Thí nghiệm phát âm thanh 17,5 Hz khiến người nghe sợ hãi

Về cơ bản, Facebook Research thực chất là một ứng dụng VPN (mạng riêng ảo). Mọi truy cập Internet đều sẽ đi qua VPN này và được Facebook theo dõi, thu thập.

Những dữ liệu mà Facebook được phép truy cấp khi người dùng sử dụng ứng dụng Facebook Research bao gồm khá nhiều thông tin như nội dung của tin nhắn riêng tư trong ứng dụng trò chuyện bao gồm ảnh và video, địa chỉ email, lịch sử duyệt web, mhật ký của những ứng dụng đã được cài đặt và khi chúng được sử dụng, lịch sử các vị trí nơi người dùng vừa đến cho đến cả thông tin sử dụng dữ liệu.

Cho dù Facebook ngay sau đó cũng lên tiếng rằng hành động trả tiền cho người sử dụng để thu thập dữ liệu là điều hoàn toàn bình thường tuy nhiên với Apple, hành động trên đã vi phạm quy định của Apple trong đó có quy định các ứng dụng không được phép thu thập thông tin về những ứng dụng khác được cài đặt trên thiết bị của người dùng.

Nhìn lại quá khứ, đây không phải lần đầu tiên Facebook vướng vào vụ việc tương tự dẫn tới việc Apple cũng thẳng tay gỡ bỏ ứng dụng nổi tiếng mang tên Onavo Protect cũng của chính mạng xã hội lớn nhất thế giới này.

Theo CAND

Hơn 50% tài khoản trên Facebook là giả?

Đây là kết luận của nhà nghiên cứu Aaron Greenspan - đồng thời còn là bạn học cùng trường Đại học Havard của CEO Mark Zuckerberg, vừa đưa ra.

Mất phanh là tình huống thuộc loại nguy hiểm nhất mà tài xế phải đối mặt bởi dễ dẫn đến hoảng loạn khi xe không còn điều khiển được tốc độ, đặc biệt nếu đang đi trên đèo dốc. Mỗi người, dựa trên kỹ năng và kinh nghiệm, sẽ có phản ứng khác nhau. Nhưng nếu làm đủ các bước mà các chuyên gia khuyên dưới đây, cơ hội sống của tài xế và hành khách sẽ cao hơn rất nhiều.

Vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng trên đèo Prenn Đà Lạt đang nghi do xe khách mất phanh

1. Giữ bình tĩnh

Lời khuyên này thường bị coi là nhàm chán theo kiểu "biết rồi khổ lắm nói mãi", cho tới khi chúng ta rơi vào nguy hiểm. Không bình tĩnh thì không thể thực hiện những bước tiếp theo. Chỉ cần người lái giữ sự chủ động thì cơ hội cho người xung quanh đã cao hơn rất nhiều.

Bình tĩnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kinh nghiệm, tố chất của người lái. Một anh chàng mới lái, chưa va chạm nhiều dĩ nhiên dễ mất bình tĩnh hơn tài già. Nhưng một tài già chủ quan sẽ dễ mất bình tình hơn người luôn chủ động. Vì vậy, hãy tập trung để không rơi vào tình thế ứng biến mà phần bị động lại ở phía bạn.

2. Nhả chân ga

Nhả chân ga để giảm tốc độ, đồng thời tập trung hơn cho chân phanh.

3. Cảm nhận chân phanh

Hãy tiếp tục đạp phanh và cảm nhận nguyên nhân. Nếu phanh mềm và đạp sát tận sàn, có thể mất dầu do hỏng đường ống. Thử đạp lại nhiều lần để có cơ may hồi phục áp suất. Nhưng nếu chân phanh cứng đanh thì hệ thống phanh đang bị tắc đường dẫn thủy lực, hoặc phanh bị bó cứng. Nhưng đôi khi cũng có thể do vật nào đó chặn ở dưới.

4. Đạp phanh liên tục

Dẫu hết hy vọng thì tài xế luôn phải thử các cơ may. Đạp-nhả phanh thật nhiều để biết đâu hồi phục hệ thống. Nếu xe có ABS, hành động này có thể giúp ABS kích hoạt.

Tài xế chiếc xe tại Khánh Hòa được cho là đã chủ động đâm xe vào vách núi để dừng lại, khi xảy ra mất phanh.

5. Trả về số thấp

Số thấp giúp xe chậm lại. Nếu đi số tự động, hãy chuyển sang chế độ bán tự động hoặc chế độ số thấp (ký hiệu bằng các số nhỏ như 1, 2 hoặc chữ cái L).

Mọi chuyện phức tạp hơn khi đi số sàn. Về số quá thấp ở tốc độ cao có thể phá hủy hệ truyền động và lực quán tính làm mất khả năng kiểm soát. Hãy về 1 hoặc 2 cấp mỗi lần. Chẳng hạn, xe của bạn đang đổ đèo ở vị trí số 3 và đột ngột mất phanh, để dồn về số 1 bạn đạp côn, về số 0; nhả chân côn và vù mạnh chân ga để tốc độ vòng tua máy đồng tốc với tốc độ vòng quay bánh xe; tiếp đến là đạp chân côn, dồn về số 2. Lúc này, xe sẽ khựng lại và giật đột ngột, bạn hãy gạt cần số về số 1, tốc độ xe đã rất chậm, bạn có thể dừng hẳn xe bằng cách nhả cần phanh tay đã kéo rồi nhanh chóng kéo mạnh để dừng hẳn xe.

Đừng tắt động cơ, bởi khi đó hệ thống lái mất dần trợ lực nên rất nặng và khó điều khiển. Ngoài ra ở tốc độ cao, động cơ ngừng đột ngột sẽ làm xe mất kiểm soát do lực quán tính tác động.

Lưu ý: Không gạt về số 0 (N) quá lâu, bởi khi xe đang xuống dốc mà bạn đạp côn để về số 0 thì xe sẽ lao đi nhanh hơn và rất khó để vào lại được số do tốc độ của máy và tốc độ vòng quay của bánh xe không còn đồng tốc.

6. Dùng phanh tay

Phanh tay, hay còn gọi là phanh khẩn cấp hoặc phanh đỗ, thường dùng để dừng xe dù mất nhiều thời gian hơn do chỉ tác động vào bánh sau. Khi thao tác cần lưu ý kéo nhẹ nhàng, từ từ nhưng đủ lực. Nếu kéo quá mạnh, quá nhanh có thể làm khóa bánh, gây hiện trượng trượt, mất lái. Nhớ giữ núm nhả, mỗi khi thấy xe có hiện tượng mất lái cần nhả phanh tay ngay.

7. Giữ tầm quan sát

Hoảng loạn không những làm mất cơ hội của bạn mà còn gây nguy hiểm cho người khác. Hãy quan sát giao thông, tránh người đi bộ, xe máy và những nơi đông người.

8. Báo hiệu cho xe khác

Bật đèn cảnh báo, nháy pha hoặc dùng còi gây sự chú ý để người khác biết mối nguy hiểm. Mở cửa sổ để tăng tính cản gió và dễ gọi người trợ giúp.

9. Đánh võng nếu có thể

Nếu có khoảng trống đủ an toàn, hãy cho xe lượn từ trái sang phải và ngược lại để tăng lực cản và nhờ đó giảm tốc. Tuy nhiên không nên làm ở tốc độ cao bởi có thể lật xe.

10. Dùng vật cản giảm tốc

Hãy cân nhắc kỹ tốc độ trước khi quyết định dùng phương án nào, đặc biệt ở tốc độ cao. Dùng dốc để hãm tốc độ cần chú ý đỉnh dốc và sẵn sàng sử dụng phanh tay. Có thể dùng con lươn giữa đường hoặc dải phân cách. Nếu xuống dốc hãy lái sang hướng ta-luy dương để sẵn sàng đâm khi có thể.

11. Tìm điểm có thể va chạm

Đừng cố hy vọng xe tự dừng. Hãy chọn điểm an toàn để có thể cho xe đâm vào đó. Ưu tiên những chướng ngại vật mềm như bụi cây, vũng lầy.

Tương tự như L.T.T, cậu bé N.H.T - 9 tuổi chỉ thích chơi búpbê và múa hát, chỉthích chơi với con trai và ghét ai gọi mình là bé trai. Hỏi ra mới biết, bố mẹđi làm, T ở nhà chơi với người giúp việc và chỉ quanh quẩn với 3 chị gái. Thậmchí, đồ của T mặc ở nhà cũng được bố mẹ tận dụng xài đồ của chị. Dần dần, T chỉthích chơi toàn những trò chơi của con gái như nhảy dây, bán hàng, trang điểm…

Những trường hợp nêu trên có bị lệch lạc giới tính? Theo BS Thái Thanh Thuỷ-Trưởng khoa Tâm lý BV Nhi Đồng 2 - để xác định một đứa trẻ bị lệch giới tínhkhông chỉ căn cứ ở diện mạo, sinh hoạt bên ngoài. Phần lớn các trường hợp nghingờ đưa đến kiểm tra tại BV đều không có vấn đề gì.

Vậy tại sao có hiện tượng trên? Theo các chuyên gia, lệch lạc giới tính ở vịthành niên không còn là hiện tượng hiếm gặp trong thời điểm hiện nay, khi ViệtNam đang trong giai đoạn văn hoá mở. Toàn bộ những trẻ bị nghi ngờ về giới tínhđược gia đình đưa đến khám phần lớn ở trong độ tuổi chưa định hình nhân cách,lại dễ coi hình ảnh các ''ngôi sao'' nào đó thành ''thần tượng'', bắt chước, dễbị lôi kéo… nên nhiều trường hợp chính trẻ cũng hoài nghi về giới tính thật củamình. Điều đáng nói, chính sự thiếu hiểu biết, cách hành xử không đúng của chamẹ đã góp phần khiến trẻ rối loạn giới tính, đẩy trẻ đến tình trạng lệch lạcnhanh hơn, nặng hơn.

Từ sự nghi ngờ, không ít bậc bố mẹ đã la mắng, cấm đoán và có nhiều lời nói làmtổn thương trẻ. Một trường hợp điển hình mà các BS khoa Tâm lý kể lại: Từ ngàycó bộ phim Hàn Quốc chiếu trên đài Bình Dương, chị V ở quận 8, TPHCM thấy contrai mình… khang khác. Chẳng hạn, thay vì ăn mặc xuề xoà thì con chị chải chuốthơn. Áo thun, quần jean chị mua cho trước đây chẳng thấy con mặc mà thay vào đóxin tiền mẹ mua toàn áo hoa, phông màu loè loẹt.

Tình cờ kiểm tra trong hộc bàn của con, chị V phát hiện có nhiều nước hoa vàphấn trang điểm. Lúc này, chị V khẳng định chắc như đinh đóng cột: Con mình bị“gay”. Đau khổ dằn vặt và tìm hiểu trên mạng, chị V quyết định đưa con đến khámvà trị “triệt” căn bệnh này. Sau khi kiểm tra, BS khẳng định, con của chị vẫn là“đàn ông đích thực” và hiện đang thần tượng một diễn viên Hàn Quốc, nên cố tìnhbắt chước gu ăn mặc, tóc tai, điệu bộ của diễn viên này.

Một trường hợp khác tên là Nguyễn Thanh T - học sinh lớp 10 Trường THPT NguyễnAn Ninh, quận 10, TPHCM. Chỉ vì T không có bạn trai và hay chơi với một nhóm bạngái mà bố T đã cấm đoán và quát: "Có phải mày pêđê không?". Từ đó, T bắt đầu suynghĩ, rồi hay quan sát các bạn trai. Khi trò chuyện với các chuyên gia tư vấn, Tcứ hỏi mãi: "Em pêđê thật phải không cô?".

TS-BS Nguyễn Thành Như - chuyên gia nam học - kể lại trường hợp, sau khi có kếtluận của BV là trẻ bình thường, phụ huynh vẫn không tin, dắt con đi nơi kháckiểm tra, sau một thời gian lại quay về BV Bình Dân xin khám lần nữa. BV từ chốikhám, còn cậu bé thì nổi đóa: "Mẹ muốn con đồng tính lắm phải không? Con sẽ đồngtính cho mẹ vui lòng".

Theo các BS, hầu hết các trường hợp tới khám đều do cha mẹ thiếu hiểu biết, dẫnđến nghi ngờ. Thậm chí, có phụ huynh khăng khăng "cháu không phải đàn ông", dùcậu bé nọ chỉ bị… hẹp bao quy đầu.

Khám giới tính ảo!

Thống kê của khoa Tâm lý, BV Nhi Đồng 2, nếu như những năm trước đây, mỗi thángkhoa mới có một, hai ca tuổi vị thành niên bị đồng tính ảo, thì gần đây, mỗituần có 2-3 ca đến khám. Riêng BS Hà - chỉ trong 2 tháng đầu năm vừa qua - đã tưvấn tâm lý cho gần 20 ca giới tính ảo.

Tương tự, tại BV Nhi Đồng 1, BS Hoàng Vũ Quỳnh Trang - khoa Tâm lý - cho biết,số trẻ đồng tính ảo đến khám ngày một nhiều hơn. Nếu như những năm trước, vàitháng các BS mới tư vấn 1-2 ca, thì 2 năm gần đây, mỗi tháng trung bình BV NhiĐồng 1 có 4-5 ca đến khám. Đặc điểm phổ biến của các bệnh nhi là bé trai ăn nóiẻo lả, mặc quần áo như bé gái và ngược lại, bé gái cắt tóc, ăn mặc như bé trai.Hầu hết các em đều từ chối, chống đối lại hình ảnh của bản thân. Con gái chỉthích chơi với con gái, yêu những bạn gái cùng lớp; còn bé trai lại nghĩ mình làgái nên chỉ yêu thích và chơi với bạn nam.

Theo BS Phạm Ngọc Thanh - BV Nhi Đồng 1 - đây là một rối loạn phức tạp chưa tìmthấy nguyên nhân rõ ràng. Ngoài nguyên nhân do bất thường về hormone hoặc nhiễmsắc thể, người ta nhận thấy có những vấn đề về gia đình như sự thiếu vắng vaitrò của người cha hoặc mẹ trong gia đình, hoặc cha mẹ có vấn đề tâm thần, khôngthể nêu rõ vai trò của người nam và người nữ cho trẻ.

Bình thường, trẻ có thể nhận biết mình là trai hay gái từ lúc 18 tháng tuổi. Từ18-30 tháng tuổi, đa số bé trai biết mình sẽ trở thành đàn ông và bé gái trởthành đàn bà và bé muốn bắt chước bố hoặc mẹ, người đồng giới với mình. Khi nhậnthấy con trai thích cài hoa, chơi búpbê, mặc váy, còn con gái thích đồ siêunhân, chơi súng, mặc quần soóc, cởi trần, thì cha mẹ nên bình tĩnh, không nênphát hoảng mà la mắng con.

Trẻ nhỏ dưới 3 tuổi thường muốn bắt chước hành vi của cả hai giới. Theo mộtthống kê đăng trong sách giáo khoa Nhi khoa Nelson năm 2000, thì có đến 22,8% sốbé trai và 38,6% số bé gái thích có hơn 10 hành vi khác giới. Đây là sự pháttriển bình thường trong giai đoạn trẻ muốn khám phá, tìm hiểu về cả hai giớitính. Cha mẹ không nên hốt hoảng, phạt con cũng như không nên phê phán hành vicủa trẻ.

Dấu hiệu lệch hướng giới tính có thể được phát hiện từ lúc 3 tuổi ở trẻ pháttriển sinh dục bình thường với những dấu hiệu báo động cần lưu ý: Trẻ không biếtgiới tính của mình khi mừng sinh nhật thứ ba; trẻ luôn nói thích giới tính đốilập; trẻ luôn phủ nhận bộ phận sinh dục của mình; trẻ nghĩ là bộ phận sinh dụckhác giới sẽ được phát triển trong cơ thể của mình.

Nếu thấy một trong các dấu hiệu trên, thì cha mẹ nên đưa trẻ đi kiểm tra y khoavà khám tâm lý. Cả trẻ và phụ huynh đều cần gặp chuyên viên tâm lý để được khaithác bệnh sử, tìm hiểu về cuộc đời của trẻ từ trong bụng mẹ, về mối quan hệ giữacác thành viên trong gia đình và tình trạng sức khỏe của cha mẹ để giúp trẻ cókhái niệm rõ ràng về giới tính của mình và cải thiện mối quan hệ với cha mẹ.

Để trẻ không lệch lạc giới tính, cha mẹ cần làm gương cho trẻ, biết tôn trọngnhau, dùng lời lẽ và cách cư xử lịch sự với nhau.

Trẻ lớn lên bằng cách bắt chước người lớn. Nếu bé trai bị lệch giới tính thìngười cha cần gần gũi con để giúp bé trở thành một người đàn ông với vai tròtrách nhiệm trong gia đình, đảm nhận những công việc nặng nhọc và biết các luậtlệ trong gia đình cũng như ngoài xã hội. Người mẹ nên can đảm tách ra khỏi contrai để trẻ lớn lên và tự lập. Ngược lại, nếu trẻ lệch giới tính là con gái thìngười mẹ có vai trò lớn trong việc điều chỉnh giới tính cho con, làm gương chocon gái trở thành một phụ nữ đảm đang, hiền dịu.

Cha mẹ cũng nên giúp con phòng tránh những nguy cơ làm lệch giới tính bằng cáchcho trẻ mặc quần áo, chơi các trò chơi hợp giới tính, kết thân với bạn cùng giớitính trước tuổi dậy thì và không hạ thấp giá trị giới tính của trẻ.

Nghe nói ăn lựu đẻ con má lúm đồng tiền, chị Hoa ra sức ăn. (ảnh minh họa)

Ngày nào đi làm về chị cũng mua khoảng 1kg lựu để về nhâm nhi. Chị ăn lựu thay tất cả mọi loại hoa quả khác và ăn bất cứ lúc nào không chỉ ở nhà mà cả trên cơ quan. Ăn một mình buồn, chị còn mua thêm để rủ chồng ăn cùng những lúc hai người ngồi xem phim hoặc trò chuyện. Nhiều khi chán ăn lựu, chị còn ép lấy nước để uống. Chẳng biết việc ăn uống này có hiệu quả hay không nhưng khi ăn đến ngày thứ 5 thì chị bị đau bụng nặng. Cả ngày hôm đó chị bị “tào tháo đuổi” đến nỗi đang ở cơ quan phải xin về vì mệt quá. Đau bụng còn kéo dài đến 2-3 ngày sau khiến chị bị mất nước nặng và phải nhập viện. Khám xong, bác sĩ kết luận chị bị rối loạn tiêu hóa do ăn quá nhiều lựu. Mà có thể trong quả lựu còn chứa nhiều chất bảo quản khiến chị bị ngộ độc.

Phải nằm viện 2 ngày để truyền nước thì tình trạng bệnh mới đỡ và ổn định hơn. Khi xuất viện, bác sĩ đặn di dặn lại chị Hoa không được ăn nhiều lựu nữa. Bác sĩ còn ghi rõ thực đơn ăn uống hàng ngày cho chị để đảm bảo cho thai nhi đủ chất và khỏe mạnh. Sau lần nhập viện đó, chị không dám ăn lựu nữa.

Uống nước dừa để da con trắng bóc

Câu chuyện của mẹ bầu Như An cũng tương tự như thế nhưng hậu quả thì nghiêm trọng hơn nhiều. Hồi chưa bầu bí, chị thấy rất nhiều chị em bầu trong cơ quan thường xuyên uống nước dừa. Trên đường đi làm về, chị cũng thường thấy mẹ bầu dừng lại để mua dừa về uống, chị đoán chắc nước dừa tốt lắm nên mới nhiều bà bầu mua thế. Hỏi ra mới biết bà bầu uống nước dừa nhiều sẽ khiến con không chỉ sạch đờm nhớt mà còn có làn da trắng hồng.

Chị ghi nhớ và tự nhắc nhở mình đến lúc bầu bí sẽ phải uống nước dừa. Thế là ngay sau hôm đi khám thai lần đầu biết chắc mình đã mang thai 5 tuần, chị bảo anh xã mua luôn cho 10 quả dừa về để tủ lạnh uống dần. Ban đầu chị uống mỗi ngày một quả nhưng hồi đó chị mang bầu giữa những ngày tháng 7 nóng nực nên có ngày chị uống đến 2 quả và đều uống nước dừa để ngăn mát tủ lạnh. Nước dừa có vị ngọt nhẹ lại mát nên chị thích lắm.

Thế nhưng có lẽ ăn uống cái gì nhiều cũng không tốt. Đến tháng thứ 3 thai kỳ, chị bỗng bị đau bụng nhẹ. Vội kiểm tra thì thấy có máu chảy ở âm đạo. Chị lo quá vào bệnh viện khám thì được bác sĩ kết luận chị bị dọa sảy thai. Tìm hiểu về chế độ ăn uống của chị, bác sĩ nói có thể do chị uống nước dừa, đặc biệt nước dừa để lạnh quá nhiều. Nước dừa có tính hàn, dễ gây lạnh bụng khiến chị bị dọa sảy thai. Nằm dưỡng thai trong bệnh viện chị An ngậm ngùi nói: “Ban đầu em cứ tưởng cứ mang thai là uống được nước dừa, uống càng nhiều càng tốt. Em sợ con em da đen giống bố nó lắm nên mới cố uống thế. Từ giờ em sẽ không uống nhiều thế nữa. Cầu mong con được khỏe mạnh là em mừng rồi”.

Vì uống quá nhiều nước dừa mà chị An suýt sảy thai. (ảnh minh họa)

Ăn trứng ngỗng để con thông minh

Từ ngày biết tin mang bầu mẹ chồng chị Thanh (Hoài Đức, Hà Nội) đã chạy vạy đủ nơi để tìm được nguồn trứng ngỗng an toàn cho con dâu. Theo mẹ chồng chị thì trứng ngỗng rất tốt cho sức khỏe thai phụ và thai nhi. Từ ngày xưa, các cụ đã dạy khi mang bầu là phải ăn trứng ngỗng, ngày xưa khó khăn có được quả trứng ngỗng quý lắm. Chị Thanh kể: “Em mới mang bầu 3 tháng mà mẹ chồng đã bắt ăn đến 10 quả trứng ngỗng. Mỗi quả trứng to đến 2-3 lạng khiến em ngán vô cùng nhưng không ăn thì sợ làm phật ý mẹ chồng vì bà đã cất công đi mua cho mình, mà ăn vào thì bụng em ấm ức, khó tiêu lắm. Em cũng nghe nhiều người nói bầu bí ăn trứng ngỗng giúp thai nhi thông minh. Vì vậy dù có khó ăn em vẫn cố.”

Hầu như tuần nào mẹ chồng chị cũng bắt ăn một quả. Ăn nhiều trứng ngỗng khiến chị ngán ngẩm và lâu dần thành khiếp chẳng dám ăn trứng, dù đó là bất cứ loại trứng gì. Mỗi lần ăn trứng, chị như đánh vật. Để ăn hết một quả, chị phải uống đến 3 ly nước và ăn xong thì chẳng thể ăn nổi bất cứ món gì nữa.

Đến tháng thứ 5 thai kỳ thì trứng đã trở thành nỗi khiếp đảm với chị. Không chỉ riêng trứng ngỗng mà cả trứng gà, trứng vịt… chỉ cần nhìn thấy thôi là chị Thanh đã nôn thốc nôn tháo. Vì sợ trứng quá chị đã phải nhờ chồng nói khéo với mẹ xin ngừng ăn trứng và thay bằng các thực phẩm khác. Chị chia sẻ nếu cứ ăn trứng hàng ngày thế này chắc chị không ăn nổi món nào khác nữa.

Vẫn biết việc ăn uống khi mang thai là cần thiết nhưng mẹ bầu không nên vì thế mà ăn uống thái quá. Việc ăn uống phải đảm bảo cân bằng, đủ chất dinh dưỡng và khoa học để thai nhi phát triển tốt. Ăn quá nhiều một thứ cũng không tốt và chị em không nên nghe những lời đồn thổi xung quanh để ép mình ăn uống với hy vọng con khỏe đẹp. Kết quả sau này thì không biết thế nào nhưng hậu quả trước mắt thì chính mẹ bầu sẽ phải chịu đấy.

Đường vào bản Mỏ Ba.

Thành lập cách đây 37 năm, xóm Mỏ Ba là nơi định cư của các gia đình thuộc nhiều dân tộc (6 dân tộc: H’mông, Kinh, Dao, Nùng, Sán Dìu, Tày), trong đó dân tộc H’mông chiếm khoảng 60%. Họ cư trú trong những ngôi nhà tuềnh toàng làm từ những mảnh gỗ ghép lại, mùa hè thì nắng lọt đầy nhà, mùa đông gió rít qua từng khe gỗ lạnh buốt.

Một góc xóm núi buổi chiều tà.

Cuộc sống nghèo đói quanh năm chỉ trông chờ vào nương lúa, nương ngô, một số gia đình người Dao thì có thêm đồi chè. Hầu hết, đồng bào ở đây duy trì lối canh tác nông nghiệp lạc hậu, phần lớn dựa vào thiên nhiên, tự cung tự cấp về lương thực. Toàn xóm có tới 98 /137 số hộ gia đình thuộc diện nghèo. Trong đó, có những gia đình còn không có nổi bữa cơm trắng vào những ngày giáp hạt, họ phải ăn mèm mén, thậm chí phải nhịn đói.

Những ngôi nhà tuềnh toàng, trống hoác chẳng đủ che cái nắng mùa hè, giá lạnh ngày đông.

Xóm có hơn 130 hộ gia đình nhưng có tới hơn 800 nhân khẩu. Gia đình bình thường có 5-6 người con, không ít gia đình 10 con, thậm chí, có gia đình 19 người con. Em Vương Văn Ló (12 tuổi, dân tộc mông, Mỏ Ba) chia sẻ: nhà em có 13 anh em, em không nhớ hết tên các anh chị em trong gia đình mình”.

Cảnh tượng mua bán hiếm hoi ở Mỏ Ba.

Đồng bào ở đây sinh đẻ tự nhiên tại nhà, các bà mẹ hầu như không bao giờ đến trạm y tế xóm. Phụ nữ gần như 100% không biết chữ. Trẻ em phần lớn chỉ học hết cấp 1. Một số trong đó theo học đến cấp hai nhưng cũng rất ít em hoàn thành được chương trình THCS. Trong xóm không có lấy nổi một phiên chợ. Cuộc sống cứ thế quay trong cái vòng luẩn quẩn của nghèo đói, khó khăn nơi núi rừng hoang vu.

Những tấm ván ghép tạm bợ làm chuồng nuôi heo.

Trẻ em ít đến trường mà ở nhà giúp đỡ cha mẹ làm việc.

Bữa cơm chỉ có rau là chính, còn quà vặt chủ yếu là những đồ ăn, thức uống tự làm ra, những vật dụng trong nhà cũng trở thành món đồ chơi không thể thiếu.

Trò chơi quen thuộc trong những buổi chiều chăn trâu.

Nụ cười ngây thơ.

Nếu 11-12 người con vẫn “chưa ưng cái bụng” thì cái vòng luẩn quẩn đông con, đói ăn, ít học bao giờ mới trở thành quá khứ?

Nghiêm Liên - Thanh Hoa