài chính cần thiết lập quy chế nhập liệu và bảo mật thông tin, thường xuyên kiểm tra và đối chiếu dữ liệu, dự báo tài chính và cảnh báo sớm. Ngoài ra, cần đào tạo liên tục và phát triển kỹ năng nhân viên.

"Chúng tôi mới kiểm tra chiều nay trên hệ thống, Bệnh viện Nhi đồng 1 hiện đạt khả năng tự chủ tài chính ở mức hơn 114%", bác sĩ Hùng chia sẻ.

Phó giáo sư Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM cho biết, hệ thống cảnh báo tình hình tài chính sẽ là "lưới bọc" cho các giám đốc, khi thực tế thời gian qua đã có bệnh viện "thủng lưới", quỹ âm, nợ nhiều mà không hay…

Ông Thượng cho biết, vừa rồi Kiểm toán nhà nước đã nhắc nhở ngành y tế Thành phố, các bệnh viện phải tổ chức đơn vị kiểm toán nội bộ bắt buộc theo quy định. Hệ thống HFS sẽ giúp bệnh viện rất thuận lợi trong hoạt động trên, và Bệnh viện Nhi đồng 1 phải là đơn vị điểm về kiểm toán nội bộ.

Ông Thượng nhấn mạnh, khi sử dụng công cụ HFS hàng ngày sẽ làm thay đổi cả phương thức hoạt động của bệnh viện. Không chỉ giám đốc hay trưởng phòng tài chính, mà tất cả các trưởng khoa phải cùng tham gia việc này. Bệnh viện phải nâng lên thành quy định nội bộ, có kiểm tra, giám sát, để thực hiện tốt việc quản lý tài chính.

"Đây là phần mềm quản lý tài chính bệnh viện đầu tiên của cả nước, và cũng được đăng ký là 1 trong 62 sản phẩm đăng ký tham gia giải thưởng thành tựu y khoa", Giám đốc Sở Y tế TPHCM nói.

- Phân dài, mỏng, giống như bút chì: Đây là một dấu hiệu cho thấy một cái gì đó đang chặn ruột của bạn. Sự tắc nghẽn có thể là một khối u hoặc một cái gì đó khác.

- Mệt mỏi và suy nhược: Cảm thấy mệt mỏi hoặc yếu hơn nhiều so với bình thường có thể là dấu hiệu cho thấy khối u đang chảy máu và bạn đã mất chất sắt.

- Đau bụng hoặc chướng bụng.

- Giảm cân không rõ nguyên nhân: Nếu bạn không thay đổi chế độ ăn uống và thói quen tập thể dục, giảm cân có thể là một dấu hiệu đáng lưu ý, đặc biệt nếu bạn cũng có các triệu chứng ung thư đại trực tràng khác.

- Buồn nôn và nôn mửa, có thể xảy ra nếu khối u gây tắc nghẽn.

Các triệu chứng khác mà bạn có phụ thuộc vào nơi ung thư đã di căn.

Phẫu thuật không có khả năng chữa khỏi bệnh ung thư đại trực tràng giai đoạn 4. Nhưng nếu chỉ có một vài khu vực ung thư lan rộng trong gan hoặc phổi và chúng có thể được loại bỏ cùng với ung thư đại trực tràng, phẫu thuật có thể giúp bạn sống lâu hơn, theo Hiệp hội Ung thư Mỹ. Hóa trị cũng thường được dùng sau khi phẫu thuật.

Nếu không thể loại bỏ các khối u di căn vì chúng quá lớn hoặc có quá nhiều, bác sĩ có thể tiêm hóa chất trước khi phẫu thuật. Sau đó, nếu khối u nhỏ lại, phẫu thuật có thể được tiến hành. Hóa trị có thể được sử dụng sau khi phẫu thuật. Đối với khối u trong gan, một lựa chọn khác có thể là phá hủy chúng bằng phương pháp cắt bỏ hoặc thuyên tắc mạch.

Nếu ung thư đã di căn quá nhiều, không thể phẫu thuật thì hóa trị là phương pháp điều trị chính. Có thể bệnh nhân vẫn cần phẫu thuật nếu ung thư gây tắc nghẽn ở ruột. 

Hầu hết những người bị ung thư giai đoạn 4 sẽ được chỉ định hóa trị, có thể thêm liệu pháp miễn dịch, điều trị đích để kiểm soát bệnh.

Đối với bệnh ung thư giai đoạn muộn, xạ trị cũng có thể được sử dụng để giúp ngăn ngừa hoặc làm giảm triệu chứng của ung thư như đau ở đại trực tràng.