Nhận định, soi kèo U20 Indonesia vs U20 Yemen, 18h30 ngày 19/2: Những người khốn khổ

Thống kê trong năm qua, số phòng khám tham gia vào Trung tâm Kiểm chuẩn xét nghiệm y học, Đại học Y dược TPHCM đã tăng hơn 14%, còn việc sản xuất các chương trình ngoại kiểm của Trung tâm tăng 30%. Bên cạnh đó, Trung tâm cũng tham gia vào công tác đào tạo để gia tăng các hệ thống xét nghiệm đạt chuẩn.

Tiến sĩ Lê Văn Chương, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm chuẩn xét nghiệm y học, Đại học Y dược TPHCM chia sẻ, đến nay, Trung tâm đã xây dựng 22 chương trình nội địa hóa về ngoại kiểm, nhằm lắp đầy các khoảng trống, giảm giá thành, dễ tiếp cận cho các đơn vị vừa và nhỏ.

Trước đây, lĩnh vực di truyền và giải phẫu bệnh không có những nhà cung cấp ngoại kiểm trong nước, dẫn đến các đơn vị phải đi nước ngoài. Đến nay, Trung tâm cũng đã thực hiện được việc này. Các chương trình của Trung tâm từ chỗ rất khiêm tốn đã vươn lên tiệm cận với quốc tế.

Trung tâm đã cung cấp 24 khóa học cả về quản lý kiểm chuẩn xét nghiệm lẫn chuyên ngành xét nghiệm. Song song đó, đơn vị đã tổ chức hội thảo đánh giá mức chất lượng phòng xét nghiệm theo tiêu chí chất lượng của Bộ Y tế, cho đại biểu thuộc 18 Sở Y tế.

Hoạt động này nhằm hỗ trợ các Sở có thêm đánh giá viên, đánh giá việc xét nghiệm tại các phòng khám ở địa phương, trong bối cảnh lực lượng này còn mỏng.

Đến năm 2024, có 705 phòng xét nghiệm tham gia chương trình ngoại kiểm của Trung tâm Kiểm chuẩn xét nghiệm Đại học Y Dược TPHCM, với 2.712 chương trình đăng ký, hơn 35.300 xét nghiệm đăng ký ngoại kiểm và hơn 4.100 thiết bị đăng ký.

Nhiều tồn tại để hướng đến công tác liên thông xét nghiệm toàn quốc

Chia sẻ kết quả đánh giá mức chất lượng xét nghiệm theo khu vực, ông Chương cho biết, trong 41 đơn vị tham gia, khu vực Đông Nam Bộ có nhiều đơn vị đạt mức 4 nhất. Đa số các cơ sở tại khu vực Duyên hải miền Trung đạt mức 2-3. Có một đơn vị ở Tây Nguyên bị đánh giá mức 1, và chưa có đơn vị nào đạt được mức cao nhất (mức 5). 

Về nghiên cứu và công bố khoa học, Trung tâm có 2 sáng kiến cải tiến, đề xuất 1 đề tài cấp Bộ và nghiệm thu nhiều đề tài cấp cơ sở.

Năm 2025, việc đăng ký chương trình ngoại kiểm của Trung tâm sẽ qua trang web mới, tiến tới phân tích tiện lợi, hiệu quả hơn cho các đơn vị. Bên cạnh đó, còn có hoạt động hiệu chuẩn trang thiết bị cho các phòng xét nghiệm, theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025.

Trung tâm cũng hướng đến làm việc với 3 tỉnh còn lại chưa được nơi này hỗ trợ về công tác xét nghiệm, là Phú Yên, Bình Định và Quảng Nam.

Bên cạnh kết quả đạt được, vẫn còn những tồn tại để hướng đến công tác liên thông xét nghiệm toàn quốc trong năm 2025.

Thứ nhất, còn nhiều đơn vị hạng 1 chưa được đánh giá xếp mức. Thứ hai, phần lớn các Sở Y tế chưa thực hiện đánh giá và công bố xếp mức chất lượng cho các đơn vị quản lý. Thứ ba, công tác mua sắm, đấu thầu còn chậm dẫn đến thiếu hóa chất, vật tư tiêu hao xét nghiệm.

Thứ tư, thiếu các đơn vị chuyên môn thực hiện kiểm định, hiệu chuẩn trang thiết bị, phòng xét nghiệm. Thứ năm, công tác quản lý chất lượng xét nghiệm tại các khoa đặc thù còn nhiều bất cập.

Đặc biệt là đối với các trường hợp có sức đề kháng kém như: người cao tuổi, người có bệnh nền (điển hình như hen phế quản, phổi tắc nghẽn mãn tính, giãn phế quản... rất dễ tổn thương khi thời tiết giao mùa.

ThS.BSCKII Tạ Hữu Ánh, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Lão khoa Trung ương cho biết, thời tiết chuyển lạnh đột ngột là một trong các yếu tố thúc đẩy bệnh phổi mãn tính nặng hơn, dẫn đến khó thở.

Với bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, nếu bệnh nhân có thói quen hút thuốc sẽ khiến chức năng hô hấp giảm rất nhanh.

Bên cạnh bệnh lý về hô hấp, bệnh lý tim mạch cũng là vấn đề đáng lưu tâm. Theo ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội bệnh mạch máu Việt Nam, khi thời tiết trở lạnh, sự mất cân bằng giữa nhiệt độ trong nhà và ngoài trời, có thể tạo ra một tình trạng thay đổi nhiệt độ đột ngột khiến cơ thể không thể thích nghi kịp.

Tình trạng này gây ra cơ chế co thắt của mạch máu khi gặp nhiệt độ lạnh, cũng như dễ hình thành cục máu đông gây nhồi máu não. Bên cạnh đó, tình trạng này làm tăng áp lực trong hệ thống mạch máu. Tăng huyết áp đột ngột có thể làm vỡ các mạch máu nhỏ trong não, dẫn đến xuất huyết não. 

"Ngoài tắc mạch não, thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể dẫn tới tắc mạch vành (mạch máu nuôi tim) gây nhồi máu cơ tim.

Những điều này có thể làm tăng nguy cơ xảy ra các vấn đề sức khỏe như: tai biến mạch máu não và các bệnh lý tim mạch (nhồi máu cơ tim) có nguy cơ tử vong cao hoặc để lại các di chứng như yếu liệt, di chứng thần kinh...", BS Mạnh phân tích.

Tỷ lệ bệnh nhân tai biến có tăng huyết áp vào mùa lạnh cao hơn mùa nóng, chiếm khoảng 85%.

Vị trí quan trọng cần giữ ấm, thay đổi thói quen tập thể dục

Theo BS Ánh, cần chú ý việc giữ ấm cơ thể khi trời chuyển rét, đặc biệt là với người cao tuổi, có bệnh nền.

Chuyên gia này lưu ý: "Khi đi ngủ, dù đã đắp chăn nhưng người cao tuổi vẫn cần đội thêm mũ len và đeo tất. Đặc biệt tránh nguy cơ viêm mũi, họng vì có thể lan xuống gây viêm đường hô hấp và viêm phổi.

Một thói quen cần thay đổi là tập thể dục buổi sáng. Trong những ngày trời rét, người cao tuổi nên tập muộn hơn, khi trời đã có nắng hoặc có thể chuyển sang tập vào buổi chiều", BS Ánh khuyến cáo.

Theo BS Mạnh, trời rét khiến người dân lười uống nước. Tuy nhiên, việc này lại làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý.

BS Mạnh phân tích: "Việc này khiến máu cô đặc lại cộng thêm ít vận động trên nền bệnh nhân có suy van tĩnh mạch trước đó, làm máu lưu thông kém dễ hình thành các cục máu đông trong tĩnh mạch chi dưới. Khi các cục máu đông này lan về tim có thể gây tử vong do nhồi máu động mạch phổi. 

Trường hợp vỡ hoặc lóc tách các mạch máu lớn trên nền bệnh nhân có phình, xơ vữa động mạch chủ cũng hay gặp vào mùa đông".

Đặc biệt với người cao tuổi hoặc người có tiền sử mắc bệnh tim mạch hay cao huyết áp, tiểu đường cần hạn chế ra ngoài trời lạnh đột ngột vào buổi đêm và sáng sớm.

Sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ chuyên khoa, bổ sung đầy đủ nước và các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. 

Chuyên gia này cũng nhấn mạnh, trong thời tiết cực đoan hiện nay, mọi người đặc biệt là người có nguy cơ cao cần tuân thủ chặt chẽ các phương pháp phòng bệnh, cũng như đảm bảo chế độ dinh dưỡng khoa học để tăng sức đề kháng, ngăn ngừa bệnh tật.

Người dân không tắm quá muộn cũng như không tắm nước lạnh; tránh uống rượu trước khi ra ngoài trời vì rượu làm giãn nở các mạch máu trên da, khiến cơ thể cảm thấy ấm hơn, trong khi thực sự lấy đi nguồn nhiệt ra khỏi các cơ quan quan trọng. 

"Trong trường hợp có dấu hiệu của bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa gần nhất để được thăm khám và cấp cứu kịp thời vì nguy cơ tử vong của các bệnh trên là rất cao", BS Mạnh khuyến cáo.

Luật Dược hiện hành và Nghị định 54 hướng dẫn Luật Dược chưa quy định các vấn đề liên quan đến kinh doanh thuốc online hay kinh doanh thuốc qua các sàn thương mại điện tử. Tuy nhiên, từ sau đại dịch Covid-19, xu hướng mua sắm online, trong đó có các sản phẩm dược, ngày càng phổ biến.

Mua thuốc trực tuyến mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tồn tại nhiều rủi ro mà người tiêu dùng cần phải cẩn trọng. Một trong những nguy cơ lớn nhất là việc mua phải thuốc giả hoặc thuốc kém chất lượng.

Vì thế, việc kinh doanh thuốc trực tuyến cần được luật hóa để hạn chế tối đa rủi ro, bảo vệ người tiêu dùng. Theo đó, dự thảo Luật Dược sửa đổi lần này có bổ sung, ngoài việc bán thuốc tại các hiệu thuốc truyền thống, sẽ cho phép kinh doanh thuốc trên sàn thương mại điện tử.

Tuy nhiên, hiện nay nội dung này còn nhận nhiều ý kiến trái chiều. Nhiều quan điểm cho rằng việc kinh doanh dược phẩm theo phương thức thương mại điện tử là một bước tiến trong bối cảnh "chuyển đổi số" đang bùng nổ. Đồng thời, nó còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận các sản phẩm thuốc.

Ngược lại, cũng có ý kiến cho rằng việc quản lý chất lượng thuốc với các nhà thuốc lớn còn tồn tại nhiều khó khăn. Do đó, làm thế nào để quản lý bán thuốc trên mạng không phải là điều dễ dàng.

Để cung cấp góc nhìn toàn diện hơn về vấn đề này, vào lúc 10h sáng 16/10, báo Dân trí tổ chức chương trình tọa đàm trực tuyến với chủ đề: "Thương mại điện tử và dược phẩm - xu hướng, thách thức và giải pháp".

Buổi tọa đàm có sự tham dự của các chuyên gia:

- PGS.TS Lê Văn Truyền- Nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội khóa IX (1992-1997), Chuyên gia cao cấp Dược học.

- ThS Nguyễn Hữu Tuấn- Trưởng phòng chính sách, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương.

- TS Đào Hà Trung- Chủ tịch Hội Công nghệ cao TPHCM.

Ở giai đoạn đầu, chị em có thể nhận thấy sự thay đổi ở vú khi khám vú hàng tháng hoặc những cơn đau nhỏ bất thường dường như không biến mất.

Các dấu hiệu sớm của ung thư vú bao gồm:

- Thay đổi hình dạng của núm vú.

- Cơn đau ở vú không biến mất sau kỳ kinh tiếp theo.

- Nổi u cục mới không biến mất sau kỳ kinh tiếp theo của bạn.

- Tiết dịch núm vú từ một bên vú có màu trong, đỏ, nâu hoặc vàng.

- Mẩn đỏ không rõ nguyên nhân, sưng tấy, kích ứng da, ngứa ngáy hoặc phát ban trên vú.

- Sưng tấy hoặc một khối u xung quanh xương đòn hoặc dưới cánh tay.

- Một khối cứng với các cạnh không đều có nhiều khả năng là ung thư.

Các dấu hiệu của ung thư vú ở giai đoạn sau bao gồm:

- Núm vú bị thụt vào trong.

- Phì đại một bên vú.

- Bề mặt vú bị lõm xuống.

- Một khối u hiện có lớn hơn.

- Da có kết cấu "vỏ cam".

- Chán ăn.

- Giảm cân không rõ nguyên nhân

- Hạch to ở nách.

- Tĩnh mạch nổi lên trên vú.

Có một hoặc nhiều triệu chứng này không nhất thiết có nghĩa là bạn bị ung thư vú. Ví dụ, tiết dịch ở núm vú cũng có thể do nhiễm trùng. Tuy nhiên, bạn hãy đi khám để được đánh giá đầy đủ nếu bạn gặp bất kỳ dấu hiệu và triệu chứng nào.

Tự khám là biện pháp quan trọng nhất để phát hiện sớm ung thư vú. Phụ nữ nên tự khám vú đều đặn mỗi tháng một lần, tốt nhất tự kiểm tra sau kỳ kinh nguyệt là lúc vú mềm nhất. Trong gia đình có người thân mắc bệnh thì nguy cơ di truyền càng cao. Nếu bạn phát hiện có khối u hay sự thay đổi của vú, nên đến viện khám càng sớm càng tốt.

Các chị em nên tự khám vú sau kỳ kinh nguyệt khoảng 5 ngày, là lúc tuyến vú mềm và dễ cảm nhận nhất; cần có thói quen khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư vú khi qua tuổi 40. Với những chị em có nguy cơ cao (trong gia đình có mẹ hoặc chị em gái mắc ung thư vú, đột biến gen BRCA1/BRCA2, có kinh sớm, không sinh con...), nên đi khám, tầm soát ở lứa tuổi sớm hơn.

Tại bệnh viện, qua khám lâm sàng, bác sĩ nhận thấy tinh hoàn trái của bệnh nhân treo cao, xoay trục, ấn vào đau chói, trên siêu âm có hình ảnh xoắn tinh hoàn.

Cụ thể, tinh hoàn và mào tinh hoàn, thừng tinh đoạn dưới vị trí xoắn mất tín hiệu mạch máu nuôi dưỡng trên phổ doppler. Bệnh nhân được chỉ định mổ cấp cứu ngay để bảo toàn tối đa chức năng tinh hoàn.

"Từ lúc bệnh nhân vào viện đến lúc bắt đầu tiến hành mổ chỉ khoảng hơn một tiếng. Quá trình thăm khám diễn ra rất nhanh và chúng tôi xác định mổ càng sớm càng tốt.

Trong quá trình mổ các bác sĩ nhận thấy thừng tinh xoắn 3 vòng, tinh hoàn tím. Ca phẫu thuật tháo xoắn thành công, thấy tinh hoàn hồng trở lại, bác sĩ quyết định bảo tồn và cố định hai bên tinh hoàn, đề phòng tái phát", ThS.BS Trịnh Kiên Cường, khoa Nam học chia sẻ.

Sau mổ 24 tiếng, bệnh nhân được khám và siêu âm doppler mạch máu thấy mạch nuôi tinh hoàn đã có trở lại, hai bên nhu mô tưới máu tốt, sức khỏe ổn định, không còn đau đớn. 

Đừng bỏ lỡ "thời gian vàng" để xử trí xoắn tinh hoàn

BS Cường cho biết: "Xoắn tinh hoàn là hiện tượng thừng tinh bị xoắn quanh trục của nó, làm tắc nghẽn mạch máu nuôi tinh hoàn, dẫn đến phù nề, xung huyết.

Nếu không được cấp cứu, chẩn đoán cũng như xử lý kịp thời thì người bệnh có thể phải đối diện với nguy cơ hoại tử tinh hoàn hoặc biến chứng teo tinh hoàn do thiếu máu nuôi dưỡng".

Mặc dù đây là bệnh có thể gặp ở mọi lứa tuổi nhưng trên thực tế, xoắn tinh hoàn thường gặp trong các tình huống trước hoặc trong tuổi dậy thì.

Bên cạnh đó, khi thời tiết lạnh, dẫn đến kích thích cơ bìu co thắt hoặc có các bất thường về cấu trúc của tinh hoàn.

Xoắn tinh hoàn thường xảy ra vào ban đêm hoặc rạng sáng với triệu chứng xuất hiện cơn đau đột ngột, dữ dội ở tinh hoàn, kèm theo đau bìu, sưng bìu, đỏ vùng da bìu tương ứng, đau vùng bụng dưới và nôn.

Tuy nhiên, xoắn tinh hoàn ở lứa tuổi thanh niên có thể chỉ gây đau nhưng không nhiều khiến nhiều nam giới trẻ chủ quan, bỏ qua các dấu hiệu và thường đến viện quá trễ. Hệ quả của việc điều trị xoắn tinh hoàn muộn sẽ rất nặng nề.

"Tinh hoàn có khả năng bảo tồn phục hồi trên 90% khi xử lý sớm trong vòng 6 giờ, 70% trước 10 giờ và sau 10 giờ chỉ còn 10%", BS Cường chia sẻ thêm. 

Để tránh những hệ quả đáng tiếc có thể xảy ra, BS Cường nhấn mạnh, nam giới khi có bất kỳ dấu hiệu nào cảnh báo nguy cơ xoắn tinh hoàn, người bệnh nên nhập viện để được cấp cứu sớm, tránh nguy cơ điều trị muộn hoặc sai phương pháp có thể buộc phải cắt bỏ tinh hoàn.

Bác sĩ khuyến cáo, sử dụng bao cao su là biện pháp an toàn để bảo vệ bạn trẻ khỏi hầu hết các bệnh lây qua đường tình dục và tránh thai. Vì thế, chị em phụ nữ nên kiên định đề nghị bạn tình dùng bao cao su.

Triệu chứng của bệnh lây truyền qua đường tình dục

Các bệnh lây truyền qua đường tình dục không phải lúc nào cũng gây ra các triệu chứng. Bạn có thể bị lây truyền bệnh từ những người có vẻ hoàn toàn khỏe mạnh và thậm chí có thể không biết họ bị nhiễm bệnh. Đó là lý do tại sao các bệnh này có thể không được chú ý cho đến khi các biến chứng xảy ra hoặc bạn tình được chẩn đoán.

Theo Healthline, các dấu hiệu và triệu chứng có thể chỉ ra bệnh lây truyền qua đường tình dục bao gồm:

- Vết loét hoặc vết sưng trên bộ phận sinh dục hoặc ở vùng miệng hoặc trực tràng.

- Đi tiểu đau hoặc rát. 

- Tiết dịch bất thường hoặc chảy máu từ dương vật.

- Tiết dịch âm đạo bất thường hoặc có mùi.

- Chảy máu âm đạo bất thường.

- Đau khi quan hệ tình dục.

- Các hạch bạch huyết sưng, đau, đặc biệt là ở bẹn nhưng đôi khi lan rộng hơn.

- Đau bụng dưới.

- Sốt.

- Phát ban trên thân, tay hoặc chân.

Các dấu hiệu và triệu chứng có thể xuất hiện vài ngày sau khi tiếp xúc. Tuy nhiên, có thể mất nhiều năm trước khi bạn gặp bất kỳ vấn đề đáng chú ý nào, tùy thuộc vào tác nhân gây ra bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Ngoài ra, với tất cả các bệnh lây truyền qua quan hệ tình dục, bạn đều có nguy cơ bị mắc lại. 

Khi thấy có dấu hiệu bất thường, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và làm xét nghiệm chẩn đoán bệnh chính xác và điều trị đúng. Một số bệnh lây truyền qua đường tình dục có triệu chứng gần giống nhau, người bệnh không thể tự phân biệt được, không tự mua thuốc điều trị. Dùng thuốc không đúng, bệnh có thể trở nên nặng hơn, gây khó khăn cho việc điều trị.

Khi đã khám và được chẩn đoán mắc bệnh, người bệnh cần tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ, dùng thuốc đúng liều, đủ thời gian, không bỏ thuốc khi thấy đỡ triệu chứng.Khi dùng hết thuốc nên đi khám lại để được biết bệnh đã khỏi hay cần điều trị tiếp.