Rau quả hấp thụ hạt vi nhựa qua rễ và chuyển đến thân, lá, hạt và quả. Trong đó, táo và cà rốt bị ô nhiễm nhất với hơn 100.000 hạt vi nhựa mỗi gram. 

Muối có thể chứa rất nhiều hạt vi nhựa. Nghiên cứu năm 2023 cho thấy muối hồng Himalaya thô khai thác từ lòng đất có nhiều hạt vi nhựa nhất, tiếp theo là muối đen và muối biển. Đường cũng là thực phẩm khiến con người tiếp xúc với vi nhựa. 

Gạo cũng không phải ngoại lệ. Nghiên cứu của Đại học Queensland (Australia) cho thấy trong 100g gạo có 3-4mg nhựa. Tuy nhiên, bạn có thể giảm 40% mức nhựa trên bằng cách vo gạo. 

Bạn cũng đừng quên nước đóng chai, một lít nước chứa trung bình 240.000 hạt nhựa từ 7 loại nhựa, bao gồm cả nhựa nano.

Nguy hiểm đối với sức khỏe con người

Theo CNN, những người có hạt vi nhựa hoặc nhựa nano trong động mạch ở cổ có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hoặc tử vong vì bất kỳ nguyên nhân nào trong ba năm tới cao gấp đôi. 

Các chuyên gia cho biết, nhựa nano là thành phần đáng lo ngại nhất đối với sức khỏecon người. Các hạt cực nhỏ có thể xâm chiếm từng tế bào và mô trong các cơ quan, có khả năng làm gián đoạn quá trình phát triển tế bào và lắng đọng những hóa chất gây rối loạn nội tiết như bisphenol, phthalate, PFAS, kim loại nặng…

Sherri Mason, Giám đốc bền vững tại trường Penn State Behrend (Mỹ), cho biết: “Những hóa chất đó đều được sử dụng trong sản xuất nhựa. Khi xâm nhập vào cơ thể chúng ta, nhựa sẽ mang hóa chất đó đến gan, thận, não, thậm chí cả thai nhi”.

Những cách để giảm thiểu nhựa

Bà Mason cho biết từ lâu, các chuyên gia đã khuyên nên uống nước từ bình thủy tinh hoặc thép không gỉ. Điều này cũng áp dụng cho các loại thực phẩm và đồ uống khác được đóng gói. “Giống như tình trạng bong da, nhựa cũng liên tục bong thành những mảnh nhỏ như khi bạn mở hộp nhựa đựng salad mua ở cửa hàng hoặc bọc nhựa đựng phô mai”, vị chuyên gia giải thích. 

Các chuyên gia đưa ra một số cách giảm mức độ tiếp xúc với nhựa: 

- Cố gắng tránh ăn bất cứ thứ gì đựng trong hộp nhựa. Chọn thực phẩm bảo quản trong thủy tinh, gốm sứ hoặc giấy bạc.

- Mặc quần áo làm từ vải tự nhiên, mua các sản phẩm tiêu dùng làm từ chất liệu tự nhiên.

- Không cho đồ nhựa trong lò vi sóng, sử dụng đồ thủy tinh chuyên dụng. 

- Nếu có thể, hãy ăn càng nhiều thực phẩm tươi sống càng tốt, hạn chế mua đồ đã qua chế biến và siêu chế biến được bọc trong nhựa.

Loại đồ ăn thức uống làm tăng nguy cơ ung thư

Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nghiên cứu Môi trường, 90% mẫu protein động vật và thực vật được xét nghiệm dương tính với hạt vi nhựalà các mảnh polymer nhỏ có kích thước dưới 5mm. 

Các nhà khoa học đã xem xét hơn một chục loại protein được tiêu thụ phổ biến. Tôm tẩm bột chứa nhiều hạt vi nhựa bậc nhất. Các loại protein ít nhựa nhất là ức gà, tiếp theo là thăn lợn và đậu phụ. Mức phơi nhiễm trung bình của người Mỹ trưởng thành là 11.000 tới 29.000 hạt vi nhựa mỗi năm, mức tối đa là 3,8 triệu hạt. Các đại dương chứa đầy nhựa dẫn tới hạt vi nhựa tồn tại trong hải sản. 

Rau quả hấp thụ hạt vi nhựa qua rễ và chuyển đến thân, lá, hạt và quả. Trong đó, táo và cà rốt bị ô nhiễm nhất với hơn 100.000 hạt vi nhựa mỗi gram. 

Muối có thể chứa rất nhiều hạt vi nhựa. Nghiên cứu năm 2023 cho thấy muối hồng Himalaya thô khai thác từ lòng đất có nhiều hạt vi nhựa nhất, tiếp theo là muối đen và muối biển. Đường cũng là thực phẩm khiến con người tiếp xúc với vi nhựa. 

Gạo cũng không phải ngoại lệ. Nghiên cứu của Đại học Queensland (Australia) cho thấy trong 100g gạo có 3-4mg nhựa. Tuy nhiên, bạn có thể giảm 40% mức nhựa trên bằng cách vo gạo. 

Bạn cũng đừng quên nước đóng chai, một lít nước chứa trung bình 240.000 hạt nhựa từ 7 loại nhựa, bao gồm cả nhựa nano.

Nguy hiểm đối với sức khỏe con người

Theo CNN, những người có hạt vi nhựa hoặc nhựa nano trong động mạch ở cổ có nguy cơ bị đau tim, đột quỵ hoặc tử vong vì bất kỳ nguyên nhân nào trong ba năm tới cao gấp đôi. 

Các chuyên gia cho biết, nhựa nano là thành phần đáng lo ngại nhất đối với sức khỏecon người. Các hạt cực nhỏ có thể xâm chiếm từng tế bào và mô trong các cơ quan, có khả năng làm gián đoạn quá trình phát triển tế bào và lắng đọng những hóa chất gây rối loạn nội tiết như bisphenol, phthalate, PFAS, kim loại nặng…

Sherri Mason, Giám đốc bền vững tại trường Penn State Behrend (Mỹ), cho biết: “Những hóa chất đó đều được sử dụng trong sản xuất nhựa. Khi xâm nhập vào cơ thể chúng ta, nhựa sẽ mang hóa chất đó đến gan, thận, não, thậm chí cả thai nhi”.

Những cách để giảm thiểu nhựa

Bà Mason cho biết từ lâu, các chuyên gia đã khuyên nên uống nước từ bình thủy tinh hoặc thép không gỉ. Điều này cũng áp dụng cho các loại thực phẩm và đồ uống khác được đóng gói. “Giống như tình trạng bong da, nhựa cũng liên tục bong thành những mảnh nhỏ như khi bạn mở hộp nhựa đựng salad mua ở cửa hàng hoặc bọc nhựa đựng phô mai”, vị chuyên gia giải thích. 

Các chuyên gia đưa ra một số cách giảm mức độ tiếp xúc với nhựa: 

- Cố gắng tránh ăn bất cứ thứ gì đựng trong hộp nhựa. Chọn thực phẩm bảo quản trong thủy tinh, gốm sứ hoặc giấy bạc.

- Mặc quần áo làm từ vải tự nhiên, mua các sản phẩm tiêu dùng làm từ chất liệu tự nhiên.

- Không cho đồ nhựa trong lò vi sóng, sử dụng đồ thủy tinh chuyên dụng. 

- Nếu có thể, hãy ăn càng nhiều thực phẩm tươi sống càng tốt, hạn chế mua đồ đã qua chế biến và siêu chế biến được bọc trong nhựa.

Loại đồ ăn thức uống làm tăng nguy cơ ung thư

Ở buổi chia sẻ này, BS.Ngọc cho biết: “Xơ phổi vô căn thường khởi phát ở bệnh nhân trong độ tuổi từ 50- 70, và nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới. Trong đó, người hút thuốc lá hay tiền sử hút thuốc sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn”. 

Do nhận thức của cộng đồng về căn bệnh này còn thấp nên tại Việt Nam nên khoảng 90% bệnh nhân mắc xơ phổi vô căn không biết được triệu chứng của căn bệnh nguy hiểm này từ giai đoạn sớm, và thường được chẩn đoán nhầm với những triệu chứng của các bệnh phổi và tim thông thường khác. Thời gian sống thêm trung bình của bệnh nhân mắc bệnh là 2-3 năm kể từ khi được chẩn đoán đúng, và thời gian người bệnh sống sau 5 năm chỉ khoảng 20%. 

BS. Trần Văn Ngọc cũng chia sẻ thêm: “Xơ phổi vô căn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân khi bị ho khan kéo dài, khó thở gắng sức, sụt cân nhanh… Các triệu chứng này sẽ nặng dần theo thời gian và khi vào các đợt cấp, bệnh nhân sẽ không thể vận động được nữa và phải thở oxy liên tục đến cuối đời”. 

Tuy xơ phổi vô căn vẫn chưa thể điều trị khỏi hoàn hoàn nhưng sự phát triển của khoa học hiện đại đã mang đến các liệu pháp điều trị tác động đúng vào cơ chế gây xây xơ hoá của phổi, ngăn chặn tiến triển của bệnh, giúp bệnh nhân giữ được thể trạng ổn định, và giảm nguy cơ tử vong.

BS. Trần Văn Ngọc nhấn mạnh: “Diễn tiến xơ phổi vô căn rất khó tiên đoán nên bệnh nhân cần đến khám ngay khi có các triệu chứng để được chẩn đoán sớm bằng các phương pháp như đo chức năng phổi, chụp CT, nội soi phế quản, sinh thiết… Việc dùng thuốc chống xơ ngay từ ban đầu và tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân ngăn chặn diễn tiến của bệnh. Hiện thuốc chống xơ đạt hiệu quả điều trị hơn 50%, hạn chế các đợt cấp (suy hô hấp) gây nguy cơ tử vong cao”. 

Đừng chủ quan khi điều trị xơ phổi vô căn 

Do xơ phổi vô căn không tìm được nguyên nhân gây bệnh, vì thế mà bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc chống xơ ngăn chặn tiến triển của xơ phổi và việc điều trị này sẽ kéo dài suốt đời. 

Theo khuyến cáo của BS. Trần Văn Ngọc: “Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị một thời gian thì sức khỏe khá hơn, nhưng nếu không tuân thủ điều trị bằng thuốc thì xơ phổi sẽ tiến triển nặng, gây nguy hiểm tính mạng cho người bệnh nhiều hơn một số bệnh ung thư hiện nay”. 

Nhằm giúp bệnh nhân xơ phổi vô căn nâng cao nhận thức về căn bệnh này và giảm bớt khó khăn về tài chính trong quá trình điều trị lâu dài, mới đây Bộ Y tế đã phê duyệt Chương trình hỗ trợ thuốc miễn phí một phần cho người bệnh Xơ phổi vô căn (Xơ hóa phổi tự phát - IPF) tại Việt Nam không thuộc khoản viện trợ phi Chính phủ nước ngoài, do Công ty TNHH Boehringer Ingelheim Việt Nam thực hiện. Chương trình đang được triển khai tại 9 bệnh viện ở Hà Nội và TP.HCM và bệnh nhân sẽ được hỗ trợ 1/3 chi phí điều trị khi dùng thuốc chống xơ phổi. 

Tuy vậy, BS. Ngọc cũng đưa ra lời khuyên, để không làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa hô hấp ngay nếu có các biểu hiện bất thường như ho khan kéo dài trên 2 tuần (dù có đàm hay không), khó thở gắng sức, mau mệt, tức ngực và ngón tay dùi trống… 

“Ngoài ra, chúng ta cần phòng bệnh hơn chữa bệnh. Nghĩa là không nên hút thuốc lá, bảo vệ cơ quan hô hấp và đeo khẩu trang khi ra đường…”, BS. Trần Văn Ngọc bổ sung thêm. 

Doãn Phong

80% bệnh nhân chỉ có thể sống từ 2-3 năm 

Vừa qua, PGS. TS. BS. Trần Văn Ngọc, Phó Chủ tịch Hội Phổi Việt Nam, Chủ tịch Liên Chi Hội Hô hấp TP.HCM, đã tham gia buổi chia sẻ kiến thức y khoa trực tuyến với chủ đề “Bệnh xơ phổi vô căn và Những điều cần biết”. 

Ở buổi chia sẻ này, BS.Ngọc cho biết: “Xơ phổi vô căn thường khởi phát ở bệnh nhân trong độ tuổi từ 50- 70, và nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới. Trong đó, người hút thuốc lá hay tiền sử hút thuốc sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn”. 

Do nhận thức của cộng đồng về căn bệnh này còn thấp nên tại Việt Nam nên khoảng 90% bệnh nhân mắc xơ phổi vô căn không biết được triệu chứng của căn bệnh nguy hiểm này từ giai đoạn sớm, và thường được chẩn đoán nhầm với những triệu chứng của các bệnh phổi và tim thông thường khác. Thời gian sống thêm trung bình của bệnh nhân mắc bệnh là 2-3 năm kể từ khi được chẩn đoán đúng, và thời gian người bệnh sống sau 5 năm chỉ khoảng 20%. 

BS. Trần Văn Ngọc cũng chia sẻ thêm: “Xơ phổi vô căn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bệnh nhân khi bị ho khan kéo dài, khó thở gắng sức, sụt cân nhanh… Các triệu chứng này sẽ nặng dần theo thời gian và khi vào các đợt cấp, bệnh nhân sẽ không thể vận động được nữa và phải thở oxy liên tục đến cuối đời”. 

Tuy xơ phổi vô căn vẫn chưa thể điều trị khỏi hoàn hoàn nhưng sự phát triển của khoa học hiện đại đã mang đến các liệu pháp điều trị tác động đúng vào cơ chế gây xây xơ hoá của phổi, ngăn chặn tiến triển của bệnh, giúp bệnh nhân giữ được thể trạng ổn định, và giảm nguy cơ tử vong.

BS. Trần Văn Ngọc nhấn mạnh: “Diễn tiến xơ phổi vô căn rất khó tiên đoán nên bệnh nhân cần đến khám ngay khi có các triệu chứng để được chẩn đoán sớm bằng các phương pháp như đo chức năng phổi, chụp CT, nội soi phế quản, sinh thiết… Việc dùng thuốc chống xơ ngay từ ban đầu và tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ sẽ giúp bệnh nhân ngăn chặn diễn tiến của bệnh. Hiện thuốc chống xơ đạt hiệu quả điều trị hơn 50%, hạn chế các đợt cấp (suy hô hấp) gây nguy cơ tử vong cao”. 

Đừng chủ quan khi điều trị xơ phổi vô căn 

Do xơ phổi vô căn không tìm được nguyên nhân gây bệnh, vì thế mà bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc chống xơ ngăn chặn tiến triển của xơ phổi và việc điều trị này sẽ kéo dài suốt đời. 

Theo khuyến cáo của BS. Trần Văn Ngọc: “Nhiều bệnh nhân sau khi điều trị một thời gian thì sức khỏe khá hơn, nhưng nếu không tuân thủ điều trị bằng thuốc thì xơ phổi sẽ tiến triển nặng, gây nguy hiểm tính mạng cho người bệnh nhiều hơn một số bệnh ung thư hiện nay”. 

Nhằm giúp bệnh nhân xơ phổi vô căn nâng cao nhận thức về căn bệnh này và giảm bớt khó khăn về tài chính trong quá trình điều trị lâu dài, mới đây Bộ Y tế đã phê duyệt Chương trình hỗ trợ thuốc miễn phí một phần cho người bệnh Xơ phổi vô căn (Xơ hóa phổi tự phát - IPF) tại Việt Nam không thuộc khoản viện trợ phi Chính phủ nước ngoài, do Công ty TNHH Boehringer Ingelheim Việt Nam thực hiện. Chương trình đang được triển khai tại 9 bệnh viện ở Hà Nội và TP.HCM và bệnh nhân sẽ được hỗ trợ 1/3 chi phí điều trị khi dùng thuốc chống xơ phổi. 

Tuy vậy, BS. Ngọc cũng đưa ra lời khuyên, để không làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh, cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa hô hấp ngay nếu có các biểu hiện bất thường như ho khan kéo dài trên 2 tuần (dù có đàm hay không), khó thở gắng sức, mau mệt, tức ngực và ngón tay dùi trống… 

“Ngoài ra, chúng ta cần phòng bệnh hơn chữa bệnh. Nghĩa là không nên hút thuốc lá, bảo vệ cơ quan hô hấp và đeo khẩu trang khi ra đường…”, BS. Trần Văn Ngọc bổ sung thêm. 

Doãn Phong

Vì tính chất khẩn cấp, bác sĩ đã tiến hành mổ cấp cứu ngay trong đêm, khâu cầm máu, xử lý da lóc và tạo hình lại da dương vật, da quy đầu. Bệnh nhân hiện được chăm sóc hậu phẫu.

Các thầy thuốc cho biết dù đã được phẫu thuật tạo hình lại nhưng bản chất bệnh nhân có vết thương không sạch do máy cắt gây ra, vết thương phức tạp tại vị trí bộ phận sinh dục nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ như nhiễm trùng, hoại tử da.

Bệnh nhân 39 tuổi cho biết trong lúc sử dụng cưa máy để cắt gỗ tại nhà đã bị văng máy vào vùng bộ phận sinh dục. Sau đó, anh được người thân đưa đến bệnh viện tỉnh trước khi vào Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Bác sĩ khuyến cáo người dân nên cẩn thận khi sử dụng các thiết bị khi cưa, cắt, trang bị đồ bảo hộ đầy đủ và không nên tháo các bộ phận bảo vệ của máy vì rất nguy hiểm. Không ít trường hợp bị cưa cắt vào bộ phận cơ thể do sơ ý, đặc biệt là vỡ lưỡi cưa khiến văng vào người do đã tháo bỏ bộ phận bảo vệ của máy.

Tai nạn bất ngờ trong lớp học khiến nam sinh Hà Nội phải đi cấp cứu

Bệnh nhân được đưa đến Trung tâm Nam học, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) cấp cứu trong tình trạng có vết thương tại vùng bộ phận sinh dục, chảy rất nhiều máu.

"Bệnh nhân bị vết thương lóc da phức tạp toàn bộ dương vật, vết thương nham nhở vật hang bên phải kích thước 4 cm dọc thân dương vật, vết thương phức tạp quy đầu, đụng dập niệu đạo", bác sĩ Cao Đắc Tuấn, Trung tâm Nam học, cho biết.

Vì tính chất khẩn cấp, bác sĩ đã tiến hành mổ cấp cứu ngay trong đêm, khâu cầm máu, xử lý da lóc và tạo hình lại da dương vật, da quy đầu. Bệnh nhân hiện được chăm sóc hậu phẫu.

Các thầy thuốc cho biết dù đã được phẫu thuật tạo hình lại nhưng bản chất bệnh nhân có vết thương không sạch do máy cắt gây ra, vết thương phức tạp tại vị trí bộ phận sinh dục nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ như nhiễm trùng, hoại tử da.

Bệnh nhân 39 tuổi cho biết trong lúc sử dụng cưa máy để cắt gỗ tại nhà đã bị văng máy vào vùng bộ phận sinh dục. Sau đó, anh được người thân đưa đến bệnh viện tỉnh trước khi vào Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.

Bác sĩ khuyến cáo người dân nên cẩn thận khi sử dụng các thiết bị khi cưa, cắt, trang bị đồ bảo hộ đầy đủ và không nên tháo các bộ phận bảo vệ của máy vì rất nguy hiểm. Không ít trường hợp bị cưa cắt vào bộ phận cơ thể do sơ ý, đặc biệt là vỡ lưỡi cưa khiến văng vào người do đã tháo bỏ bộ phận bảo vệ của máy.

Tai nạn bất ngờ trong lớp học khiến nam sinh Hà Nội phải đi cấp cứu