Thay vì dùng thìa để ăn như nhiều món cháo khác, món cháo của người Quảng Trị lại sử dụng đũa, tạo cách thưởng thức khác biệt, hấp dẫn bất cứ ai khi ghé thăm vùng đất nơi đây (Ảnh: Hằng Lê).

Anh Nguyễn Vũ (chủ một quán cháo vạt giường ở huyện Hải Lăng, Quảng Trị) cho biết, tùy khẩu vị và sở thích mà người ta có thể sử dụng bột gạo, bột lọc hoặc bột mì để nấu cháo vạt giường nhưng phổ biến hơn cả là bột gạo.

Bột phải được tuyển chọn từ loại gạo thơm ngon, không quá dẻo hoặc quá khô. Đầu tiên, gạo phải được vo sạch, ngâm nước đủ 2 tiếng đồng hồ rồi đem xay nhuyễn. Sau đó, cho gạo vào những tấm vải sạch, buộc chặt và đè vật nặng lên trên. Chờ bột khô, đóng thành từng tảng lớn thì lấy ra nhào, sau đó dùng ống tre, chày gỗ hoặc chai thủy tinh cán bột thật mỏng rồi thái thành những sợi dài vừa ăn.

“Sợi bột ngon phải có độ dai nhất định, không quá ướt hoặc quá khô. Bởi vậy công đoạn nhào bột được xem là yếu tố quan trọng quyết định chất lượng món cháo”, anh Vũ nói.

Và một nguyên liệu không thể thiếu, được xem như “linh hồn” của món ăn chính là cá lóc (hay còn gọi cá quả, cá chuối, cá tràu). Cá phải chọn những con nặng cân còn tươi rói, thịt chắc và dày, khi nấu mới ngọt nước.

Cá được sơ chế sạch rồi đem hấp lên, lọc lấy thịt. Loại cá này nhiều xương nhỏ nên quá trình lọc thịt phải thật tỉ mỉ và cẩn thận để tránh bị hóc xương khi thưởng thức.

Theo anh Vũ, thay vì luộc kỹ, cá chỉ cần được hấp chín để tránh bị nát và nhạt thịt. Phần xương cá được đem giã nhuyễn, lọc lấy nước để nấu nước dùng. Khi nước sôi, cho sợi bột vào đun. Cuối cùng, múc cháo ra tô, thêm thịt cá lóc và gia vị là có thể thưởng thức.

Cá lóc được tuyển chọn và sơ chế kỹ càng, đảm bảo món cháo có hương vị thơm ngon, ngọt dịu nhất (Ảnh: O Hiền).

Phần thịt cá sau khi được lọc sạch, gỡ hết xương sẽ được cho vào tẩm ướp với các loại gia vị như hành chăm, hành tím, hành lá, tỏi, ớt…, trong khoảng 15 phút rồi xào lăn. Thịt cá không nên được ướp quá lâu, tránh bị mặn và đảm bảo khử được mùi tanh của cá nhưng vẫn giữ nguyên vị ngọt thơm ban đầu.

Đặc biệt, món cháo này cũng sử dụng luôn cả phần lòng cá béo ngậy thay vì bỏ đi. Bộ lòng cá được rửa sạch, ướp gia vị rồi xào lăn. Đây là nguyên liệu điểm nhấn góp phần làm tăng hương vị thơm ngon của cháo vạt giường.

“Để có món cháo ngon, chúng tôi phải đi chợ sớm để mua cá và chế biến cùng các nguyên liệu khác. Nếu làm và bảo quản qua đêm, cá không còn tươi ngon và làm giảm mùi vị hấp dẫn của cháo”, anh Vũ chia sẻ.

Thông thường, người Quảng Trị thưởng thức cháo vạt giường khi còn nóng hổi và thêm ớt, hạt tiêu, hành lá cho có vị cay nồng. Tuy nhiên, để phù hợp với khẩu vị của từng người, đặc biệt phục vụ thực khách từ nơi khác tới thưởng thức, nhiều quán cháo vạt giường tại Quảng Trị hiện cũng phân chia thành hai loại: loại cay và không cay.

Ngoài ra, trên bàn ăn cũng được chuẩn bị sẵn bát nước mắm ớt, hũ ớt bột… để mỗi người có thể tự gia giảm, nêm nếm sao cho phù hợp khẩu vị của mình.

Mặc dù cháo nóng cùng ớt cay khiến mồ hôi toát ra nhưng nhiều thực khách nhận xét phải thưởng thức như vậy mới đúng kiểu và cảm nhận được trọn vẹn hương vị món ăn (Ảnh: Cao Hoàng Tú Anh, Linh).

Không chỉ được chế biến tỉ mỉ, món cháo cá vạt giường còn có cách thưởng thức độc đáo “chẳng giống ai”. Thay vì sử dụng thìa, muỗng như các món cháo nhuyễn nấu từ gạo khác, người ta phải dùng đũa mới có thể thưởng thức kiểu cháo “lạ đời” này.

Khi thưởng thức cháo cá vạt giường, thực khách sẽ cảm nhận được vị ngọt thơm từ nước dùng, vị đậm đà mặn mà của cá đã thấm gia vị, vị dai mềm của sợi bột cùng chút cay nồng của tiêu, ớt.

Cháo cá vạt giường có thể thưởng thức quanh năm, suốt tháng và được ưa chuộng bất kỳ thời điểm nào trong ngày. Dù nổi tiếng song món ăn được bán với giá thành bình dân, chỉ từ 20.000 đồng/bát (Ảnh: O Hiền, Le Huyen).

Ngày nay, món cháo nức tiếng này còn được biến tấu đa dạng với thịt vịt, tôm,... nhưng mùi vị và cách chế biến không có sự thay đổi. Song nhiều thực khách nhận xét, cháo nấu với cá lóc vẫn ngon và phổ biến hơn cả, hấp dẫn từ người lớn đến trẻ em.

Phan Đậu

Thoát vị thắt lưng là bệnh lý rất hiếm gặp. Đây là sự đi ra của bao thoát vị ở thành bụng sau, qua các khe ở giữa các lớp cơ và xương ở vùng thắt lưng.

"Những yếu tố liên quan đến thoát vị thắt lưng tự phát bao gồm tuổi, tình trạng dinh dưỡng và các bệnh mãn tính…" - bác sĩ Hiền cho hay.

Hai vị trí thoát vị thắt lưng thường gặp là thoát vị qua tam giác thắt lưng trên và thoát vị qua tam giác thắt lưng dưới. 

Tiến sĩ Hiền cho biết trường hợp gặp thoát vị tam giác thắt lưng tự nhiên mà không có tiền sử phẫu thuật hay chấn thương như anh T. là rất hiếm gặp.

Triệu chứng của thoát vị thắt lưng không biến chứng rất mờ nhạt, đòi hỏi bác sĩ chẩn đoán phải có kinh nghiệm. Triệu chứng chính là có khối phồng vùng thắt lưng. Khối phồng này có kích thước thay đổi tuỳ theo tư thế và mức gắng sức của bệnh nhân, có thể là cảm giác tức nặng vùng thắt lưng, đau lưng.

Năm ngoái, Bệnh viện đa khoa Thạch Thất (Hà Nội) báo cáo một trường hợp bệnh nhân nam, 66 tuổi, vào khám vì thấy khối bất thường vùng hố thắt lưng bên trái 1 tuần.

Bệnh nhân này cũng không có tiền sử chấn thương hay phẫu thuật vùng thắt lưng. Khối này thay đổi kích thước, to lên khi gập bụng, mất đi khi bệnh nhân nằm sấp, đôi khi làm bệnh nhân đau tức, chẩn đoán thoát vị qua tam giác thắt lưng trên.

Theo tiến sĩ Hiền, phương pháp phẫu thuật tốt nhất cho những trường hợp thoát vị hố thắt lưng là phẫu thuật nội soi đặt tấm lưới nhân tạo để phục hồi thành bụng.

“So với phẫu thuật mổ mở thông thường, phẫu thuật nội soi giảm đau sau mổ và cho sẹo mổ thẩm mĩ tốt hơn, giảm phơi nhiễm các cơ quan nội tạng đến bên ngoài, từ đó giảm nguy cơ nhiễm trùng và rút thời gian nằm viện”- tiến sĩ Hiền chia sẻ.

Nano Curcumin được ví như tinh chất “vàng” cho dạ dày. Đây là hợp chất được phát triển từ curcumin - một chất kháng khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa mạnh có trong củ nghệ. Qua các nghiên cứu, curcumin được các nhà khoa học chứng minh có khả năng làm giảm các triệu chứng bệnh dạ dày như: đau, nóng rát thượng vị, đầy bụng, khó tiêu, ợ hơi, ợ chua… Đồng thời, theo nghiên cứu, curcumin còn ức chế tới 65 chủng vi khuẩn HP (nguyên nhân gây viêm loét và ung thư dạ dày), cũng như ngăn chặn sự hình thành các vết loét.

Mặc dù có hiệu quả trong hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày nhưng curcumin chỉ chiếm 0,3% trong củ nghệ tươi, ít tan trong nước và hấp thu kém. Mặt khác, curcumin dễ bị chuyển hoá qua gan và đào thải ra ngoài. Vậy nên, người bệnh dạ dày phải ăn rất nhiều nghệ thì cơ thể mới hấp thu đủ lượng curcumin cần thiết. Bên cạnh đó, việc sử dụng curcumin hay nghệ tươi thường đi kèm với một số tác dụng phụ như: vàng răng, nóng trong, nổi mụn, tiêu chảy…  

Ở nước ta, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam là đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ nano vào sản xuất nano curcumin từ củ nghệ vàng có chất lượng tương đương với chế phẩm của Mỹ. Nhờ công nghệ nano - micell hiện đại, thành phần nano curcumin giúp tăng độ hấp thu trên 95% và tăng hiệu quả của curcumin gần 40 lần so với curcumin thường. 

Chiết xuất gừng chuẩn hoá

Giống như nghệ, gừng cũng thể hiện tác động tích cực tới bệnh dạ dày nhờ sở hữu các hợp chất quý như: zingiberol, tecpen, methadone và oleoresin giúp chống buồn nôn, kích thích tiêu hoá, chống viêm, góp phần giảm đầy hơi, chướng bụng. Bên cạnh đó, theo nghiên cứu khoa học, gừng còn ức chế sự phát triển của vi khuẩn HP, cũng như giảm tình trạng loét ở niêm mạc dạ dày.

Tuy nhiên, gừng tươi khi sử dụng trực tiếp lại có không ít hạn chế làm giảm tác dụng. Cụ thể: hàm lượng dược chất tốt cho dạ dày thấp, dễ bị mất đi khi gừng tươi mọc mầm hoặc bị bay hơi, oxy hoá ở dạng tinh dầu; gây nóng gan, ảnh hưởng tới tim mạch, huyết áp…; không được dùng cho người mắc các bệnh như huyết áp cao, xuất huyết, trĩ… 

Ứng dụng thảo dược và khoa học công nghệ trong hỗ trợ bệnh dạ dày

Chiết xuất nano curcumin từ nghệ và chiết xuất gừng chuẩn hoá được chứng minh có nhiều công dụng tốt với dạ dày. Nhờ đó, hai tinh chất này được ứng dụng rộng rãi trong các sản phẩm hỗ trợ sức khỏe. Đây cũng là 2 thành phần nổi bật trong TPBVSK CumarGold New.

Đại diện đơn vị sản xuất CVI Pharma cho biết, tinh chất Nano Curcumin trong CumarGold New được chuyển giao trực tiếp từ Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam, bào chế theo công nghệ hiện đại giúp loại bỏ tối đa tạp chất.

Bên cạnh đó, trong TPBVSK CumarGold New, chiết xuất gừng chuẩn hoá đã được lọc hết các tạp chất, chất xơ và chỉ giữ lại những chất tốt cho dạ dày.

Kết hợp thành phần tốt cho dạ dày khác, TPBVSK CumarGold New giúp hỗ trợ bảo vệ niêm mạc dạ dày, hỗ trợ giảm các triệu chứng của viêm loét dạ dày - tá tràng, đau thượng vị, ợ hơi, trào ngược dạ dày, thực quản; hỗ trợ giảm tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị.

Sản phẩm được khuyến cáo sử dụng cho các trường hợp: người bị viêm loét dạ dày cấp và mãn tính; người có nguy cơ hoặc đang mắc các bệnh ung bướu; người đang thực hiện hoá trị, xạ trị. Sản phẩm sử dụng được cho người dưới 12 tuổi.

TPBVSK CumarGold New hiện được bán tại 10.000 nhà thuốc trên toàn quốc.

Bích Đào