TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội đồng giáo dục Trường THPT Đinh Tiên Hoàng (Hà Nội) - ngôi trường với truyền thống luôn đón nhận học sinh bị trường khác từ chối - đã thiết kế cuốn “Sổ tay học sinh”, chủ yếu do học sinh chủ động ghi chép, tự đánh giá về bản thân.

Trong cuốn sổ này có phần “suy ngẫm” về bản thân, thay thế cho bản tự kiểm điểm một cách cứng nhắc, đối phó. Trong đó, học sinh có thể tự bày tỏ suy nghĩ độc lập của mình về những điều vừa diễn ra và tự nhận trách nhiệm. Các em cũng có thể từ chối nhận trách nhiệm tùy theo mức độ và sự việc.

Ngoài giáo viên chủ nhiệm, chỉ có học sinh biết nội dung này. Giáo viên chủ nhiệm được đọc nhưng cũng không viết nhận xét, đánh giá hay quy kết trong bản suy ngẫm đó. Mà họ chỉ trò chuyện với học sinh sau khi hiểu suy nghĩ của các em.

Từ tư tưởng “tự kỉ luật”, “tự đánh giá” này, giáo viên chủ nhiệm có những sáng tạo khác nhau về việc rèn ý thức, trách nhiệm cho học sinh.

Cô Cao Thanh Nga, Phó hiệu trưởng Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội) cho biết ở đây các thầy cô chọn cách khích lệ lòng tự trọng, trách nhiệm để học sinh tự giác điều chỉnh (Ảnh: Báo Giáo dục và Thời đại)

Cô giáo Nguyễn Lương Thiện, Trường THPT Đinh Tiên Hoàng, cho biết cô đã cùng học trò trao đổi, thảo luận để xây dựng một quy định chung của lớp với các tiêu chí rất cụ thể, dễ nhớ, dễ thực hiện. Một số học sinh gọi đây là “Hương ước” của lớp, giống như Hương ước của các làng văn hóa.

Việc xây dựng “Hương ước” được diễn ra dân chủ, thẳng thắn. Học sinh được chia nhóm thảo luận và hoàn thành bản “Hương ước” được quy đổi ra 100 điểm. Áp dụng theo đó, em nào thực hiện tốt sẽ được tính điểm cộng, ai vi phạm tự biết trừ của mình bao nhiêu điểm.

“Thay vì cô giáo tuyên bố phạt bao nhiêu điểm, bắt đứng lớp, làm kiểm điểm, trừ hạnh kiểm… thì ở đây, học sinh tự nguyện “trừ điểm” của mình. Và để đạt yêu cầu, các em cũng chủ động làm những việc tốt khác để được cộng điểm bù”, cô Thiện cho biết.

Ví dụ quên làm bài tập bị trừ 10 điểm. Muốn gỡ được 10 điểm này, học sinh phải tìm cách để được cộng điểm. Cụ thể như đọc một cuốn sách 200 trang và tóm tắt nội dung được cộng 20 điểm.

Với các làm này, học sinh không bị rơi vào cảm xúc tiêu cực của người “bị phạt” mà tự giác trừ điểm mình và hào hứng tìm cách “gỡ điểm.

Người “bị phạt”, nhất là phạt theo cách bêu tên cảnh cáo trước toàn trường, toàn lớp hay viết kiểm điểm, đuổi ra ngoài, quỳ trước lớp… thường mang tâm thế “mình là người xấu”. Nhưng bằng cách thực hiện “Hương ước” trên đã đem lại cho học sinh một tâm thế khác: Tự biết lỗi và tự chịu trách nhiệm với lỗi của mình, để cố gắng thay đổi. Có nghĩa không ai là người xấu, chỉ đơn giản là mắc lỗi và điều chỉnh để thay đổi.

Đó là một sáng tạo trong cách phạt nhưng vẫn khiến học sinh vui vẻ, tự nguyện.

Tôn trọng và đặt niềm tin

Việc “phạt vui vẻ” này cũng tương tự cách làm ở Trường THPT Phan Huy Chú (Hà Nội).

Cô Cao Thanh Nga, Phó hiệu trưởng nhà trường, đồng thời là một giáo viên chủ nhiệm cho biết ở đây các thầy cô hạn chế phạt học sinh bằng các hình thức tiêu cực. Họ sẽ chọn cách để học sinh vẫn thấy mình được tôn trọng, tin cậy, khích lệ lòng tự trọng, trách nhiệm của các em để tự giác điều chỉnh.

“Tôi thường cho những học sinh mắc lỗi cơ hội có thể làm để “bù” vào sai sót. Có em xung phong “trực nhật một tuần” để bù vào một lỗi không học bài bị vướng điểm kém. Có em nhận thiết kế các chương trình, hoạt động của lớp, giúp các bạn khó khăn… Những việc chính đáng để “gỡ điểm”, “gỡ lỗi” tôi đều cho phép. Bởi vì điểm số không phải mục đích quan trọng, mà quá trình học sinh cố gắng, biết chịu trách nhiệm về việc làm của mình mới là điều tôi muốn hướng đến”, cô Nga bày tỏ.

Còn cô Nguyễn Thị Hiền Lương, giáo viên Trường THPT Thăng Long (Hà Nội) chia sẻ mình đã từng khóc vì bất lực khi đứng trước hành vi sai phạm và thái độ chống đối của học sinh.

Cô giáo Nguyễn Thị Hiền Lương, Trường THPT Thăng Long (Hà Nội), nhận ra việc gần gũi, sẻ chia, cùng trao đổi về những vấn đề học sinh quan tâm… đã khiến khoảng cách cô - trò dần thu hẹp lại

Tuy nhiên cô nhận ra sự nghiêm khắc, kỉ luật thép có thể làm học sinh sợ, nhưng rồi các em sẽ xa lánh thầy cô và chưa chắc đã thực sự muốn sửa chữa lỗi. Chỉ khi giáo viên khiến học sinh cảm thấy gần gũi, yêu thương thì mới nhận lại được yêu thương và sự tin tưởng của trò.

“Tôi trò chuyện với các em, cùng tham gia vào tất cả các công việc chung của trường, của lớp. Việc gần gũi, sẻ chia, cùng trao đổi về những vấn đề học trò quan tâm… đã khiến khoảng cách của chúng tôi dần thu hẹp lại.

Tôi luôn nói với học trò rằng “Có gì cần tư vấn thì cứ nói, cô sẽ lắng nghe và giúp đỡ con”. Tôi tạo ra nhiều cơ hội để học sinh có thể bày tỏ quan điểm cá nhân của mình bằng lời nói hoặc qua những bức thư tay. Tôi đã làm như thế cho đến khi có nhiều em tự tìm đến tôi để chia sẻ, nhờ giúp đỡ, tư vấn. Thay vì áp lực, tôi thấy hạnh phúc” - cô Hiền Lương nói về hành trình tự thay đổi mình để thay đổi học sinh.

Một học sinh có cá tính đặc biệt đã từng nói với cô Hiền Lương rằng “Cô là người giáo viên em coi trọng nhất, bởi cô không bao giờ coi em là “cá biệt”. Cô luôn tôn trọng và tin tưởng em”.

Cô Trần Thị Thuấn, giáo viên Trường THPT Đinh Tiên Hoàng, cũng cho rằng đừng nhìn những hành vi chưa chuẩn của học sinh là một lỗi lầm ghê gớm mà hãy nghĩ đó là vấn đề mà thầy cô cần giúp đỡ. Nếu được như vậy, các thầy cô sẽ không tư duy “hình phạt” mà nghĩ cách để giúp các em “vượt khó”.

“Tôi từng phải đối diện với tình trạng học sinh ngủ trong lớp. Tôi không nghĩ đó là điều gì ghê gớm quá mà chỉ đơn giản là bọn trẻ buồn ngủ. Đã buồn ngủ thì không thể cưỡng lại, không thể nghe cô giảng. Vì thế chỉ có thể nghĩ cách giúp. Tôi thường tạo ra tình huống. Ví dụ gọi học sinh lên bảng, hỏi em đó một điều gì vui. Có lần tôi nhờ một học sinh mang thư xuống tầng dưới đưa cho cô giáo khác. Em học sinh nhanh nhẹn mang thư đi, rồi khi quay lại lớp thì… tỉnh ngủ. Thực ra, tôi không viết gì trong thư, mà chỉ muốn tạo tình huống giúp em tỉnh ngủ thôi” - cô Thuấn kể lại.

Không “bé xé ra to” mà ngược lại, xem chuyện tưởng nghiêm trọng thành đơn giản và giúp học sinh tự khắc phục là cách của cô Thuấn và nhiều thầy, cô giáo ở Trường THPT Đinh Tiên Hoàng.

Ở ngôi trường này, mỗi tuần có một buổi giao ban giáo viên chủ nhiệm để thông tin tình hình chung, chia sẻ kinh nghiệm, cùng nhau tìm ra giải pháp gỡ các “ca khó”, làm sao để rèn được nề nếp nhưng không gây phản ứng cực đoan từ học sinh.

Nếu nhìn ở cách làm của một số trường hay thầy cô giáo thì thấy, không phải “bắt học sinh quỳ” hay “không đánh thì học sinh sẽ nhờn” là giải pháp duy nhất.

Kỉ luật tích cực là hướng đi đúng cần lan tỏa trong bối cảnh hiện nay, khi những diễn biến phức tạp trong lối sống, tâm lý học sinh đang khiến nhiều thầy cô cảm thấy lúng túng và áp lực.

Hà An – Thúy Nga

"Không thể dùng bạo lực học đường nhân danh giáo dục"

Theo TS Lê Nguyên Phương thì "Chúng ta không thể diệt chủng nhân danh ổn định thì chúng ta cũng không dùng bạo lực nhân danh giáo dục".

Theo bác sĩ Tạ Huy Hải, khoa Điều trị, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, cho biết sán não là do ấu trùng sán lợn gây ra. Khi ăn phải các loại thịt lợn chưa nấu chín, tiết canh các ấu trùng sán lợn đi vào hệ tiêu hóa sau đó vào máu và chu du lên các cơ quan. Ấu trùng sán lợn có hai thể là sán não và sán cơ. 

Ở trên cơ, người bệnh sẽ xuất hiện các u cục dưới da, rất dễ nhầm lẫn với u mỡ. Sán thường nằm sâu trong cơ, mắt thường khó phát hiện.

Ở não,sán sẽ tạo thành các nang sán có thể gây ra biến chứng. Tùy vào vị trí của nang sán nằm ở trung khu nào của não sẽ có biểu hiện khác nhau như co giật, đau đầu.

Theo bác sĩ Hải, sán não có 4 giai đoạn: Giai đoạn 1, 2 nang sán đang hoạt động, giai đoạn 3 sán chết, thoái hóa. Giai đoạn 4 vôi hóa. Khi chụp phim của bệnh nhân P., bác sĩ phát hiện có cả nang sán đang hoạt động và đã vôi hóa.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh sán não chủ yếu là thói quen ăn thịt tái, sống, tiết canh… Do đó, bác sĩ Hải khuyến cáo người dân cần tuân thủ ăn chín, uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Lưu ý, việc điều trị sán không đơn giản, các loại thuốc tẩy giun sán thông thường không có tác dụng. Bệnh nhân có thể trải qua nhiều đợt điều trị khác nhau.

Theo ông Ngô Anh Tuấn, hai yếu tố quan trọng đóng góp cho tăng trưởng: một là định hướng chính sách vĩ mô từ Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Bộ TT&TT về phát triển kinh tế số, thanh toán số; hai là dịch Covid-19 góp phần thay đổi mọi hành vi của người dân, đặc biệt, Việt Nam có dân số trẻ nên việc thích ứng diễn ra nhanh chóng.

Chẳng hạn, các hoạt động mua sắm, học tập, làm việc đều chuyển sang môi trường trực tuyến. Mã QR từ trong và sau dịch đã đi sâu, rộng trong cuộc sống, ngay cả người cao tuổi cũng có thể sử dụng.

Khi có những tiền đề như trên, số lượng người dùng tham gia vào lĩnh vực thanh toán số tại Việt Nam (bao gồm tất cả người dùng ngân hàng, trung gian thanh toán điện tử…) giữ được tốc độ tăng trưởng tốt, dù từ cuối năm 2018, ứng dụng thanh toán số còn thấp (dưới 20%). Dự đoán năm 2025 sẽ lên gần 80%.

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, trong 4 tháng đầu năm 2023, thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam tăng trưởng 53% về số lượng giao dịch, trong đó thanh toán bằng QR tăng 161%.

Các sản phẩm, dịch vụ liên quan đến thanh toán đã thay đổi rất nhiều, dưới các hình thức khác nhau: ví điện tử, mã QR, thanh toán không chạm. Thanh toán số thay đổi nhanh trong vòng 5 năm, ứng dụng sâu vào các lĩnh vực ngành nghề kinh doanh, kinh tế số.

Ông Ngô Anh Tuấn nhận xét, trong 5-7 năm trở lại đây, các ngân hàng số thay đổi gần như toàn diện. Trước đây, người dân chỉ dùng app để kiểm tra tài khoản, chuyển tiền, xem số dư, vay… song hiện chuyển đổi số nhanh, mở rộng theo xu hướng super app, đi sâu vào đời sống người dân. Có thể nạp tiền điện thoại, thanh toán hóa đơn, đặt phòng khách sạn, mua vé xem phim, gọi taxi ngay trên app ngân hàng.

VNPAY đã phát triển và bàn giao khoảng 20 ứng dụng ngân hàng. Không chỉ đồng hành cùng ngân hàng, doanh nghiệp cũng cung cấp nhiều dịch vụ cho đối tác như VNPAY QR, cổng thanh toán VNPAY, VNPAY Smart POS. Sắp tới, công ty sẽ triển khai VNPAY SoftPOS, biến điện thoại thông minh có chức năng NFC thành máy cà thẻ, giảm chi phí đầu tư ban đầu cho người bán.

Đại diện VNPAY nêu một số xu hướng thanh toán số trong thời gian tới. Thanh toán bằng mã QR sẽ hoàn thiện hơn: trong 6 tháng đến một năm tới, hình thức thông báo giao dịch bằng âm thanh sẽ trở nên phổ biến, giải quyết các vấn đề bất tiện như thu ngân phải chụp lại màn hình thanh toán.

Ngoài ra, việc các ông lớn như Samsung Pay, Google Pay, Apple Pay gia nhập thị trường Việt Nam sẽ thúc đẩy những công nghệ như SoftPOS, Tap to Phone.

Việc triển khai máy cà thẻ đã làm từ 30 năm nay nhưng có những lý do khiến việc ứng dụng chưa sâu rộng như chi phí đầu tư, vận hành còn cao. Khi SoftPOS, Tap to Phone biến điện thoại thành máy cà thẻ, chi phí đầu tư ban đầu gần như giảm xuống bằng 0.

Liên quan đến giải pháp giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), hộ kinh doanh cá thể tiếp cận kinh tế số, ông Ngô Anh Tuấn cho rằng năng lực công nghệ thông tin của nhóm đối tượng này còn yếu, thậm chí không có. Họ cần được Nhà nước và doanh nghiệp quan tâm phổ cập nền tảng số.

Về phía các doanh nghiệp như VNPAY, phải hoàn thiện sản phẩm dịch vụ, mang dịch vụ tốt đến cho khách hàng. Khi sản phẩm dịch vụ tốt rồi, chính sách bán hàng phải đến được SME.

Về phía nhà hoạch định chính sách, đại diện VNPAY mong muốn có đường lối hướng dẫn cho doanh nghiệp để hỗ trợ chuyển đổi số tốt hơn.

Ông Ngô Anh Tuấn mong có hành lang pháp lý, văn bản hướng dẫn hoàn thiện nhanh hơn. Chẳng hạn, Nghị định 13 về bảo vệ dữ liệu cá nhân là Nghị định quan trọng, có hơi hướng GDPR của châu Âu. Doanh nghiệp khi đó cần phải nghiên cứu tuân thủ nghị định, phục vụ người dân.

Trước những nghi vấn về tính pháp lý của Trường George Washington International School (GWIS), việc đảm bảo quyền lợi của học sinh đang theo học chương trình hợp tác với trường này là vấn đề được dư luận quan tâm.

Trao đổi với VietNamNet chiều ngày 18/4, bà Lê Thị Chính, Hiệu trưởng Trường Phổ thông quốc tế Newton- đối tác liên kết với GWIS cho biết hiện vẫn chờ đợi để phía GWIS cung cấp các giấy tờ chứng minh tính pháp lý.

Trong trường hợp xấu nhất, nếu sau 3 tháng kể từ ngày 16/4, trường GWIS không cung cấp được giấy kiểm định chất lượng thì trường Newton sẽ chấm dứt hợp đồng liên kết giữa hai bên.

Theo bà Chính, trường hợp ngừng hợp tác, nhà trường vẫn tiếp tục đảm bảo chương trình giảng dạy ba môn Toán, Khoa học và tiếng Anh theo sách giáo khoa Mỹ để đảm bảo quyền lợi cho học sinh.

“Như vậy nhà trường vẫn sẽ tiếp tục tổ chức dạy học chương trình Mỹ bình thường với giáo viên nước ngoài và vẫn các môn như thế. Chỉ là sẽ không lấy bảng điểm và chứng chỉ của GWIS và những chi phí trước đây vốn chuyển cho họ sẽ được gửi lại cho phụ huynh. Phải phân biệt việc liên kết để có bằng có bảng điểm với việc chương trình, nếu chương trình có lợi cho người học và người học thích thì nhà trường vẫn tiếp tục dạy. Bởi chất lượng chương trình là do trường Newton chịu trách nhiệm chứ không phải bên đối tác”.

Buổi làm việc giữa ông Philip Nguyễn- đại diện GWIS với các phụ huynh có con theo học tại Trường Phổ thông quốc tế Newton. Ảnh: Thanh Hùng.

Trước câu hỏi đảm bảo quyền lợi cho học sinh đã từng theo học chương trình này, bà Chính cho hay nhà trường cũng đưa ra những phương án và ngày 21/4 tới đây sẽ tổ chức họp phụ huynh để thông báo việc học sinh có thể chọn các hướng đi tiếp.

“Trường hợp xấu nhất là năm học tới nhà trường ngừng hẳn liên kết với GWIS thì học sinh có thể được lựa chọn hoặc chuyển hệ Cambridge (Sở GD-ĐT Hà Nội đã cho phép trường tổ chức từ năm học tới đối với từ lớp 8 trở xuống) hoặc sang học hệ bán quốc tế. Hoặc cũng có thể tiếp tục học chương trình này- chương trình Mỹ, nhưng không còn liên kết với GWIS”.

Theo bà Chính, trước mắt, trong thời gian tạm dừng liên kết để làm rõ các nghi vấn về tính pháp lý của GWIS, cụ thể với 2 tháng 4 và 5/2018, trường Newton sẽ hoàn trả cho phụ huynh phần chi phí vốn trước nay chuyển sang cho GWIS về bảng điểm.

“Cụ thể, những học sinh đang theo học hệ GWIS sẽ được giảm 20% học phí, tức vẫn học chương trình như thế, vẫn đảm bảo chất lượng, nhưng không còn bảng điểm và lấy chứng chỉ gì nữa và học chỉ để lấy kiến thức. Chúng tôi cũng đã có phương án, sang năm sau, các học sinh vẫn sẽ học chương trình với số tiết đảm bảo, giáo viên nước ngoài như thế, nhưng không lấy chứng chỉ và giảm 20% học phí so với năm nay”, bà Chính nói.  

Về dài hạn, Trường Newton cũng cam kết trong thời gian sớm nhất sẽ xin tư vấn từ Cục Hợp tác quốc tế (Bộ GD-ĐT) để tìm đối tác thay thế. Khi có đối tác mới trường sẽ trao đổi với phụ huynh về phương án chuyển đổi cụ thể.

“Để học sinh vẫn có thể được nhận những chứng chỉ hoặc bảng điểm hoặc bằng của Mỹ tin cậy. Tất nhiên trường sẽ phải kết hợp với Sở GD-ĐT Hà Nội để có những bàn bạc kỹ lưỡng về những vấn đề này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người học”, bà Chính nói.

Theo bà Chính, thực tế sau cuộc họp phụ huynh, đại đa số các phụ huynh vẫn rất ủng hộ và muốn các con tiếp tục được học chương trình của Mỹ.

Bà Chính cho biết, hiện số lượng học sinh theo học hệ GWIS này không nhiều, thậm chí rất ít.

“Học sinh hệ này sẽ học song song 2 chương trình cả chương trình Việt Nam và cả chương trình Mỹ. Tức vẫn học chương trình Việt Nam bình thường và có thêm bảng điểm của chương trình GWIS và chỉ học 3 môn. Học sinh nào đủ 24 tín chỉ thì mới được nhận bằng. Thực ra từ trước đến nay cũng mới chỉ 6  học sinh được nhận bằng này.

Thường mỗi khối 4 lớp thì số học sinh theo hệ GWIS chỉ 1 lớp. Ví dụ như năm nay, khối 11 của nhà trường gần 120 học sinh thì chỉ hơn 20 học sinh. Khối 10 có hơn 120 học sinh cũng gần 30 học sinh. Lớp 12 cũng vậy. Nhưng ít em đủ 24 tín chỉ, bởi để đạt đủ phải theo từ lớp 9, thậm chí lớp 10 mới vào thì cũng không đủ. Và nếu không đủ tín chỉ thì xác định là cũng không có bằng, học chỉ để lấy kiến thức để sau đó thi các chứng chỉ SAT, IELTS, TOEFL,…để rồi apply học bổng du học”, bà Chính cho hay.

Thanh Hùng

Bộ Giáo dục đề nghị 9 Sở Giáo dục dừng hợp tác với trường GWIS

Bộ GD-ĐT vừa có công văn đề nghị các Sở GD-ĐT xin ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh/ thành phố để dừng hợp tác với Trường Quốc tế George Washington (GWIS).