Bộ Ngoại giao cũng đề nghị công dân Việt Nam thường xuyên theo dõi những thông tin của chính quyền sở tại, cảnh báo của Bộ Ngoại giao (Cục Lãnh sự và Đại sứ quán Việt Nam tại Israel) để phản ứng kịp thời.

Cũng có đôi khi chúng ta còn bàn luận xôn xao tới mấy ngày về sự ra đi đột ngột của một ai đó thân quen, mắc bệnh hiểm nghèo. Nhưng mấy ai còn thường nhớ tới họ sau một tháng? Cũng có đôi khi đi đường, vào những ngày thật đẹp trời, ngắm rặng bàng lên xanh bóng lá, trong ánh nắng dịu dàng và gió mát thổi ào ào khiến tôi muốn phóng như bay qua những cây cầu vượt, đấy, vào những ngày như thế, những ngày thấy lòng vui thơ thới chả hiểu sao tôi lại chợt nhớ tới những người thân yêu đã khuất bóng. Tôi điểm tên, đếm mãi, và thấy nhiều quá, quá nhiều.

Nhưng cuộc sống vẫn phải tiếp diễn và chúng ta rồi cũng quên người ông từng cõng chúng ta trên lưng làm ngựa nhong nhong thuở ấu thơ. Rồi cũng nhãng đi người bác ở quê từng thay mẹ nhá cơm bón cháo, trông nom ta những ngày chiến tranh, sơ tán. Quên cả người bạn thân vừa mới uống cạn cốc bia cuối ngày, hôm sau đã thấy vợ con khóc mếu báo tin dữ vì đứt mạch máu não... Thậm chí cha mẹ già với ta từng như một, nỗi nhớ thương dường như chẳng thể nào vơi cạn, nhưng sự thật là mỗi khi nhớ tới các Người quơ tay ra cũng chỉ là khoảng trống, không hơi ấm!

Đấy, nỗi ngạc nhiên của tôi là khoảng trống ấy. Là khoảng không gian bàng quan ấy. Họ, những người đã chết đi ấy, cũng đã từng như chúng ta đây, gương mặt, giọng nói, dáng hình, mùi mồ hôi, máu và nước tiểu, cơn giận dữ, nỗi chán chường, lòng yêu thương, niềm vui, nỗi buồn, thất vọng và hy vọng... Tất cả đã từng thực đến thế. Nhưng rồi họ đi đâu? Một khoảng trống vô hình mỗi người mất đi vô tình để lại. Hay nói đúng hơn, đấy là khoảng trống vô thủy vô chung mà họ gia nhập vào, hoà tan cùng. Họ biến mất. Nhẹ bỗng. Như thể một quân cờ trên bàn cờ, và một bàn tay vô hình ở trên cao nhấc bổng họ lên, gạt sang một bên. Rồi lại một bàn cờ khác được dựng lên.  

Cái chết luôn là quá khứ đã qua, tương lai chưa tới. Cái chết luôn là của ai đó. Cái chết không phải của chúng ta. Hay nói một cách khác, ta biết rằng rồi ta sẽ chết, nhưng dường như sự biết ấy luôn luôn chìm lấp dưới những bản báo cáo phải hoàn thành, cuộc bầu bán nảy lửa ở cơ quan, hàng xóm xây nhà lấn cái mái hiên sang nhà mình, chuyện con cái không chịu đi theo những hoạch định mà chúng ta mong muốn, xấp hoá đơn tháng này phải trả… 

Cứ thế, chúng ta sống và ít nghĩ về cái chết. Và vì cái chết không phải của chúng ta cho nên chúng ta thưa thớt về thăm cha mẹ, hoạ hoằn có tạt qua nhà cũng chỉ là để nhờ ông bà trông hộ con cái hay bàn bạc chuyện nhà cửa, tiền nong. Cho nên chúng ta thường đi qua một cây ngọc lan thơm mà không dừng lại hít thở ghi nhận mùi thơm ngọt ngào ấy. Cây ngọc lan năm nào chả thơm, chả nở, rồi sẽ có ngày thư thả, tha hồ mà mơ mộng, còn bây giờ chúng ta đang bị những dòng suy nghĩ lo toan vụn vặt chả có tên, chen chúc trong đầu lôi kéo chúng ta đi...

Tôi có thể đoan chắc với các bạn rằng, rất nhiều hành khách trên chuyến máy bay xấu số MH370 và MH17 trước khi tan biến vào hư không, họ vẫn còn kịp thoáng ước ao được một lần cuối cùng chạm tay vào người thân, muốn lấy lại dù chỉ là một vài phút giây để sướng vui và mỉm cười với cuộc sống. Nếu được sống lại, nhất định họ sẽ nói với chúng ta biết điều bí mật của họ. Các bạn thử đoán xem? Tôi thì đoán, họ sẽ nói: Bất cứ khi nào bạn cảm thấy gương mặt mình đang buồn thảm, lo lắng, hay căng thẳng, hãy hít thở thật sâu và mỉm cười nhé, các bạn, cho dù cuộc sống có đang như thế nào.

Bởi cái chết luôn chảy trong huyết quản và trên từng thớ thịt của các bạn. Con người cần biết quên để mà sống, duy nhất nên nhớ một điều - chúng ta luôn sống chung cùng cái chết. Chúng ta chỉ thực sự sống khi chúng ta luôn ý thức về sự chết từng phút giây. 

Hàm Anh

Ở thời điểm mà con người cách xa nhau do ảnh hưởng của đại dịch và sự lên ngôi của công nghệ, “kết nối cảm xúc” đã trở thành mối quan tâm sâu sắc, đặc biệt trở thành nguồn cảm hứng bất tận trong nghệ thuật.

Đến với triển lãm Khuôn dạng/Format, công chúng sẽ được thưởng thức góc nhìn mới về cách thực hành nhiếp ảnh với những cuộc đối thoại đa chiều. Trong khi đó, triển lãm Những ngã rẽ: Góc nhìn từ châu Âu lại nhấn mạnh tính kết nối giữa văn hóa và những mối quan tâm trong xã hội.

Tại triển lãm Khuôn dạng/Format, 8 nghệ sĩ: Nguyễn Phương & Joseph Gobin, Duy Phương, Yến Dương, Trần Lê Quỳnh Anh, Prune Phi, Duy Tuấn và Alexandre Dupeyron đã chọn cách phản ứng với sự mất kết nối của con người theo hướng riêng của mình. Họ biến quá trình chụp ảnh thành phương pháp luận để tìm kiếm sự kết nối. Một số nghệ sĩ thử nghiệm các quy trình nhiếp ảnh thủ công để nhấn mạnh mối tương quan giữa họ với thiên nhiên và môi trường xung quanh. Một số nghệ sĩ khác lại sử dụng những khuôn dạng mở rộng của nhiếp ảnh để tìm kiếm sự gắn kết giữa gia đình và dân tộc, đồng thời thông qua sự quan sát tinh tế và tự vấn bản thân, làm nổi bật một cách ý nhị những nghịch lý xã hội.

Những tác phẩm tại triển lãm Khuôn dạng/Format tại VCCA

“Để theo đuổi các quy trình và chất liệu mà chúng ta gọi là nhiếp ảnh ngày nay chính là thừa nhận và trân trọng sự phong phú bao trùm lên trải nghiệm con người. Và sự phức tạp, cũng như thấu cảm mà những nghệ sĩ bộc lộ trong tác phẩm mà chúng ta thấy ở đây là minh chứng cho tất cả những trải nghiệm quý giá này” - Giám tuyển Mai Nguyên Anh chia sẻ. 

Trong khi đó, triển lãm nhiếp ảnh Những ngã rẽ: Góc nhìn từ châu Âu sẽ mang đến các tác phẩm của 8 nhiếp ảnh gia thuộc 8 quốc gia châu Âu khác nhau. Mỗi dự án được tuyển chọn bởi bộ phận văn hoá quốc gia tương ứng, nhằm mục tiêu mang tới những cảm quan và lăng kính cuộc sống đa chiều, hy vọng thu hẹp khoảng cách văn hoá và những mối quan tâm.

Qua con mắt của các nhiếp ảnh gia nước ngoài, Việt Nam hiện lên ở một quang phổ khác. Nếu như dự án của Nguyễn Thị Mỹ Liên (Thuỵ Sĩ) mô tả hành trình học hỏi và trân trọng những giá trị văn hoá nguồn cội ảnh hưởng lên cuộc sống của mình, thì Alexandre Garel (Pháp) lại tôn vinh nét đặc biệt của kiến trúc hiện đại miền Nam Việt Nam, còn Victoria Sivik (Ba Lan) lại đưa người xem đến với sân khấu âm nhạc underground của Hà Nội. Trong khi đó, Nic Shonfeld (Anh) cộng tác với nhà thiết kế thời trang địa phương, tạo nên sức sống mới cho nghề dệt thủ công của dân tộc thiểu số ở miền núi Việt Nam.

Nghề dệt thủ công của dân tộc thiểu số ở miền núi Việt Nam qua con mắt của nhiếp ảnh gia Nic Shonfeld

Ở góc nhìn thế giới, dự án của Malte Sanger (Đức) nghiên cứu cách những tiến bộ công nghệ đang dần dần xâm nhập vào không gian sống của con người, trong khi Loes Heerink (Hà Lan) đặt câu hỏi về sự tương tác giữa thiên nhiên và chúng ta. Nối liền sau đó là câu chuyện về sự dũng cảm của những ngư dân ở vùng biển Mammellone bởi Roselena Ramistella (Ý), và những bức ảnh kiến trúc ý niệm đầy màu sắc của Elodie Ledure (Bỉ). Các dự án này dẫn dắt khán giả đi theo những ngã rẽ bất ngờ, kết nối chúng ta tới nhiều cuộc đời khác nhau hay những ý tưởng dường như xa vời.

Qua những bức ảnh, lăng kính của cuộc sống được soi rọi. Chúng giúp ta thấy rằng cuộc sống không phải là một câu chuyện tuyến tính với một kết thúc gọn gàng mà nó có thể cong, xoắn, vặn, và hiện lên khác biệt trong cảm quan của mỗi người.

Triển lãm mở cửa tự do từ ngày 12/05/2021 tới hết ngày 12/06/2021 tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (VCCA), B1-R3 Vincom Royal City, 72 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.

Trong thời gian diễn ra triển lãm, VCCA vẫn luôn thực hiện chặt chẽ các công tác phòng, chống dịch, bao gồm: đo thân nhiệt tại cửa ra vào TTTM Vincom Royal City, giãn cách và yêu cầu khách hàng đeo khẩu trang trong suốt thời gian xem triển lãm.

Minh Tuấn