Thực tế, Corolla Cross và Mazda CX-50 dành cho khu vực Bắc Mỹ và một số thị trường nhất định đều đi cùng một dây chuyền sơn tại nhà máy Mazda Toyota Manufacturing ở Huntsville, bang Alabama, Mỹ. Đại diện Toyota cũng khẳng định sự hiện diện của Soul Red Crystal trong bảng màu ngoại thất của mẫu CUV là do quan hệ hợp tác giữa hai hãng ô tô cùng đến từ Nhật Bản.

Ngoài "lớp áo" đặc biệt, phiên bản 2025 của Corolla gầm cao còn một số tinh chỉnh bên ngoài, bao gồm phiên bản khởi điểm có vỏ gương chiếu hậu bên ngoài và ăng-ten dạng vây cá mập màu đen nhám thay vì đen bóng như các bản còn lại, và tem chữ "AWD" cùng huy hiệu HEV nằm ở vị trí mới. Đèn ngoại thất LED và la-zăng 17 hoặc 18 inch tiếp tục có mặt dưới dạng tiêu chuẩn.

Bên trong phiên bản cao cấp nhất, khách hàng sẽ nhận được bảng đồng hồ kỹ thuật số 7 inch, màn hình cảm ứng 8 inch hỗ trợ kết nối Apple CarPlay/Android Auto không dây, 9 loa JBL, sạc không dây chuẩn Qi, cửa sổ trời, điều hòa tự động hai vùng độc lập, gương chiếu hậu chống chói tự động, ghế lái chỉnh điện 10 hướng, sưởi hàng ghế trước và cốp chỉnh điện.

Tương tự "đàn anh" Sienna, Corolla Cross hỗ trợ tính năng kết nối viễn thông, cho phép chủ xe quản lý phương tiện từ xa thông qua điện thoại thông minh.

Gói ADAS Toyota Safety Sense 3.0 có mặt trên mọi phiên bản gồm các tính năng: phanh khẩn cấp tự động, kiểm soát hành trình thích ứng ở mọi dải vận tốc, hỗ trợ giữ làn kèm định tâm làn đường, đèn pha tự động chuyển chế độ chiếu xa/gần và tính năng nhận diện biển báo.

So với các phiên bản cao hơn, bản tiêu chuẩn thiếu đi cảnh báo điểm mù, cảnh báo phương tiện cắt ngang phía sau, nhắc nhở kiểm tra hàng ghế sau và cảnh báo phương tiện tiến gần khi mở cửa, song vẫn sở hữu cảm biến áp suất lốp. Bao quanh người ngồi là hệ thống 9 túi khí, trong khi con số trên mẫu xe cùng tên tại Việt Nam là 7.

"Trái tim" của Corolla Cross bản xăng là động cơ Dynamic Force 2.0L với công suất tối đa 169 mã lực và mô-men xoắn cực đại 203Nm, kết hợp với hộp số CVT. Tất cả các phiên bản đều mặc định dùng hệ dẫn động cầu trước, và có thể nâng cấp lên hệ dẫn động bốn bánh toàn thời gian (AWD) với khả năng phân bổ lên tới 50% sức kéo đến cầu sau.

Đối với bản Hybrid, tổ hợp máy xăng 2.0L, 3 mô-tơ điện và bộ pin lithium-ion thuộc hệ thống THS thế hệ thứ 5, sản sinh công suất kết hợp 196 mã lực. Sức mạnh được truyền xuống mặt đường thông qua cả 4 bánh xe thông qua hộp số e-CVT, cho phép xe tăng tốc 0-96 km/h chỉ trong vòng 8 giây.

Hãng công bố phiên bản Hybrid chỉ "uống" 6,7 lít/100km. Hệ thống treo MacPherson phía trước, tay đòn kép phía sau trên các phiên bản "xăng lai điện" được tinh chỉnh theo thiên hướng thể thao.

Câu chuyện Corolla Cross và Soul Red Crystal diễn ra sau khi Mazda trình làng CX-50 Hybrid hồi tháng 7 năm nay, với điểm nhấn thuộc về hệ động lực THS được chia sẻ chung với Toyota RAV4 Hybrid.

Động cơ xăng Dynamic Force 2.5L sẽ phối hợp với bộ 3 động cơ điện để cho ra 219 mã lực, đồng thời hạ mức tiêu hao nhiên liệu trung bình xuống 6,2 lít/100km. Khác biệt hiếm hoi là RAV4 sử dụng pin lithium-ion còn CX-50 dùng bộ pin Ni-MH giống Corolla Cross HEV tại Việt Nam.

Những chiếc Toyota Corolla Cross 2025 dự kiến sẽ về đại lý vào cuối tháng này với giá bán lẻ đề xuất khởi điểm 24.035 USD (tương đương 583 triệu đồng) đối với bản máy xăng và 28.395 USD (khoảng 689 triệu đồng) dành cho phiên bản Hybrid. Bản đắt nhất là Hybrid XSE có giá 31.580 USD (tương đương 766 triệu đồng).

Toyota Corolla Cross hiện được phân phối tại Việt Nam với hai phiên bản là Xăng và Hybrid, giá 820-905 triệu đồng.

Toyota mới đây đã chính thức giới thiệu Corolla Cross 2025 đến người tiêu dùng khu vực Bắc Mỹ. Xe có tổng cộng 7 phiên bản: L, LE và XLE với tùy chọn máy xăng; S, SE, Nightshade và XSE đối với phiên bản Hybrid.

Trong đợt cập nhật hàng năm này, hãng xe Nhật Bản bổ sung lựa chọn vào bảng màu ngoại thất của mẫu crossover cỡ nhỏ này. Bất ngờ hơn khi đó là Soul Red Crystal - sắc đỏ gắn liền với ngôn ngữ thiết kế Kodo của Mazda trong gần một thập kỷ trở lại đây.

Màu đỏ ấy sẽ thế chỗ màu Barcelona Red để trở thành tùy chọn có tính phí trên Corolla Cross LE, XLE, Hybrid SE và Hybrid XSE. Mui đen bóng tương phản có thể được phối cùng Soul Red Crystal và 3 màu khác, áp dụng cho riêng các bản Hybrid.

Thực tế, Corolla Cross và Mazda CX-50 dành cho khu vực Bắc Mỹ và một số thị trường nhất định đều đi cùng một dây chuyền sơn tại nhà máy Mazda Toyota Manufacturing ở Huntsville, bang Alabama, Mỹ. Đại diện Toyota cũng khẳng định sự hiện diện của Soul Red Crystal trong bảng màu ngoại thất của mẫu CUV là do quan hệ hợp tác giữa hai hãng ô tô cùng đến từ Nhật Bản.

Ngoài "lớp áo" đặc biệt, phiên bản 2025 của Corolla gầm cao còn một số tinh chỉnh bên ngoài, bao gồm phiên bản khởi điểm có vỏ gương chiếu hậu bên ngoài và ăng-ten dạng vây cá mập màu đen nhám thay vì đen bóng như các bản còn lại, và tem chữ "AWD" cùng huy hiệu HEV nằm ở vị trí mới. Đèn ngoại thất LED và la-zăng 17 hoặc 18 inch tiếp tục có mặt dưới dạng tiêu chuẩn.

Bên trong phiên bản cao cấp nhất, khách hàng sẽ nhận được bảng đồng hồ kỹ thuật số 7 inch, màn hình cảm ứng 8 inch hỗ trợ kết nối Apple CarPlay/Android Auto không dây, 9 loa JBL, sạc không dây chuẩn Qi, cửa sổ trời, điều hòa tự động hai vùng độc lập, gương chiếu hậu chống chói tự động, ghế lái chỉnh điện 10 hướng, sưởi hàng ghế trước và cốp chỉnh điện.

Tương tự "đàn anh" Sienna, Corolla Cross hỗ trợ tính năng kết nối viễn thông, cho phép chủ xe quản lý phương tiện từ xa thông qua điện thoại thông minh.

Gói ADAS Toyota Safety Sense 3.0 có mặt trên mọi phiên bản gồm các tính năng: phanh khẩn cấp tự động, kiểm soát hành trình thích ứng ở mọi dải vận tốc, hỗ trợ giữ làn kèm định tâm làn đường, đèn pha tự động chuyển chế độ chiếu xa/gần và tính năng nhận diện biển báo.

So với các phiên bản cao hơn, bản tiêu chuẩn thiếu đi cảnh báo điểm mù, cảnh báo phương tiện cắt ngang phía sau, nhắc nhở kiểm tra hàng ghế sau và cảnh báo phương tiện tiến gần khi mở cửa, song vẫn sở hữu cảm biến áp suất lốp. Bao quanh người ngồi là hệ thống 9 túi khí, trong khi con số trên mẫu xe cùng tên tại Việt Nam là 7.

"Trái tim" của Corolla Cross bản xăng là động cơ Dynamic Force 2.0L với công suất tối đa 169 mã lực và mô-men xoắn cực đại 203Nm, kết hợp với hộp số CVT. Tất cả các phiên bản đều mặc định dùng hệ dẫn động cầu trước, và có thể nâng cấp lên hệ dẫn động bốn bánh toàn thời gian (AWD) với khả năng phân bổ lên tới 50% sức kéo đến cầu sau.

Đối với bản Hybrid, tổ hợp máy xăng 2.0L, 3 mô-tơ điện và bộ pin lithium-ion thuộc hệ thống THS thế hệ thứ 5, sản sinh công suất kết hợp 196 mã lực. Sức mạnh được truyền xuống mặt đường thông qua cả 4 bánh xe thông qua hộp số e-CVT, cho phép xe tăng tốc 0-96 km/h chỉ trong vòng 8 giây.

Hãng công bố phiên bản Hybrid chỉ "uống" 6,7 lít/100km. Hệ thống treo MacPherson phía trước, tay đòn kép phía sau trên các phiên bản "xăng lai điện" được tinh chỉnh theo thiên hướng thể thao.

Câu chuyện Corolla Cross và Soul Red Crystal diễn ra sau khi Mazda trình làng CX-50 Hybrid hồi tháng 7 năm nay, với điểm nhấn thuộc về hệ động lực THS được chia sẻ chung với Toyota RAV4 Hybrid.

Động cơ xăng Dynamic Force 2.5L sẽ phối hợp với bộ 3 động cơ điện để cho ra 219 mã lực, đồng thời hạ mức tiêu hao nhiên liệu trung bình xuống 6,2 lít/100km. Khác biệt hiếm hoi là RAV4 sử dụng pin lithium-ion còn CX-50 dùng bộ pin Ni-MH giống Corolla Cross HEV tại Việt Nam.

Những chiếc Toyota Corolla Cross 2025 dự kiến sẽ về đại lý vào cuối tháng này với giá bán lẻ đề xuất khởi điểm 24.035 USD (tương đương 583 triệu đồng) đối với bản máy xăng và 28.395 USD (khoảng 689 triệu đồng) dành cho phiên bản Hybrid. Bản đắt nhất là Hybrid XSE có giá 31.580 USD (tương đương 766 triệu đồng).

Toyota Corolla Cross hiện được phân phối tại Việt Nam với hai phiên bản là Xăng và Hybrid, giá 820-905 triệu đồng.

 - 

Xuống đường trong trận mưa bão sáng nay, anh Hùng Cường xót xa kể lại câu chuyện anh tận mắt chứng kiến nhiều người "cười đùa" hoặc “làm ngơ” khi anh đang cố gắng đẩy xe vào hầm giúp một bác gái bán rau.

Theo đó, do mưa to, gió lớn, một người phụ nữ bán rau không thể di chuyển trên đường. Bác phải dùng 2 tay bóp chặt phanh xe, chân ghì chặt xuống đường, miệng cầu cứu vì nếu đi xe có thể đổ, làm hỏng gánh hàng rau.

Thấy vậy anh Cường vội ra trợ giúp trong khi phía bên đường nhiều thanh niên vô tư đứng nhìn và cười nói.

Người phụ nữ và gánh hàng rau trong câu chuyện của anh Hùng Cường (Ảnh: NVCC)

Anh Cường chia sẻ: “Sáng nay tôi có việc nên phải dậy sớm, bên ngoài trời mưa tầm tã, gió giật tung nóc. Hàng loạt ô tô không dám di chuyển. Tôi đang đi thì thấy một bác gái bán rau đứng giữa đường. Hai tay bác bóp chặt phanh xe, chân ghì chặt xuống đường, miệng đang cầu cứu. Bác không dám đi vì sợ xe đổ, làm hỏng gánh hàng.

Bác đứng khá lâu, tôi thấy môi bác tái nhợt, nhìn rất tội nghiệp. Bên kia đường là đám thanh niên trai tráng đứng cười nói và chỉ trỏ có vẻ rất khoái chí. Tôi chạy ra kéo bác vào. Bác nhất định không đi, nói là nếu buông tay ra sẽ đổ xe, hỏng hết rau.

Cảnh tưởng dễ gặp trên đường Hà Nội vào sáng nay (Ảnh Facebook)

Tôi nói, bác cứ bám chặt vào xe, cháu kéo bác vào rau sẽ không sao. Hai người hì hục mãi cũng kéo được xe vào hầm. Bác cảm ơn rối rít. Đang ngồi nói chuyện thì thấy một chị gái mang bầu khác đang đi cũng bị gió quật bay cả người và xe xuống đường, tôi lại chạy ra...”.

Sau khi những dòng chia sẻ trên được đăng tải, nhiều cư dân mạng tỏ ra vô cùng thất vọng vì sự vô cảm, vô tâm của một bộ phận thanh niên hiện nay. 

H.Thúy

 - Nhìn thấy người phụ nữ nghèo khổ đang chống chọi giữa đường khi mưa to gió lớn, một nhóm thanh niên trai tráng vô tư cười nói và chỉ trỏ có vẻ rất khoái chí. 

Xuống đường trong trận mưa bão sáng nay, anh Hùng Cường xót xa kể lại câu chuyện anh tận mắt chứng kiến nhiều người "cười đùa" hoặc “làm ngơ” khi anh đang cố gắng đẩy xe vào hầm giúp một bác gái bán rau.

Theo đó, do mưa to, gió lớn, một người phụ nữ bán rau không thể di chuyển trên đường. Bác phải dùng 2 tay bóp chặt phanh xe, chân ghì chặt xuống đường, miệng cầu cứu vì nếu đi xe có thể đổ, làm hỏng gánh hàng rau.

Thấy vậy anh Cường vội ra trợ giúp trong khi phía bên đường nhiều thanh niên vô tư đứng nhìn và cười nói.

Người phụ nữ và gánh hàng rau trong câu chuyện của anh Hùng Cường (Ảnh: NVCC)

Anh Cường chia sẻ: “Sáng nay tôi có việc nên phải dậy sớm, bên ngoài trời mưa tầm tã, gió giật tung nóc. Hàng loạt ô tô không dám di chuyển. Tôi đang đi thì thấy một bác gái bán rau đứng giữa đường. Hai tay bác bóp chặt phanh xe, chân ghì chặt xuống đường, miệng đang cầu cứu. Bác không dám đi vì sợ xe đổ, làm hỏng gánh hàng.

Bác đứng khá lâu, tôi thấy môi bác tái nhợt, nhìn rất tội nghiệp. Bên kia đường là đám thanh niên trai tráng đứng cười nói và chỉ trỏ có vẻ rất khoái chí. Tôi chạy ra kéo bác vào. Bác nhất định không đi, nói là nếu buông tay ra sẽ đổ xe, hỏng hết rau.

Cảnh tưởng dễ gặp trên đường Hà Nội vào sáng nay (Ảnh Facebook)

Tôi nói, bác cứ bám chặt vào xe, cháu kéo bác vào rau sẽ không sao. Hai người hì hục mãi cũng kéo được xe vào hầm. Bác cảm ơn rối rít. Đang ngồi nói chuyện thì thấy một chị gái mang bầu khác đang đi cũng bị gió quật bay cả người và xe xuống đường, tôi lại chạy ra...”.

Sau khi những dòng chia sẻ trên được đăng tải, nhiều cư dân mạng tỏ ra vô cùng thất vọng vì sự vô cảm, vô tâm của một bộ phận thanh niên hiện nay. 

H.Thúy

Chúng tôi giải thích với người nhà rồi cho chuyển ngay bệnh nhân lên tuyến tỉnh. Hôm sau người nhà xin đưa ra Hà Nội. Đến trưa thì tình trạng bệnh nhân nặng lên, chìm vào hôn mê sâu. Bác sĩ ở bệnh viện trung ương giải thích với gia đình và đặt ống để bệnh nhân thở máy rồi cho về.

Trên đường về, mấy người con thương mẹ, không ai dám tự tay rút ống thở, nên đưa thẳng tới bệnh viện chúng tôi để bà được thở máy tiếp, khi nào mất mới đem về nhà. Thế là sau một ngày đi lên tỉnh rồi trung ương, bệnh nhân lại quay về với chúng tôi.

Tuy người nhà chỉ gửi để "chờ", nhưng chúng tôi tiếp nhận với sự khẩn trương nhất, triển khai tất cả biện pháp điều trị có trong tay. Gia đình người bệnh cũng không mấy hy vọng. Người quen, họ hàng kéo đến thăm, rồi bàn bạc về tang lễ. Chúng tôi vẫn lặng lẽ theo sát bệnh tình.

Bất ngờ đến vào ngày thứ sáu, cô con gái thảng thốt gọi tôi: "Bác sĩ ơi, mẹ em mở mắt". Tôi chạy tới thì đúng vậy, người bệnh đã tỉnh, có đáp ứng khi cấu véo. Khi tỉnh lại bà phục hồi rất nhanh, chỉ ngày hôm sau đã nhận biết, làm theo y lệnh. Gia đình vui mừng, người mẹ cũng ứa nước mắt khi nhìn thấy người thân.

Chúng tôi tiếp tục kết hợp với bệnh viện tuyến trên điều trị thành công ca này. Sau hơn 20 ngày, bệnh nhân phục hồi tốt, tỉnh táo, có một ít di chứng vận động, được ra viện về nhà trị liệu thêm.

Câu chuyện trên là một kỷ niệm đẹp trong cuộc đời hành nghề y của tôi. Và tôi biết bác sĩ nào trong đời cũng có ít nhiều kỷ niệm đẹp như thế. Bạn đọc chắc cũng từng nghe thấy nhiều câu chuyện tương tự về những người bị bệnh viện trả về chờ chết sau đó lại sống mạnh khỏe.

Vì thế khi theo dõi cuộc bàn luận về quyền được chết gần đây, dù rất tôn trọng nguyện vọng cá nhân trong một số trường hợp cụ thể, tôi thấy vẫn nên có sự thận trọng cao với vấn đề an tử.

Sống là bản năng mạnh nhất của sinh vật. Chỉ nói riêng ở động vật, khi đứng trước hiểm họa, chúng lập tức có phản ứng chạy trốn, tự vệ. Thậm chí ngay lúc cận kề cái chết, cơ thể chúng vẫn có những phản ứng tuyệt vọng để kháng cự như giãy giụa, tăng nhịp thở, tăng nhịp tim...

Thời gian sống dài ngắn của một sinh vật, nói dân dã, là do "số trời". Ngày nay khoa học khám phá ra cái đồng hồ quy định thời gian sống của mỗi sinh vật nằm trong bộ gen của cá thể đó. Ở phần cuối của một nhiễm sắc thể, có một bộ phận gọi là telomere, mỗi khi tế bào phân chia thì phần telomere này ngắn đi một chút, đến khi phần telomere này hết thì tế bào không phân chia được nữa và sinh vật sẽ chết. Năm 1984, Elizabeth Blackburn và Carol Greider phát hiện ra telomerase, một enzym giúp kéo dài đoạn telomere, từ đó giúp hiểu sâu hơn về quá trình lão hóa. Nhờ nghiên cứu này, hai người cùng với Jack W. Szostak được trao giải Nobel Y Sinh năm 2009.

Lý tưởng nhất là mỗi người được sống hết quãng thời gian mà tự nhiên ban tặng. Nhưng do chiến tranh, tai nạn, bệnh tật mà không phải ai cũng có thể hưởng hết số tuổi trời cho. Nâng cao tuổi thọ người dân là mục tiêu phấn đấu của xã hội và tuổi thọ trung bình cao là tiêu chí để đánh giá tiến bộ xã hội.

Đứng về góc độ sinh học thì không nên có "quyền được chết". Nhưng thực tiễn có những trường hợp đặc biệt, khi cái chết được coi như một sự giải thoát. Vì vậy, luôn có một bộ phận đấu tranh để được an tử, gián tiếp công nhận "quyền được chết". Tuy nhiên đến nay, vẫn chỉ một số ít quốc gia cho phép an tử và trợ tử. Tại sao hầu hết các nước lại thận trọng?

Vì sự sống là quý giá và mỗi người chỉ có một lần được sống, nên các quy định về an tử cần phải rất chặt chẽ. Đến nay, vẫn có nhiều cách hiểu về an tử, nhưng nhìn chung các chuyên gia cho rằng an tử bao gồm những điều kiện sau:

Thứ nhất, việc chấm dứt cuộc sống phải là ý chí chủ quan của bệnh nhân, không bị ép buộc bởi bất cứ chủ thể nào khác. Đây là yêu cầu quan trọng nhất của quyền an tử.

Thứ hai, đối tượng là những người không còn khả năng cứu chữa. Yếu tố này sẽ giúp phân biệt hành vi an tử và tự tử, cũng như phân biệt an tử và việc trợ giúp, xúi giục người khác tự tử. Bệnh nhân phải ở trong tình trạng không còn khả năng cứu chữa, do hội đồng bác sĩ kết luận.

Thứ ba,cách thực hiện ít hoặc không gây đau đớn.An tử tức là cái chết nhẹ nhàng, êm ái, là cái chết nhân đạo. Vì thế cách thức thực hiện cũng phải hạn chế đến mức thấp nhất đau đớn cho bệnh nhân, giúp họ ra đi một cách thanh thản, chấm dứt cuộc sống đau đớn đã kéo dài.

Thứ tư, vì lợi ích của người được an tử. An tử trên hết phải với mục đích đem lại sự thanh thản cho người bệnh, giúp họ không phải chịu đựng những ngày tháng đau đớn, chứ không phải vì bất kỳ lợi ích kinh tế hay nguyên nhân từ chủ thể nào khác (gia đình, xã hội).

Nếu không soi xét đến đầy đủ các điều kiện trên, việc ủng hộ an tử có thể rơi vào cảm tính. Và nếu không thận trọng, hợp thức hóa an tử sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy về pháp luật và đạo đức, ảnh hưởng đến quyền cơ bản nhất của con người, là quyền được sống.

Hippocrates, ông tổ ngành y phương Tây, được cho là người đầu tiên chống đối trợ tử. Trong lời thề Hippocrates, ông kêu gọi thầy thuốc "không bao giờ cho ai một liều thuốc độc dù người đó yêu cầu, và không bao giờ gợi ý về điều đó".

Nhưng từ thực tiễn chữa bệnh, tôi thấy thống kê số bệnh nhân tử vong ở bệnh viện luôn ở mức thấp, vì người bệnh đã phần lớn về chết ở nhà. Đó chính là hiện tượng "xin về, cho về" đang diễn ra hàng ngày. Bệnh nặng, già yếu, hết tiền, không có người chăm sóc... là những lý do để đưa người bệnh về nhà chờ chết. Và trong điều kiện ở nhà không có trợ giúp y tế, những giờ phút cuối đời mới thật khủng khiếp.

Chính từ thực tế này tôi ủng hộ việc đưa ra bàn luận về luật an tử, để người dân có kiến thức rõ ràng, giúp phân biệt khi nào gọi là "an tử", khi nào là "tự tử", thậm chí khi nào là "bức tử".

Nhưng an tử không phải là cách duy nhất để ra đi bình an. Y học hiện đại cũng đã có đủ thuốc men giúp làm dịu các cơn đau cuối đời. Chính việc phát triển chuyên ngành chăm sóc giảm nhẹ mới là giải pháp nhân văn và khả thi, thay vì luật hóa khi chưa đảm bảo giám sát tốt các điều kiện cần và đủ của an tử.

Sự sống luôn không dễ dàng nhưng xứng đáng để phấn đấu.

Quan Thế Dân

Chúng tôi xử lý cấp cứu rồi chụp cắt lớp sọ não. Kết quả là có xuất huyết thân não. Đây là một dạng xuất huyết não nguy hiểm, do thân não có các trung tâm điều khiển tim mạch và hô hấp, người bệnh có thể tử vong bất kỳ lúc nào.

Chúng tôi giải thích với người nhà rồi cho chuyển ngay bệnh nhân lên tuyến tỉnh. Hôm sau người nhà xin đưa ra Hà Nội. Đến trưa thì tình trạng bệnh nhân nặng lên, chìm vào hôn mê sâu. Bác sĩ ở bệnh viện trung ương giải thích với gia đình và đặt ống để bệnh nhân thở máy rồi cho về.

Trên đường về, mấy người con thương mẹ, không ai dám tự tay rút ống thở, nên đưa thẳng tới bệnh viện chúng tôi để bà được thở máy tiếp, khi nào mất mới đem về nhà. Thế là sau một ngày đi lên tỉnh rồi trung ương, bệnh nhân lại quay về với chúng tôi.

Tuy người nhà chỉ gửi để "chờ", nhưng chúng tôi tiếp nhận với sự khẩn trương nhất, triển khai tất cả biện pháp điều trị có trong tay. Gia đình người bệnh cũng không mấy hy vọng. Người quen, họ hàng kéo đến thăm, rồi bàn bạc về tang lễ. Chúng tôi vẫn lặng lẽ theo sát bệnh tình.

Bất ngờ đến vào ngày thứ sáu, cô con gái thảng thốt gọi tôi: "Bác sĩ ơi, mẹ em mở mắt". Tôi chạy tới thì đúng vậy, người bệnh đã tỉnh, có đáp ứng khi cấu véo. Khi tỉnh lại bà phục hồi rất nhanh, chỉ ngày hôm sau đã nhận biết, làm theo y lệnh. Gia đình vui mừng, người mẹ cũng ứa nước mắt khi nhìn thấy người thân.

Chúng tôi tiếp tục kết hợp với bệnh viện tuyến trên điều trị thành công ca này. Sau hơn 20 ngày, bệnh nhân phục hồi tốt, tỉnh táo, có một ít di chứng vận động, được ra viện về nhà trị liệu thêm.

Câu chuyện trên là một kỷ niệm đẹp trong cuộc đời hành nghề y của tôi. Và tôi biết bác sĩ nào trong đời cũng có ít nhiều kỷ niệm đẹp như thế. Bạn đọc chắc cũng từng nghe thấy nhiều câu chuyện tương tự về những người bị bệnh viện trả về chờ chết sau đó lại sống mạnh khỏe.

Vì thế khi theo dõi cuộc bàn luận về quyền được chết gần đây, dù rất tôn trọng nguyện vọng cá nhân trong một số trường hợp cụ thể, tôi thấy vẫn nên có sự thận trọng cao với vấn đề an tử.

Sống là bản năng mạnh nhất của sinh vật. Chỉ nói riêng ở động vật, khi đứng trước hiểm họa, chúng lập tức có phản ứng chạy trốn, tự vệ. Thậm chí ngay lúc cận kề cái chết, cơ thể chúng vẫn có những phản ứng tuyệt vọng để kháng cự như giãy giụa, tăng nhịp thở, tăng nhịp tim...

Thời gian sống dài ngắn của một sinh vật, nói dân dã, là do "số trời". Ngày nay khoa học khám phá ra cái đồng hồ quy định thời gian sống của mỗi sinh vật nằm trong bộ gen của cá thể đó. Ở phần cuối của một nhiễm sắc thể, có một bộ phận gọi là telomere, mỗi khi tế bào phân chia thì phần telomere này ngắn đi một chút, đến khi phần telomere này hết thì tế bào không phân chia được nữa và sinh vật sẽ chết. Năm 1984, Elizabeth Blackburn và Carol Greider phát hiện ra telomerase, một enzym giúp kéo dài đoạn telomere, từ đó giúp hiểu sâu hơn về quá trình lão hóa. Nhờ nghiên cứu này, hai người cùng với Jack W. Szostak được trao giải Nobel Y Sinh năm 2009.

Lý tưởng nhất là mỗi người được sống hết quãng thời gian mà tự nhiên ban tặng. Nhưng do chiến tranh, tai nạn, bệnh tật mà không phải ai cũng có thể hưởng hết số tuổi trời cho. Nâng cao tuổi thọ người dân là mục tiêu phấn đấu của xã hội và tuổi thọ trung bình cao là tiêu chí để đánh giá tiến bộ xã hội.

Đứng về góc độ sinh học thì không nên có "quyền được chết". Nhưng thực tiễn có những trường hợp đặc biệt, khi cái chết được coi như một sự giải thoát. Vì vậy, luôn có một bộ phận đấu tranh để được an tử, gián tiếp công nhận "quyền được chết". Tuy nhiên đến nay, vẫn chỉ một số ít quốc gia cho phép an tử và trợ tử. Tại sao hầu hết các nước lại thận trọng?

Vì sự sống là quý giá và mỗi người chỉ có một lần được sống, nên các quy định về an tử cần phải rất chặt chẽ. Đến nay, vẫn có nhiều cách hiểu về an tử, nhưng nhìn chung các chuyên gia cho rằng an tử bao gồm những điều kiện sau:

Thứ nhất, việc chấm dứt cuộc sống phải là ý chí chủ quan của bệnh nhân, không bị ép buộc bởi bất cứ chủ thể nào khác. Đây là yêu cầu quan trọng nhất của quyền an tử.

Thứ hai, đối tượng là những người không còn khả năng cứu chữa. Yếu tố này sẽ giúp phân biệt hành vi an tử và tự tử, cũng như phân biệt an tử và việc trợ giúp, xúi giục người khác tự tử. Bệnh nhân phải ở trong tình trạng không còn khả năng cứu chữa, do hội đồng bác sĩ kết luận.

Thứ ba,cách thực hiện ít hoặc không gây đau đớn.An tử tức là cái chết nhẹ nhàng, êm ái, là cái chết nhân đạo. Vì thế cách thức thực hiện cũng phải hạn chế đến mức thấp nhất đau đớn cho bệnh nhân, giúp họ ra đi một cách thanh thản, chấm dứt cuộc sống đau đớn đã kéo dài.

Thứ tư, vì lợi ích của người được an tử. An tử trên hết phải với mục đích đem lại sự thanh thản cho người bệnh, giúp họ không phải chịu đựng những ngày tháng đau đớn, chứ không phải vì bất kỳ lợi ích kinh tế hay nguyên nhân từ chủ thể nào khác (gia đình, xã hội).

Nếu không soi xét đến đầy đủ các điều kiện trên, việc ủng hộ an tử có thể rơi vào cảm tính. Và nếu không thận trọng, hợp thức hóa an tử sẽ gây ra rất nhiều hệ lụy về pháp luật và đạo đức, ảnh hưởng đến quyền cơ bản nhất của con người, là quyền được sống.

Hippocrates, ông tổ ngành y phương Tây, được cho là người đầu tiên chống đối trợ tử. Trong lời thề Hippocrates, ông kêu gọi thầy thuốc "không bao giờ cho ai một liều thuốc độc dù người đó yêu cầu, và không bao giờ gợi ý về điều đó".

Nhưng từ thực tiễn chữa bệnh, tôi thấy thống kê số bệnh nhân tử vong ở bệnh viện luôn ở mức thấp, vì người bệnh đã phần lớn về chết ở nhà. Đó chính là hiện tượng "xin về, cho về" đang diễn ra hàng ngày. Bệnh nặng, già yếu, hết tiền, không có người chăm sóc... là những lý do để đưa người bệnh về nhà chờ chết. Và trong điều kiện ở nhà không có trợ giúp y tế, những giờ phút cuối đời mới thật khủng khiếp.

Chính từ thực tế này tôi ủng hộ việc đưa ra bàn luận về luật an tử, để người dân có kiến thức rõ ràng, giúp phân biệt khi nào gọi là "an tử", khi nào là "tự tử", thậm chí khi nào là "bức tử".

Nhưng an tử không phải là cách duy nhất để ra đi bình an. Y học hiện đại cũng đã có đủ thuốc men giúp làm dịu các cơn đau cuối đời. Chính việc phát triển chuyên ngành chăm sóc giảm nhẹ mới là giải pháp nhân văn và khả thi, thay vì luật hóa khi chưa đảm bảo giám sát tốt các điều kiện cần và đủ của an tử.

Sự sống luôn không dễ dàng nhưng xứng đáng để phấn đấu.

Quan Thế Dân