Xu hướng này không có gì mới vì nhiều thập kỷ qua các doanh nghiệp đều phải loay hoay thúc đẩy, tạo động lực, truyền cảm hứng cho người lao động chăm chỉ làm việc.

Một trong những người đã dành cả cuộc đời để giải câu đố này là Kazuo Inamori, tỷ phú nổi tiếng trong ngành công nghiệp Nhật Bản thời hậu chiến, đã qua đời vào tháng trước ở tuổi 90.

Inamori thành lập công ty điện tử Kyocera Corp., sau này trở thành KDDI. Đây là tập đoàn lớn thứ 5 ở Nhật Bản theo giá trị thị trường. Trong suốt cuộc đời mình, Inamori, người được mệnh danh là "ông hoàng kinh doanh", hoàn toàn bị ám ảnh bởi việc cải thiện quản lý, tăng cường gắn kết và gia tăng sự hài lòng của nhân viên.

"Nếu bạn muốn trứng, hãy chăm sóc gà mẹ"

"Điều mà mọi người thực sự thích thú chính là quá trình lao động", Inamori từng viết. "Bạn có thể tìm thấy niềm vui tạm thời khi bỏ bê công việc và tận hưởng những thú vui hay giải trí, nhưng đó sẽ không phải là niềm vui xuất phát từ tận đáy lòng. Không có niềm vui nào trong cuộc sống lớn hơn làm việc chăm chỉ và nghiêm túc, vượt qua khó khăn và khổ cực để tạo ra thành quả".

Inamori dành nhiều năm để đúc kết và chia sẻ những gì mình đã học được. Ông được biết đến không chỉ vì những thành tựu kinh doanh quan trọng, mà còn bằng quan điểm quản lý khác lạ của mình.

Trang web Kyocera liệt kê 46 cuốn sách mà ông đã viết hoặc đồng tác giả, chủ yếu là về quản lý và triết học. Hàng nghìn sinh viên đã đổ xô đến Trường quản lý Seiwajyuku của ông, từ người sáng lập SoftBank Group Corp. Masayoshi Son cho đến đô vật nổi tiếng nhất lịch sử Nhật Bản Hakuho.

Điều thôi thúc họ chính là khát vọng thành công mà Inamori truyền tải. Ông trở nên nổi tiếng vì đã thúc giục công nhân tạo ra "không phải sản phẩm tốt nhất mà là sự hoàn hảo".

Đối với những người trầm lặng ít nói thuộc Gen Z, đây thoạt nghe có vẻ giống như một nền văn hóa làm việc hối hả mà họ đang cố gắng thoát ra.

Nhưng sự khác biệt của Inamori là ông hiểu rất rõ tầm quan trọng của chăm lo cuộc sống của nhân viên. "Nếu bạn muốn trứng, hãy chăm sóc gà mẹ", ông nói với Bloombergvào năm 2015.

Inamori có lẽ được biết đến nhiều nhất với chủ trương "amoeba management", nhằm thu hút người lao động bằng cách cho phép họ làm việc độc lập nhất có thể. Đối với ông, tất cả phụ thuộc vào việc tuyển dụng nhân công.

Mặc dù "sự gắn kết của nhân viên" có lẽ không phải là một cụm từ phổ biến khi Inamori tạo ra Kyocera vào những năm 1950, ông hiểu nhu cầu tối quan trọng đối với sự tham gia của nhân viên.

Ông thúc đẩy sự minh bạch triệt để về kết quả kinh doanh của công ty và ban đầu muốn biến Kyocera thành nơi nhân viên cũng sẽ trở thành ông chủ.

Học cách yêu thích công việc được giao

Cuộc thăm dò của Gallup cho thấy công nhân bị sa thải hoặc nghỉ việc có thể chiếm một nửa lực lượng lao động Mỹ, một xu hướng đang gia tăng ở thế hệ Millennials và Gen Z, những người phàn nàn về việc thiếu sự hỗ trợ và cơ hội phát triển tại nơi làm việc.

Cuộc khảo sát của ResumeBuilder.comcũng chỉ ra 21% người lao động Mỹ cho biết đã ngừng cống hiến cho công việc. Nó trở thành vấn đề được nhiều người quan tâm thời gian gần đây.

Inamori cho rằng ban lãnh đạo không nên chỉ tìm cách thỏa mãn mong muốn của riêng mình. "Họ phải nghĩ về hạnh phúc của mỗi nhân viên".

Ở các công ty hướng tới lợi nhuận và cổ đông của phương Tây, hợp đồng giữa ban lãnh đạo và công nhân từ lâu đã bị phá vỡ.

Theo Viện Chính sách Kinh tế, lương của CEO đã tăng 1.300% kể từ năm 1978 và hiện cao hơn 351 lần so với người lao động bình thường. Sự tách rời dường như là một hệ quả tất yếu.

Inamori đề cao quan điểm rằng người lao động không chỉ là những công cụ có thể dễ dàng bị thay thế, sau đó bị loại bỏ khi không còn sử dụng được nữa.

Ông nói nhà lãnh đạo doanh nghiệp cần làm việc chăm chỉ như các nhân viên, nếu không muốn nói là chăm chỉ hơn và CEO cần phải siêng năng hơn bất kỳ ai khác. Quản lý nên đồng hành cùng nhân viên, chấp nhận ngủ trên sàn nhà máy nếu cần.

Đối với Inamori, đây không chỉ là lời nói suông. Ông đã chiến đấu để duy trì nhân công, chống lại việc tái cơ cấu Kyocera khi công ty bị sụt giảm nhu cầu do cuộc khủng hoảng dầu mỏ vào những năm 1970.

Tuy vậy, Inamori cam kết cắt giảm mạnh chi phí và ưu tiên tạo ra lợi nhuận. Không có gì ngạc nhiên khi ông được đưa vào lãnh đạo việc tổ chức lại Japan Airlines khi công ty này đệ đơn phá sản vào năm 2012.

Đối với xu hướng "quiet quitting" (tạm dịch: nghỉ việc trong tâm lý bằng cách chỉ làm vừa đủ, ngừng cống hiến) của người lao động, Inamori từng đưa ra lời khuyên: "Thay vì tìm kiếm công việc bạn yêu thích, hãy học cách yêu thích công việc bạn được giao".

Theo Zing

Chuyện bắt đầu từ hồi tháng 8, khi đi ngang qua cây xăng gần Cai Lậy, anh  nhìn thấy thùng tiền từ thiện đầy giấy bạc lẻ 500, 1.000, 2.000 đồng. “Đổi một ít cho anh được không?” - anh hỏi cô nhân viên. Hộp từ thiện đó khoảng 80.000 đồng. Hôm đó là 3/8.

Anh Phương là một trong những tài xế đầu tiên đi qua trạm thu phí dự án BOT Cai Lậy sử dụng tiền lẻ như một phương thức phản đối sự bất công. Vài ngày sau, nó trở thành một trào lưu, lan đi rồi trở thành một phương thức phổ biến của những lái xe qua trạm này.

Cho đến chiều ngày 30/11, anh Phương bị thu bằng lái xe khi đang trả tiền lẻ ở trạm thu phí. Xe cẩu đi tới. Hai cảnh sát cơ động xốc nách Phương đưa lên xe “như một tội phạm”.

Đôi dép bị văng mất. Bụng đói, người đàn ông này bị giữ từ 5 giờ tới 11 rưỡi đêm hôm đó. Anh em tài xế mua hộp cơm và đôi dép gửi vào nhưng không đến tay người nhận.

Ba giờ sáng, Phương mới về tới Dĩ An, Bình Dương. Chân vẫn không dép, đói, khát. Vợ và hai con ngồi đợi, hỏi gì anh cũng không nói.

Phương nổi tiếng. Từ hôm “lên clip”, có mấy người bạn thân thiết gọi anh ra uống cà phê, “gọi riết, mà tôi không dám ra”. Bà con lối xóm bu lại hỏi, vi phạm cái gì mà bị bắt nhốt trên xe tù chở đi thế. Anh cũng giải thích, rằng anh không có làm gì sai khi đưa tiền lẻ qua trạm thu phí Cai Lậy. Nhưng ở địa phương người ta đâu có hiểu, nhiều người chỉ thấy hình ảnh cảnh sát cơ động xốc nách chở đi “chắc anh phạm pháp điều gì”.

Đến hai đứa con, một đứa năm đầu, một đứa năm ba đại học, nó còn bảo: “Ba làm gì mà bị vậy, con còn mặt mũi nào ra đường”. Bạn bè chúng coi trên mạng, tưởng bố là tội nhân. Anh bảo “chỉ lo tụi nó bỏ học”. 

Nhiều phát biểu liên quan đến các xung đột tại các trạm BOT gần đây gợi ý rằng có những hành vi mang tính tổ chức, có tính nhận thức và tính chủ động chống lại các chủ trương đúng đắn. Như nhà đầu tư dự án ở Cai Lậy, từng đề nghị cơ quan chức năng tỉnh Tiền Giang “xử lý những trường hợp tài xế cố tình dùng tiền lẻ mua vé qua trạm”.

Nhiều người trong số họ là những người dân vô danh. Họ cũng có một mong muốn, như vợ chồng anh Phương bây giờ, là tiếp tục đi lái xe nuôi gia đình. Muốn được sống yên thân. Vì “cũng không biết làm nghề gì khác”.

Hai vợ chồng người tài xế ấy “cày hết ga”, một tháng thu nhập được 14 triệu, trả tiền thuê nhà 4 triệu, còn tiền học tiền ăn cho hai đứa học đại học là hết. Khoản vay ngân hàng 200 triệu chưa biết bao giờ hết nợ. Cái xe đang lái, cũng là xe thuê.

Người đàn ông ấy nói anh không có lý do gì để tự nhiên chống lại một chủ trương của Nhà nước. “Ai mà không muốn yên thân đi làm để lo cho gia đình. Chỉ là nó phi lý quá”.

Nhưng bởi vì đại diện của Bộ Giao thông đã khẳng định rằng “vị trí đặt trạm BOT trên quốc lộ 1 là hợp lý… đã được các bộ ngành và địa phương thống nhất”, nên trong mâu thuẫn ở trạm thu phí BOT, nơi những hàng xe dài ùn tắc, khi những xung đột phải có cảnh sát can thiệp, hẳn có ai đó đã sai. Và khi có ai đó sai, mà không phải là những người ký duyệt dự án, thì đó có lẽ là những tài xế.

Khi đằng sau mâu thuẫn ở dự án BOT Cai Lậy và hàng loạt dự án khác không có cái tên nào bị xướng lên, thì một người dân vô danh như anh Trịnh Hồng Phương được ra làm “nhân vật”. Mấy ngày nay "nhân vật này" không dám nhìn mặt lối xóm.

Khi những nhà quản lý không thể nhận sai thì cái sai dường như là của người dân.

Cuộc tâm sự với anh Phương kéo dài một tiếng rưỡi. Và sau rốt, mong muốn của người tài xế ấy vẫn là có lại cái bằng, để lái xe nuôi con. 

Anh Phương, bị cảnh sát xốc nách, trở thành “kẻ có tội” trong mắt hàng xóm, trong mắt chính những đứa con của mình, liệu có phải vì không còn ai khác gánh cái vai có tội đó cho anh.

Hồng Phúc

>>>Xem thêm: Sòng phẳng với dân

7 dự án thành phần có thể hoàn thành tuyến chính đúng dịp 30/4/2025, vượt tiến độ yêu cầu từ 3 đến 6 tháng. Đó là Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng, Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ, Chí Thạnh - Vân Phong, Vân Phong - Nha Trang.

Các dự án đang có sản lượng thực hiện đạt trên 50% gồm Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng, Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ, Vân Phong - Nha Trang. Riêng dự án Vũng Áng - Bùng đạt 62%, Vân Phong - Nha Trang đạt 67% giá trị hợp đồng.

Dự án thành phần Chí Thạnh - Vân Phong (Phú Yên, Khánh Hòa) đạt khoảng 46% giá trị hợp đồng. Trong đó, hạng mục hầm đường bộ Tuy An dài hơn 1 km gặp địa chất yếu, đá phong hóa, cát chảy nhiều, khác hoàn toàn khảo sát thiết kế ban đầu. Vì vậy nhà thầu bị phát sinh chi phí xử lý và kéo dài thời gian thi công.

Riêng dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Cà Mau đạt khối lượng khoảng 40%, tiến độ còn chậm so với kế hoạch do thời gian qua còn thiếu hụt về vật liệu đắp, chậm giải phóng mặt bằng.