Nơi bệnh viện Ung bướu TP.HCM, mẹ của các cháu là chị Nguyễn Thị Thuyên (46 tuổi) đang đối diện với cơn “thập tử nhất sinh” vì căn bệnh ung thư đại tràng. Nằm trên giường bệnh truyền máu, nước mắt người mẹ lăn dài, ướt đẫm đôi gò má. Cuộc đời chị Thuyên tính đến giờ chưa khi nào hết những nỗi gian truân.

Sinh ra ở vùng quê nghèo thuộc tỉnh Hải Dương, cuộc sống quanh năm trông chờ vào ruộng đồng cũng không đủ cái ăn, chị tha hương cầu thực vào tận Bình Dương để làm công nhân từ năm 1998. Tại nơi đất khách quê người, chị quen biết rồi kết hôn với anh Đặng Văn Mỵ. Lấy chồng chưa được bao lâu, chị bị u nang buồng trứng phải phẫu thuật khiến sức khoẻ suy giảm.

Khi chị và chồng không còn đủ sức lực để tiếp tục làm công nhân nữa, cả hai quyết định chuyển vào huyện Đức Cơ (tỉnh Gia Lai) sinh sống bằng việc làm nương rẫy vào năm 2005. Cuộc sống họ tại mảnh đất cằn cỗi vẫn hết sức vất vả.

Đặc biệt, sau khi sinh 2 con là Đặng Nguyễn Minh Phương (SN 2006) và Đặng Nguyễn Thu Thuỷ (SN 2008), sức khoẻ chị Thuyên mỗi lúc một đi xuống. Điều đó làm suy giảm sức lao động của chị.

Giữa thời điểm khó khăn vẫn chưa đi qua, năm 2011, anh Mỵ phát bệnh ung thư vòm họng. Dù gia đình đã cố chạy chữa khắp nơi, song chỉ kéo dài được thêm 3 năm. Người đàn ông trụ cột trong nhà qua đời, để lại 2 đứa con thơ cùng gánh nặng kinh tế dồn lên vai chị Thuyên.

Bố mất, mẹ mắc bệnh ung thư, hai đứa trẻ lâm vào cảnh không người chăm sóc

Từ ngày chồng mất, chị Thuyên cực nhọc để nuôi các con ăn học. Mặc dù vậy, tai ương vẫn chưa chịu buông tha cho người phụ nữ bất hạnh. Cuối năm 2021, chị xuất hiện triệu chứng đau bụng kéo dài. Ngày 27 Tháng Chạp, các bác sĩ phát hiện chị mắc ung thư đại tràng.

Vừa trải qua ca phẫu thuật ở Bệnh viện tỉnh Gia Lai chưa được bao lâu, ngày mùng 2 Tết, chị bất ngờ gặp tai nạn giao thông khiến chỉ khâu ở bụng bị bục ra. Nằm viện tỉnh gần 1 tuần, tới ngày mùng 7 tháng Giêng, chị mới chuyển tuyến tới Bệnh viện Ung bướu TP.HCM để tiếp tục chữa trị.

2 con thơ bơ vơ không người chăm sóc

Nằm ở bệnh viện một thời gian dài, chị Thuyên cứ đau đáu khi nghĩ về các con ở nhà tự nuôi nhau qua ngày. Do họ hàng nội ngoại hai bên đều ở Hải Dương, chị chỉ biết nhờ cậy hàng xóm thi thoảng qua xem tình hình các con ăn ở ra sao.

Những ngày truyền máu vì cơ thể suy nhược trầm trọng, giọt nước mắt của người mẹ không ngừng chảy khi nghĩ đến hai đứa con nhỏ dại. Hàng ngày, mỗi khi khoẻ lại sau những cơn đau hành hạ, chị lại gọi điện về cho các con.

Minh Phương và Thu Thuỷ cũng chưa hiểu hết được căn bệnh mẹ đang mắc, các cháu chỉ mong một ngày mẹ khoẻ hẳn để về với mình. Nhiều lúc tuyệt vọng, chị Thuyên chia sẻ: “Tôi thương các con vô cùng. Mới còn nhỏ mà lần lượt chứng kiến cảnh bố mẹ mắc bệnh hiểm nghèo. Tôi không sợ cái chết mà chỉ sợ một ngày mình không còn nữa thì lấy ai lo cho các con đây. Gia đình tôi ở xa quá, chẳng thể trông được các cháu”.

Hoàn cảnh của gia đình chị Thuyên lúc này đang rất cần được cộng đồng giúp đỡ

Bên cạnh nỗi canh cánh về cuộc sống của các con, chị Thuyên còn đang phải gánh khoản nợ lên tới hơn 150 triệu đồng. Đây là số tiền gia đình chị đã vay mượn họ hàng, bạn bè khắp nơi để điều trị cho chồng và mình suốt mấy năm qua. Đến nay, số nợ chưa trả nổi trong khi chị vẫn phải nằm viện, không biết khi nào mới có cơ hội trở về nhà.

Kinh tế gia đình chẳng còn chút gì vì chị là trụ cột chính lại đang phải nằm viện. Nơi miền núi hẻo lánh, 2 đứa trẻ vẫn ngày đêm tự trông nhau với hy vọng mẹ sẽ khỏe trở lại. 

“Mẹ cố gắng điều trị nhé. Chúng con mong mẹ về với chúng con lắm”, những lời động viên trong nước mắt của 2 đứa trẻ khiến người mẹ chỉ muốn bỏ tất cả để về chăm sóc các con.

Số phận gia đình lúc này đang đứng trước cảnh cùng quẫn. Nỗi chờ đợi của các con gần như vô vọng vì căn bệnh ung thư đại tràng của chị Thuyên diễn biến hết sức phức tạp. 

Theo xác nhận của UBND thị trấn Chư Ty, hoàn cảnh gia đình chị Thuyên thuộc diện khó khăn của địa phương. Biết được hoàn cảnh khó khăn của gia đình, chính quyền địa phương cũng đã huy động các cấp để giúp đỡ gia đình chị đi bệnh viện chữa bệnh. Tuy nhiên, lo lắng nhất lúc này chính là hai đứa con của chị còn nhỏ, đang độ tuổi đi học. Chị cùng các con đang rất cần sự chung tay từ cộng đồng.

Phạm Bắc

Cùng xem lại 10 bàn thắng đẹp nhất của Pele:

(nguồn: Sports 360)

Pele giành bao nhiêu danh hiệu trong sự nghiệp?

Tại bảng E, Tây Ban Nha có chiến thắng dễ dàng với tỷ số 4-1 trước Angola. Những cầu thủ ghi bàn cho đội tuyển số 1 trên bảng xếp hạng FIFA gồm Fernández (4', 25', 27') và Ortiz (20'). 

Kết quả này đưa đại diện của châu Âu tiến vào vòng 1/8 với 3 trận toàn thắng. 

Tây Ban Nha là ứng cử viên số 1 cho ngôi vô địch

Trong khi đó, dù có bàn thắng trước do công của Shimizu nhưng Nhật Bản đã để thua ngược 1-2 trước Paraguay, qua đó chỉ giành quyền đi tiếp với tư cách là một trong bốn đội xếp thứ 3 có thành tích tốt nhất.

Ở bảng F, trận đấu giữa Iran và Argentina thay vì được chứng kiến màn đôi công thì cả hai đội đều không muốn thắng để nhất bảng. Bởi nhất bảng này sẽ chạm trán nhì bảng E, đó là Paraguay - đội tuyển xếp hạng 10 thế giới. Trong khi nhì bảng chỉ phải gặp Uzbekistan, hạng 25.

Xếp hạng các đội ba

Dù vậy, chiến thắng 2-1 đã thuộc về Argentina - đội đang xếp hạng 3 thế giới. Iran đi tiếp với ngôi nhì bảng, còn Serbia cũng góp mặt ở vòng knock-out với tư cách là một trong bốn đội xếp thứ 3 có thành tích tốt nhất, sau khi đè bẹp Mỹ với tỷ số 7-0.

Với việc Nhật Bản và đặc biệt là Việt Namvượt qua vòng bảng thì thầy trò HLV Phạm Minh Giang đã giúp cho nền futsal châu Á lần đầu tiên có 5 đại diện góp mặt ở vòng knock-out FIFA Futsal World Cup.

Phân nhánh đấu vòng knock-out FIFA Futsal World Cup 2021

Theo phân nhánh của FIFA Futsal World Cup 2021, các cặp đấu ở vòng 1/8 gồm: Việt Nam vs Nga, Venezuela vs Ma-rốc, Brazil vs Nhật Bản, Argentina vs Paraguay, Tây Ban Nha vs CH Séc, Bồ Đào Nha vs Serbia, Uzbekistan vs Iran và Kazakhstan vs Thái Lan.

Vòng đấu loại trực tiếp FIFA Futsal World Cup 2021 bắt đầu vào lúc 21h30 ngày mai (22/9), với cặp đấu giữa ĐT Việt Nam và Nga - đội tuyển đang xếp hạng 4 thế giới.

Lịch thi đấu Futsal World Cup 2021 - Vòng 1/8

* 21h30, 22/9: Nga vs Việt Nam (1, VTV6)
* 00h00, 23/9: Venezuela vs Ma-rốc (2, VTV6)
* 21h30, 23/9: Kazakhstan vs Thái Lan (3, VTV6)
* 21h30, 23/9: Argentina vs Paraguay (4, VTV5)
* 00h00, 24/9: Brazil vs Nhật Bản (5, VTV6)
* 21h30, 24/9: Uzbekistan vs Iran (6, VTV6)
* 00h00, 25/9: Bồ Đào Nha vs Serbia (7, VTV6)
* 00h00, 25/9: Tây Ban Nha vs CH Séc (8, VTV5)

Nhưng có phải lúc nào những phàn nàn của người làm nghiên cứu cũng thực sự có giá trị và làm thế nào để lời phàn nàn được đặt đúng chỗ và có sức thuyết phục?

Hãy cùng bàn về vấn đề qua hai ví dụ nhỏ dưới đây.

Trong một tin tuyển dụng nghiên cứu sinh (NCS) được đăng gần đây, một đơn vị nghiên cứu trong nước đưa tin sẽ trả một khoản lương nhỏ (dưới 250 USD/tháng) cho ứng viên kèm theo những yêu cầu như IETLTS 6.0, điểm trung bình 7.5. Bạn nghĩ gì khi đọc tin đó? 

“Những người đủ điều kiện như vậy thì đã đi học ở nước ngoài rồi”.

“Với mức lương đó tôi thà chọn công việc lao động phổ thông”.

Đây có thể là vài trong số những suy nghĩ điển hình.

Thứ hai, một chủ đề khá nóng được thảo luận trong những ngày qua trong cộng đồng những người quan tâm đến giáo dục nước nhà có liên quan đến một đề án nhằm nâng cao chất lượng giảng viên. Trong bối cảnh năng lực giảng dạy, nghiên cứu trong nước còn rất nhiều hạn chế dù đã trải qua hàng chục năm với các đề án tiền nhiệm, bạn nghĩ sao khi lại có thêm một đề án mới?

“Một đề án với toàn COCC (con ông cháu cha)”.

“Thấy đi mà không thấy về”.

“Thất bại toàn tập”?

Nhưng mọi chuyện có thực sự như vậy?

Quay lại ví dụ đầu tiên, khoản tiền lương chưa đến 250 USD mỗi tháng cho một NCS sẽ là vô cùng khiêm tốn nếu so sánh với thù lao ở hầu hết các nước tiên tiến trên thế giới. Nhưng khi đặt ở bối cảnh trong nước với việc NCS không được trả lương là chuyện rất phổ biến thì một khoản hỗ trợ hàng tháng như vậy nên được xem là bước một tiến lớn và rất đáng trân trọng. Về các điều kiện đặt ra, có thể thấy những quy định ngày càng thắt chặt về chuẩn đầu ra với ngoại ngữ từ bậc Đại học đến Cao học đã không còn là chuyện hiếm ở nhiều trường.

Bạn có thể sẽ nói: “Nhưng những người đủ điều kiện như vậy sẽ chọn ra nước ngoài”.

Thực tế là rất nhiều người có đủ năng lực và điều kiện vẫn làm NCS trong nước bởi những ràng buộc về gia đình, công việc, thậm chí cả cơ duyên. Không đặt mình trong hoàn cảnh của họ, bạn sẽ không thể tự trả lời cho câu hỏi: “Tại sao họ làm vậy?” Trong thí nghiệm, việc xác đúng đối chứng là một trong những khâu nền tảng quyết định tính đúng đắn cho việc suy diễn kết quả. Tương tự trong trường hợp này, việc lấy bối cảnh các nước tiên tiến làm thước đo có thể khiến cho lăng kính nhìn nhận vấn đề của bạn bị bao phủ bởi một màu tiêu cực ngay từ quan sát đầu tiên.

Ở ví dụ thứ hai, hãy cùng thử tư duy một chút trước khi phàn nàn. Sau khi được lựa chọn, ứng viên cần chủ động liên hệ với cơ sở đào tạo ở nước ngoài để tiến hành nộp hồ sơ, đảm bảo các yêu cầu về đầu vào và đầu ra của chương trình, cũng như vượt qua các áp lực học tập và nghiên cứu khác. Do vậy, bất kể đối tượng được lựa chọn là ai thì vẫn cần phải thể hiện các phẩm chất và năng lực của bản thân để có thể hoàn thành chương trình đào tạo.

Với tư cách là người trong cuộc, bản thân người viết đã chứng kiến rất nhiều người đăng ký theo các đề án và việc họ được lựa chọn phần lớn dựa vào năng lực của chính họ. Bên cạnh đó, đề án tiền nhiệm chỉ tuyển được khoảng 30% trong số 10.000 chỉ tiêu, con số thấp hơn nhiều so với mục tiêu đặt ra. Hạn chế về ngoại ngữ là một trong những trở ngại lớn khiến nhiều ứng viên không đủ tiêu chuẩn. Do đó, có thể khẳng định những đề án như trên không phải chỉ tạo cơ hội cho một nhóm người có đặc quyền nhất định.

Bạn sẽ thắc mắc: “Tại sao các ứng viên không tìm đến những học bổng khác với chi trả cao hơn lại không kèm theo ràng buộc?”.

Đơn giản là mỗi con đường, mỗi lựa chọn đều chứa đựng những khó khăn và thuận lợi, và quyết định của mỗi người sẽ dựa trên sự cân đo của riêng họ. Đơn cử, nhờ đề án của Chính phủ, tác giả có thể đến đúng môi trường học tập mong muốn một cách nhanh chóng thay vì mất nhiều thời gian hơn cho việc chuẩn bị hồ sơ. Do vậy, đây là lựa chọn tối ưu nhất cho bản thân người viết trong thời điểm đó.

Và như thắc mắc của nhiều người: “Những đề án thế này có thực sự hiệu quả?”.

Trong những năm qua, khoa học trong nước đã có những bước tiến lớn mà không ai có thể phủ nhận. Nghiên cứu của tác giả Nguyễn Thu Thủy và Trần Tú Uyên (Trường ĐH Ngoại thương) đã chỉ ra số lượng công bố quốc tế của Việt Nam từ năm 2009 đến năm 2018 tăng gần 5 lần, từ 1.764 lên 8.234 bài. Theo Nguyễn Minh Quân cùng các cộng sự, số lượng công bố quốc tế của Việt Nam trong đó có địa chỉ tác giả liên hệ tại Việt Nam ở mức dưới 200 bài trong năm 2000. Sau 18 năm, con số này tăng lên trên 1.800 bài vào năm 2018. Các kết quả trên bao gồm đóng góp từ những người được đào tạo trong và ngoài nước và những người đi về từ đề án là một phần không nhỏ. Hoặc nếu vẫn nghi ngờ về những báo cáo hay con số, bạn có thể đến các trường Đại học, các trung tâm nghiên cứu để tận mắt chứng kiến những người đi về đã làm việc và vẫn đang thành công như thế nào. Không ít trong số đó hiện đang nắm giữ những vị trí quan trọng trong các cơ quan. Nói như vậy không có nghĩa là mặc định chấp nhận những hạn chế còn tồn tại như một điều hiển nhiên. Khác biệt nằm ở chỗ: ngoài những thứ đáng bị chỉ trích ra, bạn còn thấy gì khác nữa hay những gì có thể cải tiến? Qua đó, có thể thấy để những phàn nàn trở lên có giá trị thì điều đầu tiên bạn nên làm là tự phản biện có hiệu quả lại lập luận của chính mình. Từ đó, bạn sẽ rút ra được những gì thực sự nên bị chỉ trích hay những gì có thể sửa đổi.

Khi bạn sống hay làm việc ở bất cứ đâu, sẽ luôn có những thứ chướng tai gai mắt kế bên, những thứ mà với khả năng của mình, bạn sẽ vĩnh viễn không thể thay đổi.

Khi đó, bạn sẽ có thể chọn: phàn nàn rồi tiếp tục phàn nàn. Hoặc bạn có thể phàn nàn như thể đó là một nhu cầu chính đáng để sau đó tự nhủ: “It nhất phải có gì tích cực ở đây và mình có thể làm gì đó để khiến cái gì đó tốt hơn.”

Lựa chọn là ở bạn!

Dương Mạnh Cường - giảng viên Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, hiện đang là nghiên cứu sinh tại Đại học Missouri, Hoa Kỳ

Sau những đề án nghìn tỷ, Đề án 89 cử giảng viên học tiến sĩ có gì mới?

Trước Đề án 89, trong vòng 20 năm trở lại đây, Bộ GD-ĐT từng chủ trì thực hiện 2 đề án đào tạo nhân lực trình độ tiến sĩ và thạc sĩ có kinh phí nhiều nghìn tỉ đồng.