Chúng ta ai cũng biết Kiều là nỗi niềm cảm hứng bất tận cho nghệ thuật cũng như thơ ca. Câu chuyện của nàng Kiều đi vào tâm hồn mọi người, chìm đắm vào những ngõ ngách sâu lắng nhất. 

Cuộc đời Thúy Kiều thăng trầm muôn nghìn hình ảnh và màu sắc, hội đủ yếu tố để có thể nên tranh. Tác phẩm kinh điển nổi tiếng nhất của nền thi ca Việt Nam này là những tấn bi hài kịch cuộc đời tràn đầy điển tích có thể gợi ý cho họa sĩ những niềm cảm hứng vô biên.

Tác phẩm 'Kiếp lầu xanh' (2000)

Đã có rất nhiều danh họa Việt Nam vẽ Kiều, đó là những tài năng: Nguyễn Tư Nghiêm, Nguyễn Gia Trí, Lê Phổ, Vũ Cao Đàm, Trần Văn Cẩn, Tô Ngọc Vân... Và các tác phẩm của họ hoàn toàn có khả năng diễn tả được những tư duy và tình cảm sâu sắc nhất của chúng ta.

Vài năm gần đây, họa sĩ trẻ Nguyễn Tuấn Sơn “dấn thân” vào đề tài này với cái nhìn và cách vẽ rất đặc biệt. Đây chính là một thách thức lớn lao đặt ra cho chính anh. Làm sao diễn tả được nỗi xúc cảm của nàng Kiều đối với đời sống và môi trường xã hội hiện tại, làm sao cho khát vọng rung cảm của mình đi vào lòng tha nhân?

Ngay từ khi Nguyễn Tuấn Sơn biết rằng trong nhịp thở của mình có bóng dáng nàng Kiều, anh luôn tự nhủ phải trình bày Kiều một cách sáng tạo, mới mẻ mà vẫn giữ được vẻ thuần khiết. Không thể vẽ một nàng Kiều bằng da bằng thịt mà phải để nàng bước ra từ xúc cảm của chính bản thân anh, bằng tất cả thấu hiểu nội tâm và những nỗi niềm thầm kín còn ẩn giấu.

"Trong như tiếng Hạc" (2000)

Sơn không hề lý giải và có lẽ cũng không thể lý giải tình yêu anh dành cho Kiều đến từ đâu. Như thể là một hiển nhiên. Như thể là một định mệnh. Nếu có muôn trùng của ngàn kiếp trước, con tim của nàng Kiều phải chăng đã vượt qua trăm ngõ hoàng tuyền để trở về trong con tim của Nguyễn Tuấn Sơn?

Thiền sư Thích Nhất Hạnh có viết: "Truyện Kiều là truyện về cuộc đời, có những hoàn cảnh khổ đau, hạnh phúc và u mê của cuộc đời. Lấy con mắt của người quán chiếu nhìn vào truyện Kiều, chúng ta có thể thấy được bản chất của cuộc đời". (Thích Nhất Hạnh, "Thả một bè lau", thay lời tựa).

Nguyễn Tuấn Sơn tuyên bố: "Tôi vẽ phần hồn và tâm hồn của Kiều chứ không phải là thể xác". Như vậy, Sơn chỉ vẽ những gì anh cảm nhận được qua cái nhìn của trí tuệ, với con mắt của người quán chiếu. Ngọn cọ của Sơn phải chăng được soi sáng bằng những gì gọi là bản nguyên, để vẽ lên nỗi niềm "đứt ruột" (đoạn trường) mà chữ nghĩa không nắm bắt được?

" Sông tiền đường" (2000).

Nguyễn Tuấn Sơn sinh năm 1978, tốt nghiệp Trường Cao đẳng Sư phạm Nhạc Họa Trung ương và ĐH Mỹ thuật Việt Nam. Các tác phẩm của Sơn "Kiều" không phải minh họa tác phẩm Truyện Kiều mà là vẽ theo xúc cảm, cảm hứng, những nét vẽ trừu tượng khiến người xem tranh phải soi kỹ nhiều lần, khám phá từng đường nét của bức họa và không ngừng tưởng tượng.

Cách hiểu của Nguyễn Tuấn Sơn về Truyện Kiều qua các bức tranh của anh là một nhận thức mới, hiện đại, tránh được những áp đặt trong quá khứ (như các thiên kiến về Thúy Kiều - một kỹ nữ, Hoạn Thư - người đàn bà độc ác, ghen tuông, Thúc Sinh - kẻ trác táng, hèn nhát, Kim Trọng - gã thư sinh vô dụng, Đạm Tiên - hồn ma đáng sợ…).

Các bức tranh của anh đem lại cho người thưởng lãm những giá trị nhân văn mới từ góc nhìn hội họa, khiến họ thay đổi ít nhiều cách nghĩ quen thuộc về các nhân vật trong Truyện Kiều, nhìn ngắm họ từ nhiều khuôn mặt của cuộc đời, thêm những nỗi cảm thông với những thân phận bị cuộc đời hắt hủi, đày đọa. (Nguyễn Tuấn Sơn - Sơn "Kiều") - Báo Hà Nội Mới 2017.

Hơn hai mươi năm sáng tác tranh lấy cảm hứng từ Kiều, Nguyễn Tuấn Sơn đã có nhiều hoạt động gắn với truyện Kiều như vẽ minh họa kết hợp với thư pháp do dịch giả, nhà nghiên cứu Châu Hải Đường viết, triển lãm tranh cảm hứng từ các nhân vật trong Truyện Kiều, đem các tác phẩm vẽ về Truyện Kiều giới thiệu tại nước ngoài…

Hơn nữa, niềm đam mê của Nguyễn Tuấn Sơn không chỉ dừng lại ở việc vẽ Kiều, anh còn là nhà sưu tập truyện Kiều cổ xưa.

"Quan âm các" (2004).

Ngày 1/8 tại Trung tâm Văn hóa Pháp Hà Nội, Hội thảo minh họa Truyện Kiều dưới góc nhìn minh triết Việt đã diễn ra, với sự tham gia của nhà nghiên cứu Trần Đình Tuấn, nhà nghiên cứu Lê Nghị và họa sĩ Nguyễn Tuấn Sơn. Đây là hoạt động đặc biệt do Viện Pháp tổ chức nhân kỷ niệm 200 năm ngày mất của danh nhân văn hóa thế giới - đại thi hào dân tộc Nguyễn Du (1765 - 1820). Hội thảo nhằm tiếp cận thông tin để giải đáp thắc mắc và đưa ra những giả thuyết mới về góc khuất trong lịch sử Truyện Kiều, qua đó, mỗi người tự suy ngẫm về lịch sử và văn hóa dân tộc Việt.

Trong dịp này, Nguyễn Tuấn Sơn công bố bản Kiều Kinh 1898, giới thiệu tới khán giả tác phẩm Truyện Kiều dưới dạng bản kinh ngự dụng (chuyên dành cho vua chúa). Cuốn Kiều Kinh này được Công Thiệu Đường in vào mùa Đông năm Mậu Tuất (1898), dưới thời vua Thành Thái và được lưu giữ như một tài liệu văn học cho hoàng thân quốc thích sử dụng.

Về hình thức, bản Kiều Kinh được in khuôn màu tía trên giấy Lạc Đô, mỗi trang đều có dấu Cát Tinh, gáy mỗi tờ giấy giáp đều ghi thuộc nhà in Công Thiệu Đường, ấn bản này được viết bằng tay, “chữ đều”.

"Trao duyên" (2014)

Bàn về giá trị của cuốn sách, họa sĩ Nguyễn Tuấn Sơn cho biết: “Điểm đặc biệt của cuốn Kiều Kinh chính là sự phát triển vượt bậc trong trình độ, chất lượng sản xuất các loại sách cổ. Nghĩa là vừa in, vừa viết, vừa vẽ hình minh họa vô cùng sống động. Càng tuyệt vời hơn khi vào năm 1915, những hình họa này được một học giả người Pháp sử dụng để minh họa cuốn Kiều chuyển ngữ của mình. Tôi cho rằng, đó là sức lan tỏa mà Kiều Kinh mang lại”.

Để có được cuốn Kiều Kinh 1898, họa sĩ Nguyễn Tuấn Sơn đã dành nhiều năm tìm kiếm, sau một lần hội ngộ, anh đã vô cùng ngỡ ngàng trước trình độ xuất bản sách cổ tại Việt Nam và không ngần ngại khẳng định: “Đây là cuốn kỳ thư hàng đầu khi minh họa Truyện Kiều cực kỳ đặc sắc”.

Trong những tháng ngày dịch bệnh Covid-19, chỉ mong những giá trị tinh thần như nhan sắc mang tính minh triết Việt trong tranh Kiều của Nguyễn Tuấn Sơn đem đến cho tâm hồn chúng ta những bình yên, vì giá trị cái đẹp và tình yêu luôn là vĩnh cửu. 

"Rước nàng nghi gia" (2014).

Ngô Kim Khôi

Hội thảo minh họa 'Truyện Kiều'

Hội thảo minh họa 'Truyện Kiều' dưới cách nhìn minh triết Việt nhân kỷ niệm 200 năm ngày mất của Nguyễn Du được Viện Pháp tại Hà Nội – L’Espace tổ chức ngày 1/8.

Bể bơi sân thượng - không gian thư giãn lý tưởng

Ngày nay, có rất nhiều thiết kế bể bơi sân thượng độc đáo: từ hồ bơi vô cực, hồ bơi tràn bờ, đến những bể bơi jacuzzi hiện đại có hệ thống chiếu sáng và massage nước… Mỗi bể bơi đều mang lại trải nghiệm thú vị riêng biệt, phù hợp với không gian và yêu cầu của gia chủ. Việc tích hợp các công nghệ hiện đại như tự động lọc nước, làm nóng nước… cũng giúp đảm bảo an toàn và tối ưu trải nghiệm thư giãn cho người dùng. 

Trong đó, bể bơi sân thượng ngày càng trở thành nhu cầu giải trí thiết yếu nhiều gia đình. Với gia đình có diện tích hẹp, nhà phố, chung cư penhouse, muốn làm một chiếc bể bơi sẽ khó khăn do thiếu không gian, phá vỡ cấu trúc tổng thể, đường nước… Vì thế nhiều kiến trúc sư đã chọn một chiếc bể trên sân thượng, vừa đẹp, giữ vệ sinh sân thượng tốt, tăng giá trị ngôi nhà lại là nơi sinh hoạt thư giãn lý tưởng cho gia đình. 

Tuy nhiên làm bể bơi sân thượng sẽ khó hơn so với bể bơi mặt đất, đặc biệt về quy trình và chi phí xây dựng. Cần đảm bảo cấu trúc nền móng nhà và sân thượng có khả năng chịu trọng tải của bể và nước. Hơn thế nữa, cần có hệ thống chống thấm và thoát nước hiệu quả để ngăn rò rỉ nước, bảo vệ cấu trúc ngôi nhà, tránh rủi ro về sau. Bể bơi sân thượng đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu khá lớn, ngoài ra cần tính đến chi phí bảo trì, bảo dưỡng định kỳ.

Việc tìm kiếm tư vấn từ chuyên gia, cân nhắc kỹ lưỡng về mục tiêu, ngân sách và lựa chọn đối tác thi công uy tín sẽ giúp bạn có phương án lắp đặt bể bơi phù hợp nhất, giảm rủi ro và tối ưu chi phí.

Bể bơi thông minh jacuzzi - lựa chọn tuyệt vời cho sân thượng

Một chiếc bể bơi sân thượng không chỉ mang lại không gian thư giãn, giải trí tuyệt vời ngay tại nhà mà còn nâng cao giá trị cho tổ ấm của bạn. 

Trong đó, bể bơi thông minh jacuzzi đang được nhiều gia đình lựa chọn cho sân thượng nhờ các tính năng nổi bật và công nghệ hiện đại như: Bơm tạo sóng ngược dòng có thể điều chỉnh lực mạnh nhẹ; Hệ thống sục jacuzzi với các dòng nước massage mạnh mẽ; Hệ thống làm nóng nước cho phép điều chỉnh nhiệt độ nước linh hoạt; Công nghệ lọc nước tự động giúp tiết kiệm điện, nước đồng thời duy trì hiệu suất sử dụng cao.

Lựa chọn bể bơi jacuzzi cho sân thượng, bạn sẽ tiết kiệm được nhiều công sức và chi phí nhờ bể đã tích hợp đầy đủ tính năng: bơm ngược dòng, sục massage, làm nóng nước, lọc và khử khuẩn, tiện ích giải trí… Ngoài ra bể bơi nguyên chiếc với vật liệu Acrylic đúc nguyên khối có khả năng chống thấm tuyệt đối sẽ giúp bạn không cần mất nhiều công xử lý chống thấm, chống rò rỉ.

Một chiếc bể bơi sân thượng jacuzzi nguyên chiếc có thể dễ dàng vận chuyển và lắp đặt hoàn thiện chỉ trong 1-2 ngày và có thể sử dụng ngay mà không cần chờ đợi thi công quá lâu. Hơn thế nữa, chi phí cho kiểu bể bơi này cũng không quá đắt so với những bể truyền thống. 

Khi lắp đặt bể bơi sân thượng, việc chọn một nhà cung cấp uy tín là yếu tố then chốt quyết định đến sự hài lòng và an tâm cho người dùng. Trong số các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực này, thương hiệu OMI được nhiều gia đình tìm đến khi muốn biến không gian sân thượng trở thành nơi thư giãn lý tưởng.

“Với bề dày kinh nghiệm trong ngành, bể bơi sân thượng OMI cam kết cung cấp dịch vụ và sản phẩm tới khách hàng với chất lượng đã được kiểm chứng qua nhiều dự án. Mỗi sản phẩm từ OMI đều được sản xuất theo quy chuẩn chất lượng nghiêm ngặt, bảo đảm sự an toàn và độ bền cao. Đội ngũ của OMI luôn sẵn lòng tư vấn, hỗ trợ khách hàng từ giai đoạn lựa chọn sản phẩm đến khi hoàn thiện dự án, đảm bảo trải nghiệm khách hàng thoải mái nhất”, đại diện đơn vị chia sẻ.

Ngọc Diệp

Thực tế, việc ca sĩ hát nhạc Trịnh nhận phản ứng trái chiều là "chuyện muôn thuở". Hiện tượng này xảy ra, lặp đi lặp lại từ khi Trịnh Công Sơn sinh thời đến hơn 20 năm sau khi ông tạ thế. Trong tâm lý học hành vi, Hội chứng vịt con (Baby duck syndrome) chỉ việc con người có xu hướng coi những trải nghiệm, cảm xúc cũng như sự vật tiếp xúc đầu tiên là "tốt nhất", "chuẩn nhất". Vì vậy, dễ hiểu vì sao ngoại trừ Khánh Ly, bất cứ ai hát nhạc Trịnh đều có thể bị phán xét khắt khe, kể cả nàng thơ thứ 2 được Trịnh Công Sơn thừa nhận là diva Hồng Nhung. 

Trường hợp ca sĩ Mỹ Anh, cô ca sĩ nổi bật thế hệ Z hát bài Nhìn những mùa thu đibằng giọng airy (giả thanh có độ khào nhẹ), xử lý hơi hướng R&B, không ngân rung, ít nhấn nhá và luyến láy trên bản phối swing-jazz cổ điển có nhịp độ nhanh hơn bản gốc. 

Từ cách xử lý, thể hiện đến bản phối, hình ảnh trong MV của Mỹ Anh đã thể hiện rõ nhất cá tính của cô, đặc trưng của thế hệ Z và màu sắc âm nhạc đương thời. Thậm chí, có thể nói Mỹ Anh hát Nhìn những mùa thu đilà một cách người trẻ mô tả mình là ai bằng âm nhạc cùng thái độ của họ đối với di sản nghệ thuật thế hệ trước để lại ra sao.

Âm nhạc là dòng chảy không bao giờ ngừng lại; luôn biến thiên và phản ánh tâm thức con người trong từng giai đoạn phát triển khác nhau. Mỗi giai đoạn, âm nhạc sẽ có cách thể hiện đặc trưng. Mỗi nghệ sĩ lại mang màu sắc và cá tính riêng. Vì thế, nên xem việc Mỹ Anh hát Nhìn những mùa thu đibằng phong cách đặc thù cá nhân là hiển nhiên. 

Chính danh ca Khánh Ly - nàng thơ của Trịnh Công Sơn - từng nói với VietNamNet: "Dòng sông có bao giờ đứng yên, càng không chảy ngược. Tôi nghĩ nên đón nhận cái mới như chấp nhận một dòng sông hiển nhiên phải trôi đi. Sông trôi ra biển lớn như dung hòa cái mới và cái cũ, làm giàu bản sắc vốn có. Âm nhạc không nên nói chuyện đúng sai". Cá nhân bà thích nghe Mỹ Linh, Hồng Nhung, Trần Thu Hà, Thu Phương, Uyên Linh,... hát nhạc Trịnh, thừa nhận "rất nhiều người hát nhạc ông hay hơn tôi". 

Mỹ Anh hát 'Nhìn những mùa thu đi'

Đồng quan điểm Khánh Ly, một người em thân thiết của Trịnh Công Sơn là NSƯT Hồng Vân cho rằng việc dẹp bỏ định kiến là một cách để nhạc Trịnh sống mãi. Bà từng nói với VietNamNet, hãy để bất cứ ai hát nhạc Trịnh theo cách riêng họ muốn. 

Từng chấm nhiều cuộc thi hát nhạc Trịnh, Hồng Vân không hài lòng việc nhiều nghệ sĩ góp ý thí sinh sửa chỗ này, chỉnh chỗ kia cho "đúng chất nhạc Trịnh". Bởi theo bà, nhạc Trịnh là âm nhạc toàn dân, chính nhạc sĩ sinh thời chưa từng áp đặt quy chuẩn phải hát thế nào mới đúng. Cá nhân Hồng Vân luôn hát nhạc Trịnh theo cách luyến láy, nốt dài, ngân rung đặc trưng của mình.

Dù vậy, Mỹ Anh thể hiện bài Nhìn những mùa thu đichưa thật trọn vẹn. Cô thiếu sự đồng điệu và rung cảm cần có với tác phẩm. Khái niệm "cảm xúc" đối với người nghe tưởng như mơ hồ, không có barem đánh giá nhưng thực tế thể hiện ở khâu xử lý. Hát nhanh, nhẹ nhàng không đồng nghĩa trôi tuột; ít nhấn nhá, luyến láy không tương đồng thiếu điểm nhấn, xử lý chưa rõ nét.

Trong gia tài hàng trăm nhạc phẩm, Nhìn những mùa thu đi- sáng tác năm 1963, năm Trịnh Công Sơn 24 tuổi - là một trong những bài nhẹ nhàng, trong trẻo và ít triết lý nhất. Song, đây vẫn là một bài hát buồn. Cách Mỹ Anh thể hiện cho thấy cô đang tận hưởng việc hát Trịnh hơn là đồng cảm với nỗi buồn nhẹ nhàng mà dai dẳng trong bài hát. Có lẽ, như chính ca sĩ 20 tuổi thừa nhận, cô hát chỉ trẻ chứ chưa đủ trải nghiệm. 

Tựu trung, bản thu Nhìn những mùa thu đicủa Mỹ Anh là một điểm nhấn của làng nhạc tháng 6. Nhạc phẩm qua tiếng hát Mỹ Anh là dư vị của sự trong trẻo, tươi mới chưa từng gặp ở nhạc Trịnh. Nếu dự án nghệ thuật là mối duyên lành để Mỹ Anh gặp nhạc Trịnh, tương lai cô có thể truyền tải thêm nhiều nhạc phẩm phù hợp với từng giai đoạn khác nhau trong đời mình. Đây cũng là cách để thị trường âm nhạc luôn đa sắc và nhạc Trịnh "bất tử" như NSƯT Hồng Vân nói.

Khánh Ly và Lệ Thu song ca 'Nhìn những mùa thu đi'

Lê Thị Mỹ Niệm

Nếu bạn có ý kiến, hãy gửi cho chúng tôi bài viết vào địa chỉ: [email protected]. Ý kiến của bạn có thể không trùng với quan điểm của bài viết đã đăng trên VietNamNet.