Đại sứ quán Áo chọn VinFast Lux A2.0 làm xe công vụ

Với tên gọi Freshippo, dự án này trở thành một phần chính trong kế hoạch chi tiết của Zhang trong việc tái định hình tương lai của Alibaba với 150 cửa hàng trên 17 thành phố của Trung Quốc. Trong một cửa hàng ở Hàng Châu, các thùng nhựa chứa hàng tự động di chuyển theo những đường ray nằm trên hành lang, thu thập hàng hóa từ khắp cửa hàng để đáp ứng các đơn hàng trực tuyến. Người vận chuyển sẵn sàng đưa hàng hóa tới bất cứ nơi nào trong bán kính 3,2 km trong vòng chưa đầy 30 phút. 

Freshippo là một phần trong cái mà Alibaba gọi là chiến lược bán lẻ mới. Ý tưởng về các cửa hàng kết hợp trực tuyến và ngoại tuyến là của CEO Freshippo Hou Yi, người được Zhang truyền cảm hứng sau một cuộc gặp năm 2014. Ngồi trò chuyện ở quán café, Zhang đã thuyết phục Yi gia nhập Alibaba và cho anh ta 100 triệu USD để bắt đầu dự án khởi nghiệp mà không hề đặt áp lực lợi nhuận trong 2 năm đầu tiên. 

"Sau đó tôi mới biết ông ấy quyết tâm đến mức nào. Nó như là quyết định khởi nghiệp thứ 2 của Zhang. Ông ấy nói rằng sau rất nhiều năm, ông ấy cuối cùng cũng có thể tìm được một dự án đủ khả năng vượt qua Tmall", Hou chia sẻ. 

Freshippo còn cách thành công một quãng đường rất xa. Lợi nhuận mỏng trong ngành kinh doanh tạp hóa kết hợp với một số công ty khởi nghiệp kêu gọi được số tiền tài trợ khổng lồ đang cạnh tranh với Zhang. Một liên doanh giao hàng của Alibaba có tên Ele.me cũng đang đốt tiền trong cuộc đầu với Meituan. 

Với Zhang, thị trường giao thực phẩm có ý nghĩa to lớn. Alibaba muốn chiếm ít nhất 50% thị trường này để có lợi thế cạnh tranh trong các hình thức kinh doanh liên quan, chẳng hạn như dịch vụ thanh toán kỹ thuật số. 

Mở rộng ra nước ngoài có thể là thách thức lớn nhất với Alibaba của Zhang. Jack Ma từng cam kết một ngày nào đó, doanh thu từ nước ngoài sẽ chiếm một nửa doanh thu của Alibaba. Mục tiêu này cũng tiếp tục được Zhang theo đuổi sau khi nhà sáng lập về hưu. Tuy nhiên, đó là mục tiêu khá xa vời với Alibaba. 

Gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc đã đầu tư 4 tỷ USD vào Lazada của Singapore trong nỗ lực mở rộng sang Đông Nam Á. Tuy nhiên, nó gặp khó khăn ở nhiều thị trường, trong đó có những thị trường then chốt như Indonesia. Hồi tháng 3, Lazada có CEO thứ 3 trong vòng 9 tháng. 

Duy trì tốc độ tăng trưởng của Alibaba là một bài toán khó dù không ai phủ nhận những động lực hiện có. Trong khi đó, các sáng kiến mới cũng khiến Zhang gánh chịu thiệt hại. Ngay cả theo tiêu chuẩn khắc nghiệp của ngành công nghiệp công nghệ Trung Quốc, Zhang đang quá tải. 996, làm việc từ 9h sáng tới 9h tối trong 6 ngày mỗi tuần là tiêu chuẩn bình thường với một người làm công nghệ Trung Quốc. Tuy nhiên, với Zhang, ông thường không có ngày nghỉ. 

Bên cạnh việc vượt qua các đối thủ, Zhang còn phải vượt qua cái bóng của Jack Ma. Người ta thường hoài cổ về nhà lãnh đạo cũ khi doanh nghiệp gặp khó khăn. "Nối gót nhà sáng lập luôn là điều rất khó. Nó còn khó hơn nhiều khi bạn phải theo ai đó với tầm vóc toàn cầu", Jeffrey Sonnenfeld của trường quản lý Đại học Yale nhận định.

Số like đang khiến Facebook thành nơi sống ảo

“Ban đầu, mọi người gần như không muốn đăng tải thứ gì lên Internet. Tôi nghĩ đây là vấn đề lớn nhất mình cần phá bỏ. Những thông tin như ảnh thật, tên thật, số điện thoại và hàng tấn thông tin sẽ giúp kết nối với con người thật của họ", Mark Zuckerberg khi ấy 24 tuổi nói tại sự kiện.

Trong một buổi phỏng vấn khác với trang TechCrunchnăm 2010, ông chủ Facebook khẳng định việc chia sẻ thông tin chính là cách mạng xã hội phát triển.

Thậm chí, người dùng có bỏ tiền ra mua like nhằm khẳng định bản thân trên mạng xã hội. Ảnh: Maxk Nguyễn.

Thế nhưng, like (lượt thích) - biểu tượng tạo nên thương hiệu Facebook đã đẩy các giá trị thật ra xa tầm tay Mark Zuckerberg.

Người ta có thể tốn hàng giờ liền để chụp hàng trăm bức ảnh selfie giống nhau và sửa ảnh sao cho đẹp nhất, nhiều like nhất. Họ cũng có thể lấy hình ăn chiều đăng vào buổi tối để tranh thủ giờ vàng, có thêm nhiều like. Thậm chí, có người sẵn sàng xóa hình ảnh về một buổi đi chơi ý nghĩa với bạn bè chỉ vì nó ít like.

Việc so sánh bản thân với những người khác, thay đổi hành vi cá nhân chỉ vì số like là điều Facebook không mong muốn người dùng của mình làm.

“Nhiều người cho rằng ảnh mình ít người like là do mình xấu. Từ đó họ tự đánh giá bản thân là người không hòa đồng hoặc không có mối quan hệ tốt với mọi người. Đây là lý do khiến nhiều người bỏ Facebook sang Instagram để tìm kiếm chốn riêng tư, đăng tải hình ảnh về cuộc sống cá nhân", Lê Minh Hiệp, người có nhiều năm xây dựng các fanpage cộng đồng trên Facebook chia sẻ.

Bỏ đếm like sẽ khiến Facebook diệt vong?

Từ thực trạng trên, theo TechCrunch, Facebook có thể đang nghiên cứu bỏ đi bộ đếm like nhằm giúp người dùng tự tin hơn trong việc chia sẻ thông tin các nhân.

Ý tưởng này là để ngăn người dùng tự so sánh bản thân với những người khác. Đồng thời nó cũng khiến người dùng không còn cảm thấy buồn khi bài viết của mình không nhiều lượt thích bằng bạn bè.

Áp lực so sánh bản thân với người khác khiến người dùng ngại sống thật trên Facebook. Ảnh: Shutterstock.

Điều này giúp người dùng mạnh dạn chia sẻ cuộc sống, không xóa những bài viết ít lượt thích, đăng theo các khung giờ vàng...

Đó là những gì Facebook nói. Còn những gì giới quan sát có thể hiểu, đó là dù bạn nhiều like hay ít like, Facebook cũng chẳng lợi lộc bao nhiêu nếu hiển thị công khai con số đó. Việc người dùng chia sẻ thêm nhiều thông tin, bỏ ra nhiều thời gian hơn cho nền tảng này mới là quan trọng.

Tính năng này đã được thử nghiệm trên Instagram tại Canada. Sau Canada, Instagram đã thêm Brazil, New Zealand, Itali, Ireland và Nhật Bản danh sách các nước thử nghiệm.

Tuy vậy, nhiều ý kiến cho rằng biểu tượng của Facebook là nút like. Nếu mạng xã hội này bỏ bộ đếm like, nó sẽ khiến Facebook diệt vong.

“Facebook là nơi thể hiện cái tôi của mỗi cá nhân từ cách sống, quan điểm… Vì vậy, tôi nghĩ người đăng xứng đáng nhận được sự ngưỡng mộ hoặc cảm ơn đối với các bài viết hay thông qua việc like. Việc bỏ bộ đếm like là bỏ đi một công cụ đánh giá. Nó sẽ không khuyến khích người dùng chia sẻ nữa”, Mai Thanh Phú, người làm dịch vụ Facebook lâu năm ở Việt Nam chia sẻ.

Một số ý kiến cho rằng bộ đếm like giúp người chơi Facebook đánh giá bản thân mình.

“Theo tôi, lượng like trên Facebook giúp tôi đánh giá sự quan tâm của người khác dành cho mình. Từ đó tôi có thể làm tốt hơn hay điều chỉnh bản thân. Nó là thước đo cho tôi cải thiện”, Hải An, một KOLs du lịch nói với Zing.vn.

Tuy vậy, tại một số quốc gia thử nghiệm bỏ bộ đếm like trên Instagram người dùng vẫn có thể nhìn thấy tổng lượng like những bạn bè của họ thì không. “Điều này có thể giúp người dùng vừa đo lường được chất lượng bài viết thông qua lượt thích và có thể không tự ti khi bài viết ít like. Tuy nhiên, nó không đáp ứng được nhu cầu thể hiện bản thân của người dùng. Nếu tôi nhiều like, đương nhiên tôi muốn mọi người biết điều đó”, ông phú nói thêm.

Không đánh giá được độ "hot" của các ngôi sao mạng

Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cho rằng like là chỉ số quyết định tên tuổi của nhiều KOLs trên mạng xã hội ngày này. Việc bỏ đếm like sẽ gây ảnh hưởng đến nguồn thu nhập và động lực tạo ra nội dung của những người nổi tiếng.

"Nếu ẩn like thì KOLs trên mạng xã hội chết đầu tiên bởi họ không thể tự định giá bản thân. Mà KOLs cũng là nguồn cung cấp nội dung cho Facebook. Vì vậy, Facebook cần cân nhắc kỹ tỉ lệ tương tác đến từ bài viết chất lượng hay từ người dùng thông thường mới có thể đưa ra quyết định cuối cùng được. Nếu không có nguồn bài viết chất lượng thì người dùng cũng bỏ Facebook thôi", Trọng Nhân, chuyên gia marketing từ thương hiệu Mieu chia sẻ.

Like từ lâu được xem là biểu tượng của Facebook.

Dưới góc nhìn của người làm thương hiệu, ông Lê Minh Hiệp, một cửa hàng buôn bán thường xuyên thuê các KOLs quảng cáo sản phẩm lại cho rằng thị trường người nổi tiếng có sức ảnh hưởng. Tuy vậy, thị trường này chỉ sử dụng các con số để đo tương tác, trong đó số like chiếm tỷ trọng cao. Vì vậy, nếu Facebook bỏ like, những người thuê quảng cáo như chúng tôi không biết đo hiệu quả bằng cách nào.

Nhiều ý kiến khác lại cho rằng nếu Facebook bớt ảo và bám sát tiêu chí mạng xã hội thì người dùng sẽ tự tin chia sẻ hơn.

"Điều này giống với cách sử dụng mạng xã hội của tôi từ trước đến này. Cứ thấy gì cần chia sẻ thì tôi đăng. Không quá quan trọng bao nhiêu like. Với tôi công cụ đó có hay không chẳng quan trọng. Vì vậy việc nó biến mất có thể giúp những người khác sử dụng mạng xã hội theo cách giống tôi", Phan Văn Khải, người dùng Facebook có tài khoản hơn 5 năm chia sẻ.

“Tóm lại vấn đề thử nghiệm này không khó với Facebook. Họ có thể thử nghiệm tính năng tại một số quốc gia. Nếu thất bại họ có thể im lặng hủy kế hoạch. Cũng có thể Facebook sẽ áp dụng cho các thị trường riêng biệt. Trong đó người Việt sẽ vẫn có thể xem số like chẳng hạn", ông Hiệp nói thêm.

Khi đội tuyển Olympic Việt Nam chuẩn bị thi đấu tại ASIAD 2018, ông Park Hang Seo đã chọn ra 20 cầu thủ tham gia cuối cùng, trong đó có Văn Quyết – một cầu thủ thi đấu không thành công tại giải giao hữu trước đó. Đã có nhiều luồng thông tin trái chiều về chuyện HLV Park Hang Seo chọn Văn Quyết tham dự ASIAD. Các nhà chuyên môn, huấn luyện viên đều không một ai chê cầu thủ này, nhưng các vị “huấn luyện viên online” (hay một từ khác là “anh hùng bàn phím” – từ để chỉ các bạn ngồi nhà gõ phím bình luận chuyện thiên hạ) lại công kích cầu thủ này rất nhiều thông qua MXH. Liên tục nhiều tài khoản đã tìm đến Facebook của cầu thủ Văn Quyết để “xả” với đủ mọi từ ngữ dung tục, chửi thề.

Mới nhất, sau khi đội tuyển Việt Nam thua Hàn Quốc tại bán kết ASIAD 2018, bất chấp việc HLV Park Hang Seo lần đầu tiên đưa Việt Nam vào bán kết một kỳ ASIAD, các “anh hùng bàn phím” lại một lần nữa dùng những ngôn từ “chợ búa” để chỉ trích đến vị HLV trưởng người Hàn Quốc này, nhẹ thì nói sắp xếp đội hình không hợp lý, nặng thì nói bán độ, dĩ nhiên kèm theo đó là một số từ ngữ văng tục để “phụ trợ” cho câu nói của mình.

“Xuất khẩu” sự mất dạy, “nhập khẩu” nỗi xấu hổ

Không chỉ dừng ở chuyện “nội bộ” thể thao Việt Nam. Thậm chí nhiều dân cư mạng đã bắt đầu “Xuất khẩu sự mất dạy” ra thế giới – theo như chia sẻ của nhà báo Trương Anh Ngọc mô tả trong một lần tình cờ thấy và đã chụp màn hình cuộc livestream của ngôi sao bóng đá Cristiano Ronaldo vào đầu tháng 8 vừa qua. Theo đó, khi danh thủ người Bồ Đào Nha đang nói chuyện với người hâm mộ từ khắp nơi trên thế giới, bên cạnh anh là các con anh thì xuất hiện một comment văng tục của một Facebooker người Việt.

“Điều gì đã xảy ra trong đầu của người comment thiếu giáo dục ấy? Một suy nghĩ rất trẻ con là ta thích chửi thì ta chửi, CR7 không biết tiếng Việt đâu, sẽ chẳng để ý đâu, hay là vì ta có vấn đề gì rắc rối với CR7 nên ta chửi?”, nhà báo Trương Anh Ngọc bức xúc chia sẻ.

“Chỉ có cậu ta biết được và rất nhiều những Facebooker vô ý thức khác biết được, hàng ngày hàng giờ lên trang Facebook và YouTube nổi tiếng, đánh vào những dòng chữ mà những người đàng hoàng đọc chắc cũng cảm thấy nóng mắt và tức giận vì những gì được viết ra là của người Việt đồng bào ta, những kẻ đang xuất khẩu sự mất dạy ra thế giới mà cứ nghĩ điều chúng làm là trò đùa. Hoặc nếu không là trò đùa, thì là một hành động bình thường rất bản năng mà chúng đang làm hàng ngày trong thế giới mạng: Chúng chửi, người khác cũng chửi, và chẳng ai ngăn những con thú ấy lại.”

Chỉ mới trong chuyện bóng đá, đã thấy vấn đề văn hóa ứng xử đang rất nóng hiện nay đối với một thành phần Facebooker thích thể hiện. Bạn có thể dễ dàng nhận thấy tình trạng này ở bất kỳ một sự kiện chưa được kiểm chứng nào, có thể là hình ảnh một người liên quan đến một sự kiện nóng trên mạng. Rõ ràng chưa ai biết được có đúng bức ảnh được chia sẻ là của người có liên quan hay không, hay nội dung của bức ảnh có đúng sự thật không, nhưng cứ có một người chửi là cả cộng đồng hùa theo “auto chửi” (từ để chỉ các bạn chuyên bình luận hùa theo chửi mọi vấn đề dù chưa được kiểm chứng).

Điều này dẫn đến hệ quả là nhiều người bị oan khi hoàn toàn không liên quan đến sự việc nhưng hình ảnh của mình bị phát tán làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự mà không cách nào dừng lại được.