Nhận định, soi kèo SHB Đà Nẵng vs Hà Nội, 18h00 ngày 19/1: Khó nuốt trôi

Theo Thạc sĩ Vũ Văn Hoài, Phòng Sử dụng chất và Y học hành vi, Viện Sức khỏe Tâm thần thuộc Bệnh viện Bạch Mai, gần đây, bệnh nhân tới khám sức khỏe tâm thần có liên quan đến thuốc lá điện tử gia tăng, trong đó nhiều trường hợp chỉ 13-14 tuổi đã có thời gian dài sử dụng thuốc lá điện tử.

Vị bác sĩ cho biết có bệnh nhân chỉ 13 tuổi đến khám với biểu hiện rối loạn tâm thần sau khi hút thuốc lá điện tử chứa tinh dầu cần sa. Các bác sĩ cũng tiếp nhận nhiều bệnh nhân vào điều trị các triệu chứng rối loạn hành vi. Khai thác tiền sử bệnh, các bệnh nhi đều cho biết có dùng thuốc lá điện tử. Một số học sinh lớp 4, lớp 5 (9, 10 tuổi) đã hút và mang đến lớp chia cho các bạn.   

Khó cai nghiện thuốc lá điện tử phối trộn đa chất 

PGS Khuê cũng bày tỏ lo ngại về tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử đang gia tăng trong lứa tuổi học sinh, sinh viên, đặc biệt là ma tuý “núp bóng”, thuốc lá gây ảnh hưởng khôn lường đến sức khỏe của thế hệ thanh, thiếu niên.

Theo các chuyên gia, thuốc lá điện tử có hơn 20.000 hương liệu, hóa chất nên có thể bị lợi dụng để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn. Người sử dụng có thể tự ý tăng tỷ lệ nicotin quá mức hoặc thêm ma tuý và các chất gây nghiện khác vào để sử dụng mà khó bị phát hiện.

Thực tế, nhiều người bệnh khi tới thăm khám tại Viện Sức khỏe tâm thần cho biết sử dụng nhiều chất khác (đa chất) trong thuốc lá điện tử, nên việc cai thuốc rất khó khăn. Điển hình là nam thanh niên 19 tuổi, ở Hà Nội, dùng nhiều thuốc lá điện tử có trộn tinh dầu cần sa, thuốc lắc. Anh hút liên tục cả năm, gần đây hay bồn chồn, khó ngủ, nên đã đến bệnh viện khám.

Bệnh nhân được chẩn đoán mắc hội chứng tâm thần do sử dụng đa chất và hội chứng lo âu. Sau thời gian điều trị, bệnh nhân xin ra viện, thầy thuốc nhận định khả năng bỏ hẳn là rất khó khăn.

Theo Tiến sĩ Lê Thị Thu Hà, Trưởng phòng Sử dụng chất và y học hành vi, Viện Sức khỏe tâm thần, không dễ cai ngay thuốc lá điện tử sử dụng đa chất, phải có quá trình điều trị kiên trì, tái khám đúng lịch, tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ cả về thuốc điều trị và liệu pháp tâm lý mới hi vọng thành công.

Theo các bác sĩ, nicotin có trong thuốc lá điện tử có khả năng gây phụ thuộc về mặt tâm thần. Nguy cơ sử dụng đa chất trong thuốc lá điện tử hiện rất lớn, giới trẻ sa đà vào sẽ bị lệ thuộc. Trẻ 10-15 não chưa hoàn thiện, hút thuốc lá điện tử thường xuyên và lâu dài dẫn đến vỏ não không hoàn thiện được nữa, cảm xúc trở lên rất bất ổn, khó từ chối các chất gây nghiện khác khi được mời sử dụng. Khi đó, các em rất dễ nghiện các chất gây nghiện khác.

Do đó, nếu không kịp thời ngăn chặn việc thanh thiếu niên sử dụng thuốc lá điện tử, có thể dẫn đến việc trẻ chuyển sang sử dụng thuốc lá về sau này hoặc ít nhất dẫn đến một thế hệ những người trẻ tuổi nghiện nicotin và gặp phải những tác hại tiềm tàng trong tương lai.  

Lúc mới sinh ra, thấy con hay thở khò khè, tôi chỉ nghĩ là bị viêm đường hô hấp, nhưng đến lúc con 22 ngày tuổi, thở dồn dập, đưa đi khám thì nhận được kết quả là suy thận mạn giai đoạn cuối luôn rồi”, đứng ngoài hành lang bệnh viện, chị Mai Trần Lan Chi trải lòng.

Thanh Tùng bị suy thận mãn giai đoạn cuối bẩm sinh, đến nay, con đã chạy thận ròng rã 15 năm.

Con trai của chị, Nguyễn Mai Thanh Tùng đang nằm trên giường bệnh để lọc máu. Mắc phải căn bệnh suy thận bẩm sinh, em không thể phát triển bình thường, đến nay chỉ cao khoảng 1m4, nhỏ thó, đen nhẻm. Từ nhỏ Tùng đã phải trải qua những ngày tháng gắn liền với thuốc, kim tiêm, những lần đôi môi khô nứt nhưng vẫn chỉ dám nhấm nháp vài giọt nước cho đỡ khô họng.

Chị Chi nghèn nghẹn: “Mới 3 tuổi, Thanh Tùng đã phải chạy thận lần đầu tiên, các bác sĩ ai cũng thương lắm cô ạ. Đến nay con đã trải qua 15 năm ròng rã, tần suất lọc máu cũng tăng lên, hiện nay là 3 lần/tuần rồi.

Lọc máu được vài năm thì con bị thêm bệnh động kinh, rồi suy tim. Cùng với thuốc điều trị suy thận thì con cũng phải uống thuốc để ổn định bệnh động kinh và suy tim liên tục".

Chị nhớ lại, có lần vì con ngán thuốc quá nên giấu mẹ bỏ đi, khi đang trên đường đi chạy thận, thấy tay chân con quéo lại, chị hốt hoảng dừng xe, thật may là con chưa ngã ra đường. 

Cũng đã vài lần bác sĩ lắc đầu sợ không cứu được. Như dịp Tết vừa rồi, Tùng bỗng dưng lăn đùng ra giữa nhà, đưa vào viện để cấp cứu, bác sĩ bảo gia đình chuẩn bị tinh thần, con bị tim to, tràn dịch phổi. May mà con vượt qua được.

Bị điếc hoàn toàn sau đợt biến chứng hồi Tết vừa qua, cậu bé trầm mặc trong thế giới bệnh tật.

Thế nhưng, trải qua thập tử nhất sinh, đôi tai của Tùng hoàn toàn mất đi thính giác. Em không còn nghe được bất cứ âm thanh gì. Bởi mắc bệnh từ nhỏ nên em không được đi học, giờ đây Tùng chỉ có thể đoán sự việc thông qua khẩu hình của mẹ.

Có những lần đoán mãi không ra, cậu bé bất lực vùi đầu vào gối, u uất trong thế giới của riêng mình. Kỳ lạ là dù con bệnh tật, khổ sở vùng vẫy để thoát ra như thế, nhưng chúng tôi chưa từng bắt gặp chị Chi khóc như những mẹ khác.

Chị buồn bã tâm sự: “Thằng bé sinh ra đã bệnh, tôi cũng đã khóc hết nước mắt rồi. Vợ chồng tôi ly hôn khi Tùng mới 5 tuổi, một mình nuôi 3 đứa con nhiều năm trời, tôi phải thức từ 2 rưỡi sáng để nấu xôi, chiều đưa con đi chạy thận về, tôi tiếp tục chuẩn bị đồ đến tận khuya. Cố gắng lắm mới có tiền cho con chạy thận, nào dám dành thời gian để khóc hả cô”.

Vài năm trước, mẹ con chị gặp được người đàn ông làm tài xế xe tải thương xót cho hoàn cảnh nên ngỏ ý cùng chăm lo cho Tùng. Ấy thế nhưng, mấy năm nay dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, gánh xôi của chị thưa thớt người mua, mà công việc của anh cũng bị cắt giảm, mới đây còn phải nghỉ hẳn.

Nhìn bề ngoài, chẳng ai nghĩ đứa nhỏ này đã 18 tuổi

Chị Chi từng hứa với con trai sẽ cố gắng bán thật nhiều xôi để có tiền mua máy trợ thính cho con, nhưng giờ đây tiền để cho con được chữa bệnh cũng đã khó xoay sở. Chỉ vài tháng, số nợ phải vay mượn của gia đình chị cũng đã khoảng 50 triệu đồng, trong đó có 10 triệu vay lãi nóng. Trong khi đó, hai bên nội ngoại đều nghèo. Cha đẻ của Tùng hỗ trợ mỗi tháng 2 triệu, chừng ấy tiền chưa đủ viện phí chạy thận chứ không nói đến thuốc ngoài.

"Mấy lần thằng bé hỏi mẹ mua máy trợ thính chưa mà tôi phải giả vờ không nghe để trốn tránh, hoặc khất lần với con. Vì con bị điếc hoàn toàn, nên cái máy rẻ nhất cũng hơn 15 triệu đồng, tôi không vay nổi nữa rồi, nhìn con dần rơi vào trầm cảm mà tôi không biết phải làm sao. Tội nghiệp lắm”, chị Chi xót xa.

Khánh Hòa

Trong quá trình tiêu hóa, đường (carbohydrate đơn) và tinh bột (carbohydrate phức tạp) phân hủy thành đường trong máu.

Health Harvardgiải thích: “Thực phẩm có chỉ số đường huyết cao, như bánh mì trắng, được tiêu hóa nhanh chóng và gây ra sự dao động đáng kể về lượng đường trong máu”. 

“Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp, như yến mạch nguyên hạt, được tiêu hóa chậm hơn, khiến lượng đường trong máu tăng với tốc độ vừa phải”.

Sữa chua có hương vị

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích những người muốn giảm lượng đường trong máu ăn sữa chua nhưng nên tránh các lựa chọn có hương vị.

Loại sữa chua trên có chứa đường bổ sung, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến mức đường huyết. Thay vào đó, hãy chọn sữa chua có nhiều protein và ít carbohydrate.

Cà phê thêm kem, đường, tẩm hương vị 

Cà phê có nhiều tác động tốt cho sức khỏe nhưng khi cho thêm các yếu tố khác sẽ bổ sung một lượng đường đáng kể vào cơ thể. 

Đường hòa tan với nước có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến và bổ sung calo góp phần làm tăng cân.

Hạt cà phê có hương vị được tạo ra bằng cách thêm dầu hương liệu, tự nhiên hoặc tổng hợp. Khi đó, cà phê có thêm các vị hấp dẫn như chocolate, caramel, bạc hà… nhưng lại tác động xấu tới lượng đường trong máu. 

Nước hoa quả

Diabetes.co.ukcho biết: “Nước ép trái cây chứa nhiều fructose. Loại đường này cần được gan xử lý, nghiên cứu chứng minh chế độ ăn uống nhiều fructose có thể khiến gan bị quá tải". 

Một ly nước cam chưa qua chế biến chứa khoảng 26g carbohydrate, trong đó gần 21g là đường.

Đồ ăn vặt đóng gói

Các yếu tố quan trọng cần xem xét khi chọn đồ ăn nhẹ bao gồm:

- Có ít nhất 4g protein hoặc 4g chất xơ hoặc cả hai

- Chứa một số loại chất béo có nguồn gốc thực vật

- Làm từ ngũ cốc nguyên hạt

- Có chỉ số đường huyết thấp

- Được làm từ các thành phần chất lượng

- Ít đường và carbohydrate. 

Thực phẩm loại bỏ độc tố khỏi máu