Nghe Trọng Tấn hát 'Hò Biển' trong hòa nhạc Điều còn mãi

Lớp học trên tầng 2 nằm trong tu viện Thánh Thomas thuộc nhà thờ Khoái Đồng, đi học nhưng tôi đã có việc kiếm tiền. Mỗi lần tan học tôi ù té phóng về nhà vứt khăn quàng, cặp sách, thay quần áo, vác chiếc bơm xe đạp ra ngã sáu Năng Tĩnh. Tôi đặt bơm xuống vỉa hè nơi có dòng nước đen hôi thối mà các nhà dân thải ra.

Mắt nhìn bám vào những bánh xe đạp dòng người đi qua mong cho có bánh xe ai đó bị xẹp là tôi bơm xe cho họ, 1 lần bơm được 5 xu.

Khu vực "chiến đấu" của tôi lúc đó là ngã sáu Năng Tĩnh, cổng chợ Năng Tĩnh và nhất là cổng nhà máy liên hiệp dệt. Từ khu nhà tôi lên cổng nhà máy dệt khoảng 2 cây số.

Xã hội thời ấy toàn xe đạp, theo tiêu chuẩn Nhà nước, mỗi cán bộ, công nhân viên được mua một chiếc. Ai được phân phối sẽ kèm theo một sổ mua phụ tùng.

Quyết định là vậy nhưng một năm, nhà máy hàng nghìn người cũng chỉ được phân phối chưa đến một trăm chiếc. Có người được phân phối chiếc xe Thống Nhất, quý đến mức không dám đi, về treo xe lên trong nhà, hai bánh không để chạm đất, thỉnh thoảng ngồi ngắm và quay bàn đạp nghe tiếng xích líp kêu là sung sướng.

Còi tan tầm hàng ngàn công nhân đi bộ và xe đạp chen chúc qua cổng, tôi cũng kiếm được chục cái xe đạp bị non lốp, có lần tôi bị sưng đầu khi cầm bơm đánh nhau với những thằng cùng lứa tranh chỗ.

Tiền kiếm được từ bơm xe, ba tôi lấy ống tre cưa 1 khe nhỏ đủ nhét đồng 5 xu hay 1 hào tiền giấy  để tiết kiệm. Thi thoảng tôi được ăn kem mút, mua nhót, táo dầm, lạc rang húng lìu hay mua miếng quế cay nồng...

Tuổi thơ oằn vai mồ hôi nước mắt

Tuổi thơ còng lưng xuống chiếc bơm xe đạp

Tuổi thơ bay như lá ngã tư đường

Ba tôi là bộ đội tập kết từ miền Nam ra, làm trưởng phân xưởng chăn thuộc Nhà máy liên hiệp dệt Nam Định. Đi làm ông đi bộ hoặc xe đạp. Nếu đi xe, ông phải vác xe lên vai mỗi lần đi và về khi lên xuống cầu thang khu tập thể. Nhiều buổi chiều mùa đông đi làm về, ông lấy chiếc bánh mì cứng như đá - tiêu chuẩn ăn sáng của ông trong túi chiếc áo ka-ki bạc màu, xoa nước xung quanh rồi đem hơ cho mềm lại, cho tôi ăn. Những năm 70 thời đó nhà nào cũng thiếu thốn trăm bề, mỗi lần tôi ăn ông lại mỉm cười rạng rỡ (mà tôi ngày đó ngây thơ, không biết ông đã nhịn ăn sáng để mang về cho con, cũng như ông nói không thích ăn thịt nạc để dành cho tôi).

Má làm công nhân nhà máy tơ, cách nhà tôi khoảng 3-4 cây số. Thỉnh thoảng tôi được đi đưa cơm trưa cho má. Mỗi lần mang cơm muộn là tôi cắm đầu chạy, cặp lồng lắc lư làm thức ăn trộn lẫn nhau. Tới gần nhà máy là mắt dáo dác tìm kiếm bóng má lẫn ở phía cổng. 

Đi đưa cơm cho má, có lần tôi được bà dúi cho 1 hào thế là mua được một cây kem mút, tha hồ khoe với bạn bè.

Hôm nay đọc những bài viết chủ đề "Cha mẹ trong trái tim tôi" trên báo VietNamNet, tôi lại nhớ về Ba, Má và tuổi thơ tôi.

Tuổi thơ nào cũng sẽ hiện ra thôi
Dầu chúng ta cứ việc già nua tất
Xin thương mến đến tận cùng chân thật
Những người thân và  gương mặt bạn bè                                  

(Nguyễn Duy, Ánh trăng, NXB Tác phẩm mới, 1984)

Nguyễn Thanh Sơn

Ngày tôi 'đi B' và món quà mẹ dúi vội vào tay lúc tàu chuyển bánh

Lúc tàu bắt đầu rùng rùng chuyển bánh, tôi nhảy từ sàn tàu xuống lòng đường ôm chầm lấy mẹ. Mẹ xiết lấy tôi, oà khóc.

Ngoài lớp chơi trống, cựu giáo viên tiểu học này còn tham gia môn khiêu vũ giao lưu, với học phí hai lớp tổng cộng 2.000 nhân dân tệ (280 USD) cho một học kỳ. Việc nhìn thấy mình đứng thẳng trong lớp nhảy giúp bà tăng thêm tự tin. Sau giờ học, bà thường đi chơi cùng bạn bè. "Khi chúng ta già đi, điều gì là cần thiết? Là yêu chính bản thân mình", bà nói.

Trung Quốc đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số nhanh chóng. Năm ngoái, khoảng 297 triệu người từ 60 tuổi trở lên, chiếm hơn một phần năm dân số. Dự báo đến 2035, con số này sẽ vượt 400 triệu, tương đương hơn 30% tổng dân số.

Nhiều người cao tuổi giờ tìm kiếm các dịch vụ đa dạng ngoài việc chọn đến viện dưỡng lão như truyền thống. Xu hướng này thúc đẩy sự bùng nổ của các trường học, dịch vụ chăm sóc tại nhà và nhiều cộng đồng cho người cao tuổi, được Bắc Kinh ví là "nền kinh tế tóc bạc" (Silver Economy).

Hu Zuquan, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Thông tin Nhà nước, dự kiến quy mô nền kinh tế này tăng từ khoảng 7.000 tỷ nhân dân tệ (khoảng 982 tỷ USD) hiện nay lên khoảng 30.000 tỷ nhân dân tệ (khoảng 4.200 tỷ USD) vào năm 2035, nâng tỷ trọng từ 6% lên khoảng 10% trong toàn bộ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Du Peng, Trưởng khoa Dân số và Sức khỏe tại Đại học Nhân dân Bắc Kinh cho biết chính phủ đang mở rộng các dịch vụ chăm sóc cơ bản cho tất cả người cao tuổi, vượt ra ngoài trọng tâm truyền thống là những người neo đơn. Năm ngoái, giới chức đã biên soạn danh sách các dịch vụ chăm sóc cơ bản cần triển khai toàn quốc, bao gồm cung cấp các đánh giá năng lực cho những người trên 65 tuổi và trợ cấp đào tạo chăm sóc cho các thành viên gia đình của những người khuyết tật.

Lòng hiếu thảo ăn sâu vào nếp sống ở Trung Quốc và hầu hết người cao tuổi thích về già sống với gia đình sau khi nghỉ hưu, thường là khi họ ở độ tuổi 50 đến 60, một trong những độ tuổi nghỉ hưu trẻ nhất trong số các nền kinh tế lớn trên thế giới. Nhiều người giúp chăm sóc cháu của họ và một số người xem vào viện dưỡng lão được coi là một dạng bỏ rơi, trừ trường hợp khó khăn nghiêm trọng.

Vào tháng 1, Bắc Kinh đã ban hành các hướng dẫn mới kêu gọi mở rộng các dịch vụ chăm sóc tại nhà và phát triển thị trường thời trang, thực phẩm và sản phẩm công nghệ phù hợp hơn với người cao tuổi. Các dịch vụ giáo dục giúp làm phong phú cuộc sống người về hưu cũng được khuyến khích.

Ông Du Peng cho rằng các dịch vụ tại nhà cung cấp một giải pháp thay thế hợp lý hơn cho viện dưỡng lão, giúp giảm chi phí chỗ ở. Hầu hết người cao tuổi ở Trung Quốc đều tương đối khỏe mạnh và cần cuộc sống văn hóa phong phú hơn.